Fusaka là gì? Cập Nhật Fusaka Có Giúp Mạng Lưới Ethereum Tăng Trưởng

Trong bối cảnh Ethereum đang bước vào giai đoạn mở rộng thông lượng mạnh mẽ để cạnh tranh với các Blockchain khác, những bản nâng cấp như Shapella hay Pectra mới chỉ giải quyết một phần nhu cầu. Fusaka xuất hiện như một Hard Fork mang tính hạ tầng giúp Ethereum không chỉ giảm phí giao dịch, tăng khả năng xử lý nhiều giao dịch mà còn củng cố tính phi tập trung. Trong bài viết này, hãy cùng Hak Research tìm hiểu chi tiết về bản nâng cấp Fusaka  được kỳ vọng sẽ nâng cấp sức mạnh của Ethereum trong năm 2025 nhé.

Trước khi bắt đầu, các bạn có thể tham khảo thêm một số bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về thị trường nhé:

• Tổng Quan Về Tiền Điện Tử Solana
• Validator, Node Và Miner Là Gì? Sự Khác Biệt Giữa Validator, Node Và Miner
• EVM Là Gì? Điểm Nổi Bật Của EVM

Nâng cấp Fusaka là gì?

Fusaka là bản cập nhật Hard Fork trên mạng Ethereum, Fusaka dự kiến kích hoạt trên Mainnet Ethereum vào khoảng đầu tháng 11/2025, trước thềm hội nghị Devconnect tại Buenos Aires (17 – 22/11/2025). Bản nâng cấp này nằm trong giai đoạn “Surge” của lộ trình Ethereum – giai đoạn tập trung vào mở rộng thông lượng và giảm chi phí giao dịch cho mạng lưới. Khác với các nâng cấp trước đây có nhiều thay đổi trực quan như Shapella cho phép rút ETH Stake hay Pectra nâng cao trải nghiệm mạng, Fusaka chủ yếu cải tiến các yếu tố kỹ thuật bên trong của Ethereum. Nâng cấp Fusaka Ethereum giúp mạng trở nên linh hoạt hơn, hỗ trợ các ứng dụng Web3 với chi phí thấp và tốc độ cao. Đây là bước tiến quan trọng trong lộ trình mở rộng Ethereum 2025, hướng tới mục tiêu xử lý hàng triệu giao dịch hàng ngày.

Về tên gọi, Fusaka được ghép từ tên mã của phần nâng cấp lớp đồng thuận là Fulu và lớp thực thi là Osaka. Lộ trình triển khai Fusaka được tăng tốc khi mạng Devnet đã khởi chạy từ tháng 7/2025, tiếp đó là hai mạng Testnet công khai (Sepolia, Holesky) trong tháng 9–10/2025 để kiểm tra khả năng tương thích và độ an toàn trước khi chính thức lên Mainnet vào đầu tháng 11.

Những Nâng Cấp Chính Của Fusaka

Nâng cấp Fusaka bao gồm 11 đề xuất cải tiến Ethereum (EIPs), tập trung vào cải thiện hiệu suất mạng, khả năng mở rộng và độ bền của Node. Trong đó có những nâng cấp chính mà Fusaka tập trung vào như sau:

PeerDAS: Mở khóa khả năng mở rộng thực sự cho Rollup

Một trong những nâng cấp quan trọng nhất trong Fusaka chính là PeerDAS (EIP 7594), viết tắt của Peer Data Availability Sampling. Đây là giải pháp tập trung vào việc xử lý dữ liệu Blob từ các Rollup. Trước Fusaka, Ethereum yêu cầu các Node phải tải toàn bộ dữ liệu Blob để xác minh tính khả dụng. Điều này khiến cho băng thông và dung lượng lưu trữ tăng nhanh, trở thành rào cản mở rộng, đặc biệt trong bối cảnh ngày càng nhiều giao dịch Layer 2 phụ thuộc vào Blob để đăng dữ liệu lên Ethereum.

PeerDAS thay đổi cơ chế này bằng cách cho phép Node chỉ cần lấy mẫu một phần dữ liệu Blob. Nhờ xác minh dựa trên cơ chế thống kê, mạng vẫn có thể đảm bảo rằng toàn bộ dữ liệu thực sự khả dụng mà không yêu cầu mọi Node phải xử lý tất cả. Đây là một bước tiến quan trọng trên hành trình hướng đến Danksharding – giải pháp Sharding toàn diện mà Ethereum đã đặt trong lộ trình dài hạn.

Nhờ PeerDAS, số Blob dữ liệu mỗi khối sẽ tăng từ 6 lên 9, trong khi tham số Blob mục tiêu mỗi khối điều chỉnh xuống còn 5 để giữ chi phí ổn định hơn. Điều này giúp Rollup có thể đăng nhiều dữ liệu hơn với chi phí thấp hơn, trực tiếp làm giảm phí người dùng phải trả trên các mạng Layer-2 và mở rộng thông lượng giao dịch một cách đáng kể.

Verkle Trees: Quản lý State nhẹ hơn, thông minh hơn

Một thay đổi cơ bản khác của Fusaka là việc triển khai Verkle Trees nhằm cải thiện cách Ethereum quản lý dữ liệu trạng thái. Hiện tại, Ethereum sử dụng Merkle-Patricia Tree, vốn đã chứng minh hiệu quả trong nhiều năm nhưng đang dần trở thành gánh nặng khi số lượng tài khoản, Hợp đồng thông minh và Token ngày càng tăng. Sự phình to của dữ liệu trạng thái, còn gọi là “State bloat”, khiến các Node đầy đủ phải gánh hàng trăm GB dữ liệu, gây khó khăn cho những người muốn vận hành Node với phần cứng hạn chế.

Verkle Trees đưa ra một cơ chế mới dựa trên cam kết giúp tạo ra bằng chứng nhỏ gọn hơn nhiều. Nhờ đó, các Node có thể xác minh dữ liệu mà không cần lưu toàn bộ trạng thái. Điều này làm giảm đáng kể dung lượng lưu trữ, tăng tốc độ xác minh và mở rộng khả năng vận hành của Node nhẹ. Việc áp dụng Verkle Trees sẽ giúp nhiều cá nhân hơn có thể vận hành Node, tăng mức độ phi tập trung, đồng thời đảm bảo Ethereum vẫn duy trì hiệu năng ngay cả khi số lượng người dùng và ứng dụng tiếp tục tăng mạnh. Đây cũng là một bước trong lộ trình Verge của Ethereum, hướng đến mục tiêu dài hạn là xây dựng một mạng phi tập trung nhưng vẫn dễ dàng vận hành.

EOF: Cấu trúc hợp đồng EVM được cải tiến

Fusaka cũng đặt nền tảng cho việc cải tiến môi trường lập trình EVM thông qua EOF – Ethereum Object Format. EOF là một định dạng mới dành cho Bytecode trên EVM, cho phép Smart Contract được cấu trúc một cách rõ ràng hơn. Thay vì hợp đồng được biên dịch thành một khối Bytecode khó phân tích, EOF chia hợp đồng thành các phần riêng biệt như Header, Code và Data. Cách tiếp cận này giúp việc đọc, phân tích và tối ưu trở nên đơn giản hơn đối với cả máy và con người. EOF cũng giúp chuẩn hóa việc tính toán Gas, nhờ đó tránh được tình trạng lãng phí và hạn chế rủi ro khi thêm các Opcode mới vào EVM.

Định dạng EOF được triển khai thông qua một gói gồm 12 EIP phối hợp, và có thể mở rộng lên 16 EIP nếu tiến độ ổn định. Đây được xem là thay đổi cấu trúc sâu nhất trong Ethereum Virtual Machine (EVM), mở đường cho các bản nâng cấp và tối ưu hoá trong tương lai diễn ra trơn tru hơn.

EIP7935 và EIP9678: Tăng Gas Limit

Cuối cùng, một thay đổi quan trọng khác là việc nâng Gas Limit thông qua hai đề xuất EIP 7935 và EIP 9678. Gas Limit hiện tại của Ethereum vào khoảng 30 triệu Gas mỗi khối, với thời gian khối trung bình 12 giây, dẫn đến thông lượng tối đa khoảng 140 giao dịch mỗi giây. Con số này không đủ để đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn. Fusaka đưa ra lộ trình nâng Gas Limit dần lên mức 150 triệu Gas mỗi khối, tức gấp 5 lần so với hiện tại. Nếu đạt được mục tiêu này, thông lượng lý thuyết của Ethereum Layer-1 có thể tăng lên từ 500 đến 700 giao dịch mỗi giây, tùy loại giao dịch. Tuy nhiên, việc tăng Gas Limit không chỉ toàn lợi ích mà còn kèm theo thách thức. Khối lớn hơn sẽ mất nhiều thời gian hơn để truyền đi giữa các Node, gây áp lực lên mạng lưới đồng bộ. Dung lượng lưu trữ cũng tăng nhanh, đòi hỏi nhiều tài nguyên hơn để duy trì Node. Vì vậy, EIP-7935 và 9678 sẽ được áp dụng theo từng giai đoạn, có giám sát chặt chẽ, nhằm cân bằng giữa mục tiêu mở rộng và sự ổn định dài hạn của Ethereum.

Cách Fusaka Xây Dựng Trên Nâng Cấp Pectra

Để hiểu rõ Fusaka, cần đặt nó trong mối quan hệ với Pectra – bản nâng cấp đã triển khai trước đó vào tháng 5 năm 2025. Pectra mang đến hai cải tiến lớn. Thứ nhất là EIP 7702 về Account Abstraction, cho phép tài khoản người dùng thông thường (EOA) có thể hoạt động như một Smart Contract. Điều này biến Smart Wallet trở thành chuẩn mực, mang lại khả năng tự động hóa giao dịch, gộp nhiều thao tác trong một lần, tài trợ phí Gas từ bên thứ ba và khôi phục tài khoản dễ dàng hơn. Thứ hai là EIP 7251, nâng giới hạn Stake hiệu dụng từ 32 ETH lên đến 2048 ETH cho mỗi Validator. Nhờ đó, các nhà vận hành có thể Stake nhiều hơn trong một Node duy nhất, giảm số lượng Validator cần thiết nhưng vẫn duy trì mức bảo mật tương đương, đồng thời tối ưu chi phí vận hành.

Nếu như Pectra nhấn mạnh vào việc cải thiện trải nghiệm trực tiếp cho người dùng và Staker, thì Fusaka lại đi theo hướng củng cố hạ tầng cốt lõi. PeerDAS trong Fusaka giải quyết vấn đề dữ liệu Rollup, giảm phí L2 và mở rộng thông lượng. Verkle Trees giảm tải State, giúp Node nhẹ có thể tham gia vận hành dễ dàng, từ đó tăng cường phân quyền. Gas Limit tăng dần mở rộng thông lượng L1, tạo thêm không gian cho giao dịch. Và EOF, dù có thể chưa triển khai ngay, là một bước đi tất yếu để EVM bền vững hơn về lâu dài. Có thể nói, Pectra là bản nâng cấp định hình trải nghiệm người dùng, còn Fusaka là bản nâng cấp định hình sức mạnh vận hành. Hai bản nâng cấp này bổ sung cho nhau: Pectra tạo ra nhu cầu sử dụng Ethereum nhiều hơn, Fusaka đảm bảo mạng có đủ năng lực để gánh khối lượng giao dịch đó.

Fusaka Giúp Ethereum Đạt Được Những Bước Tiến Nào?

Fusaka xây dựng trên Pectra bằng cách tập trung vào Backend, trong khi Pectra nhấn mạnh Frontend:

• Pectra mang lại Account Abstraction, cho phép ví thông minh.
• Fusaka bổ sung bằng PeerDAS và Verkle Trees để hỗ trợ thông lượng cao hơn cho các tính năng Pectra.
• Cùng nhau, chúng tăng Throughput và giảm chi phí, làm cho Web3 dễ tiếp cận hơn.

Fusaka sẽ mở ra một giai đoạn mới cho Ethereum. Một trong những bước tiến rõ rệt nhất là sự gia tăng thông lượng cả trên Layer 1 và Layer2. Nhờ tăng Gas Limit, số lượng giao dịch trên Layer 1 có thể tăng gấp nhiều lần, trong khi PeerDAS cho phép Rollup đăng dữ liệu nhiều hơn với chi phí thấp hơn, kéo theo sự bùng nổ về số lượng giao dịch trên Layer 2. Kết hợp lại, Ethereum tiến gần hơn đến mục tiêu xử lý hàng nghìn giao dịch mỗi giây, một con số vốn chỉ thấy ở các Blockchain hiệu suất cao.

Điều quan trọng thứ hai là giảm phí giao dịch, vốn luôn là vấn đề gây tranh cãi của Ethereum. Khi thông lượng tăng, cạnh tranh không gian trong khối giảm xuống, giúp phí Gas trung bình hạ nhiệt. PeerDAS giúp giảm đáng kể chi phí cho các Rollup, từ đó người dùng cuối hưởng lợi. Điều này đặc biệt quan trọng khi nhiều người dùng mới gia nhập Web3 thường bị rào cản phí giao dịch cao cản bước.

Bên cạnh đó, Fusaka cũng gia tăng độ ổn định và bảo mật. Các đề xuất như giới hạn Gas mỗi giao dịch hoặc tăng chi phí cho các phép toán phức tạp giúp ngăn chặn tấn công Spam và DoS. Khi lượng giao dịch tăng cao, việc có thêm lớp bảo vệ này đảm bảo mạng vẫn vận hành trơn tru mà không bị tê liệt.

Một tác động dài hạn khác là Fusaka thúc đẩy phân quyền nhờ giảm yêu cầu phần cứng cho Node. Với Verkle Trees, nhiều cá nhân có thể vận hành Node mà không cần hạ tầng mạnh mẽ. PeerDAS cũng phân tán gánh nặng dữ liệu, làm cho việc tham gia mạng trở nên nhẹ nhàng hơn. Khi nhiều người có thể vận hành Node, Ethereum trở nên phi tập trung hơn, giảm rủi ro tập trung hóa vào một nhóm Validator hoặc nhà cung cấp hạ tầng lớn.

Tổng Kết

Fusaka đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lộ trình mở rộng của Ethereum, khi chuyển trọng tâm từ trải nghiệm người dùng sang sức mạnh hạ tầng cốt lõi. Mục tiêu của Fusaka là cùng lúc tăng thông lượng giao dịch, giảm gánh nặng lưu trữ cho Node và nâng cao trải nghiệm cho nhà phát triển dApp. Nếu Pectra tạo cú hích nhu cầu sử dụng, thì Fusaka chính là nền tảng đảm bảo mạng có đủ sức mạnh để đáp ứng nhu cầu đó, đưa Ethereum tiến gần hơn đến vị thế Blockchain hiệu suất cao nhưng vẫn giữ vững sự phi tập trung.