Tại sao Layer 2 không bùng nổ trong 2024 là một câu hỏi nhận được nhiều sự quan tâm từ cộng đồng Crypto. Dù sở hữu nhiều tiềm năng và được kỳ vọng sẽ tiếp nối thành công của Ethereum, các Blockchain Layer 2 lại không đạt được sự tăng trưởng bùng nổ như mong đợi trong năm vừa qua. Từ vấn đề định giá quá cao, chiến lược đầu tư của các quỹ, cho đến tâm lý nắm giữ của nhà đầu tư, tất cả đã tạo nên những rào cản lớn kìm hãm sự phát triển của Layer 2. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng phân tích những nguyên nhân chính và bài học rút ra từ thực tế này.
Tại Sao Layer 2 Không Bùng Nổ Trong 2024 & Bài Học
Những vấn đề xoay quanh vị thế & FDV
Khi ra mắt các dự án Layer 2 đã nằm ở một mức FDV cực kì cao, cùng điểm qua thì chúng ta thấy rằng Arbitrum, Optimism đều được định giá từ 8 - 10 tỷ đô tại thời điểm ra mắt, Starknet trong một giai đoạn thị trường tốt hơn cũng đã nằm ở mức định giá khoảng 15 - 20 tỷ đô, các dự án sau này như Scroll, zkSync thì có mức định giá thấp hơn do bối cảnh thị trường đã không còn tốt.
Rõ ràng khi các nhà đầu tư thấy rằng:
- Các quỹ đầu tư thời điểm đầu vào các dự án Layer 2 đã có mức lợi nhuận hàng trăm lần so với mức định giá ở thời điểm TGE.
- Định giá của các Layer 2 đã ngang ngửa thậm chí cao hơn nhiều nền tảng Layer 1 từ đó mức độ tăng trưởng của các nền tảng Layer 2 sẽ không quá lớn.
Từ hai yếu tố trên làm cho các nhà đầu tư không còn Layer 2 là một điểm đến của sự tăng trưởng, mà họ coi là những khoản đầu tư an toàn nhưng có mức sinh lời cao hơn so với Ethereum. Đây là một trong những điểm chí mạng đánh thẳng vào sự tăng trưởng của các nền tảng Blockchain Layer 2 trong năm 2024 vừa qua.
Nhà đầu tư thật sự quá "chặt tay"
Khác với chu kì gần nhất của thị trường Crypto 2020 - 2021 thì giờ đây suy nghĩ, tư duy của các nhà đầu tư đã trưởng thành một cách rõ ràng. Hầu hết các nhà đầu tư đi qua thị trường giai đoạn 2020 - 2021 đều thất bại bởi vì không thể nắm giữ được các dự án qua các đợt chao đảo của thị trường thì bài học lớn nhất của các nhà đầu tư trong giai đoạn đó chính là "HODL". Đến chu kì lần này sự trưởng thành này đã quá rõ ràng khi thị trường chao đao lớn thì các nhà đầu tư vẫn quyết định nắm giữ, không những vậy một phần không nhỏ các nhà đầu tư còn quyết định DCA để có một vị thế tốt hơn.
Rõ ràng khi các nhà đầu tư trở nên quá tin tưởng & nắm chặt các dự án mình đầu tư thì rất khó để các Maket Maker tạo ra được sự tăng trưởng nhanh và mạnh như trong quá khứ bởi nếu thúc đẩy giá cả quá nhanh sẽ có một áp lực chốt lời rất lớn ở nhiều mốc khác nhau. Cũng chính yếu tố này dẫn tới một khái niệm mà nhiều đầu tư vẫn nói với nhau đó chính là "nặng thuyền", về mặt lý thuyết thì thuyền càng nặng thì sẽ càng khá tăng trưởng.
Nhìn vào một ví dụ điển hình nhất đó chính là Sui Network, để bước vào giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ Sui phải bước qua hàng loạt những đợt thanh trừng các nhà đầu tư như:
- Dự án có đợt phân phối Airdrop tệ bạc với người dùng, nếu so sánh với Aptos không lâu trước đó.
- Dự án có phân tích cơ bản tốt về đội ngũ phát triển, chiến lược phát triển nhưng giá cả thì không hề tăng trưởng.
- Dự án sử dụng Incentives để phát triển hệ sinh thái sẽ phải đối diện với một áp lực bán đền từ những người dùng Farm Incentives.
- Dự án có liên quan đến FTX khi mà FTX từng đầu tư số tiền khổng lồ vào dự án trước khi chính thức sụp đổ.
- ...
Rõ ràng, việc các nhà đầu tư quá chắc tay khiến việc thanh lọc của các Market Maker đã diễn ra không hiệu quả từ đó có các tác động tiêu cực tới giá cả của dự án.
Động lực tăng trưởng là có nhưng nó không diễn ra
Layer 2 là một trong những mảnh ghép có động lực tăng trưởng rõ ràng nhất trong năm 2025 với nhiều hỗ trợ đến từ Ethereum và chính những sự đột phá đến từ các nền tảng, nhưng kì vọng và kết quả là một chênh lệch quá lớn. Điểm lại những động lực tăng trưởng chúng ta thấy ở các Layer 2 trong năm 2024 bao gồm:
- Ethereum cho ra mắt bản nâng cấp Cancun. Cancun Upgrade là bản nâng cấp tiếp theo của Ethereum sau Shanghai, dự kiến triển khai vào cuối năm 2023, bao gồm các EIP như EIP 4844, EIP 6780, EIP 6475 và EIP 1153. Trong đó, EIP 4844 là tâm điểm chú ý khi giới thiệu Blob Data, một dạng nén dữ liệu mới thay thế Call Data. Khác với Call Data, vốn được lưu trữ vĩnh viễn trên mainnet, Blob Data chỉ được lưu trữ trong một khoảng thời gian nhất định, giúp giảm đáng kể phí giao dịch trên các nền tảng Layer 2. Mức giảm phí giao dịch do EIP 4844 mang lại được dự đoán còn lớn hơn cả các cải tiến trước đó.
- Việc Ethereum ETF Spot được thông qua cũng tạo ra kì vọng to lớn về việc ETH sẽ có những chuyển biến tích cực, từ đó lan tỏa sự tích cực tới toàn bộ Ethereum Ecosystem trong đó có cả các nền tảng Layer 2.
- Arbitrum cũng tung ra bản nâng cấp cho riêng mình là Stylus. Stylus kì vọng sẽ làm bùng nổ hệ sinh thái Arbitrum về số lượng các dự án có thể triển khai trên Stylus, nhưng thực tế đã không diễn ra được như kì vọng. Việc triển khai Gaming Catalyst cũng không đem lại quá nhiều kết quả cho Arbitrum.
- Starknet với mục tiêu trở thành Layer 2 đầu tiên xây dựng trên cả Bitcoin & Ethereum nhưng cũng không trở thành một câu chuyện thú vị để thúc đẩy giá cả của dự án.
- ...
Có lẽ trong năm 2024 chúng ta không chứng kiến sự tăng trưởng về giá cả của các dự án Blockchain Layer 2 nhưng chúng ta cũng có một xu hướng Layer 2 theo một hướng khác đó chính là số lượng các dự án ra mắt nhiều một cách đột biến, không chỉ dừng lại ở đó các DApp, Protocol thậm chí là nhiều Blockchain nền tảng cũng đã chính thức chuyển mình thành một Blockchain Layer 2 trên Ethereum. Tuy vậy điều cũng không có những tác động tích cực tới giá cả của các Layer 2.
Cơ hội khi rõ ràng quá nó không còn là cơ hội nữa
Một điều rõ ràng là cơ hội chỉ tồn tại dưới bối cảnh nhiều người nghi ngờ về nó, nhưng câu chuyện của các nền tảng Layer 2 lại hoàn toàn ngược lại. Tất cả mọi người trong thị trường Crypto đều coi Layer 2 là một điểm đến cực kì tiềm năng, một khoản đầu tư có khả năng sinh lời tốt hơn Ethereum tuy vậy vẫn đảm bảo được một sự an toàn nhất định. Chính vì tất cả mọi người đều lạc quan về tương lai, triển vọng của Layer 2 làm cho Layer 2 trở nên khó tăng trưởng.
Mọi người có thể đặt ra câu hỏi: "Nếu như tất cả mọi người đều lạc quan về tương lai, triển vọng của Layer 2 thì mọi người sẽ đều mua nó và từ đó phải là động lực tăng trưởng bền vững chứ tại sao lại là tiêu cực?". Để trả lời câu hỏi này mình sẽ có một số các ý như:
- Nếu như mọi người đều mua Layer 2 ở mức giá tương đối thấp thì khi các Market Maker có những tác động tích cực về giá thì chính họ lại trở thành những người đu đỉnh, thanh khoản chứ không phải các nhà đầu tư.
- Thực tế các dự án Layer 2 khi ra mắt đã nằm ở những mức định giá cực kì cao so với mặt bằng chung của thị trường, bên cạnh đó các quỹ đầu tư và đội ngũ phát triển đã lời rất nhiều so với khoản đầu tư của họ chính vì vậy họ không có quá nhiều nhu cầu về việc thúc đẩy sự tăng trưởng về giá cả, mà họ chỉ cần dự án hoạt động ở mức vừa đủ đến thời điểm họ được trả token.
Vậy nên trong thị trường crypto khi tất cả mọi người đều công nhận sự tiềm năng của một xu hướng thì nó đã không còn tiềm năng nữa rồi.
Tổng Kết
Tại sao Layer 2 không bùng nổ trong 2024 là một câu chuyện đáng suy ngẫm về sự chênh lệch giữa kỳ vọng và thực tế trong thị trường Crypto. Mặc dù sở hữu nhiều động lực tăng trưởng rõ ràng, từ công nghệ tiên tiến đến sự hỗ trợ từ Ethereum, Layer 2 vẫn chưa tạo được sự đột phá như mong đợi. Điều này không chỉ phản ánh sự thay đổi trong tâm lý và chiến lược của nhà đầu tư, mà còn nhấn mạnh rằng cơ hội thực sự chỉ tồn tại khi vẫn còn sự hoài nghi. Đây là bài học quan trọng để chuẩn bị cho các xu hướng và cơ hội mới trong tương lai.
💁 Disclaimer: Tất cả bài viết của Hak Research được cung cấp với mục tiêu là chia sẻ kiến thức và không được xem là lời khuyên đầu tư.
- Naoris Protocol Là Gì? Tổng Quan Về Tiền Điện Tử Naoris Protocol - February 13, 2025
- Venice Là Gì? Tổng Quan Về Tiền Điện Tử Venice - February 13, 2025
- RedStone Giới Thiệu Tokenomics Của RED - February 13, 2025