Giao Thức Runes Sắp Được Phát Hành, Liệu Cơn Sốt Inscriptions Có Lặp Lại

Nếu phải kể ra top những xu hướng đáng chú ý trong năm 2023 thì Inscriptions phải góp mặt trong danh sách này. Trong xu thế giao thức Runes sắp được trong thời gian tới, liệu chúng ta có tiếp tục được chứng kiến cơn sốt Inscriptions lặp lại hãy cùng Hak Research tìm hiểu trong bài viết này nhé.

Trước khi vào bài viết, mọi người có thể tham khảo một số bài viết sau để hiểu hơn nhé

• Runes Protocol là gì? Liệu có phải là giải pháp thay thế xứng đáng cho BRC 20
• Bitcoin Ordinals là gì? Tất tần tật về Bitcoin Ordinals
• Hệ sinh thái Bitcoin: Quá khứ, hiện tại và tương lai

Giao Thức Runes Là Gì? 

Giao thức Runes là một phương thức phát hành token mới trên mạng Bitcoin. Nó được xây dựng bởi Casey - người sáng lập ra Bitcoin Ordinals và được xây dựng dựa trên các đặc điểm của Bitcoin UTXO với thiết kế tổng thể rất đơn giản.

Điều đáng nói là giao thức Runes có kế hoạch khởi chạy mainnet khi Bitcoin Having xảy ra (tại Block Height 840000) tức là vào cuối tháng 4 năm nay. Ở thời điểm hiện tại, giao thức Runes vẫn đang trong quá trình phát triển và tối ưu. Trước khi đi vào chuyên sâu hơn, chúng ta cùng tìm hiểu về bối cảnh và sự ra đời của giao thức Runes nhé.

Casey - người đề xuất ra giao thức Runes ban đầu không có ý tưởng về việc ra mắt một giao thức phát hành token trên mạng lưới Bitcoin. Ngay từ tháng 12/2022, Casey đã phát hành giao thức Bitcoin Ordinals với mục đích triển khai các phiên bản NFT trên mạng lưới của Bitcoin. 

Tuy nhiên, sau đó vào ngày 08/03/2023 thì nhà phát triển ẩn danh Domo đã đưa ra một bộ tiêu chuẩn BRC 20 dựa trên giao thức Bitcoin Ordinals để phát hành token trên mạng lưới Bitcoin. Phương pháp này quy định một định dạng và thuộc tính thống nhất (bao gồm tên mã thông báo, tổng nguồn cung, số lượng đúc tối đa) cho mỗi token áp dụng tiêu chuẩn này sau đó sử dụng bộ công cụ lập chỉ mục để phân tích và hiển thị tài khoản ví, số lượng tài sản liên quan đến mã thông báo BRC 20.

Một điểm cần lưu ý là việc phát hành BRC 20 phụ thuộc vào giao thức Bitcoin Ordinals. Do đó cơ chế phát hành ban đầu cũng giống với quy trình đúc NFT và đương nhiên theo quy luật “First Come First Served”. Ngoài ra còn có thêm một điểm nổi bật của BRC 20 là tính năng Fair Launch mang đến cho hầu hết mọi người đều có thể tham gia vào đợt phát hành ban đầu. Điều này khá thú vị và mang đến sự bùng nổ trong việc phát hành tài sản trên Bitcoin, thậm chí còn lan sang các Blockchain khác.

Nhưng BRC 20 cũng mang đến nhiều vấn đề: Mọi hoạt động của tài sản BRC 20 đều phải bắt đầu bằng một giao dịch cụ thể trên chuỗi Bitcoin. Với sự phổ biến của BRC 20, bộ dữ liệu Bitcoin UTXO cũng đang mở rộng nhanh chóng. Điều này đã mang đến gánh nặng vận chuyển dữ liệu đến các nút Bitcoin và mặc dù ban đầu Casey không chỉ phản đối BRC 20 mà còn không đồng tình với các tài sản Token được phát hành trên Ordinals. 

Tuy nhiên, sự phổ biến của BRC 20 khiến ông cảm thấy mặc dù 99% token là lừa đảo nhưng đây lại là thị trường đầy màu mỡ trong tương lai. Vì vậy, Casey đã quyết định xây dựng một giao thức phát hành token mới trên mạng Bitcoin và sau đó vào ngày 25/09/2023, anh đưa ra ý tưởng ban đầu về giao thức Runes.

Từ góc độ kĩ thuật, giao thức Runes được xây dựng dựa trên Bitcoin UTXO và thêm một số thông tin bổ sung. So với giao thức BRC 20 thì Runes mang đến nhiều ưu điểm hơn có thể kể đến là:

• Các bước giao dịch được đơn giản hóa và không tạo ra UTXO dư thừa, điều này có thể làm giảm bớt gánh nặng cho các nút trên mạng lưới Bitcoin. Ngoài ra, giao dịch chuyển BRC 20 chỉ hỗ trợ một người nhận và một mã thông báo trong khi Runes hỗ trợ chuyển đến nhiều người nhận cùng lúc và có thể chuyển nhiều token Runes.
• Việc lưu trữ và lập chỉ mục dữ liệu tài sản ngắn gọn hơn: Dữ liệu của giao thức Runes được lưu trữ trong trường OP_RETURN của một transactions cụ thể và phương thức ghi tài sản áp dụng mô hình UTXO được liên kết trực tiếp trên chuỗi Bitcoin. Khi xác nhận trạng thái tài sản Runes thì chỉ cần xác minh UTXO mà người đó sở hữu và bị ràng buộc với tài sản Runes. Mặc dù một số thông tin vẫn cần truy ngược lại để hoàn tất tính toán nhưng không cần phải quét Bitcoin giống như BRC 20. Bộ sưu tập UTXO hoàn chỉnh, phương pháp nhẹ nhàng này thân thiện hơn với việc lập chỉ mục dữ liệu.
• Tương thích với các lớp mở rộng chức năng UTXO: Thiết kế dựa trên UTXO của Runes giúp nó tương thích tốt hơn với các lớp mở rộng chức năng dựa trên UTXO như CKB, Cardano và Fuel. 

Hiện tại, giao thức Runes vẫn chưa được ra mắt chính thức và chính Casey đã tweet rằng 10 token Runes đầu tiên có thể được “mã hóa cứng” tức là chúng sẽ không được mở để triển khai mà được viết trực tiếp bằng code. Nhưng ngày ra mắt giao thức Runes đang đến thì các “dự án Runes” đang nhận được nhiều sự chú ý hơn. Liệu sau việc ra mắt giao thức Runes có tạo nên một cơn sốt Inscriptions như những gì BRC 20 đã làm được hãy cùng tìm hiểu nhé. 

Dù Chưa Ra Mắt, Các Dự Án Rune Đã Nhận Nhiều Sự Chú Ý 

Dễ hiểu tại sao khi giao thức Runes chưa ra mắt nhưng đã nhận được nhiều sự chú ý của cộng đồng bởi người tạo ra Runes là Casey  - người tạo ra Bitcoin Ordinals, khởi nguồn cho sự bùng nổ của BRC 20 sau này. Với sự thành công của BRC 20 hay Bitcoin NFT ở thời điểm hiện tại thì dĩ nhiên Casey cũng có một vị thế và tiếng nói nhất định trong cộng đồng Inscriptions trên Bitcoin.

Sau đây, chúng ta cùng tìm hiểu các dự án Rune nổi bật trên thị trường để có một góc nhìn toàn cảnh về sự chú ý của cộng đồng đối với giao thức Runes sắp ra mắt trong thời gian tới nhé.

RSIC

Vào ngày 22/01/2024, dự án RSIC ra mắt và airdrop cho những người chơi Bitcoin NFT. Một trong những nhóm người chơi được hưởng lợi nhiều nhất từ đợt airdrop này là những người nắm giữ Node Monkes. Mỗi chủ sở hữu NFT này thậm có còn được airdrop tới 5 RSIC.

Với mức giá sàn ban đầu chỉ 0.01 BTC nhưng nhanh chóng đã tăng lên 0.05 BTC chỉ 2 ngày sau đó. Bước sang tháng 02/2024, với sự bùng nổ của Bitcoin NFT thì RSIC cũng đã chứng kiến sự tăng vọt vượt mức 0.1 BTC và đạt ATH ở khoảng 0.13 BTC. Ở thời điểm hiện tại, giá sàn của RSIC đang dao động quanh mức 0.07 BTC.

Sự ra mắt của RSIC không chỉ tạo ra làn sóng fomo vào các dự án Runes mà còn tạo động lực cho sự tăng vọt và nhanh chóng giúp Node Monkes trở thành bộ sưu tập NFT phổ biến nhất trên Bitcoin. Khi thời gian ra mắt giao thức Runes đang đến gần thì có lẽ, RSIC sẽ nhận được nhiều sự chú ý hơn nữa.

Runestone

Có một sự tương đồng thú vị khi so sánh Runestone với dự án BRC 20 SATS. Tổng số tiền airdrop cho những người đủ điều kiện là rất lớn khi có hơn 112.000 địa chỉ đủ điều kiện nhận airdrop. Các quy định airdrop cũng rất công bằng và minh bạch. Ở Block Height 826600, các địa chỉ chứa 3 Inscriptions sẽ nhận được airdrop (các Inscriptions định dạng text và JSON không được tính).

Runestone được dẫn dắt bởi người có ảnh hưởng trong giới Ordinals là Leonidas, cũng là người sáng lập ord.io - là một trình duyệt Ordinals. Một điều thú vị nữa là số tiền airdrop cho 110.000 địa chỉ ví đủ điều kiện đến hoàn toàn từ số tiền quyên góp với khoảng 2.25 Bitcoin. Ngoài ra vào ngày 09/03/2023, “Runestone” 3D màu đen trong hình trên đã được bán đấu giá thành công với mức giá 8 BTC. Do đó, điều này giúp bổ sung nguồn tài chính để đảm bảo vững chắc cho sự ra mắt công bằng của Runestone.

The Rune Guardians

Không giống như RSIC, các token “Rune” này được khai thác và được gắn với mỗi NFT được ra mắt ban đầu. Điều này nghĩa là sẽ có 10.000 The Rune Guardians NFT sẽ chia thành tổng cộng 100 tỷ token Rune trong tương lai. Các thuộc tính khác nhau thì sẽ nhận được token Rune khác nhau. Mọi người có thể lọc thuộc tính thông qua Magic Eden và tham khảo bảng phân bổ token Rune theo thuộc tính bên dưới:

Ngoài ra, người dùng cũng có thể xem NFT The Rune Guardians của mình trong trình duyệt Ordinals. Nhấn vào hình ảnh và số lượng token Rune hiện được tích lũy bởi NFT sẽ bật lên. Một điều thú vị về dự án là nó sẽ tiến hóa thành một bộ sưu tập PFP NFT thực sự khi having xảy ra.

Liệu Giao Thức Runes Có Tạo Nên Cơn Sốt Inscriptions Tiếp Theo

Khác với các token BRC 20 thì các dự án nổi bật trên Runes đều xuất hiện dưới dạng Bitcoin NFT. Điều này thực sự hợp lí vì giao thức Runes vẫn chưa được ra mắt chính thức nên chưa có token Rune thực sự. Sau khi giao thức Runes chính thức được ra mắt thì các NFT này sẽ được quy đổi thành token Runes tương ứng.

Sau khi hiểu rõ điều này, chắc hẳn mọi người cũng sẽ nhận ra một số rủi ro nếu đầu tư vào các giao thức Runes ở thời điểm hiện tại. Tất cả các giao thức gán mác “Runes” đều không phải là token Runes chính thức mà đang ở các định dạng khác chẳng hạn như BRC 20 như Cook, PSBTS hay ở dạng Bitcoin NFT như: RuneStone, RSIC,... Vì vậy, phía dự án có thể ngừng hoạt động và không triển khai token Rune cho những người nắm giữ khi giao thức Runes được ra mắt. 

Tuy nhiên, nếu nhìn vào sự bùng nổ mà các token BRC 20 đã làm được thì đây được xem là cơ hội. Điều này đã được chứng minh khi những bộ sưu tập NFT trên Bitcoin được gán mác “Rune” đều nhận được sự chú ý lớn từ cộng đồng trong thời gian gần đây. Những người tham gia đầu tư sớm có thể kiếm được nguồn lợi nhuận lớn chẳng hạn như RSIC có mức tăng trưởng từ 0.01 BTC lên hơn 0.1 BTC, Runestone mới ra mắt cũng chứng kiến mức tăng trưởng x2 chỉ trong 1 ngày. Điều này cho thấy khi giao thức Runes cận kề ngày mainnet thì các dự án Runes đang ngày càng nhận được nhiều sự chú ý. 

Tuy nhiên để nói là đạt được sự tăng trưởng mạnh hàng chục, hàng trăm lần thì có vẻ khá khó vì khác với BRC 20, giao thức Runes sắp ra mắt thì ai cũng nhìn thấy đó là cơ hội và vốn hóa thị trường của các dự án Runes hàng đầu như RSIC hay Runestone cũng lên tới vài trăm triệu USD nên đòi hỏi mức tăng trưởng lớn hơn nữa thì khá khó.

Tổng kết

Có thể sự chú ý tiếp theo mà cộng đồng đổ dồn vào hệ sinh thái Bitcoin sắp tới là sự ra mắt của giao thức Runes. Mặc dù có nhiều cơ hội nhưng đi kèm với đó vẫn còn nhiều rủi ro. Trên đây là tất cả thông tin mình muốn cung cấp trong bài viết này, hi vọng mọi người đã nhận được nhiều kiến thức bổ ích.