Phân Tích Bio Protocol: Dự Án DeSci Được Đầu Tư Bởi Binance Labs

Trong thời gian gần đây, Binance Labs đã thông báo đầu tư vào BIO Protocol - một dự án thuộc lĩnh vực DeSci. Điều này đã thu hút được nhiều sự chú ý của cộng đồng nhất là khi Cz cũng đã từng chia sẻ xu hướng đầu tư của mình vào các dự án DeSci. Vậy BIO Protocol là gì và có gì đặc biệt hãy cùng Hak Research tìm hiểu trong bài viết này nhé.

DeSci (Decentralized Science) Là Gì?

DeSci (Decentralized Science) là một khái niệm sử dụng công nghệ Blockchain với các công cụ như Token, NFT và DAO nhằm mục tiêu tạo ra môi trường nghiên cứu và hợp tác khoa học minh bạch, mở rộng và được hỗ trợ bởi cộng đồng. Ý tưởng cốt lõi của DeSci là giúp cho tri thức khoa học trở nên dễ tiếp cận hơn, đảm bảo quá trình nghiên cứu được công khai và có tính cộng đồng.

Mục tiêu của DeSci: 

• Dân chủ hóa nghiên cứu khoa học: DeSci cung cấp nền tảng để các nhà khoa học có thể huy động vốn, thực hiện thí nghiệm, chia sẻ dữ liệu và phân phối ý tưởng một cách công khai.
• Khắc phục những hạn chế trong nghiên cứu truyền thống: DeSci giải quyết "khoảng trống" giữa nghiên cứu cơ bản và việc chuyển đổi các kết quả nghiên cứu thành các phát kiến có lợi cho cộng đồng, đặc biệt là trong y khoa.

DeSci mang lại nhiều ứng dụng đa dạng nhằm cải thiện quy trình khoa học. Ví dụ, DeSci có thể tạo ra kho lưu trữ phi tập trung dành cho các công bố khoa học, giúp các kết quả nghiên cứu dễ dàng tiếp cận hơn. Ngoài ra, hệ thống DeSci khuyến khích tính tái lập của các nghiên cứu bằng cách thưởng token và xây dựng hệ thống danh tiếng, qua đó nâng cao chất lượng và độ tin cậy của các công trình khoa học. Smart Contract cũng được sử dụng để quản lý quá trình đánh giá ngang hàng (peer review) một cách minh bạch, tạo động lực cho các nhà khoa học thực hiện những nghiên cứu đáng tin cậy.

Nhìn chung, DeSci đặt ra một tầm nhìn về hệ sinh thái nghiên cứu khoa học phi tập trung nơi các nhà khoa học và cộng đồng có thể tham gia vào quá trình nghiên cứu một cách công bằng, minh bạch và bảo toàn được lợi ích chung.

Tổng Quan Về BIO Protocol

BIO Protocol là gì?

BIO Protocol là một giao thức được thiết kế để phát triển và hỗ trợ các dự án khoa học trong lĩnh vực DeSci với mục tiêu ươm mầm cho các nghiên cứu khoa học có tiềm năng và thúc đẩy tiến bộ y sinh. Thông qua mô hình phi tập trung, BIO Protocol cho phép huy động vốn một cách linh hoạt và kết nối cộng đồng khoa học, bệnh nhân và nhà đầu tư trên toàn cầu để cùng tham gia vào quá trình khám phá và phát triển khoa học.

BIO Protocol được xem là phiên bản “Y Combinator” trên Blockchain dành cho khoa học. Nếu mọi người chưa biết thì Y Combinator là một chương trình tăng tốc khởi nghiệp nổi tiếng, cung cấp tài chính, cố vấn và nguồn lực cho các công ty khởi nghiệp giai đoạn đầu. Tương tự, BIO Protocol đóng vai trò như một nơi để ươm mầm cho các dự án khoa học, giúp các nhà nghiên cứu tiếp cận nguồn vốn và cộng đồng một cách nhanh chóng, từ đó có thể tăng tốc quá trình nghiên cứu và phát triển.

BIO Protocol cung cấp nhiều tính năng độc đáo để hỗ trợ nghiên cứu khoa học:

• Ươm tạo: Cung cấp tài chính, hỗ trợ và nguồn lực để giúp các dự án khoa học tiềm năng phát triển và hoàn thiện.
• Huy động vốn dễ dàng hơn: Nhờ công nghệ Blockchain, các dự án nghiên cứu trên BIO Protocol có thể huy động vốn một cách linh hoạt, giúp giải quyết bài toán tài chính cho các nhà khoa học.
• Thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng: Cho phép các nhà khoa học, bệnh nhân và nhà đầu tư trên toàn thế giới đóng góp và ủng hộ các dự án khoa học.
• Tăng tốc phát triển: Đẩy nhanh tốc độ phát triển của các dự án khoa học, tương tự như cách mà Y Combinator hỗ trợ các công ty khởi nghiệp.
• Đổi mới mô hình tài trợ và thương mại hóa nghiên cứu: BIO Protocol đưa ra các mô hình tài trợ và thương mại hóa nghiên cứu mới, phá vỡ giới hạn của phương pháp tài trợ truyền thống.

Đội ngũ phát triển của BIO Protocol

BIO Protocol được xây dựng bởi một đội ngũ dày dặn kinh nghiệm trong lĩnh vực Blockchain và y sinh học. Đội ngũ này từng có nhiều thành công trước đó với các dự án nổi bật trong lĩnh vực token hóa nghiên cứu khoa học, điển hình là Molecule - nền tảng giúp token hóa các dự án y sinh giai đoạn đầu và VitaDAO - cộng đồng phi tập trung lớn nhất hiện nay chuyên về nghiên cứu tuổi thọ. Được dẫn dắt bởi những chuyên gia hàng đầu trong cả lĩnh vực công nghệ và y sinh, đội ngũ BIO Protocol hiểu rõ về các rào cản cũng như tiềm năng phát triển của lĩnh vực này, từ đó có thể xây dựng một mô hình hỗ trợ khoa học phù hợp, ứng dụng tối đa các lợi ích của Blockchain.

Tận dụng các kinh nghiệm từ Molecule và VitaDAO, BIO Protocol kế thừa các thiết kế sáng tạo về quản lý và huy động vốn dựa trên công nghệ Blockchain. Đội ngũ phát triển đã thiết kế nên một nền tảng có khả năng thúc đẩy tính thanh khoản, minh bạch, và hiệu quả trong các dự án khoa học, không chỉ giúp nghiên cứu được tài trợ mà còn đảm bảo quyền lợi cho cộng đồng nhà khoa học và nhà đầu tư.

Phân Tích BIO Protocol: Cấu Trúc Và Thành Phần Cốt Lõi

BIO Protocol hoạt động chủ yếu dựa trên 4 thành phần cốt lõi sau:

BioDAO: Mạng lưới nghiên cứu khoa học do cộng đồng sở hữu

BioDAO là các DAO chuyên biệt, tập trung vào các lĩnh vực khoa học hoặc y tế cụ thể. Mỗi BioDAO có thể được coi là một đơn vị độc lập với nhiệm vụ tập hợp các tài nguyên và kiến thức để giải quyết các vấn đề cụ thể trong ngành khoa học và y tế.

BioDAO hoạt động dựa trên việc huy động tài nguyên bao gồm dữ liệu, vốn tư, và lao động nhờ sự hợp tác của bệnh nhân, nhà khoa học và các nhà nghiên cứu sinh học. Các BioDAO sử dụng vốn huy động để phát triển nghiên cứu, tạo ra quyền sở hữu IP và chia sẻ chúng trong cộng đồng. BioDAOs sử dụng khuôn khổ IP onchain của Molecule để sở hữu, cấp phép và giao dịch quyền sở hữu IP được tạo ra từ các dự án mà họ hỗ trợ. Doanh thu từ IP và sản phẩm của BioDAO có thể quay lại vào Treasury của BioDAO để tài trợ và chuyển đổi thế hệ R&D tiếp theo, tiếp tục thúc đẩy sứ mệnh của BioDAO.

Các câu chuyện thành công dựa trên mô hình này có thể kể đến như:

• VitaDAO: Đã tài trợ hơn 5 triệu USD cho khoa học tuổi thọ, được hậu thuẫn bởi Pfizer Ventures và hợp tác với Đại học Newcastle.
• HairDAO: Tập trung vào vấn đề rụng tóc, sở hữu bằng sáng chế và sản phẩm tiêu dùng Follicool.
• CerebrumDAO: Phát triển sức khỏe não bộ, đã huy động hơn 1.5 triệu USD, hợp tác với Fission Pharma để giải quyết rối loạn chức năng ty thể trong bệnh thoái hóa thần kinh.
• ValleyDAO: Tập trung vào sinh học tổng hợp, đã huy động hơn 2 triệu USD và hợp tác với Đại học Imperial College London.
• AthenaDAO: Thúc đẩy R&D về sức khỏe phụ nữ, tài trợ 500.000 USD cho nghiên cứu chuyển giao, với 14 thỏa thuận sở hữu trí tuệ đang chờ xử lý.
• CryoDAO: Phát triển lĩnh vực cryogenics, đã huy động hơn 3 triệu USD cho lĩnh vực này, thiết lập các dự án với Oxford Cryotechnology & Advanced Neural Biosciences.
• PsyDAO: Tập trung vào thuốc hướng thần, đã ra mắt OPSY, một nền tảng mới sử dụng các thử nghiệm và dữ liệu về thuốc hướng thần.

Curation System - Hệ thống chọn lọc và đánh giá chất lượng 

Curation System là cơ chế giúp đảm bảo rằng chỉ những dự án nghiên cứu chất lượng cao nhất mới nhận được sự hỗ trợ từ cộng đồng và tài nguyên của BIO Protocol.

BIO Protocol sử dụng một cơ chế staking để các thành viên cộng đồng bình chọn và lựa chọn những dự án khoa học chất lượng cao. Người nắm giữ token BIO có thể Staking vào các dự án mà họ tin tưởng, qua đó giúp dự án được đưa vào mạng lưới BIO và nhận hỗ trợ tài chính từ BIO Launchpad. Các BioDAO được bình chọn vào mạng lưới sẽ nhận được tài trợ thông qua BIO Launchpad, cũng như hỗ trợ thanh khoản token, các khuyến khích và các dịch vụ tăng tốc khác từ cộng đồng.

Nếu một DAO mà người dùng đã đặt cọc cuối cùng được cộng đồng bỏ phiếu chấp thuận thì người dùng có thể nhận được phần thưởng token BIO cũng như quyền truy cập sớm vào vòng huy động vốn ban đầu của DAO và các vòng tài trợ tài sản sở hữu trí tuệ do DAO thực hiện.

IP Tokens - Cung cấp thanh khoản thông qua giải pháp token hóa

BioDAOs phát triển và sở hữu các IP-Tokens. Mỗi BioDAO thường nắm giữ một danh mục các IP-Tokens đại diện cho quyền sở hữu IP liên quan đến lĩnh vực nghiên cứu khoa học cụ thể của BioDAO. Ví dụ VitaDAO đã phát triển và sở hữu cổ phần trong các IPTs như VitaRNA và VITA-FAST. Những token này đại diện cho quyền sở hữu một phần kết quả nghiên cứu chẳng hạn như bằng sáng chế, công thức hoặc các công cụ nghiên cứu khác.

Khi người dùng sở hữu các IP-Tokens thì ho đang nắm giữ cổ phần trong quyền sở hữu IP từ nghiên cứu bao gồm các bằng sáng chế về hợp chất mới, hệ thống sàng lọc độc quyền và thậm chí có thể là các phương pháp điều trị. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các IP-Tokens không đảm bảo người nắm giữ sẽ nhận được lợi nhuận tài chính hoặc chia sẻ doanh thu từ việc thương mại hóa các tài sản này. Thay vào đó, người sở hữu IP-Tokens sẽ được hưởng các lợi ích như quyền quản trị, tiếp cận thông tin độc quyền và quyền truy cập sớm vào các đổi mới, hợp tác hoặc cơ hội tương lai.

Bio/Acc Rewards - Cơ chế khuyến khích

Bio/Acc Rewards được thiết kế nhằm khuyến khích các BioDAO và các thành viên của họ thực hiện các hành động đóng góp vào giá trị chung của mạng lưới. Theo đề xuất quản trị BIOPSY-5 thì 4% nguồn cung token BIO (tương đương 132.8 triệu token) sẽ được phân bổ cho Bio/Acc Rewards.

Bio/Acc Rewards được cấp dưới dạng token BIO cho BioDAO khi họ đạt được các cột mốc quan trọng, bao gồm:

• Các cuộc đấu giá token ban đầu thông qua BIO Launchpad
• Tài trợ nghiên cứu khoa học (phát hành IP-Tokens)
• Ra mắt sản phẩm tiêu dùng với doanh thu đáng kể
• Tiến hành các thử nghiệm lâm sàng phi tập trung

Ngoài ra, phần thưởng cũng có thể được trao trực tiếp cho người sử dụng các sản phẩm của BioDAO, khuyến khích họ tham gia vào các hoạt động như:

• Đóng góp vào các thử nghiệm lâm sàng hoặc tự báo cáo dữ liệu sức khỏe
• Sử dụng các sản phẩm của BioDAO (như Follistatin, Vitarna, cấy ghép cyborg, ...)
• Mua các sản phẩm của BioDAO tại các cửa hàng trực tuyến hoặc ngoại tuyến.

Phân Tích Mô Hình Kinh Tế

Token chính của BIO Protocol là BIO, được triển khai trên blockchain Ethereum. Token này đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và phát triển hệ sinh thái của BIO Protocol với mục đích thúc đẩy nghiên cứu khoa học một cách phi tập trung.

Chức năng của Token BIO

• Quản trị phi tập trung: Token BIO cho phép các thành viên tham gia vào quyết định những vấn đề quan trọng của giao thức bao gồm việc lựa chọn các BioDAO tham gia vào mạng lưới, điều kiện bán IP token, quản lý sản phẩm/dịch vụ y tế và nâng cấp giao thức.
• Khuyến khích cộng đồng: Người sở hữu token có thể nhận phần thưởng khi tham gia vào quản trị, đóng góp vào các dự án nghiên cứu và hỗ trợ các BioDAO trong mạng lưới.
• Phát triển và tăng trưởng hệ sinh thái: Token BIO được sử dụng để cung cấp hỗ trợ và chiết khấu cho các sản phẩm/dịch vụ y tế của BioDAO, đồng thời giúp kết nối và tài trợ cho các nghiên cứu mới.

Genesis Token Launch

BIO Protocol đã thực hiện Genesis Token Launch để huy động vốn ban đầu và phân phối token cho cộng đồng. Quá trình này diễn ra qua hai vòng đấu giá:

• Vòng đầu tiên: Sử dụng cơ chế đấu giá kiểu Anh trong đó người tham gia đấu giá bằng ETH. Mục tiêu của vòng này là xây dựng cộng đồng ban đầu, xác định giá trị thị trường của token BIO và huy động vốn cho giao thức.
• Vòng thứ hai: Sử dụng cơ chế đấu giá kiểu Hà Lan, phân bổ 12.75% nguồn cung token. Hiện tại, vòng đấu giá thứ hai đã hoàn thành phần lớn các đợt bán.

Sau khi đấu giá, người tham gia nhận được token BIO trong đó 50% có thể sử dụng ngay và 50% còn lại sẽ mở khóa tuyến tính trong 1 năm. Cơ chế này giúp cân bằng giữa tính thanh khoản tức thì và khuyến khích nắm giữ dài hạn.

Chương trình Airdrop

Để khuyến khích sự tham gia và xây dựng cộng đồng, BIO Protocol cũng triển khai chương trình airdrop, chiếm 6% tổng nguồn cung token (199.200.000 BIO). Airdrop này hướng đến ba nhóm:

• Airdrop công khai: Nhắm tới người dùng sớm của nền tảng Molecule và thành viên của các DAO liên quan đến khoa học đời sống.
• BioDAO Airdrop: Dành cho các BioDAO đã tham gia vào mạng lưới BIO.
• Airdrop thành viên sáng lập: Thưởng cho những người đóng góp sớm vào dự án.

Phần airdrop công khai không bị khóa và có thể sử dụng ngay, trong khi các airdrop cho BioDAO và thành viên sáng lập có thời gian khóa lâu hơn, gồm 1 năm khóa cứng và mở khóa tuyến tính trong 6 năm.

Tổng kết

BIO Protocol không chỉ là một giao thức đầu tư khoa học, nó còn đem đến một tư duy mới trong việc quản lý nghiên cứu khoa học. Các BioDAO, hệ thống giám tuyển, cùng với token hóa sở hữu trí tuệ đem đến động lực và đổi mới cho ngành khoa học. Không giống như các giao thức truyền thống, BIO Protocol tập trung vào sự tham gia của cộng đồng, cùng nhau đem lại những đổi mới đối phó với các thách thức khoa học khác nhau. Binance Labs đầu tư vào BIO Protocol được xem như một bước đi khích lệ cho các đổi mới trong nghiên cứu khoa học và sinh học, đồng thời góp phần tạo ra những giá trị bền vững cho ngành nghiên cứu trong tương lai.