Phân Tích Cork Protocol: Giao Thức Token Hóa Rủi Ro Depeg

Cork Protocol là một giao thức tài chính phi tập trung cho phép Token hóa và giao dịch rủi ro mất neo (depeg) của các tài sản pegged như Stablecoin và Liquid Staking Token. Bằng cách xây dựng thị trường phòng ngừa rủi ro onchain, Cork cung cấp một cơ chế định giá và bảo hiểm phi tập trung cho hệ sinh thái DeFi. Để hiểu rõ hơn thì hãy cùng Hak Research phân tích Cork Protocol trong bài viết này nhé.

Tổng Quan Về Cork Protocol

Cork Protocol là gì

Cork Protocol là một giao thức DeFi được thiết kế nhằm token hóa rủi ro mất neo (depeg) của các tài sản neo giá bao gồm Stablecoin, Liquid Staking Token (LST), Liquid Restaking Token (LRT) và Real-World Assets (RWA) được token hóa. Thông qua Cork Protocol, người dùng có thể định giá, phòng ngừa rủi ro và giao dịch rủi ro depeg theo cách hoàn toàn onchain.

Cork vận hành theo mô hình permissionless và composable, cho phép bất kỳ người dùng nào cũng có thể khởi tạo thị trường, cung cấp thanh khoản hoặc tham gia giao dịch trên nền tảng. Mô hình hoạt động của Cork mở ra một thị trường tài sản mới về rủi ro depeg và cung cấp công cụ phòng ngừa chuyên biệt, góp phần nâng cao tính ổn định và hiệu quả trong toàn bộ hệ sinh thái DeFi.

Đội ngũ phát triển của Cork Protocol

Cork Protocol được phát triển bởi một đội ngũ giàu kinh nghiệm với 4 thành viên cốt lõi bao gồm:

• Rob Schmitt - Founder của Cork Protocol: Là một người có nền tảng đa dạng và kinh nghiệm phong phú trong lĩnh vực khởi nghiệp, công nghệ và DeFi. Trước khi thành lập Cork Protocol vào cuối năm 2023 thì anh là Co Founder của Toucan Protocol - nền tảng token hóa tín chỉ carbon từng ghi nhận hơn 100 triệu USD tài sản RWAs được đưa onchain và 4 tỷ USD volume giao dịch.
• Phil Fogel - Co Founder của Cork Protocol: Anh có hơn 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính, khởi nghiệp và công nghệ Blockchain. Từ việc sáng lập Fogel Neale Partners - một công ty quản lý tài sản, tư vấn chiến lược cho doanh nghiệp đến giữ vai trò CBO tại Flowcarbon - một dự án Blockchain tập trung vào token hóa tín chỉ carbon. Với bề dày kinh nghiệm trong quản lí tài chính và phát triển sản phẩm Blockchain, anh đã gia nhập Cork Protocol vào năm 2024 và giữ vai trò Co Founder tại dự án này.
• Anna Stone - Coo của Cork Protocol: Anna bắt đầu sự nghiệp trong lĩnh vực phi lợi nhuận, phát triển toàn cầu và bắt đầu tham gia vào dự án DeFi đầu tiên vào năm 2020 có tên là GoodDollar - một giao thức phát triển mô hình thu nhập cơ bản phổ cập (UBI) trên Blockchain. Sau đó, Anna đã chuyển sang Cork Protocol và hiện đang giữ vai trò COO tại dự án này.

Nhìn chung, các thành viên trong đội ngũ phát triển Cork Protocol không có quá nhiều kinh nghiệm trong thị trường Crypto khi họ mới chỉ tham gia sớm nhất vào năm 2020 và mới chỉ phát triển 1 - 2 dự án. Tuy nhiên có một điểm đáng chú ý là Cork Protocol đã nhận được 1 khoản đầu tư từ các quỹ a16z CSX, OrangeDAO,... Điều này dự án nhận được sự tư vấn và giúp đỡ của các quỹ đầu tư này, hỗ trợ cho quá trình phát triển sắp tới. 

Lí Do Cho Sự Ra Đời Của Cork Protocol

Thị trường LST, LRT, Stablecoin và RWA đang phát triển cực kì mạnh mẽ dù mới chỉ xuất hiện vào năm 2020 và trải qua 5 năm phát triển nhưng tổng TVL đã vượt mức 300 tỷ USD. 

Đây là những tài sản được kì vọng duy trì giá trị gắn với một tài sản gốc (ví dụ: USD, ETH) nhưng các tài sản này luôn tiềm ẩn nguy cơ depeg do:

• Biến động thanh khoản
• Áp lực bán đột ngột
• Vấn đề kĩ thuật/ pháp lí từ giao thức phát hành
• Khủng hoảng hệ thống (ví dụ sự cố UST của Terra hay USDC depeg khi SVB sụp đổ)

Dù các tài sản này chiếm hàng trăm tỷ USD trong TVL DeFi nhưng chưa có công cụ hiệu quả nào để định giá hoặc bảo hiểm rủi ro mất peg. Ngoài ra trong thị trường tài chính truyền thống, các công cụ Credit Default Swap (CDS) cho phép nhà đầu tư:

• Định giá rủi ro tín dụng
• Mua bán rủi ro thông qua thị trường phái sinh
• Hạn Chế tổn thất khi xảy ra default hoặc sự cố hệ thống

Ngược lại trong DeFi, người dùng vẫn chưa có một công cụ tương tự để:

• Định giá rủi ro depeg của Stablecoin hoặc Token Staking
• Phòng ngừa (hedge) mất peg khi tham gia Yield Farming hoặc Lending
• Kiếm lợi nhuận từ việc chấp nhận và quản trị rủi ro.

Sự thiếu vắng này khiến thị trường DeFi dễ bị tổn thương, thanh khoản bị giảm nhanh do sự hoảng loạn của nhà đầu tư khi thị trường có biến động lớn. Sự xuất hiện của Cork Protocol sẽ bù đắp vào khoảng trống này giúp thị trường có một công cụ để phòng ngừa cũng như giúp người dùng kiếm lợi nhuận từ các sự kiện depeg.

Mô Hình Hoạt Động Của Cork Protocol

Đầu tiên chúng ta cùng đi vào một số khái niệm xuất hiện trong mô hình hoạt động của Cork Protocol:

• Redemption Asset (RA): Tài sản cơ sở có thanh khoản cao (ví dụ: ETH, USDC) dùng để mint và redeem. Đây là đơn vị chuẩn để quy đổi khi xảy ra mất peg
• Pegged Asset (PA): Tài sản cần giữ peg với RA (ví dụ: stETH, ezETH, USDe). Các tài sản này có thể bị mất peg (depeg) nếu thị trường xảy ra một biến động lớn
• Peg Stability Module (PSM): Hệ thống mint/burn và quản lí CT, DS và RA

Về cơ chế hoạt động của Cork Protocol diễn ra như sau:

Người dùng gửi 1 Redemption Asset (ví dụ ETH) vào Peg Stability Module. Sau đó giao thức sẽ mint: 1 Depeg Swap (DS) và 1 Cover Token (CT).

Trong đó:

• Depeg Swap (DS) là một token phái sinh phòng ngừa rủi ro, hoạt động như một quyền chọn (option) cho phép người dùng đổi Pegged Asset + Depeg Swap để nhận được Redemption Asset trước thời điểm đáo hạn.
• Cover Token (CT): Đây là token đối ứng với Depeg Swap trong cùng một giao dịch mint, đại diện cho phía chấp nhận rủi ro depeg để đổi lấy phần thưởng (premium) do người mua DS trả. 

2 token Depepg Swap (DS) và Cover Token (CT) được mua/bán trên Cork Protocol thông qua AMM tích hợp trực tiếp trên nền tảng. Ngoài ra, người dùng cũng thể mua/bán cặp token này trên Uniswap V4. Điều này giúp người dùng có thể cân nhắc nhiều chiến lược khác nhau tùy thuộc vào điều kiện thị trường.

Trong trường hợp Pegged Asset duy trì giá trị ổn định so với Redemption Asset đến thời điểm đáo hạn nghĩa là không có sự kiện biến động lớn nào ảnh hưởng đến peg. 

• Depeg Swap (DS) hết hạn và vô giá trị vì không cần dùng để redeem nghĩa là giá trị sẽ về 0
• Cover Token (CT) giữ về đúng giá trị của Pegged Asset 
• Redemption Asset không bị rút ra từ PSM vì không có sự kiện redeem

Trong trường hợp Pegged Asset giảm nhẹ so với Redemption Asset (ví dụ 1 stETH = 0.98 ETH). Nguyên nhân có thể là tạm thời do biến động thanh khoản hoặc sự kiện tin tức nào đó. Lúc này xảy ra hệ quả sau:

• Depeg Swap (DS) tăng giá trị do có thể redeem 1 PA + 1 DS = 1 RA. Người dùng có thể kiếm được lợi nhuận nếu mua DS ở mức giá thấp.
• Cover Token (CT) giảm giá trị vì chịu rủi ro depeg 
• PSM bắt đầu ghi nhận hoạt động redeem, dẫn đến RA bị rút ra.

Cách Thức Kiếm Lợi Nhuận Trên Cork Protocol

Sự xuất hiện của Cork Protocol mở ra một thị trường mới nơi người dùng có thể tận dụng các điều kiện của thị trường để kiếm lợi nhuận. Sẽ có 3 cách thức để tham gia kiếm lợi nhuận trên Cork Protocol.

Mua Cover Token - kiếm lợi nhuận từ Premeium

Người dùng gửi Redemption Asset (RA) vào Peg Stability Module để mint ra Cover Token. CT đại diện cho người bán bảo hiểm, kiếm premium từ người mua Depeg Swap. Người dùng có thể kiếm được lợi nhuận khi có người mua DS. Nếu không có depeg → CT có thể redeem lại 1 RA → lợi nhuận tối đa.

Ví dụ: Cặp tài sản USDe/USDC với thời gian đáo hạn là 30 ngày và Depeg Swap (DS) đang được bán với giá 0.02 USDC. 

Người dùng gửi 100 USDC vào Peg Stability Module để mint ra 100 CT + 100 DS. Sau đó, người dùng bán 100 DS trên thị trường với giá 0.02 USDC. Khi này tổng tài sản người dùng có sau khi mint là 100 CT + 2 USDC. Khi đến ngày đáo hạn, USDe vẫn giữ peg với USDC thì người dùng có thể dùng 100 CT để redeeem lại 100 USDC. Như vậy, người dùng có thể kiếm được 2 USDC trong 30 ngày.

Mua Depeg Swap (DS) để đầu cơ hoặc phòng hộ depeg

Mua DS như một loại quyền chọn và nếu PA depeg thì DS có thể redeem 1 RA khi kết hợp với 1 PA. Lợi nhuận đem lại nếu xảy ra depeg có thể rất lớn, ngoài ra đây có thể là phương pháp Hedging nếu người dùng đang nắm giữ các tài sản như stETH, ezETH,... 

Ví dụ: Hãy quay lại quá khứ vào ngày 11/03/2023 khi USDC bị mất peg tạm thời và giảm từ 1 USD xuống chỉ còn 0.88 USD do tin đồn và panic xung quanh sự sụp đổ của Silicon Valley Bank (SVB) nơi Circle nắm giữ 3.3 tỷ USD dự trữ.

Nếu Cork Protocol hoạt động vào thời điểm đó thì nhà đầu tư có thể mua DS với giá 0.01 USDT/ token và mua 1000 DS với tổng chi phí 10 USDT. Một ngày sau khi giá USDC giảm xuống còn 0.88 USDT thì theo cơ chế của Cork Protocol: 1 DS + 1 USDC → 1 USDT. Nghĩa là bây giờ mỗi DS trị giá 0.12 USDT. Vậy khoản đầu tư ban đầu hiện đã có giá lên tới 120 USDT (lợi nhuận gấp 11 lần).

Ngoài ra, đối với những ai sở hữu nhiều USDC thì đây cũng là một phương pháp để phòng hộ rủi ro đối với các trường hợp mất peg như trên. Trong trường hợp nếu peg không về lại mức 1 thì nó sẽ là hiểm họa lớn chẳng hạn như trường hợp UST của Terra.

Cung cấp thanh khoản vào Liquidity Vault

Người dùng gửi Redemption Asset vào Liquidity Vault để nhận lại LV Token. Sau đó, Vault tự động phân bổ tài sản vào PSM (mint CT + DS) và cung cấp thanh khoản cho AMM. Người dùng sẽ có thể nhận được lợi nhuận từ nhiều nguồn như Premium từ người dùng bán DS, phí giao dịch trong AMM, phí Redeem và Repurchase.

Tổng kết

Bằng việc phát triển các công cụ phái sinh onchain như Depeg Swap và Cover Token, Cork tạo ra một thị trường phòng ngừa rủi ro hoàn chỉnh, mở ra nhiều cơ hội kiếm lợi nhuận cho nhà đầu tư trong bối cảnh thị trường DeFi ngày càng mở rộng. Trên đây là tất cả thông tin mình muốn chia sẻ trong bài viết này, hi vọng mọi người đã nhận được những kiến thức bổ ích.