Mina Protocol đã công bố một kế hoạch tái cấu trúc chiến lược nhằm tối ưu hóa phát triển và quản trị. Mina Protocol đang định hình lại vai trò của o1Labs và Mina Foundation, đồng thời thúc đẩy các dự án sản phẩm và một bản nâng cấp giao thức lớn vào mùa thu năm 2025.

Tầm nhìn cho hệ sinh thái

Trong buổi Mina Community Call ngày 17/04/ 2025, Brandon Kase (CEO, o1 Labs) và Josh Cincinnati (CEO, Mina Foundation) đã hé lộ tầm nhìn tái định hình Mina Protocol thành một “Proof Verification Machine” tối ưu hóa cho việc xác minh zk-SNARKs, đồng thời công bố các thông tin về “Protocol Upgrade” vào mùa thu. Các cập nhật sẽ cho thấy bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện Tool dành cho các nhà phát triển, khả năng tương tác và quản trị.

Mina hướng tới trở thành một Scalable Base Layer, cho phép mọi Node Verify một cách hiệu quả mà không cần cơ sở hạ tầng Off-chain hay trung gian tin cậy nào. Mô hình Modular Stack giúp Mina Protocol hoạt động như một kho lưu trữ bằng chứng dùng chung (Shared Repository of Proofs) cho các ứng dụng nhằm phát huy thế mạnh của zk-SNARKs.

Sự thay đổi bên trong

Để đưa hệ sinh thái trở lại đúng hướng và thực hiện tốt hơn về tầm nhìn này, một số thay đổi đang được thực hiện:

  • o1Labs dẫn dắt kỹ thuật: o1Labs sẽ chịu trách nhiệm dẫn dắt lộ trình kỹ thuật. Họ cam kết thực hiện một bản nâng cấp giao thức lớn vào mùa thu năm 2025, tập trung vào cải thiện hiệu suất mạng và mở rộng khả năng của các ứng dụng Zero-knowledge (zkApps). o1Labs cũng đang thảo luận để đảm nhận thêm các trách nhiệm như phát triển hệ sinh thái trong giai đoạn chuyển đổi này.
  • Mina Foundation và Decentralized Treasury: Mina Foundation sẽ chuyển trọng tâm sang xây dựng một kho bạc phi tập trung, cho phép cộng đồng quản lý tài nguyên thông qua các cơ chế quản trị và bỏ phiếu On-chain. Phiên bản đầu tiên của kho bạc dự kiến ra mắt vào cuối năm 2025, với các quyết định tài trợ do cộng đồng quyết định.

Cập nhật sản phẩm

Dưới đây là các cập nhật chính các sản phẩm của Mina Protocol:

  • Protokit: Appchain Framework đang được đẩy nhanh phát triển để sẵn sàng cho Devnet và chuẩn bị Audit trước khi triển khai trên Mainnet.
  • DEXes: LuminaDEX SDK đã có mặt trên Mina Devnet/Zeko Testnet, chuẩn bị tích hợp Front-end và triển khai lên Mainnet; DinoDEX tiếp tục phụ thuộc vào cập nhật từ Protokit.
  • Bridge: Trong ngắn và trung hạn, quá trình Bridging trên Mina sẽ diễn ra chậm do thiết kế zk-native Consensus – Ouroboros Samisika – vốn ưu tiên tối đa cho tính phi tập trung.
  • Nori Bridge: Cầu L1-to-L1 đầu tiên sử dụng Zk-proofs trên Mina Devnet, đánh dấu cột mốc quan trọng cho khả năng tương tác Web3 zk-native.
  • Nil Bridge & Lambda Class Bridge: Dự án Nil Bridge đã dừng do chi phí cao; Lambda Class Bridge chuyển hướng thành Aligned Layer, sẵn sàng triển khai sản phẩm.
  • Celestia Partnership: Hỗ trợ Celestia trong o1js-blobstream giúp nâng cao khả năng Cross-chain Verification.
  • Mina Attestations: Thư viện Typescript đã hoàn thiện và tích hợp với Pallad Wallet, Auro Wallet sẽ theo sau trong tháng tới.
  • NFT Standard: Đã Audit xong, chi tiết tiêu chuẩn này có thể xem trực tiếp trên GitHub.
  • Launchpad: Đã Audit xong, bản Demo Launchpad có thể xem trực tiếp trên YouTube.
  • Tokenomics: Báo cáo Tokenomics đã được công bố trên Mina Research. Tiếp theo, Mina Foundation sẽ hỗ trợ thành lập một Working Group do cộng đồng dẫn dắt nhằm đề xuất một hoặc nhiều MIP, với mục tiêu điều chỉnh Tokenomics của Mina sao cho phù hợp với giá trị và kỳ vọng của cộng đồng.

Tầm nhìn dài hạn

Sự tái cấu trúc chiến lược và các cập nhật sản phẩm của Mina Protocol phản ánh một tầm nhìn rõ ràng: trở thành nền tảng hàng đầu cho công nghệ zero-knowledge, với trọng tâm là xác minh bằng chứng hiệu quả và quản trị do cộng đồng dẫn dắt. Các cải tiến như giảm Slot Time và tăng giới hạn zkApp sẽ giúp Mina cạnh tranh với các Blockchain Layer 1 khác, trong khi kho bạc phi tập trung củng cố cam kết của Mina Foundation đối với tính phi tập trung.

o1Labs hiện cũng đang đàm phán với Mina Foundation để tiếp nhận một số trách nhiệm trước đây của Foundation, bao gồm mảng kỹ thuật, Marketing và quản lý cộng đồng.

Về Mina Protocol

Mina Protocol là một nền tảng Blockchain sử dụng bằng chứng zero-knowledge để duy trì kích thước blockchain cố định khoảng 22 KB, khiến nó trở thành blockchain nhẹ nhất thế giới. Phương pháp này mang lại khả năng truy cập, bảo mật và phi tập trung vượt trội.