Solana đã và đang không ngừng cải tiến để tối ưu hiệu suất và tăng cường tính phi tập trung của mạng lưới. Một trong những cập nhật quan trọng gần đây là SIMD 96, thay đổi cách phân phối phí ưu tiên trong hệ sinh thái. Thay vì một phần phí bị đốt để kiểm soát lạm phát, 100% phí ưu tiên giờ đây sẽ thuộc về các Validator. Sự điều chỉnh này tưởng chừng nhỏ nhưng lại tạo ra ảnh hưởng sâu rộng đến toàn bộ mạng lưới, từ giá cả của SOL, mức độ phi tập trung, đến sự phát triển của các lĩnh vực LSD (Liquid Staking Derivatives) & Restaking.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu vào cơ chế hoạt động của SIMD 96, cách nó tác động đến các Validator, người dùng, cũng như thị trường SOL nói chung. Đồng thời, chúng ta cũng sẽ xem xét các cơ hội và rủi ro mà bản cập nhật này mang lại, đặc biệt là những ảnh hưởng tiềm tàng đối với thanh khoản và cấu trúc LSD trên Solana.

Tổng Quan Về SIMD 96 

Mô hình phí cơ bản trên Solana

Thông thường khi giao dịch trên mạng lưới Solana chúng ta chỉ đơn thuần là trả phí giao dịch, tuy nhiên phí giao dịch trên Solana bao gồm các yếu tố khác nhau:

Phí giao dịch = Phí cơ bản + Phí ưu tiên

Điều này đồng nghĩa khi giao dịch trên Solana thì chúng ta sẽ phải trả 2 loại phí bao gồm:

  • Phí cơ bản là 0.000005 SOL (đó chính là lí do tại sao mà Solana luôn tự hào mình là nền tảng với mức phí gần như bằng 0).
  • Phí ưu tiên là phí mà người dùng sẽ bổ sung thêm cộng với phí cơ bản, hiệu một cách dễ dàng thì các giao dịch có phí ưu tiên càng cao thì càng được các Validator ưu tiên thực hiện giao dịch, đây cũng chính là lí do vì sao có những thời điểm phí giao dịch trên Solana lên đến vài đô.

Trong đó phí ưu tiên sẽ được chia làm 2 phần trong đó 50% sẽ được đốt để hạn chế sự lạm phát của SOL, còn 50% còn lại sẽ được chi trả cho các Validator tham gia thực hiện giao dịch.

Mô hình phí hậu cập nhật SIMD 96

Tuy nhiên với phiên bản SIMD 96 thì 100% phí ưu tiên sẽ được gửi tới cho các Validator tham gia thực hiện giao dịch. Chỉ một sự thay đổi nhỏ này nhưng đã tạo ra một sự thay đổi lớn đối với hệ sinh thái Solana với nhiều mảnh ghép khác nhau bao gồm:

  • Giá cả của SOL
  • Sự phi tập trung mạng lưới
  • Ngành LSD & Restaking
  • Thanh khoản của mạng lưới

SIMD96 & Những Tác Động Lên Hệ Sinh Thái Solana

Đầu tiên khi 100% phí ưu tiên được chảy thẳng về túi các Validator thì điều này đồng nghĩa với:

  • Phân thưởng của Validator tăng đột biến, 50% so với mô hình cũ.
  • Phần thưởng cho các Staker cũng được tăng theo bởi vì phần thưởng của Staker đi kèm với phần thưởng của Validator. 
  • Phần thưởng cho các nền tảng LSD & Restaking & LRT cũng được tăng theo.

Đầu tiên chúng ta đến với những tác động trực tiếp đến các Validator. Với việc doanh thu của các Validator tăng cao thì sẽ có nhiều người hơn mong muốn trở thành 1 Validator trên hệ sinh thái Solana, điều này dẫn tới:

  • Càng nhiều người mong muốn trở thành 1 Validator trên hệ sinh thái Solana thì mạng lưới Solana càng trở nên phi tập trung.
  • Khi trở thành 1 Validator trên hệ sinh thái Solana thì các Validator bắt buộc phải mua SOL để tham gia từ đó tạo động lực tăng trưởng cho SOL, không những vậy SOL bị khóa trong Validator sẽ làm giảm nguồn cung của SOL ngoài thị trường từ đó các tác động mua SOL cũng tạo ra động lực tăng giá nhiều hơn.

Khi phần thưởng của Validator tăng đồng nghĩa với phần thưởng của các Staker cũng tăng, từ đó tạo nên những tác động bao gồm:

  • Nhiều người dùng hứng thú với SOL hơn sẽ mua SOL để tham gia stake từ đó tạo động lực tăng trưởng cho SOL.
  • Những người đã nắm giữ SOL thì sẽ nắm giữ SOL lâu hơn, từ điều này và điều trên tiếp tục làm giảm nguồn cung của SOL bên ngoài thị trường từ đó làm SOL tăng giá trong dài hạn.

Không chỉ dừng lại ở đó khi số lượng người dùng nắm giữ SOL và tham gia stake cao hơn thì sẽ làm cho TVL của các dự án LSD, Restaking và Liquid Restaking tăng mạnh bởi sẽ có nhiều người mong muốn có thêm lợi nhuận từ các chiến lược khác trong DeFi như Lending & Borrowing, Cung cấp thanh khoản,... Với TVL tăng trưởng thì các dự này cũng sẽ hưởng lợi và ngay cả token của các dự án như CLOUD - Sanctum, LAYER - Solayer, JTO - Jito Labs hay MNDE - Marinade Finance cũng sẽ được hưởng lợi.

Bên cạnh những yếu tố tích cực, còn đó cả những yếu tố tiêu cực có thể kể tới như:

  • SOL không bị đốt đồng nghĩa với SOL không có công cụ giảm lạm phát, nếu nguồn cầu không đủ lớn có thể dẫn tới giá cả tiêu cực cho SOL.
  • Sanctum cho phép các Validator tự mình triển khai 1 LST cho riêng mình đó có thể dẫn tới số lượng các LST trên Solana gia tăng đột biến và có thể dẫn tới phân mảnh thanh khoản.

Tổng Kết

SIMD 96 là một cập nhật quan trọng, giúp cải thiện đáng kể phần thưởng cho Validator và Staker, thúc đẩy nhu cầu mua và nắm giữ SOL, đồng thời tạo động lực tăng trưởng mạnh mẽ cho ngành LSD & Restaking. Tuy nhiên, việc loại bỏ cơ chế đốt SOL cũng đặt ra những thách thức về nguồn cung và lạm phát.

Nhìn chung, Solana vẫn đang trên đà phát triển mạnh mẽ với những cải tiến không ngừng nhằm tối ưu hóa hệ sinh thái. Việc theo dõi tác động của SIMD 96 trong thời gian tới sẽ giúp người dùng và nhà đầu tư có cái nhìn rõ ràng hơn về chiến lược stake, quản lý tài sản và các cơ hội mới trong hệ sinh thái Solana.