veToken Là Gì? Sự Đổi Mới Trong Mô Hình Tokenomics Của Các Dự Án DeFi

veToken là gì? veToken là một mô hình Tokenomics kiểu mới được giới thiệu của Curve Finance từ đó thúc đẩy DAO và dự án phát triển. Có thể nói rằng veToken là một cuộc cách mạnh trong việc đưa Native Token và Holder gần lại nhau hơn, sẽ không chỉ còn là nắm giữ chờ tăng trưởng và chốt lời nữa mà còn là nhiều chiến lược khác đi kèm.

Chần chờ gì nữa mọi người cùng mình đi tìm hiểu veToken là gì trong bài viết dưới đây nhé.

Tổng Quan Về veToken

veToken là gì?

veToken là viết tắt của Vote Escrowed Token là một cuộc cách mạng trong việc cải tổ, thiết kế lại để tối ưu Tokenomics được giới thiệu bởi Curve Finance. Chính mô hình veToken đã thúc đẩy Curve và DAO của Curve phát triển ngày càng mạnh mẽ và tự đó tạo nên một Curve Wars với hàng loạt các tên tuổi lớn như yEARN Finance, Convex Finance,... Đến ngày nay, đây vẫn là một mô hình được nhiều dự án ưa chuộng và áp dụng.

veToken đã biến những Holder không chỉ còn là những người đơn giản là mua, nắm giữ và chốt lời, mà còn tham gia vào quá trình vận hành dự án, điều phối thanh khoản để thu về lợi nhuận tối đa cho mình. Đôi khi lợi nhuận này còn cao hơn cả việc họ mua bán hàng ngày.

Cơ chế hoạt động của mô hình veToken

Bởi vì người khởi xướng mô hình veToken này chính là Curve Finance, nên chúng ta sẽ tìm hiểu về cơ chế hoạt động của Curve Finance. Cơ chế hoạt động sẽ được thông qua một số bước cơ bản như sau:

Bước 1: Người dùng có thể khóa CRV từ 1 tuần cho tới 4 năm để nhận về veCRV. Ví dụ nếu khóa 1 CRV trong tối đa 4 năm thì nhận về 1 veCRV, còn nếu thấp hơn thì sẽ nhận về ít veCRV hơn.
Bước 2: Người dùng nắm giữ veCRV sẽ có các phần thưởng bao gồm lạm phát CRV, phí hối lộ từ việc bỏ phiếu và chia sẻ doanh thu từ giao thức.

Chính bởi hai yếu tố là bỏ phiếu trên giao thức và chia sẻ doanh thu giao thức đã làm bùng nổ cuộc chiến Curve Finance đầu tiên.

Curve Wars bùng nổ

Chúng ta sẽ đi sâu hơn vào hai yếu tố là bỏ phiếu trên giao thức và chia sẻ doanh thu giao thức. Đầu tiên, với việc bỏ phiếu thì lượng CRV được phát thải để làm Incentive cho pool thông thường là như nhau thì thông qua việc bỏ phiếu DAO sẽ thống nhất về việc Pool nào sẽ được hưởng nhiều Incentive là CRV nhất, tất nhiên sẽ có những giải pháp về việc tránh bỏ phiếu vào các Pool có lượng Volume thấp.

Thứ hai, Curve là một giao thức tuyệt với hơn cả Uniswap V3 dành cho các loại tài sản ngang giá đặc biệt là Stablecoin, chính vì vậy doanh thu của Curve Finance cực kì khổng lồ vì nhu cầu giao dịch Stablecoin là quá lớn. Chính vì vậy, ai cũng mong muốn có một phần doanh thu của Curve Finance.

Chúng ta sẽ thấy yếu tố đầu tiên và thứ hai có sự tương hỗ với nhau thông qua flyweel đơn giản như sau:

Bước 1: Các Holder sẽ tập trung bỏ phiếu cho các pool có Volume lớn để dồn Incentive về đó.
Bước 2: Pool thanh khoản có nhiều Incentive lại được các LP ưu tiên cung cấp thanh khoản vì có lượng phần thưởng hấp dẫn. Các thêm thanh khoản thì Pool thanh khoản càng lớn dẫn tới Impermanent Loss giảm đi từ đó LP lại càng có động lực thêm thanh khoản
Bước 3: Thanh khoản cao, Slippage thấp dẫn tới người dùng tới swap ngày càng đông.
Bước 4: Swap càng đông thì Holder càng có lợi và tiếp tục quay về bước 1.

Rõ ràng, bằng mô hình veToken dự án đã có sự chung tay phát triển giao thức từ tất cả mọi người bao gồm LP, Holder, Users,...

Chính vì vậu, Curve Wars đã bùng nổ khi các giao thức đứng ra tranh gianh veToken với giải pháp về Liquid Staking cho veCRV. Cuộc chiến này tưởng như yEARN Finance đã chiến thắng nhưng một dự án mới nổi đã giành được vị thế chính là Convex Finance.

Ưu điểm của mô hình veToken

veToken đem lại một sự khác biệt cho cả người dùng, dự án và LP như sau:

Giá token sẽ là yếu tố đầu tiên được hưởng lợi bởi vì khi mô hình này được kích hoạt veToken, lượng Token bên ngoài thị trường sẽ được mang đi khóa từ đó giảm nguồn cung và có tác động tích cực đến giá cả của Token.
Người chơi muốn tối đa lợi nhuận thì bắt buộc phải trở thành một veHolder. Càng hoạt động tích cực thì phần thưởng càng nhiều, bởi vì nếu voting sai pool thì phần thưởng sẽ ít lại từ đó làm DAO của dự án trở nên sôi động.
Tương tự như Holder, các nhà cung cấp thanh khoản muốn tối ưu lợi nhuận thì cũng phải khóa CRV Incentive của mình vào để tham gia biểu quyết.
Dự án được hưởng lợi khi mà họ có thể dùng Bribe (hối lộ) để khuyến khích cộng đồng bỏ phiếu cho mình.

Nhược điểm của mô hình veToken

Tuy hay là vậy nhưng mô hình veToken cũng có một số những nhược điểm nhất định như:

Một số Whales lợi dụng lượng veToken của mình nhiều từ đó vote vào những pool ít người giao dịch và chính họ là những người vừa cung cấp thanh khoản, vừa giao dịch nhiều nhất.
Khóa 4 năm là một khoảng thời gian cực dài bằng cả một chu kì trong thị trường Crypto, nên nó đâu đó đã làm giảm sự hưng phấn của các nhà đầu tư. Có lẽ khoảng thời gian nên rút còn khoảng 1/2 thì sẽ là tốt hơn.
Bởi vì veCRV đã chỉ được dùng tham gia voting trên nền tảng nên tài sản chính của người dùng là CRV đã bị khóa.

Những cuộc chiến liên tiếp nổ ra

veCRV, Curve Wars đã có những tác động khổng lồ đến thị trường Crypto và nhiều dự án sau này cũng đã thay đổi mô hình token của mình sang veToken hay thiết kế mô hình veToken ngay từ ban đầu:

Trader Joe - một dự án AMM trên Avalanche và Arbitrum cũng đã chuyển đổi sang mô hình veToken.
Wombat Exchange - StableSwap trên BNB Chain và Arbitrum sau này cũng đi theo mô hình veToken ngay từ ban đầu, sau này chúng ta có cuộc chiến giữa Wombex, Quoll Finance và Magpie.
Maverick - AMM mới nổi trên Ethereum và zkSync cũng đã triển khai mô hình veToken và Maverick Wars chính thức khơi mào trong thời gian gần đây.