Scroll Là Gì? Tổng Quan Về Tiền Điện Tử Srcoll

Scroll là gì? Scroll là một giải pháp mở rộng Layer 2 cho Ethereum sử dụng công nghệ Zk Rollup để giải quyết các vấn đề tồn đọng trên Ethereum. Scroll đã kêu gọi thành số tiền tương đối lớn từ các nhà đầu tư hàng đầu trong thị trường crypto. 

Vậy từ đâu mà Scroll là có một sức hút hấp dẫn các nhà đầu tư đến như vậy thì mọi người cùng mình tìm hiểu từ A tới Z về dự án này nhé.

• Layer 2 Là Gì? Toàn Tập Về Các Giải Pháp Layer 2
• zkEVM Là Gì? Phân Biệt 4 Loại zkEVM
• ZK Rollup Là Gì? Tổng Quan Về Giải Pháp ZK Rollup
• ZkSync Là Gì? Tổng Quan Về Tiền Điện Tử ZkSync

Tổng Quan Về Scroll

Scroll là gì?

Scroll là một giải pháp mở rộng Layer 2 cho Ethereum sử dụng công nghệ Zk Rollup để giải quyết các vấn đề tồn đọng trên Ethereum bao gồm tốc độ giao dịch chậm và chi phí giao dịch cao. Gần đây cùng với Polygon, ZkSync thì Scroll cũng công bố zkEVM với mức độ tương thích cao nhất. zkEVM sẽ giải quyết tất những vấn đề còn tồn đọng với các giải pháp Zk Rollup. zkEVM sẽ giúp cho:

• Các dự án trên Ethereum hay các EVM Blockchain dễ dàng mở rộng, xây dựng, hoạt động và phát triển trên Scroll thông qua zkEVM.
• Các developer của Sodility cũng sẽ dễ dàng triển khai các dự án mới trên Scroll mà không cần phải học các ngôn ngữ lập trình native của các Zk Rollup Chain.

Scroll mang lại một tốc độ giao dịch cực nhanh với chi phí cực rẻ mà vẫn nhận được sự bảo mật từ phía Ethereum.

Scroll là 1 Zk Rollup Chain tương tự như StarkNet, ZkSync hay Polygon zkEVM.

Lộ Trình Phát Triển

Mở rộng bảo mật, triển khai Multi-Prover trên Scroll

Vào ngày 21/01/2024, Scroll đã giới thiệu kế hoạch sử dụng hệ thống multi-prover để tăng cường bảo mật cho giao thức zkEVM của họ. Mục tiêu của hệ thống này là giảm thiểu rủi ro từ lỗi phần mềm và bảo vệ tài sản của người dùng tốt hơn bằng cách sử dụng nhiều prover để kiểm tra giao dịch.

Hệ thống multi-prover được thiết kế để đảm bảo tính bảo mật cao, nhanh chóng, và chi phí thấp. Scroll lựa chọn một thiết kế "always-on", yêu cầu ít nhất một prover ZK để kiểm tra mọi giao dịch, giúp đảm bảo rằng tất cả các chuyển đổi trạng thái đều được xác thực một cách an toàn.

Có ba lựa chọn cho prover thứ hai trong hệ thống Multi-Prover của Scroll. Đầu tiên là Fraud proof dù phổ biến nhưng không phù hợp với mục tiêu của Scroll do thời gian xử lý kéo dài. Phát triển một zkEVM prover thứ 2 cũng không khả thi trong ngắn hạn vì đòi hỏi chi phí và thời gian lớn. Vì vậy, Scroll quyết định sử dụng TEE prover (Trusted Execution Environment) vì tính hiệu quả, chi phí thấp và không làm chậm thời gian xử lý. Scroll đang hợp tác với Automata để phát triển TEE prover.

TEE prover sẽ được tích hợp vào hệ thống bằng cách đăng ký với smart contract trên Ethereum và kiểm tra giao dịch trong một môi trường an toàn. Cả TEE prover và prover ZK sẽ cùng xác thực để hoàn tất giao dịch, đảm bảo tính an toàn cao. Ban đầu, TEE prover sẽ được quản lý bởi một committee và sẽ dần dần được phi tập trung hóa.

Trong các bước tiếp theo, Scroll sẽ triển khai hệ thống với hai prover (SGX + ZK) và tích hợp cơ chế xử lý tranh chấp. Mã nguồn sẽ được kiểm tra kỹ lưỡng để đảm bảo an toàn và một ủy ban quản lý TEE prover sẽ được thành lập để giám sát quá trình vận hành.

Nâng cấp giao thức, giảm chi phí chuyển tài sản từ Ethereum về Scroll

Scroll thông báo nâng cấp giao thức đầu tiên kể từ khi ra mắt Mainnet vào ngày 18/10/2023. Vào ngày 07/02/2024, Scroll sẽ đưa ra bản nâng cấp đầu tiên nhằm giảm chi phí chuyển tài sản từ Ethereum sang Scroll lên đến 50%. Chỉ các Contract của Scroll sẽ bị ảnh hưởng trong khi các nút sequencer và follower không cần nâng cấp. Bản nâng cấp này tương thích ngược nghĩa là hầu hết các ứng dụng hiện tại sẽ không cần thay đổi.

Để giảm chi phí, Scroll đã tối ưu hóa việc sử dụng gas cho các Contract bridge và rollup. Các kỹ thuật tối ưu hóa bao gồm việc sử dụng hằng số thay vì biến lưu trữ cho các Contract Address liên kết và đơn giản hóa tính toán gas trong L1MessageQueue. Hai Contract L1MessageQueue và L2GasPriceOracle đã được gộp lại để tiết kiệm chi phí gọi Contract.

Ra mắt bản nâng cấp Bernoulli trên Scroll

Vào ngày 29/04/2024, Scroll sẽ thực hiện nâng cấp Bernoulli giúp giảm chi phí giao dịch tới 10 lần tùy thuộc vào giá gas của L1. Bản nâng cấp này giới thiệu hai tính năng mới: hỗ trợ EIP-4844 với "blobs" cho Data và tích hợp SHA2-256 precompiled contract.

EIP-4844 cho phép sử dụng blobs thay cho calldata truyền thống, giảm đáng kể chi phí gas khi lưu trữ dữ liệu cho các rollups. Tính năng này giúp dữ liệu giao dịch của Scroll được lưu trong blobs, tối ưu hóa chi phí cho việc sẵn sàng dữ liệu trên L1. Ngoài ra, hỗ trợ SHA2-256 giúp xử lý các tác vụ mã hóa phức tạp một cách hiệu quả hơn, mở ra nhiều cơ hội mới cho các ứng dụng phi tập trung (dApps).

Các thay đổi kỹ thuật bao gồm việc cập nhật các Contract và nút của Scroll lên phiên bản mới để hỗ trợ các tính năng trên. Người vận hành nút cần nâng cấp lên phiên bản l2geth v5.3.0 trước khi diễn ra hard fork Bernoulli. Nâng cấp này yêu cầu thay đổi định dạng dữ liệu để phù hợp với các tiêu chuẩn mới, và những ứng dụng hoặc indexer dựa trên dữ liệu cũ cần kiểm tra lại và điều chỉnh.

Lộ trình nâng cấp bắt đầu với các thử nghiệm nội bộ và thử nghiệm trên mạng thử nghiệm Sepolia. Bản đề xuất nâng cấp đã được khởi động vào ngày 15/04/2024 và sẽ có giai đoạn khóa thời gian 14 ngày trước khi triển khai trên Mainnet. Ngày 29/04/2024, nâng cấp sẽ chính thức được kích hoạt trên tất cả các nút của Scroll theo chiều cao khối được chỉ định.

Scroll giới thiệu tính năng mới Economy Deposit to Scroll

Vào ngày 27/05/2024, Scroll giới thiệu tính năng mới Economy Deposit to Scroll nhằm giảm phí giao dịch khi chuyển từ Ethereum sang Scroll Mainnet. Tính năng này cho phép nhóm nhiều giao dịch nạp tiền vào một Message duy nhất để tiết kiệm phí gas, giúp giảm chi phí khoảng 50%.

Người dùng có hai lựa chọn khi nạp tiền: "Fast" cho phép chuyển nhanh và "Economy" nhóm nhiều yêu cầu nạp tiền lại với nhau, giúp chia sẻ chi phí gas giữa các giao dịch. Với Economy Deposit, phí gas trên Ethereum có thể giảm thêm 60% so với lựa chọn Fast, làm cho Scroll trở thành một trong những chuỗi Layer 2 có phí giao dịch thấp nhất.

Việc giảm phí đạt được nhờ kỹ thuật gom nhóm các giao dịch. Các yêu cầu nạp tiền sẽ được đưa vào bộ đệm và xử lý khi đạt số lượng giới hạn hoặc hết thời gian chờ đợi. Điều này có thể dẫn đến thời gian chờ lâu hơn, tối đa là một giờ, trước khi giao dịch xuất hiện trên Scroll chain.

Economy Deposit không chỉ giúp tối ưu hóa hiệu quả giao dịch mà còn mang lại sự tiết kiệm đáng kể về chi phí gas. Scroll khuyến khích người dùng tận dụng tùy chọn này để trải nghiệm phí thấp hơn và góp phần xây dựng hệ sinh thái blockchain bền vững hơn.

Thông báo nâng cấp Curie

Scroll thông báo nâng cấp Curie dự kiến thực hiện vào ngày 03/07/2024 với mục tiêu giảm phí gas trên chuỗi Scroll gấp đôi. Nâng cấp này sử dụng nén dữ liệu khả dụng (DA) để giảm kích thước DA trên Layer 1 và phí gas liên quan. Curie cũng tích hợp hai loại giao dịch EIP-1559 và EIP-2930 cùng các opcode mới TLOAD, TSTORE, và MCOPY từ bản nâng cấp Cancun để cải thiện hiệu suất quản lý bộ nhớ và lưu trữ.

Nâng cấp Curie sẽ chuyển đổi dữ liệu giao dịch từ calldata sang không gian blob, sau đó nén dữ liệu này bằng thuật toán zstd, giảm kích thước dữ liệu trung bình 2.8 lần. Việc hỗ trợ EIP-1559 và EIP-2930 mang lại tính linh hoạt và khả năng dự đoán phí giao dịch cao hơn. Các opcode mới như TLOAD và TSTORE sẽ giúp giảm chi phí gas khi xử lý dữ liệu tạm thời, trong khi MCOPY tối ưu hóa việc sao chép dữ liệu trong quá trình thực thi hợp đồng.

Curie cũng giới thiệu Dynamic Block Time giúp tăng thông lượng chuỗi Scroll bằng cách niêm phong Block ngay khi các giao dịch đạt đến giới hạn thay vì chờ đợi khoảng thời gian cố định 3 giây. Điều này giúp xử lý giao dịch nhanh hơn trong giai đoạn tắc nghẽn mà vẫn duy trì trải nghiệm người dùng nhất quán trong giờ bình thường.

Việc nâng cấp Curie yêu cầu nâng cấp các nút l2geth lên phiên bản v5.5.0 và sẽ thay đổi các hợp đồng để chấp nhận cả hai phiên bản batch (trước và sau Curie). Các nhà phát triển dApps cần điều chỉnh cài đặt phí gas để sử dụng mô hình phí EIP-1559 đồng thời không còn dựa vào thời gian Block cố định 3 giây trong logic ứng dụng. Indexers cần chú ý định dạng dữ liệu mới trong các blobs.

Scroll thông báo nâng cấp Darwin

Scroll thông báo sẽ triển khai nâng cấp Darwin vào ngày 21/08/2024, giúp giảm 34% phí gas bằng cách sử dụng một bằng chứng duy nhất cho nhiều batch, loại bỏ nhu cầu hoàn tất từng batch riêng lẻ. Nâng cấp này nhằm giảm chi phí finalization, bằng cách kết hợp các batch liên tiếp thành một bằng chứng duy nhất, sử dụng thuật toán đệ quy.

Darwin giới thiệu khái niệm bundle - một nhóm các batch liên tiếp sẽ được xác thực bằng một bằng chứng duy nhất. Cách tiếp cận dựa trên dấu thời gian cũng được áp dụng để cải thiện độ chính xác và tin cậy của quá trình nâng cấp.

Quá trình nâng cấp đã được bắt đầu từ ngày 5 tháng 8 năm 2024 với các thử nghiệm thực tế diễn ra trên testnet Scroll Sepolia vào ngày 14 tháng 8 năm 2024. Nâng cấp sẽ được triển khai trên Mainnet Scroll vào ngày 21 tháng 8 năm 2024, với việc kích hoạt tại mốc thời gian đã định.

Scroll giới thiệu Scroll SDK & Gadgets

Vào ngày 31/10/2024, Scroll đã giới thiệu Scroll SDK & Gadgets nhắm hướng đến xây dựng nền tảng cho tương lai đa chuỗi của Ethereum. Scroll hướng đến mục tiêu đưa blockchain đến với mọi người và đã hiệu quả sử dụng zk-Rollups để xử lý hơn 100 triệu giao dịch, duy trì khả năng xử lý cao và bảo mật giá trị tổng khóa lớn. Vì không có một blockchain đơn lẻ nào có thể đáp ứng tất cả các trường hợp sử dụng trên toàn cầu, Scroll đang chuyển hướng sang kiến trúc đa chuỗi để tăng cường khả năng mở rộng và tránh tình trạng cô lập về thanh khoản và trải nghiệm người dùng bị phân mảnh.

Để giải quyết những thách thức này, Scroll đã giới thiệu:

• Scroll SDK: Cơ sở hạ tầng sẵn sàng triển khai sử dụng công nghệ zkEVM để tạo ra các mạng blockchain chủ quyền có thể tùy chỉnh và an toàn. SDK này đơn giản hóa việc triển khai và vận hành chuỗi, nâng cao an ninh và hiệu quả vốn có của Scroll.
• Gadgets cho Scroll SDK: Các mô-đun tùy chọn giúp tăng cường chuỗi SDK, cho phép tùy chỉnh cơ sở hạ tầng mà không phụ thuộc vào nhà cung cấp. Mô-đun đầu tiên trong số này là Gadget Tương tác, được thiết kế để giải quyết các vấn đề phân mảnh đa chuỗi của Ethereum.

Scroll SDK cung cấp một khung làm việc chuẩn hóa việc triển khai chuỗi zkEVM, cho phép các nhà phát triển thiết lập một chuỗi một cách nhanh chóng và an toàn mà không cần kinh nghiệm chuyên sâu về chứng minh kiến thức không. Gadgets, mặt khác, cung cấp các giải pháp mô-đun cho các vấn đề cơ sở hạ tầng blockchain phổ biến, thúc đẩy sự tương tác hiệu quả và khả năng mở rộng mạng lưới mà không ảnh hưởng đến chủ quyền hoặc hiệu ứng mạng.

Hệ sinh thái của Scroll đã rất mạnh mẽ, hỗ trợ hơn 400 dự án và thúc đẩy tích hợp với các nhà cung cấp cơ sở hạ tầng và dữ liệu quan trọng, đảm bảo trải nghiệm phát triển liền mạch. Lộ trình tương lai bao gồm các cải tiến và tích hợp gadget hơn nữa để nâng cao khả năng của chuỗi và giải quyết các thách thức mới nổi trong hệ sinh thái Ethereum.

Core Team

Sandy Peng: Co Founder

• Sandy theo học trường đại học Cambridge và sau đó lấy bằng Cử nhân Nghệ Thuật, Khoa học Xã Hội và Chính Trị. Sau đó, Sandy tiếp tục lấy bằng Thạc Sỹ Luật, Nhân chủng học và Xã hội tại trường Đại học Kinh Tế và Khoa Học Chính Trị Luân Đôn. Và mãi tới gần 10 năm sau tức 2019 thì Sandy mới bắt đầu học các kiến thức đầu tiên trong Blockchain.
• Sandy từng làm Phó Quản Lý tại Ủy ban Chứng Khoán và Tương Lai trong 3 năm.
• Sau đó Sandy tiếp tục làm việc tại một quỹ đầu tư Fission Capital - quỹ đầu tư tập trung vào các dự án trong blockchain.
• Sau khi kết thúc công việc tại Fission Capital thì Sandy bắt đầu xây dựng Scroll.

Haichen Shen: Co Founder 

• Haichen lấy bằng Cử nhân Khoa Học Máy Tính tại trường đại học Thanh Hoa tại Trung Quốc. Sau đó, Haichen tiếp tục theo học tại trường đại học Washington để lấy bằng Tiến Sĩ Khoa Học Máy Tính.
• Sau trong thời gian làm việc, Haichen từng làm thực tập sinh nghiên cứu tại Microsoft và Google. 
• Khi ra trường Haichen có khoản thời gian gắn bó lâu dài với Amazon tại ngành Trí tuệ nhân tạo.

Ye Zhang: Co Founder

• Ye mới đây (2020) đã thành công lấy bằng Cử Nhân Kĩ Thuật Điện tại trường đại học Bắc Kinh. Hiện tại, Ye đang học để lấy bằng Tiến Sĩ Khoa Học Máy Tính dự kiến 2025 thì Ye mới chính thức lấy bằng Tiến Sĩ.
• Scroll cũng là start-up đầu tiên mà Ye đang tham gia.

Investor

• 21/04/2022: Scroll thông báo kêu gọi thành công số tiền $30M tại vòng Series A được dẫn đầu bởi Polychain bên cạnh đó còn có sự tham gia của Robot Venture, Bixin Venture, Bain Capital Crypto,...
• 07/03/2023: Scroll thông báo đã kêu gọi thành công $50M với mức định giá $1.8B với sự tham gia của Polychain Capital, Sequoia China, Bain Capital Crypto, Moore Capital Management, IOSG Ventures,...

Tokenomics

Thông tin cơ bản về token Scroll

• Token Name: Scroll
• Ticker: SCR
• Blockchain: Srcoll
• Contract: update....
• Token Type: Utility, Governance
• Total Supply: 1.000.000.000 SCR.

Token Allocation

Token Release

• Airdrop: 7% cho Season 1, được mở khóa tại TGE và 8% cho các Season tiếp theo
• Investor & Contributors: Khóa 1 năm và mở khóa dần trong 4 năm tiếp theo

Token Use Case

Token SCR được sử dụng để:

• Tham gia vào quản trị: Người nắm giữ SCR token có thể bỏ phiếu cho các quyết định quản trị liên quan đến việc phát triển của Scroll.
• Một số trường hợp sử dụng trong tương lai: SCR được sử dụng vào việc phát triển tính phi tập trung của sequencers, prover thông qua staking trên mạng lưới, đồng thời làm native gas thay cho ETH.

Sàn Giao Dịch

Hiện tại, Scroll (SCR) đang được giao dịch trên nhiều sàn giao dịch như Binance, Bybit, OKX, MEXC, Gate, Bitget,...

Kênh Thông Tin Của Scroll

• Website: https://scroll.io/
• Twitter: @Scroll_ZKP
• Youtube: https://www.youtube.com/@Scroll_ZKP
• Discord: https://discord.com/invite/s84eJSdFhn

Tổng Kết

Scroll tiếp tục là một Layer 2 nổi bật trong thời gian tới khi chuẩn bị cho ra mắt zkEVM để thu hút cộng đồng người dùng và developers. Tuy nhiên, đội ngũ phát triển của Scroll không phải quá ưu tú nên bản thân mình cũng đặt dấu hỏi cho việc phát triển hệ sinh thái trong tương lai.