Trong lĩnh vực tài chính truyền thống, niềm tin là nền tảng của mọi giao dịch. Khi người dùng gửi tài sản vào một sàn giao dịch, họ kỳ vọng rằng tài sản sẽ luôn tồn tại và sẵn sàng để rút trong tương lai. Tuy nhiên, niềm tin đơn thuần không phải lúc nào cũng đủ. Trong bối cảnh hệ sinh thái tiền mã hóa, công nghệ cho phép xây dựng các cơ chế xác minh độc lập nhằm thay thế hoặc củng cố niềm tin này. Một trong số đó chính là Proof of Reserves (PoR) – bằng chứng về khả năng thanh toán dựa trên mật mã học.

Backpack Exchange hiện đã triển khai một phiên bản nâng cấp của hệ thống này, gọi là PoR V2, được xác thực bằng Zero-knowledge Proofs (ZK-Proofs) và công bố với tần suất cao chưa từng có trong ngành.

Backpack chính thức ra mắt Proof of Reserves

Hệ thống PoR V2 được thiết kế dựa trên các nguyên lý mật mã nhằm vừa đảm bảo tính minh bạch, vừa bảo toàn quyền riêng tư của người dùng. Cụ thể, cơ chế này cung cấp bốn đặc trưng quan trọng.

  • Bằng chứng toàn bộ nghĩa vụ: Tất cả số dư của người dùng đều khớp hoàn toàn với nghĩa vụ tổng của sàn.
  • Xác nhận tính toàn vẹn tài khoản: Không tồn tại bất kỳ số dư âm nào trong hệ thống.
  • Xác minh cá nhân: Người dùng có thể tự kiểm chứng tài khoản của mình thông qua Merkle Tree.
  • Bảo mật tuyệt đối: Chỉ công khai các cam kết mật mã, tuyệt đối không tiết lộ số dư gốc.

Hệ thống Proof of Reserves của Backpack được xây dựng với Plonky2 Zero-knowledge Proofs và giám sát liên tục bởi đối tác an ninh OtterSec, loại bỏ các điểm tập trung rủi ro và tăng cường khả năng phục hồi trước tấn công.

Backpack giới thiệu cơ chế tần suất kiếm chứng

Điểm khác biệt quan trọng trong cách tiếp cận của Backpack nằm ở tần suất và độ bao quát của các bằng chứng. Thay vì cung cấp báo cáo kiểm chứng theo tháng hoặc quý – vốn chỉ mang tính lịch sử – Backpack áp dụng cơ chế kiểm chứng với nhịp độ khắt khe hơn:

  • Công khai hàng ngày: Bằng chứng PoR được công bố mỗi ngày, mang lại góc nhìn cập nhật và kịp thời cho cộng đồng.
  • Đối soát nội bộ liên tục: Hệ thống thực hiện đối soát tự động và tạo bằng chứng mới cứ mỗi 10 phút, bảo đảm tính nhất quán dữ liệu theo thời gian thực.
  • Phạm vi toàn diện: Bằng chứng bao gồm không chỉ số dư spot mà còn cả margin positions và unrealized PnL, qua đó phản ánh đầy đủ trạng thái tài chính của sàn.
  • Xác minh độc lập: Toàn bộ dữ liệu được lưu trữ và giám sát bởi OtterSec, một đơn vị bảo mật độc lập, nhằm loại bỏ khả năng thiên vị trong quá trình công bố.

Backpack PoR giải quyết vấn đề của PoR truyền thống

Về mặt học thuật, PoR V2 của Backpack đại diện cho sự kết hợp giữa lý thuyết mật mã (Cryptographic Commitments, Merkle Proofs, Recursive ZK-Proofs) và ứng dụng thực tiễn trong quản lý tài chính phi tập trung. Hệ thống này giải quyết ba hạn chế phổ biến của các mô hình PoR truyền thống:

  • Độ trễ dữ liệu: Các bằng chứng theo tháng thường đã lỗi thời khi được công bố.
  • Thiếu toàn diện: Một số báo cáo loại trừ Margin Positions hoặc Unrealized PnL, khiến số liệu mất đi tính toàn diện.
  • Phụ thuộc vào niềm tin: Các kết quả kiểm toán truyền thống yêu cầu người dùng tin vào bên thứ ba, trong khi PoR V2 cho phép cá nhân tự xác minh.

Việc áp dụng ZK-Proofs cho phép sàn vừa duy trì được tính riêng tư của tài khoản, vừa cung cấp sự đảm bảo về mặt toán học cho toàn hệ thống. Đây chính là một bước tiến trong việc chuyển đổi mô hình từ “niềm tin dựa trên tuyên bố” (Trust-based Assurance) sang “niềm tin dựa trên chứng minh” (Proof-based Assurance).

Việc Backpack triển khai Proof of Reserves thế hệ mới không chỉ mang ý nghĩa kỹ thuật mà còn mang ý nghĩa học thuật và xã hội: nó đặt nền tảng cho một chuẩn mực minh bạch mới trong ngành giao dịch tài sản số. Khi người dùng không còn phải dựa vào lời hứa hay báo cáo kiểm toán định kỳ, họ có thể trực tiếp kiểm chứng tính an toàn của tài sản thông qua các bằng chứng mật mã được công bố thường xuyên.

Trong bối cảnh niềm tin vào các sàn giao dịch tập trung từng nhiều lần bị thử thách, mô hình PoR V2 của Backpack có thể được xem như một bước tiến đáng kể, vừa nâng cao trách nhiệm giải trình, vừa củng cố nền tảng khoa học cho tính minh bạch trong tài chính số.

Về Backpack

Backpack là một nền tảng giao dịch và ví điện tử thế hệ mới, tập trung vào sự an toàn, minh bạch và trải nghiệm người dùng. Với cam kết “minh bạch được xác thực”, Backpack đang định hình lại cách người dùng tin tưởng và quản lý tài sản số.