RedStone đang định hình lại thị trường Oracle trong DeFi thông qua việc triển khai Dynamic PT Oracle - một giải pháp thiết kế chuyên biệt cho Principal Token (PTs) của Pendle, dòng tài sản đang chiếm phần lớn của thị trường Yield trị giá 6 tỉ TVL. Sự xuất hiện của Dynamic PT Oracle giải quyết triệt để vấn đề mà các Oracle truyền thống không thể xử lý là định giá tài sản phụ thuộc thời gian trong môi trường thanh khoản phân mảnh và biến động không đồng nhất. Hãy cùng Hak Research tìm hiểu chi tiết trong bài viết này nhé

Bối Cảnh Thị Trường: PTs Và Vấn Đề Định Giá Trong Thị Trường Yield

Vai trò của PTs trong Pendle

Principal Tokens (PTs) đại diện cho phần giá trị cố định của các tài sản sinh lợi. Cơ chế hoạt động của PTs gần giống với trái phiếu chiết khấu không phiếu lãi (Zero Coupon Bonds). Người mua PT sẽ giao dịch ở mức giá thấp hơn giá trị Redeem cuối cùng và đến ngày đáo hạn, PT được quy đổi về mức giá 1. Mức độ chiết khấu của PT thể hiện kỳ vọng lợi suất của thị trường đối với tài sản cơ sở. Ở một số thị trường như Morpho, mức lợi suất được thể hiện qua PT có thể lên đến khoảng 22% APY, làm PT trở thành một công cụ hấp dẫn trong hệ sinh thái Yield.

Nhờ cấu trúc mang tính chắc chắn và hướng tới giá trị cố định khi đến ngày đáo hạn, PTs đang nhanh chóng trở thành nền tảng cho nhiều hoạt động trong DeFi. Chúng được sử dụng làm tài sản thế chấp trong các giao thức cho vay lớn như Morpho, Aave và Euler, hỗ trợ các chiến lược Leveraged Looping và là khối xây dựng cơ bản cho các sản phẩm Fixed Yield. Tuy nhiên, để PTs có thể mở rộng quy mô và đóng vai trò như một loại Collateral chủ đạo trong thị trường, điều kiện tiên quyết là phải có một cơ chế định giá đáng tin cậy. Các phương pháp định giá truyền thống như TWAP đơn nguồn hoặc Spot Oracle không đủ khả năng phản ánh chính xác hành vi giá của một tài sản có đặc tính phụ thuộc thời gian như PTs.

Vấn đề cốt lõi

PTs có một loạt đặc điểm vi mô khiến việc định giá chúng trở nên thách thức hơn so với các tài sản thông thường

  • Đầu tiên là Positive Drift nghĩa là giá của PT luôn tăng theo thời gian khi tiến gần tới ngày đáo hạn. Đây là đặc tính cơ bản của tài sản chiết khấu nhưng Oracle tĩnh hoặc Oracle cập nhật rời rạc lại không thể phản ánh được chuyển động giá này một cách liên tục
  • Thứ hai là Volatility Compression tức là biến động giá của PT giảm dần khi chuẩn bị đến ngày đáo hạn. Điều này xảy ra vì thanh khoản trên AMM dần tập trung quanh giá trị Redeem đồng thời kỳ vọng Yield gần như cố định khi thời gian còn lại quá ngắn để xuất hiện biến động lớn. Oracle truyền thống không mô hình hóa được sự thay đổi dần của rủi ro thị trường dẫn đến việc đánh giá sai mức độ biến động thực tế
  • Thứ ba là Liquidity Fragmentation nơi thanh khoản trong thị trường Pendle không tập trung vào một nơi duy nhất mà bị phân tán giữa AMM và Order Book. Khi giao dịch diễn ra ngoài phạm vi AMM chính, giá trên AMM không còn phản ánh giá thật của thị trường. TWAP đơn nguồn vốn chỉ lấy giá từ một Venue, rất dễ rơi vào tình trạng Mispricing và bị thao túng

Hệ quả của những vấn đề trên là đáng kể. Việc định giá sai khiến các giao thức cho vay có nguy cơ thanh lý không công bằng, phát sinh nợ xấu hoặc để lộ lỗ hổng cho các hình thức thao túng giá. PTs dù có cấu trúc giống trái phiếu với giá trị về 1 tại đáo hạn nhưng lại thiếu một mô hình định giá phù hợp khiến các giao thức khó khai thác hết tiềm năng của loại tài sản này

Dynamic PT Oracle Của RedStone Giải Quyết Vấn Đề Này Như Thế Nào?

Dynamic PT Oracle được thiết kế để giải quyết 3 vấn đề trên. Hệ thống Oracle này tiếp cận vấn đề bằng kiến trúc hai tầng kết hợp xử lý dữ liệu Offchain và cơ chế tính toán Onchain để đưa ra mức giá chính xác, ổn định và chống thao túng

1. External TWAP Engine (Offchain)

Tầng đầu tiên hoạt động Offchain có nhiệm vụ thu thập dữ liệu giao dịch từ cả hai nguồn quan trọng của thị trường Pendle: AMM và Orderbook. Việc tổng hợp từ nhiều nơi giúp tránh tình trạng giá bị lệch khi giao dịch xảy ra ngoài phạm vi thanh khoản chính của AMM. Engine này sẽ:

  • Lọc bỏ các giao dịch bất thường để đảm bảo dữ liệu sạch
  • Tính giá trung bình theo thời gian trong cửa sổ dài từ 1 đến 4 giờ nhằm giảm thiểu nguy cơ thao túng giá trong thời gian ngắn
  • Đưa mức giá trung bình đó lên On-chain như một mốc giá tham chiếu ổn định
  • Đồng thời, tính toán Implied Discount Rate vốn là yếu tố quan trọng để mô phỏng giá PT theo thời gian

Cách thiết kế này giúp đảm bảo oracle có được mức giá neo đáng tin cậy, không bị ảnh hưởng bởi biến động ngắn hạn

2. Onchain Exponential Pricing Module

Sau khi nhận được giá tham chiếu từ tầng Offchain, mô-đun trên chuỗi bắt đầu tính toán giá PT theo từng Block bằng một công thức dạng hàm mũ dựa trên Discount Rate và thời gian còn lại đến ngày đáo hạn. Cơ chế này giúp:

  • Giá tăng đều theo từng Block, phản ánh đúng đặc tính kéo về mệnh giá của PT
  • Giá luôn tiến gần về mức 1 tại thời điểm đáo hạn, không bị nhảy đột ngột như Oracle truyền thống
  • Không cần cập nhật liên tục trên chuỗi, giảm chi phí Gas
  • Mô phỏng được hiệu ứng Drift và giảm biến động khi gần đáo hạn, điều mà TWAP đơn thuần không làm được

Nhờ đó, hệ thống có thể phản ánh chính xác chuyển động tự nhiên của PT mà vẫn tiết kiệm tài nguyên

Để hiểu rõ hơn thì mình sẽ tổng quát hóa quy trình vận hành của Dynamic PT Oracle theo 4 bước như sau:

  • Thu thập dữ liệu tại nhiều điểm thanh khoản: Engine Offchain giám sát cả AMM lẫn sổ lệnh để ghi nhận toàn bộ giao dịch có ảnh hưởng đến giá
  • Tính giá trung bình theo thời gian (TWAP) với cửa sổ dài: Mức giá được tính trong khoảng 1 - 4 giờ nhằm loại bỏ biến động ngắn hạn và hạn chế tối đa khả năng thao túng
  • Đưa giá tham chiếu lên chuỗi: Giá đã xử lý được cập nhật định kỳ lên Onchain đồng thời xác định Discount Rate của PT tại thời điểm đó
  • Nội suy giá theo thời gian thực giữa các lần cập nhật: Oracle tính giá PT dựa trên thời gian còn lại đến đáo hạn, đảm bảo chuyển động giá mượt mà và phản ánh đúng bản chất của một tài sản dạng chiết khấu

Tác Động Đến Thị Trường

Cải thiện hiệu quả sử dụng vốn

Trước khi Dynamic PT Oracle được triển khai, thị trường cho vay dựa trên PT hoạt động kém hiệu quả do hạn chế về cơ chế định giá. Các giao thức phải duy trì mức LTV dưới 70% vì lo ngại giá PT không phản ánh đúng biến động thực tế theo thời gian. Việc cập nhật giá chậm gây ra hiện tượng thanh lí đột ngột khi giá nhảy mạnh mỗi lần Oracle cập nhật. Ngoài ra, cửa sổ TWAP ngắn khiến PT dễ bị thao túng qua Flash Loan làm tăng rủi ro mất an toàn hệ thống. Do đó, khoảng 1 nửa đến 70% tài sản thế chấp ở trạng thái không được tận dụng tối đa.

Sau khi Dynamic PT Oracle được đưa vào vận hành trên Euler, khả năng sử dụng vốn của PT được cải thiện đáng kể. Nhờ cơ chế định giá liên tục theo thời gian và tổng hợp dữ liệu từ nhiều nguồn, các giao thức có thể nâng LTV lên đến 91% mà không làm tăng rủi ro thanh lí. Giá PT được nội suy theo từng Block giúp loại bỏ tình trạng cập nhật gián đoạn và giảm mạnh các cú sốc thanh lí. Từ thời điểm triển khai cho đến nay, không ghi nhận trường hợp định giá sai, chứng minh tính ổn định của mô hình. Điều này giúp PT trở thành tài sản thế chấp an toàn và có thể mở rộng quy mô trong hệ thống cho vay.

Các sản phẩm và chiến lược mới

Sự xuất hiện của Dynamic PT Oracle tạo điều kiện hình thành nhiều chiến lược và sản phẩm mới trong thị trường Fixed Yield. Một trong số đó là giao dịch theo kì hạn nơi người dùng tận dụng chênh lệch giá giữa các PT có thời gian đáo hạn khác nhau. Khi giá PT phản ánh đúng giá trị theo thời gian, các hoạt động này trở nên minh bạch và ít rủi ro hơn. 

Một chiến lược quan trọng khác là vòng lặp đòn bẩy dựa trên PT. Người dùng có thể gửi PT làm tài sản thế chấp, vay thêm tài sản rồi tiếp tục mua PT để tăng mức lợi nhuận kiếm được. Với LTV cao, mức độ đòn bẩy có thể vượt 200% trong khi rủi ro thanh lí vẫn được kiểm soát nhờ đường giá di chuyển mượt theo từng Block. 

Ngoài ra, cơ chế định giá chính xác theo thời gian giúp các chiến lược cân bằng biến động lãi suất hoạt động hiệu quả hơn. Các tổ chức cũng có thể xây dựng sản phẩm Fixed Yield phức tạp dựa trên PT khi phần định giá đã trở nên đáng tin cậy.

Khả năng mở rộng quy mô

Với nền tảng định giá chính xác hơn, thị trường PT có tiềm năng tăng trưởng mạnh trong thời gian tới. Hiện quy mô thị trường PT đạt khoảng 4.88 tỷ USD nhưng khi rủi ro bị xử lí, quy mô có thể mở rộng lên 10 tỷ USD hoặc hơn. Việc giải phóng phần lớn tài sản thế chấp từng bị đóng băng giúp thanh khoản cải thiện, tạo điều kiện cho dòng vốn mới gia nhập

Trong lĩnh vực Lending, giá trị các vị thế dựa trên PT hiện vào khoảng 3.87 tỷ USD nhưng có thể tăng lên đến 20 tỷ USD khi nhiều giao thức lớn áp dụng mô hình định giá mới. Hiện chỉ có ba giao thức tích hợp Dynamic PT Oracle bao gồm Euler, Pendle và Morpho. Tuy nhiên, với hiệu quả đã được chứng minh thì số lượng giao thức áp dụng có thể lên đến 10 hoặc hơn đặc biệt khi các mạng mới mở hoạt động của thị trường Fixed Yield.

Rủi Ro & Thách Thức

Một trong những rủi ro quan trọng trong thiết kế của Dynamic PT Oracle là sự phụ thuộc lần nhau giữa bộ xử lí dữ liệu ngoài chuỗi (Offchain TWAP Engine) và phần mô phỏng giá Onchain. Nếu TWAP ngoài chuỗi bị chậm, lỗi hoặc đưa ra mức giá bất thường, phần tính toán trên chuỗi có thể nội suy theo dữ liệu sai dẫn tới định giá lệch. Điều này đặc biệt quan trọng khi tài sản được dùng làm tài sản thế chấp trong các giao thức Lending. 

Thách thức tiếp theo xuất hiện khi thị trường PT mở rộng sang nhiều nền tảng giao dịch khác nhau. Khi thanh khoản trải rộng trên nhiều nơi việc thu thập đủ dữ liệu và phát hiện sai lệch giá trở nên phức tạp hơn. Hệ thống cần đủ mạnh để theo dõi nhiều điểm dữ liệu cùng lúc và lọc nhiễu hiệu quả. 

Về mặt thị trường, một rủi ro đáng chú ý là tốc độ triển khai bị chậm do quy trình quản trị của các giao thức lớn. Đối với các nền tảng như Aave, Morpho hay các hệ sinh thái khác thường yêu cầu thời gian dài để đánh giá, kiểm định và thông qua một giải pháp Oracle mới. Điều này có thể làm chậm tốc độ mở rộng của RedStone dù sản phẩm đã sẵn sàng.

Tổng Kết

Dynamic PT Oracle của RedStone là một bước tiến hạ tầng quan trọng trong DeFi đặc biệt với thị trường Fixed Yield đang phát triển cực kì mạnh mẽ. Bằng cách kết hợp dữ liệu giá từ nhiều nguồn, cơ chế chống thao túng theo cửa sổ thời gian dài và mô hình nội suy theo giá trị thời gian, RedStone đã giải quyết triệt để bài toán định giá PT mà thị trường gặp phải trong nhiều năm