Hệ Sinh Thái Arbitrum & Những Thành Tựu Đầu Tiên Sau Khi Bơm Arbitrum Incentive

Hệ sinh thái Arbitrum đã có những thành tựu đầu tiên sau khi triển khai chương trình Arbitrum Short-term Incentives Program với những sự tăng trưởng trở lại về TL, Active Users, Volume,... và nhiều thông số tích cực khác. Không chỉ dừng lại ở đó, hệ sinh thái Arbitrum còn đang đứng trước nhiều bản đề xuất mang tính bước ngoặt trong thời gian sắp tới. Vậy Arbitrum Foundation đã đạt được những thành tựu gì sau khi bơm Arbitrum Incentive thì mọi người cùng mình tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé.

Để hiểu hơn về Arbitrum Incentive thì mọi người có thể tham khảo một số bài viết dưới đây:

• Layer 2 Là Gì? Toàn Tập Về Các Giải Pháp Layer 2
• Arbitrum (ARB) Là Gì? Tổng Quan Về Tiền Điện Tử Arbitrum
• Arbitrum Short-Term Incentives Program (STIP) Là Gì?
• Orbit Là Gì? Tổng Quan Về Tầm Nhìn Layer 3 Của Arbitrum Orbit

Tổng Quan Về Các Chỉ Số On-chain trên Arbitrum

Các chỉ số on-chain tích cực

Ở thời điểm hiện tại, hệ sinh thái Arbitrum mới triển khai Arbitrum Incentive trên một vài các dự án lớn như GMX, Trader Joe, Camelot, Silo Finance,... Để có thể đánh giá được chương trình này chúng ta sẽ dựa trên một số các chỉ số onchain cơ bản như:

• Bridge Volume
• TVL
• Transactionsa

Từ thông số đền từ DeFiLlama, chúng ta có thể thấy rằng Bridge Volume (khối lượng tài sản được chuyển qua lại) với Arbitrum đang đứng ở vị trí đầu tiên. Nếu nhìn vào khung thời gian 30 ngày thì rõ ràng Arbitrum và zkSync không có sự khác biệt quá nhiều khi mà Bridge Volume của Arbitrum là $1.031B và zkSync là $966M. Nhưng khi nhìn vào Bridge Volume trong 7 ngày qua thì hoàn toàn khác biệt khi mà Arbitrum tăng gần gấp đôi so với zkSync tương đương là $310M so với zkSync. Con số này thậm chí còn gấp 4 lần so với Optimism và 15 lần so với Avalanche.

Tại đây chúng ta chỉ so sánh các Native Bridge chứ chưa so sánh đến các nền tảng Bridge được cung cấp bởi các bên thứ ba như Stargate, Across, Li.Fi, Hop,... Mình tin rằng nếu tính cả Bridge Volume của các cầu khác thì con số sẽ cao hơn $300M rất nhiều bởi vì các cầu được cung cấp bởi bên thứ 3 có xu hướng nhanh và rẻ hơn rất nhiều so với Arbitrum Bridge.

Không chỉ dừng lại ở Bridge Volume, TVL của toàn bộ hệ sinh thái Arbitrum đã có sự tăng trưởng mạnh mẽ trong thời gian vừa qua. Sự tăng trưởng này đến từ tất cả những giao thức trong hệ sinh thái ngoại trừ một vài cái tên như Stargate Finance, Curve Finance, Vela Exchange,... Một đặc điểm chung, là hầu hết các giao thức có sự tăng trưởng về TVL đều là những giao thức nhận được Arbitrum Incentive và ngược lại.

Tuy nhiên, nếu nhìn vào một bức tranh tổng thể hơn thì TVL của Arbitrum chưa thực sự nổi chội khi mà các hệ sinh thái như Ethereum, Tron, Avalanche, Optimism, Cronos,... đều có sự gia tăng tương tự.

Một số các chỉ số on-chain tiêu cực 

Sau khi chạm đáy trong năm nay về số lượng transaction với 381K thì với câu chuyện của Arbitrum Incentive thì chỉ số này đã có sự tăng trưởng trở lại, tuy nhiên con số này chưa thể thuyết phục. Có thể thấy rằng trên hệ sinh thái Arbitrum đang có 2 sự kiện:

• Arbitrum Incentive: Tham gia sử dụng dự án để nhận về phần thưởng thêm là ARB.
• Arbitrum Oddysey: Tham gia trải nghiệm hệ sinh thái để nhận về NFT.

Đáng lẽ ra số lượng transaction trên Arbitrum phải tăng trưởng mạnh trở lại bởi vì ngay cả thị trường chung cũng đang hết sức ủng hộ họ. Nếu nhìn lại đợi incentive gần nhất của Optimism thì chúng ta thấy rằng số lượng transaction trên hệ sinh thái này đã nhanh chóng gia tăng từ mức 60K lên mức 270K trong bối cảnh thị trường không hệ ủng hộ bởi vì khi đã là giai đoạn 2 tháng sau khi Terra - Luna sụp đổ. 

Bên cạnh đó, số lượng người dùng mới trên Arbitrum cũng không có sự tăng trưởng mạnh.

Từ các thông số on-chain trên chúng ta có thể đưa ra một vài các kết luận cụ thể như sau:

• Từ các chỉ số về Bridge TVL tăng trưởng mạnh cho thấy dòng tiền của các nhà đầu tư đang đổ xô về Arbitrum với mong muốn có một mức yield hấp dẫn trong mùa downtrend. Điều này không thể phủ nhận khi mà TVL của zkSync, Base,.... lại đang có dấu hiệu giảm. Rõ ràng, dòng tiền "airdrop" đang chuyển từ zkSync, Base, Starknet, Scroll,... về Arbitrum.
• Số lượng Transaction & Active User không có sự tăng mạnh đặc biệt là New Users điều này cho thấy dòng tiền đổ về Arbitrum vẫn chỉ là dòng tiền được quay vòng trong thị trường, dòng tiền đi tìm các nguồn yield hấp dẫn khi mà airdrop đang có dấu hiệu hụt hơi.
• Arbitrum Incentive vẫn chưa thật sự hiệu quả trong bối cảnh thị trường cũng đang cực kì ủng hộ Arbitrum. Tuy nhiên, bối cảnh thị trường tốt cũng là con dao hai lưỡi khi mà các nhà đầu tư sẽ tập trung vào Invest hơn là Farming.

Arbitrum Foudation & Những Hoạt Động Nổi Bật Trong Tháng 10

Ra mắt Frame - Layer 2 dành cho NFT

Frame là một nền tảng Layer 2 đầu tiên được xây dựng dựa trên mã nguồn mở (một phần) của Arbitrum Nitro. Đội ngũ của Frame đã mất rất nhiều thời gian làm việc với Offchain Labs để có thể xin được cấp phép. Hiện tại, Arbitrum Nitro là một Blockchain Layer 2 mã nguồn mở (một phần), bất kì các bên muốn sử dụng source code của Arbitrum Nitro đều cần có sự cấp phép của Offchain Labs. Điều này ngược lại hoàn toàn so với Optimism.

Việc Frame ra mắt là điều tương đối dễ hiểu trong bối cảnh Offchain Labs cũng từng xây dựng một nền tảng Layer 2 dành riêng cho thị trường NFT là Arbitrum Nova, những sản phẩm này lại chưa thực sự thành công. Frame không chỉ hướng tới thị trường NFT mà còn hướng tới cả ngạch SocialFi - một trong những phân khúc được dự phóng sẽ bùng nổ trong thời gian sắp tới.

Arbitrum Orbit chính thức mainnet

Đã được giới thiệu trong thời gian gần đây, Arbitrum Orbit là tầm nhìn Layer 3 của đội ngũ Offchain Labs. Arbitrum Orbit ra đời với tham vọng lớn la là giải quyết triệt để vấn đề về khả năng mở rộng trên Ethereum và trao nhiều quyền hơn nữa cho các dự án nền tảng được xây dựng trên tính phi tập trung, bảo mật của Ethereum.

Với việc Arbitrum Orbit đã chính thức mainnet thì các dự án đầu tiên trong hệ sinh thái Layer 3 sẽ nhanh chóng ra mắt sản phẩm. Hệ sinh thái Arbitrum Orbit đã tương đối da dạng với nhiều cái tên như Xai, Sanko GameCorp, Deri Protocol, Hook Protocol, Syndr, OurSong, Cometh, Meliora,...

Hướng tới xu hướng Real World Assets

Real World Assets (RWAs) là một xu hướng với nhiều mảnh ghép bởi vì thế giới có quá nhiều tài sản thực có thể tối ưu hóa để đưa lên Blockchain. Nhưng nhìn vào một trường hợp đang được ứng dụng nhiều nhất đó chính là T-Bill (Trái phiếu chính phủ Mỹ), với các dự án như TProtocol, Ondo Finance,... cho phép người dùng ở bất kì đầu với một số lượng vốn thấp đều có thể tiếp cận được loại tài sản có thanh khoản và được cho là an toàn nhất thế giới.

Tuy nhiên, người dùng phải đương đầu với một mức phí quá cao trên Ethereum. Giải pháp là gì?

Đó chính là phát triển các giao thức RWAs trên các nền tảng Layer 2 giúp người dùng có thể tiếp cận dễ dàng hơn các loại tài sản đến từ thế giới thực với một mức phí cực kì rẻ mà vẫn thừa được được sự bảo mật và phi tập trung đến từ Ethereum. 

Việc Arbitrum có những bước tiến để tiếp cận với ngành RWAs là một điều đáng khen khi mà hệ sinh thái DeFi của họ đang có dấu hiệu chậm lại và bão hòa thì nếu như có thêm RWAs thì có thể coi là một làn gió mới cho cả một hệ sinh thái. 

Ngoài ra, từ việc có thêm Frame và đang manh nha tham vọng xây dựng mảnh ghép RWAs cho thấy một Arbitrum Ecosystem sẽ thực sự đa dạng, mạnh mẽ trong tương lai.

Chương trình Ambassador bắt đầu "phát huy tác dụng" 

Nếu bạn còn nhớ trong tháng 9 - 10, Arbitrum Foudation đã tổ chức chương trình Arbitrum Ambassador dành cho các bạn sinh viên tại các trường học có câu lạc bộ Blockchain và gần đây nhất thì câu lạc bộ Blockchain tại trường đại học Stanford đã có một buổi livestream nói về những cập nhật nổi bật trong bản Arbitrum Stylust trong thời gian sắp tới.

Đề Xuất Mang Tính Bước Ngoặt - Arbitrum Staking

Hiện tại, DAO của Arbitrum đã thống nhất với nhau trên biểu quyết offchain về việc ra mắt chương trình Arbitrum Staking với một số thông tin cụ thể như sau:

• Sử dụng 120M, 125M, 150M và 170M ARB để thưởng cho các Token Holder tham gia staking với thời gian khóa trong vòng 12 tháng. Nếu người dùng mở trước 12 tháng thì sẽ bị phát với các % khác nhau tại các thời điểm khác nhau.
• APR của Staking cũng sẽ được thay đổi từ to tới nhỏ tuy theo vào lượng ARB được mang đi staking. Ví dụ: Nếu sử dụng 1% token ARB để làm chương trình staking thì nếu có 10% (tổng cung hiện tại) mang đi staking thì APR sẽ là 78.43%, nếu tăng lên 25% thì APRR giảm xuống 31.37%, nếu tiếp tục tăng lên 50% thì con số này chỉ còn là 15.69% và nếu tăng lên 100% thì APRR chỉ còn khoảng 7.84%.

Đề xuất này đã nhận được gần 70% cộng đồng đồng ý với việc sử dụng 100M ARB (mức thấp nhất) làm phần thưởng staking trong khi đó có đến hơn 30% cộng đồng phản đối đề xuất này. Trong bối cảnh hầu hết các giao thức đều đồng ý việc ra mắt staking thì có Olimpio.eth - một KOLs nổi tiếng trong mảng Layer 2 đã chống lại đề xuất này. Đề xuất này dự kiến sẽ sớm có mặt trên Tally.xyz để biểu quyết lần cuối.

Rõ ràng Staking có 2 mặt bao gồm cả tích cực và tiêu cực tuy nhiên theo góc nhìn của mình thì góc tích cực có thể chiếm lợi thế hơn khi mà lượng ARB đem đi staking phải khóa trong tối thiểu 12 tháng điều này tích cực làm lượng ARB ngoại thị trường bị hao hụt từ đó tạo động lực tăng trưởng mạnh mẽ cho ARB. Việc stake ARB cũng mở rộng thêm use case cho ARb trong bối cạnh người dùng, các nhà đầu tư đang không biết các token Layer 2 được sử dụng để làm gì?

Một trong những giao thức được hưởng lợi nhiều nhất chắc chắn là Plutus DAO - dự án về mảng quản trị đang nắm 14M ARB. Hiện tại, Plutus DAO chỉ có thể sử dụng 12M ARB để tham gia biếu quyết và không thể sinh lời từ số lượng ARB này. Tuy nhiên, trong thời gian vừa qua Plutus DAO đã có một số những hành động đáng ngờ như việc sử dụng 14M để biểu quyết cho các dự án trong chương trình Arbitrum Short-term Incentives từ đó có thể các dự án được Plutus DAO biểu quyết sẽ phải sử dụng DAO Airdrop nhận được từ Arbitrum từ đầu nằm để voting cho đề xuất Arbitrum Staking của chính Plutus DAO.

Nếu như đề xuất Arbitrum Staking được thông qua thì khả năng cao plsARB sẽ về peg sau khoảng thời gian dài mất peg. Như mình đề cập trong bài viết Hệ Sinh Thái Arbitrum Phát Triển Giữa Những DRAMA Bủa Vây thì Plustus DAO đã không giữ lời hứa về việc sử dụng DAO Airdrop (tính đến thời điểm viết bài) để cung cấp thanh khoản cho cặp plsARB - ARB. 

Theo như góc nhìn cá nhân mình thì bức tranh sẽ như sau:

• Đề xuất Arbitrum Staking được thông qua dẫn tới ARB do Plutus DAO nắm giữ sẽ được mang đi staking để có thêm lợi nhuận và tất nhiên người nắm giữ plsARB sẽ có thêm lợi nhuận.
• Trong bối cạnh 1 ARB có thể đổi được 1.5 plsARB trong khi lợi nhuận sinh ra tương tự nhau thì các nhà đầu tư sẽ mua ARB để đổi thành plsARB. Nhu cầu mua plsARB tăng cao có thể đưa mức peg về mức 0.8 thậm chí là 1.
• Plutus DAO sẽ cung cấp thanh khoản giai đoạn này (như đã hứa trong quá khứ) để có được nhiều phí giao dịch nhất.

Thực tế mức peg giữa plsARB - ARB đã có những sự tích cực kể từ khi đề xuất Arbitrum Staking được thảo luận trên Governance.

Một số các đề xuất khác trên mạng lưới Arbitrum trong thời gian qua có thể kể đến như:

• The Arbitrum Coalition: Đề xuất tạo Grant cho một liên minh bao gồm Blockworks Research, Gauntlet và Trail of Bits. Liên minh này ra đời và xin tài trợ để cung cấp kiến thức cho DAO từ đó giúp DAO trở nên sáng suốt hơn trong những biểu quyết của mình. Tuy nhiên, đề xuất này không nhận được sử ủng hộ từ cộng đồng.
• Non-Constitutional AIP: Arbitrum Security Enhancement Fund: Tiếp tục là một liên minh các nhà phát triển chuyên về bảo mật đến từ Chainlink, Compound, Alchemy, Aragon, WorldCoin, Microsoft, Google,... với mong muốn xin $2M từ Arbitrum Foudation với mục tiêu thúc đẩy sử bảo mật cho hệ sinh thái Arbitrum. Tuy nhiên, đề xuất này cũng không nhận được sử ủng hộ từ cộng đồng.

Hệ Sinh Thái Arbitrum Và Đợt Arbitrum Incentive Đầu Tiên

Những dự án đã triển khai Arbitrum Incentive

Hiện tại, đã có rất nhiều các dự án đang triển khai Arbitrum Incentive bao gồm GMX, Radiant Capital, Pendle Finance, Rysk Finance, Silo Finance, Stella, Gamma Strategies, Angle Protocol, Vertex Protocol, Stable Labs, Perennial Finance, Winr Finance và Dolomite, tương đương với khoảng 13/30 dự án đã chính thức triển khai Incentive đến người dùng của mình.

Bên cạnh đó, Total Grant là 54.52M ARB thì đã có hơn 6M ARB đến tay với những người dùng tham gia sử dụng giao thức. 

Đối với các nhà đầu tư thì ở thờ điểm hiện tại nếu mong muốn kiếm được lợi nhuận từ Arbitrum Short-term Incentives Program thì bắt buộc phải đọc qua bài viết Tìm Kiếm Lợi Nhuận Từ Những Dự Án Thắng Arbitrum Incentive để xác định vị thế cá nhân, vị thế dự án và khẩu vị rủi ro.

 Dopex & những bước cuối cùng tiến tới rDPX V2

Trong thời gian vừa qua, Dopex đã có những bước tiến trong nghiên cứu, xây dựng và cải tiến các sản phẩm của mình để có thể phù hợp với tình hình thị trường DeFi hiện tại, cụ thể:

• Dừng hoạt động dần dần các sản phẩm Dopex v1 để chuẩn bị cho sự ra đời của Dopex V2.
• Giới thiệu Dopex v2 với 2 sản phẩm chủ lực là CLAMM và rDPX V2.

Những khó khăn về thanh khoản và người dùng trong quá trình xây dựng một sàn giao dịch DeFi Options là thử thách mà rất nhiều đội ngũ phát triển đã đầu hàng, nhưng Dopex đã và đang chững minh danh hiệu Giga Brain của mình với 2 sản phẩm mới trong V2 này. Với bản V2, Dopex sẽ giữ vai trò là lớp Liquidity Layer cung cấp thanh khoản cho các dự án xây dựng bên trên: Options, Perps hay Spot Trading. Trái tim của bản V2 chính là CLAMM - giao thức tạo lập thanh khoản tập trung - cho phép LPs sử dụng vị thế thanh khoản nhàn rỗi tại các AMM khác như Camelot V3 hoặc Uniswap V3 để cung cấp thanh khoản trên Dopex và kiếm thêm thu nhập từ Option Premium và Incentives. Nhờ đó, các Traders có thể tiếp cận với một nguồn nguồn thanh khoản dồi dào với đa dạng cặp giao dịch để giao dịch các option kiểu American-style không lo về thời gian đáo hạn.

Nếu CLAMM được ví như là trái tim V2 thì rDPX V2 chính là năng lượng để vận hành cả cỗ máy, rdpx là token dùng để đền bù cho rủi ro của các option writer. Trước đây với bản V1, rDPX không có bất cứ giá trị gì về mặt sử dụng và thường xuyên bị dump giá. Nhưng với bản V2 này, rDPX sẽ có thể được dùng để Bonding tạo ra rtETH (peg ETH) và có nhiều giá trị sử dụng và sinh Yield cho Holder.

Cùng với việc nhận được grant 1.500.000 ARB từ chương trình STIP, Dopex sẽ xúc tiến triển khai Incentives để thu hút thanh khoản cho CLAMM trong thời gian tới ngay khi sản phẩm được ra mắt dự kiến trong tháng 11. Theo bài viết mới nhất từ TzTokChad - CEO Dopex, dự án sẽ phân bổ 200.000 ARB hàng tuần cho 3 pool tài sản WETH - USDC, WBTC - WETH và ARB - WETH cho tới hết 31/01/2024.

Vesta Finance chính thức dừng bước

Vesta Finance đã chính thức ngưng phát triển sau khoảng thời gian dài hoạt động không hiệu quả. Tuy nhiên, DAO của Vesta đã hoạt động một cách minh bạch và hiệu quả khi mà đã lấy tất cả những gì còn sót lại trong Treasury để trả lại cho các Token Holder. Trong bối cảnh giá của VSTA có giai đoạn đã giảm xuống mức $0.1 thì Treasury đã đền bù cho các Token Holder tạ mức giá $0.47. Một cái chết không ồn ào đến từ một trong những nền tảng CDP được hi vọng bậc nhất trên hệ sinh thái Arbitrum.

Cái chết của Vesta Finance đã được dự đoán từ khá lâu. Trong quá khứ, mình cũng nhiều lần chia sẻ về một số các vấn đề trong hoạt động của Vesta Finance như:

• Không chấp nhận các Centralized Stablecoin làm tài sản thế chấp như USDC hay USDT. Có thể nói đây là một tư duy lạc hậu và bảo thủ cho cái gọi là Decentralized.
• Chỉ có cặp thanh khoản của VST - FRAX mà không chịu mở rộng với các Stablecoin phổ biến như USDC hay USDT. Điều này cũng đến từ tư duy tương tự.

Chính yếu tố này làm cho Vesta Finance không thể mở rộng mạnh mẽ và chiếm lĩnh thị trường dẫn tới dự án chết dần chết mòn trong những tư duy bảo thủ của đội ngũ phát triển.

Trader Joe và Maker Medals

Trader Joe giới thiệu tới cộng đồng chương trình Maker Medals. Maker Medals là chương trình trao tặng các huy hiệu dưới dạng NFT cho các Market Maker với các yếu tố xoay quanh:

• Volume cung cấp thanh khoản sẽ có 6 nấc khác nhau từ nhỏ hơn $250 và lớn hơn $5.000 với các loại huy chương như Wood, Copper, Silver, Gold, Joebranium và Diamond.
• Thời gian cung cấp thanh khoản cũng đóng vai trò quan trọng khi chia các huy chương thành nhiều tier khác nhau từ 1 - 6.

Với các Maker Medals thì các nhà cung cấp thanh khoản có thể tham gia Makers Club riêng tư trên kênh Discord của dự án và nhiều quyền lợi đi kèm.

Magpie giới thiệu hàng loạt các sản phẩm mới

Sau khi chiến thắng trong Pendle Wars và chính thức xóa dớp "Vua Về Nhì" thì token PNP của Penpie đã chính thức đạt ATH trong thời gian vừa qua. Nối tiếp sự thành công của Penpie thì Sub DAO đã chuẩn bị triển khai IDO Radpie với TVL hiện tại đã lên đến $12M.

Bên cạnh Radpie tham chiến Radiant Wars thì sub DAO đã giới thiệu tới cộng động Campie để tham gia vào Camelot Wars và Cakepie tham gia vào Pancake Wars. Có thể nói rằng hệ sinh thái của sub DAO đang là một trong những hệ sinh thái dẫn đầu trong việc tham gia vào các cuộc chiến DeFi.

Một số những cập nhật nổi bật trên hệ sinh thái Arbitrum

Hệ sinh thái Arbitrum tiếp tục có nhiều cập nhật nổi bật với các dự án như:

• Vertex Protocol: Vextex Protocol đã bắt đầu trả thưởng là token VRTX cho những người dùng đã tham gia sử dụng dự án trong thời gian vừa qua. VRTX dự kiến sẽ sớm được triển khai chính thức trong ngày 20/11 sắp tới.
• Silo Finance: Silo đang là một trong những nền tảng Lending & Borrowing cực kì tích cực khi thêm hàng loạt những tài sản mới như Pendle, Camelot, Trader Joe và Plutus DAO.
• Pendle Finance: Sau khi thị trường LSD có dấu hiệu chững lại thì Pendle Finance tiếp tục tiếp cận những sản phẩm mới và mới nhất chính là sản phẩm Real World Assets của Maker DAO là sDAI. Pendle Finance vẫn đang có sự tăng trưởng đều đặn và mạnh mẽ từ các chỉ số như TVL, Volume, Active Users,...

Một số các dự án mới nổi bật trên hệ sinh thái Arbitrum

Arcton là một trong những dự án mới và có nhiều sự đổi mới trên hệ sinh thái Arbitrum. Arcton là một hình thức kêu gọi vốn hoàn toàn mới trong thị trường Crypto và cũng là nền tảng Launchpad đầu tiên đưa Web2 lại gần với Web3. Arcton cho phép các công ty khởi nghiệp trong Web2 tokenize cổ phiếu của mình và sau đó mở bán trên Blockchain và ở đây là hệ sinh thái của Arbitrum.

Với Arcton, dự án cho phép các nhà đầu tư riêng lẻ có thể tiếp cận các start-up tiềm năng mà thông thường chỉ các nhà đầu tư với các số vốn lớn mới có thể chạm đến. Arcton hiện tại đang có mối quan hệ đối tác chiến lược với nền tảng Camelot - cũng là một nền tảng Launchpad trên hệ sinh thái Arbitrum.

Tổng Kết

Hệ sinh thái Arbitrum đang có những phản ứng tích cực từ chương trình Arbitrum Incentive tuy nhiên vẫn còn rất nhiều thành tựu mà hệ sinh thái có thể đạt được trong tương lai bởi vì đây vẫn chỉ là những giai đoạn đầu tiên của chương trình Incentive.