Gọi vốn là một công việc tất yếu mà gần như tất cả các dự án khởi nghiệp cả trong Crypto hay thị trường truyền thống phải trải qua để có được nguồn vốn ban đầu, tuy nhiên việc gọi đã biến tấu theo khá nhiều và nếu người tham gia không hiểu rõ luật chơi thì rất có thể sẽ bị thua lỗ. Bán Node cũng là một trong những hình thức gọi vốn mới xuất hiện thời gian gần đây, vậy thì mọi người cần phải làm gì để tránh thua lỗ khi tham gia?
Tổng Quan Về Hình Thức Gọi Vốn Thông Qua Bán Node
Nếu so sánh với các phương thức gọi vốn đã xuất hiện trước đây như Initial Exchange Offering (IEO), Initial Coin Offering (ICO), Initial DEX Offering (IDO),... thì việc các dự án Crypto bán Node để kêu gọi vốn chỉ mới xuất hiện thời gian gần đây.
Cái tên mở màn cho phong trào này đó chính là Xai Network, một Layer 3 được thiết kế dành riêng cho Gaming sử dụng công nghệ Arbitrum Orbit. Xai Network đã mở bán Node dưới dạng Sentry Key vào ngày 7/12/2023 với mức giá khởi điểm là $300, mỗi Key sẽ là một Soulbound Token nên sẽ không thể chuyển ra khỏi ví của người mua.
Nguồn cung của Xai Sentry Key sẽ được giới hạn ở mức tối đa 50.000, tuy nhiên thì giá bán ra của chúng sẽ không giống nhau khi chia thành 40 tier. Tier càng cao thì số lượng Sentry Key được bán ra càng ít và giá trị của Key sẽ càng cao, do đó Xai Network đã hết hàng tất cả 10 Tier đầu tiên chỉ trong một thời gian ngắn mở bán.
Ngoài yếu tố về giá Sentry Key thì đội ngũ phát triển của Xai Network còn rất minh bạch trong việc công bố các thông tin khác như:
- Tokenomics được trích ra 50% để phân bổ cho cộng đồng, trong đó một phần người dùng trong hệ sinh thái và phần lớn dưới dạng esXAI được phân phối cho các Sentry Key tham gia vào mạng lưới (đội ngũ phát triển của Xai đã chỉ ra rằng đây là yếu tố quan trọng nhất mà các dự án khác nếu muốn copy phải làm theo).
- Xai Network đã rất chính xác trong việc đi theo roadmap được đặt ra ban đầu khi thời gian mainnet và TGE diễn ra chỉ trễ khoảng một tuần so với dự kiến tháng 12 (được biết lý do đến từ Binance Launchpool khi phải nhường chỗ cho các dự án khác).
- Airdrop khoảng 1600 token XAI (không bị khóa) dành cho tất cả các Sentry Key được bán trước thời điểm snapshot, số token này có giá trị khoảng hơn $2K ở thời điểm TGE nên gần như tất cả những người mua đều đã ít nhất là về bờ hoặc có lời.
Sở dĩ đây là một hình thức gọi vốn win win cho các bên tham gia hơn rất nhiều các hình thức IDO hay ICO trước đây khi:
- Dự án nhận được một nguồn vốn để duy trì hoạt động và xây dựng một mạng lưới Node rất phi tập trung ngay từ ban đầu.
- Người dùng kiếm được nguồn lợi nhuận rất tốt từ airdrop (không lock) và số token từ việc chạy Node (có lock).
Cẩn Thận Trước Hình Thức Bán Node Của Các Dự Án
Rõ ràng là hình thức kêu gọi vốn thông qua việc bán Node của Xai Network đã rất thành công khi tạo ra một mối quan hệ win win cho các bên tham gia, tuy nhiên rất nhiều dự án khác đã copy mô hình và thay đổi các quyền lợi của người tham gia. Vậy chúng ta cần phải kiểm tra những điều gì trước khi tham gia mua Node của một dự án bất kỳ?
Lượng cung và giá Node
Để có tương quan so sánh được tốt nhất thì chúng ta sẽ lấy Xai làm ví dụ thì FDV ở mức khởi điểm của Sentry Key chỉ rơi vào khoảng $15M, tuy nhiên các dự án thường sử dụng một số thay đổi nhỏ để đánh lừa người dùng rằng Node của họ có định giá rất tốt như:
- Giảm giá và tăng cung: Phương pháp này thường được các dự án chưa gọi vốn hoặc không có tên tuổi áp dụng khi giảm giá Node nhưng lại tăng nguồn cung lên rất nhiều. Điều này giúp dự án tiếp cận được một lượng nhà đầu tư nhỏ lẻ lớn hơn và bán được nhiều Node hơn ở một mức FDV cao hơn nhiều.
- Tăng giá và tạo sự khan hiếm: Phương pháp này thường được các dự án gọi được một số lượng vốn từ các quỹ đầu tư lớn. Bằng cách chỉ cho phép Whitelist mua Node ở các tier thấp và mở bán đến cộng đồng ở các tier cao hơn, các dự án này đã bán được Node với giá cao một cách dễ dàng hơn với sự FOMO.
Tokenomics
Chính đội ngũ Xai Network đã thiết kế ra một Tokenomics với 50% dành cho cộng đồng, tạo ra một mối quan hệ đôi bên cùng có lợi và cũng chính họ đã lên tiếng cảnh báo cộng đồng về các dự án bán Node giống họ tuy nhiên lại không có một Tokenomics.
If you’re going to copy the $XAI node strategy, you should also copy the XAI tokenomics.
— XAI 🎮⛓️ (@XAI_GAMES) March 2, 2024
Reminder that XAI allocated ~50% of the total supply to nodes.
Many projects copying only allocating 5-15%.
Please be mindful and DYOR.
Do vậy một điều chắc chắn trước khi tham giao vào các chương trình Node Sale đó là việc mọi người cần phải kiểm tra phân bổ Token cho cộng đồng, nếu không có một con số phân bổ chi tiết hoặc số lượng quá ít thì tốt nhất là nên bỏ qua vì việc mua Node đồng nghĩa với việc mọi người đang mua token ở định giá cao hơn.
Thông tin roadmap cần phải rõ ràng
Tương tự như Xai thì mọi người cần phải kiểm tra thật kỹ việc dự án đó đã thực hiện chính xác các mục tiêu đã đặt ra trong roadmap hay không. Bởi vì khác với các hình thức Community Sale trước đây thì việc vận hàn các Node sẽ yêu cần thêm một khoản chi phí hàng tháng, do đó nếu dự án không đi đúng hoặc chậm lịch TGE sẽ làm cho khoảng chi phí bỏ ra tăng lên.
Ngoài ra thì một số dự án còn chạy Node giúp cộng đồng, điều này nhằm kích thích mọi người tham gia mua hơn là hỗ trợ. Và hơn cả thì việc chạy Node giúp cộng đồng sẽ làm cho mạng lưới mất đi tính phi tập trung vốn có.
Tổng Kết
Bán Node là một hình thức gọi vốn mới trong thị trường Crypto với cơ hội win win dành cho các bên tham gia, tuy nhiên nó lại tiềm ẩn ất nhiều rủi ro thua lỗ vì các dự án đã biến tấu nó và giảm lợi ích của người dùng. Do đó mọi người cần phải nghiên cứu thật kỹ trước khi tham gia vào bất kỳ một chương trình bán Node nào.
💁 Disclaimer: Tất cả bài viết của Hak Research được cung cấp với mục tiêu là chia sẻ kiến thức và không được xem là lời khuyên đầu tư.
- Hướng Dẫn Chạy Node Spheron - October 8, 2024
- Hướng Dẫn Chạy Node 0G Labs (ZeroGravity) - September 2, 2024
- Hướng Dẫn Chạy Node Nillion - August 30, 2024