Phân Tích JUP: Động Lực Giữ Giá & Tăng Giá

Jupiter (JUP) không chỉ là một nền tảng giao dịch phi tập trung (DEX Aggregator) hàng đầu trên Solana, mà còn đang chứng minh vị thế quan trọng của mình thông qua những chiến lược quản lý token đầy tham vọng. Với việc triển khai chương trình mua lại (buyback) và khóa JUP trong ba năm, cùng với chính sách giảm nguồn cung token, đội ngũ Jupiter đang tạo ra một hệ sinh thái bền vững, minh bạch và đáng tin cậy hơn. Tuy nhiên, những tranh cãi gần đây liên quan đến Meteora và cáo buộc giao dịch nội gián đang đặt ra nhiều câu hỏi về tính minh bạch của đội ngũ phát triển. Liệu JUP có thể vượt qua những rào cản này và tiếp tục duy trì đà tăng trưởng, hay sẽ gặp phải những khó khăn giống như cú sụp đổ của FTX trong quá khứ?

Những Rắc Rối Không Đáng Có Bủa Vậy Jupiter

Cáo buộc liên quan đến Meteora & Jupiter

Vào ngày 17/02/2025, Moty – người sáng lập DefiTuna – thông báo rằng công ty đã hoàn tiền và cắt đứt quan hệ với Kelsier sau khi phát hiện hành vi thao túng thị trường quy mô lớn. Kelsier bị cáo buộc đã lợi dụng nền tảng launchpad M3M3 để trục lợi từ các dự án memecoin như LIBRA, MELANIA, MATES và AIAI, với sự hỗ trợ của Meteora. Dù DefiTuna ban đầu hợp tác với M3M3 để cung cấp thanh khoản, họ nhanh chóng nhận ra rằng đây là một kế hoạch nhằm kiểm soát giá token và rút tiền từ nhà đầu tư.

Bằng chứng được Moty công bố cho thấy Kelsier và các cộng sự đã sử dụng chiến lược bơm thổi giá để tạo hiệu ứng FOMO, sau đó bán tháo khi giá đạt đỉnh. Trong vụ Melania Token, họ thậm chí còn tung tin Donald Trump sẽ retweet dự án nhằm thu hút nhà đầu tư, rồi ngay lập tức yêu cầu bán ra 1% tổng cung để trục lợi. Các token MATES và AIAI đều giảm 95% giá trị sau khi ra mắt, với hơn $2,45 triệu USD bị rút khỏi cộng đồng chỉ từ hai dự án này.

Ước tính tổng số tiền bị hút khỏi các nhà đầu tư thông qua M3M3 lên đến hơn $200M, với sự tham gia của các KOL và quỹ đầu tư có liên hệ với Meteora. Trước làn sóng chỉ trích, Ben – đồng sáng lập Meteora – đã tuyên bố từ chức nhưng không có bất kỳ hành động khắc phục nào. DefiTuna cam kết sẽ tiếp tục công bố thêm bằng chứng và kêu gọi cộng đồng hành động để ngăn chặn những vụ lừa đảo tương tự trong tương lai.

Ngay sau đó, Meow, đồng sáng lập Meteora và thành viên của Jupiter, lên tiếng phủ nhận mọi cáo buộc về giao dịch nội gián hoặc sai phạm tài chính liên quan đến Jupiter hoặc Meteora. Ông khẳng định không ai trong hai tổ chức này nhận token một cách không minh bạch. Để làm rõ sự việc, Meteora sẽ thuê công ty luật Fenwick & West tiến hành một cuộc điều tra độc lập và công bố báo cáo. Đồng thời, Meow nhấn mạnh niềm tin vào Ben – lãnh đạo Meteora – nhưng cũng thừa nhận rằng Ben đã thể hiện sự thiếu cẩn trọng trong quản lý. Do đó, Ben đã quyết định từ chức, và Meteora sẽ tìm kiếm lãnh đạo mới.

Meow cũng khẳng định Jupiter luôn đặt tiêu chuẩn cao về tính minh bạch của token, với ba cuộc kiểm toán toàn diện, không thực hiện giao dịch OTC, và mọi khoản phí đều được công bố công khai. Ông nhấn mạnh rằng phần lớn phí thu được vẫn ở lại trong hệ sinh thái Solana và được tái đầu tư vào jupSOL/JLP. Cá nhân Meow khẳng định chưa từng bán JUP hay giao dịch memecoin thường xuyên, cũng như từ chối nhận token miễn phí từ các dự án marketing.

Cuối cùng, Meow coi đây là một "thời điểm bước ngoặt" của thị trường crypto, nhận ra rằng sự phát triển không chỉ dựa vào việc tạo ra nhiều token hơn, mà phải đi kèm với tính minh bạch, sự cam kết dài hạn và tiêu chuẩn đạo đức cao. Ông cam kết sẽ xây dựng Jupiter thành nền tảng phi tập trung hàng đầu, phát triển Jupnet như một mạng kết nối, và thúc đẩy các tiêu chuẩn minh bạch mới cho ngành công nghiệp crypto.

Trong bài đăng, CryptoCurb đã công khai cáo buộc rằng một nhân viên của Jupiter Exchange, có tài khoản @uwuwvew ("doodoo"), đã thực hiện giao dịch nội gián bằng cách mua trước ba token do Kelsier ra mắt, ngay sau khi một bài đăng của Milei (có thể là một nhân vật ảnh hưởng lớn) được đăng tải. CryptoCurb cho biết các giao dịch này có thể được liên kết thông qua phân tích bubblemap, ám chỉ rằng có bằng chứng về việc lợi dụng thông tin nội bộ.

CryptoCurb yêu cầu Meow – người đại diện của Jupiter – giải thích rõ về cách nhân viên này có thể biết trước thông tin về các token chưa được công khai, đồng thời nhấn mạnh rằng cộng đồng cần sự minh bạch 100%. Họ cũng đính kèm ảnh chụp màn hình các giao dịch liên quan đến tài khoản doodoo2k..., cho thấy lịch sử mua bán đáng ngờ của nhân viên này.

Đến thời điểm hiện tại thì Ben Chow phủ nhận việc Meteora có tham gia vào hoạt động thao túng thị trường nhưng thừa nhận đã giới thiệu nhiều dự án memecoin cho Hayden Davis của Kelsier. Mặc dù có những cảnh báo về tình trạng sniping token, Chow khẳng định ông chỉ tham gia ở cấp độ kỹ thuật và không biết về các hành vi nội bộ của Kelsier.

Góc nhìn của cá nhân 

Thực tế tương đối khó tin về việc Ben Chow không hề liên quan đến các thương vụ làm giá các dựa án Memecoin như LIBRA, MELANIA, MATES và AIAI. Hình dung một cách đơn giản thì Ben Chow là người xây nhà và cũng là chủ nhà, sau đó thì Kelsier Ventures vào nhà của Ben Chow để lừa người nhà Chow nhưng Chow lại nói rằng: "Tôi không biết gì cả, tôi chỉ vô tình cõng rẵn cắn gà nhà mà thôi".

Theo góc nhìn của cá nhân mình thì việc Ben Chow không liên quan, cũng không biết hành động làm giá của Kelsier Ventures thật sự tương đối khó tin. Ngay cả việc Meow vừa đóng vai trò là đồng sáng lập của cả Jupiter & Meteora cũng lên tiếng về việc không biết gì cũng là một chuyện khó tin, phía trên chúng ta cũng đã thấy những bằng chứng đầu tiên về việc có đội ngũ dev của Jupiter đã biết được thông tin về việc ra mắt token và đã có các giao dịch sniper (mặc dù số lượng không lớn).

Vậy nên mình không tin vào sự trong sạch 100% của đối ngũ phát triển của cả Meteora và Jupiter bởi nó quá khó tin.

Chình những điểm này đã nhấn chìm toàn bộ hệ sinh thái Solana trong ngày 18/02/2024 bởi vì chính Jupiter & Meteora là những trụ cột của hệ sinh thái Solana nếu như 2 trụ cột này sụp đổ thì nó cũng chẳng khác gì ảnh hưởng của FTX đối với thị trường trong quá khứ. Nhiều người lo sợ Blackswan sẽ xảy ra đối với hệ sinh thái Solana nên đã bán tháo các tài sản khác nhau trên Solana như SOL, JUP, RAY, ORCA,... làm toàn bộ hệ sinh thái Solana rực lửa.

Phân Tích JUP: Động Lực Giữ Giá & Tăng Giá

Những con người phát triển Jupiter 

Nhìn vào đội ngũ phát triển của Jupiter thì mình có một từ để miêu tả về họ đó chính là "kiên trì". Có thể nói rằng Jupiter ra mắt trên hệ sinh thái Solana khi hệ sinh thái đang trong giai đoạn bùng nổ, chưa kịp định hình vị thế của mình trên hệ sinh thái thì cú sập FTX đã làm cho toàn bộ hệ sinh thái Solana với các mảnh ghép DeFi tiềm năng tan thành mây khói.

Chính những lúc hệ sinh thái Solana tưởng như sụp đổ thì đội ngũ Jupiter đã không rời bỏ hệ sinh thái (như cách mà bộ sưu tập NFT DeGods) mà tiếp tục ở lại, vực lại hệ sinh thái Solana từ đống tro tàn để một lần nữa thách thức và cũng có những thời điểm đã vượt qua cả Ethereum về lượng phí giao dịch tạo ra, về khối lượng giao dịch,... Rõ ràng những người đã xây dựng Jupiter trở thành một trong những sản phẩm tốt nhất trong không gian DeFi thật sự đáng nể.

Sản phẩm thật sự chất lượng

Một trong những ấn tượng đầu tiên của người dùng khi sử dụng sản phẩm DEX Aggregator của Jupiter thì nó thật sự mang lại tốc độ cực nhanh, trải nghiệm mượt mà, chi phí bằng 0 và đặc biệt gần như không có Slippage khi giao dịch trên Jupiter, thậm chí với một số các tài sản giao dịch trên Jupiter mang lại tỷ giá tốt hơn, chi phí tốt hơn so với các sàn CEX như Binance, Bybit hay Bitget.

Chính từ yếu tố này mà Volume giao dịch đã liên tục chảy về Jupiter chứ không phải là Raydium hay Orca từ đó biến Jupiter nhanh chóng vươn mình trở thành một trong những DEX có Volume giao dịch lớn nhất thị trường Crypto, đã có những thời điểm Jupiter vươn lên TOP 1 thị trường. Từ đây có thể nói rằng đội ngũ phát triển của Jupiter thật sự đã xây dựng được một sản phẩm mà chất lượng mang lại không thua kém gì các sào giao dịch tập trung.

Tính đến thời điểm hiện tại Jupiter cũng có rất nhiều các sản phẩm khác để đáp ứng nhu cầu của người dùng bên cạnh DEX Aggregator như:

• Perpetual (Hợp đồng vĩnh viễn):Jupiter đang phát triển tính năng giao dịch hợp đồng tương lai vĩnh viễn với đòn bẩy lên đến 100x. Hiện tại, tính năng này đang trong giai đoạn thử nghiệm beta và sẽ sớm ra mắt trong tương lai gần.
• LFG Laucnhpad: Đây là nền tảng launchpad của Jupiter, hỗ trợ các dự án mới ra mắt token và tiếp cận cộng đồng người dùng rộng lớn trên Solana. Jupiter Start cung cấp môi trường an toàn và hiệu quả cho cả dự án và nhà đầu tư.
• Bridge: Jupiter cung cấp giải pháp bridge, cho phép người dùng chuyển token từ các blockchain khác như Ethereum, BNB Chain, Arbitrum hoặc Tron sang Solana. Nền tảng sẽ tìm ra lộ trình tốt nhất để đảm bảo mức trượt giá thấp và phí giao dịch hợp lý.
• Portfolio: Là một nền tảng giúp người dùng quản lý tài sản một cách dễ dàng trên hệ sinh thái Solana. Hình dung thì đây là một phiên bản Debank thu nhỏ trên Solana.
• ...

Từ đó chúng ta thấy rằng đội ngũ Jupiter liên tục ra mắt giới thiệu các sản phẩm mới tới người dùng, từ đó biến đây cũng là một trong những động lực giúp JUP vừa có thể giữ giá, vừa có thể tăng giá từ trung tới dài hạn.

Những chương trình Airdrop được lòng cộng đồng

Một trong những ấn tượng tiếp theo đó chính là sự kiện Jupiter Airdrop. Tính đến thời điểm viết bài thì Jupiter đã trải qua 2 đợt Airdrop với đợt Airdrop khổng lồ đầu tiên với tổng giá trị lên đến $800M dành cho cộng đồng. Với các tiêu chí Airdrop vô cùng hợp lý cùng với số lượng giá trị Airdrop khổng lồ biến Jupiter trở thành một trong các dự án được cộng đồng ca ngợi vì đã đối xử công bằng với người dùng của mình. Yếu tố này đã hình thành nên 2 điểm chạm:

Đầu tiên, đây là một trong những yếu tố quan trọng giúp người dùng tiếp tục sử dụng sản phẩm của Jupiter từ đó tạo ra phí giao dịch. Với nguồn thu phí giao dịch thù Jupiter tiếp tục đưa vào chương trình Buy Back JUP ngoài thị trường từ đó giúp thúc đẩy sự tăng trưởng của JUP.

Tiếp theo, những người nắm giữ cảm thấy hài lòng với đội ngũ phát triển nên sẽ quyết định mua & nắm giữ JUP lâu hơn từ đó làm nguồn cung JUP ngoài thị trường bị giảm đi và cũng tạo nên động lực tăng trưởng cho JUP.

Chương trình ASR để siết nguồn cung JUP ngoài thị trường

Trung bình cứ mỗi quý (3 tháng một lần) thì chương trình Active Staking Rewards (ASR) lại diễn ra nhằm trao thưởng JUP cho những người stake JUP và tham gia bỏ phiếu vào các đề xuất trên DAO, tuy nhiên sự khác biệt ở đây là một đợt ASR diễn ra thì những staker nhận về từ 20 - 30% phần thưởng dựa trên tổng lượng JUP tham gia stake và số lượng các lần tham gia bỏ phiếu.

Phần thường hấp dẫn đã thu hút những người nắm giữ JUP đã rất nhanh chóng gửi JUP của mình vào chương trình stake để kiếm lợi nhuận thay vì để trên sàn hoặc trong ví mà không sử dụng. Chính yếu tố này đã làm cho nguồn cung JUP ngoài thị trường được thu hẹp, chương trình stake JUP cũng làm cho nhiều người mua JUP từ đó tạo nên động lực tăng trưởng cho JUP trong suốt thời gian diễn ra stake.

Tuy nhiên một bài toán nan giải đối với ASR chính là phần thưởng JUP sẽ không có vĩnh viễn, vì thế mà đang có những đề xuất về việc việc một phần JUP được thu gom từ chương trình Buy Back từ doanh thu sẽ được sử dụng thay thế cho phần phân bổ trong Tokenomics của Jupiter từ đó ASR sẽ là một chương trình đưa JUP về tay những người nắm giữ thật sự trung thành với dự án.

Chương trình đốt JUP để giải bài toán FDV

Jupiter DAO đề xuất giảm 30% tổng cung token JUP, từ 10 tỷ xuống 7 tỷ, nhằm tăng tính chắc chắn và minh bạch cho cộng đồng. Đề xuất này xuất phát từ lo ngại về FDV (Fully Diluted Valuation) cao và các đợt phát hành token trong tương lai, đặc biệt là các lần phát hành Jupuary. Việc giảm nguồn cung không chỉ giúp tối ưu hóa tokenomics mà còn giúp holder hiểu rõ hơn về sự phân bổ token, đồng thời trao quyền kiểm soát một phần nguồn cung cho cộng đồng.

Cụ thể, đề xuất này sẽ cắt giảm 1.5 tỷ token từ phần của team bằng cách giảm 30% allocation ban đầu, đồng thời cắt giảm nhu cầu cung cấp thanh khoản (LP) và một phần quỹ dự trữ chiến lược. 1.5 tỷ token từ phần cộng đồng cũng sẽ được cắt giảm, chủ yếu đến từ việc giảm 30% lượng phát hành Jupuary cùng với việc điều chỉnh lại quỹ cộng đồng và dự trữ cộng đồng.

Một số những tác dụng của chương trình này bao gồm: 

• Củng cố giá trị token và giảm áp lực lạm phát: Khi tổng cung giảm từ 10 tỷ xuống 7 tỷ, rủi ro pha loãng giá trị cũng giảm theo, giúp JUP trở nên khan hiếm hơn và có tiềm năng tăng giá trong dài hạn. Điều này cũng giúp củng cố niềm tin của holder và nhà đầu tư vào sự ổn định của dự án.
• Tăng minh bạch và đảm bảo phân bổ công bằng: Việc cắt giảm nguồn cung đến từ cả phần của team và cộng đồng, thể hiện cam kết công bằng và tối ưu hóa tokenomics. Sự điều chỉnh này giúp cộng đồng dễ dàng theo dõi và hiểu rõ hơn về sự phân bổ token, hạn chế tình trạng phát hành dư thừa gây mất kiểm soát.
• Thúc đẩy mô hình quản trị phi tập trung: Việc trao quyền cho cộng đồng trong quyết định phát hành token, đặc biệt là Jupuary, giúp tạo ra một cơ chế quản trị thực sự phi tập trung. Điều này không chỉ tăng tính gắn kết mà còn giúp cộng đồng có tiếng nói trong chiến lược phát triển dài hạn của JUP.

Chương trình mua lại để mang lại giá trị cho JUP

Từ ngày 17/02/2025, Jupiter bắt đầu sử dụng 50% phí giao thức sẽ được sử dụng để mua lại JUP và khóa lại, thay vì đốt token như trước. Động thái này nhằm giảm nguồn cung lưu hành, đảm bảo sự ổn định dài hạn và tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của Jupiter. Khác với chiến dịch tháng 1, khi Jupiter sử dụng 50% phí giao thức để mua và đốt JUP, lần này nền tảng chuyển từ đốt sang khóa token, nhấn mạnh cam kết dài hạn trong quản lý nguồn cung. Việc khóa token trong ba năm giúp đồng bộ lợi ích giữa nền tảng và cộng đồng, tránh những biến động ngắn hạn, đồng thời duy trì thanh khoản cho giao dịch. Để đảm bảo minh bạch, Jupiter sẽ ra mắt bảng điều khiển theo thời gian thực, cho phép cộng đồng theo dõi lượng JUP được mua lại và khóa lại.

Một số các điểm tích cực được tạo ra từ chương trình này bao gồm:

• Khi một lượng lớn JUP bị mua lại và khóa trong ba năm, nguồn cung lưu hành giảm mạnh, tạo ra sự khan hiếm trên thị trường. Hiệu ứng này thường khiến giá trị token có xu hướng tăng do nguồn cung giảm nhưng nhu cầu vẫn giữ nguyên hoặc tăng lên. Khi cộng đồng nhận ra nguồn cung JUP ngày càng hạn chế, tâm lý FOMO có thể xuất hiện, thu hút thêm nhiều nhà đầu tư mới và người nắm giữ dài hạn.
• Việc khóa token thay vì đốt thể hiện cam kết lâu dài của Jupiter, thay vì chỉ tập trung vào các biện pháp ngắn hạn để thao túng giá.
• Khi Jupiter khóa một lượng lớn JUP, tính thanh khoản trên thị trường có thể thay đổi, tạo điều kiện cho những người nắm giữ lâu dài hưởng lợi.

Doanh thu của Jupiter có xu hướng tăng trưởng ổn định từ tháng 1/2024, với các đợt tăng mạnh vào tháng 3, tháng 7, và đặc biệt là tháng 11/2024 (doanh thu của Jupiter trong các tháng đầu năm 2025 dự kiến sẽ còn cao hơn cả những tháng cuối năm 2024 với lí do chính đến từ làn sóng Memecoin của những nhân vật nổi tiếng chính trị). Tháng 11/2024 chứng kiến mức doanh thu cao kỷ lục (~17 triệu USD), gần gấp đôi so với tháng 9 (5 triệu USD) và gấp hơn hai lần tháng 8 (8 triệu USD). 

Jupiter Perps chiếm phần lớn doanh thu, cho thấy giao dịch hợp đồng vĩnh viễn (Perps) là nguồn thu chính của nền tảng. Bên cạnh đó, DCA (Dollar Cost Averaging cũng đóng góp đáng kể, tiếp theo là Limit Order, Partner Swap API với tỷ trọng nhỏ hơn. Từ đây thấy rằng doanh thu tăng mạnh của Jupiter sẽ giúp chương trình buyback hiệu quả hơn, khi số lượng JUP bị mua lại và khóa lại sẽ nhiều hơn dự kiến.

Tổng Kết

Dù đối mặt với nhiều thử thách, Jupiter vẫn đang chứng tỏ được khả năng thích ứng và phát triển mạnh mẽ trong hệ sinh thái Solana. Các chiến lược như mua lại và khóa JUP, giảm nguồn cung để kiểm soát lạm phát, cùng với việc liên tục ra mắt các sản phẩm mới như Perpetual, Launchpad, Bridge và Portfolio đang tạo động lực giúp JUP giữ giá và có tiềm năng tăng trưởng trong trung và dài hạn.

Tuy nhiên, để thực sự củng cố niềm tin của cộng đồng, Jupiter cần tiếp tục duy trì tính minh bạch, nâng cao kiểm soát nội bộ và cải thiện quy trình quản trị phi tập trung. Những tranh cãi xung quanh Meteora có thể là một cú sốc ngắn hạn, nhưng nếu xử lý tốt, đây cũng có thể trở thành cơ hội để Jupiter khẳng định vị thế của mình trong ngành DeFi.

Với doanh thu ngày càng tăng, chương trình buyback mạnh mẽ và cam kết phát triển dài hạn, JUP đang có những yếu tố cần thiết để duy trì đà tăng trưởng. Nhưng liệu những chiến lược này có đủ sức giúp JUP vươn lên trở thành một trong những tài sản cốt lõi của Solana và thị trường crypto nói chung? Câu trả lời sẽ phụ thuộc vào cách đội ngũ Jupiter đối mặt với những thách thức phía trước. 🚀