Farcaster – Dự Án SocialFi Được Vitalik Shill Có Gì Đặc Biệt

SocialFi là một mảng đang nhận được nhiều sự chú ý trong thời gian gần đây, đặc biệt với sự xuất hiện của Friend.tech một nền tảng SocialFi thu hút được rất nhiều sự chú ý trên Base. Trong bài viết này, chúng ta cùng tìm hiểu về một dự án đầy tiềm năng là Farcaster đã được Vitalik nhắc đến trong buổi phỏng vấn với trang Blockworks xem có gì đặc biệt không nhé.

Trước khi vào bài viết, mọi người có thể tìm hiểu thêm một số bài viết sau để hiểu hơn nhé.

• Farcaster là gì? Tổng quan về tiền điện tử Farcaster
• SocialFi là gì? Top 5 dự án SocialFi nổi bật nhất hiện nay

Farcaster Là Gì?

Nền tảng SocialFi nhận được nhiều sự quan tâm của Vitalik

Farcaster gần đây đang nhận được nhiều sự chú ý thông qua việc “lăng-xê” của Vitalik. Điều này còn diễn ra tới 2 lần với lần đầu tiên diễn ra tại buổi phỏng vấn với trang Blockworks, nhà sáng lập Ethereum đã đề cập đến Farcaster như một giao thức hỗ trợ các ứng dụng mạng xã hội trở nên phi tập trung hơn.

Lần thứ hai chỉ diễn ra sau đó ít ngày sau khi bị hack tài khoản X (Twitter) để đăng Link lừa đảo và khiến những người theo dõi thiệt hại 690.000 USD. Nhà sáng lập Ethereum đã đăng loạt bài viết trên Farcaster để trình bày về nguyên nhân vụ việc, đồng thời cho rằng nó đáng lẽ đã không xảy ra nếu quá trình xác minh khôi phục được thực hiện bằng ví Ethereum giống như cách mà Farcaster thực hiện.

Ứng dụng mà Vitalik sử dụng là Warpcast - một dApp tương tự như Twitter được xây dựng trên Farcaster. Anh cũng thường xuyên chia sẻ những thông tin, quan điểm của mình trên ứng dụng mạng xã hội này. Sau đây, chúng ta cùng tìm hiểu chi tiết về Farcaster xem có gì đặc biệt mà nhận được sự quan tâm của Vitalik đến vậy.

Tổng quan về Farcaster

Farcaster là một giao thức Social Graph được phân cấp đầy đủ và cho phép kết nối các ứng dụng và người dùng thông qua cơ sở hạ tầng được cung cấp bởi Farcaster. 

Ở đây sẽ có hai khái niệm mới mà mọi người cần hiểu, đầu tiên là Social Graph - một cơ sở dữ liệu ghi lại các mối quan hệ xã hội. Đối với giao thức SocialFi, khi một Social Graph được xây dựng thì các ứng dụng sẽ tạo thành một sức mạnh tổng hợp liên kết và chia sẻ thông tin với nhau mà không thông qua một bên tập trung như: Twitter, Facebook và Google.

Điều này đạt được là do tất cả dữ liệu người dùng trong Social Graph đều được lưu trữ phi tập trung trên Blockchain và khi người dùng sử dụng dApp Social A thì dữ liệu sẽ được lấy trong Social Graph và gửi về ứng dụng A đó. Khi các tương tác xã hội mới của người dùng trên các dApp Social A, B,..được tạo ra thì dữ liệu đó lại được ghi vào Social Graph. Tất cả điều này cho thấy, dữ liệu không thuộc quyền sở hữu của dApp mà thuộc về người dùng. Vì vậy, người dùng có thể thoải mái di chuyển từ dApp Social này sang dApp Social khác mà không gặp phải vấn đề về dữ liệu của mình.

Khái niệm thứ hai là "phân cấp đầy đủ", khi chúng ta nhìn vào các mạng xã hội Web2 nơi các tập đoàn có quyền truy cập vào dữ liệu và mối quan hệ xã hội của người dùng. Với việc Twitter đổi tên thương hiệu của mình thành X gần đây, chúng ta có thể thấy Twitter dễ dàng sở hữu các tài khoản @x mà không cần hỏi ý kiến của chủ sở hữu.

Theo các tương tự, Reddit gần đây đã thay đổi giá cho API của mình, xóa sạch một số ứng dụng phổ biến của bên thứ ba. Qua hai trường hợp trên, chúng ta thấy những hạn chế về quyền tự do của người dùng và người sáng tạo là rõ ràng.

Farcaster tự mô tả mình là một giao thức phân cấp đầy đủ. Hai người dùng luôn có thể kết nối và liên lạc với nhau, ngay cả khi phần còn lại của mạng muốn ngăn họ làm như vậy thì mạng đã đủ phân cấp. Điều này cũng có nghĩa là các nhà phát triển không có quyền truy cập vào dữ liệu công khai trên mạng lưới của Farcaster.

Mô hình kiến trúc của Farcaster

Trước khi đi vào mô hình kiến trúc của Farcaster thì chúng ta cùng đi vào một số khái niệm chính trong giao thức bao gồm:

• Accounts: Đại diện cho người dùng trên mạng lưới của Farcaster. Mỗi tài khoản có một ID Farcaster (hay còn được gọi là fid) duy nhất trên mạng lưới.
• Usernames: Là tên người dùng được trỏ vào tài khoản người dùng. Mỗi người dùng có thể kết nối nhiều tên với một tài khoản, nhưng chỉ có một tên có thể hoạt động. Farcaster vận hành không gian tên Offchain của riêng mình dưới dạng fcast.id. Mỗi tài khoản Farcaster có thể yêu cầu một tên miễn phí. Ngoài ra, người dùng cũng có thể sử dụng tên từ dịch vu cung cấp tên miền ENS có đuôi là .eth.
• Signers: Bao gồm cặp khóa mật mã được sử dụng để kí tin nhắn (Messages) trước khi truyền đi trong mạng lưới. Mỗi tài khoản có thể có nhiều Signers, điều này rất hữu ích nếu người dùng muốn chia sẻ quyền sở hữu tài khoản hoặc sử dụng nhiều ứng dụng cùng lúc.
• Messages (tin nhắn): Là những cập nhật công khai trên mạng lưới Farcaster như tạo bài post, theo dõi ai đó hoặc thêm ảnh hồ sơ.
• Storage: Bộ nhớ cấp cho mỗi Account quyền xuất bản tin nhắn lên mạng. Nó được thuê bằng cách trả phí hàng năm, tương tự như cách thuê dung lượng trên máy chủ web. Việc lưu trữ được quản lý và theo dõi trên chuỗi bằng StorageRegistry Contract.

Farcaster bao gồm ba lớp: Lớp nhận dạng, lớp dữ liệu và lớp ứng dụng. Trong đó:

Lớp nhận dạng bao gồm một loạt Smart Contract còn được gọi là Registry Contract dùng để quản lí tài khoản, bộ nhớ mỗi tài khoản, khóa được lưu trữ Onchain trên Optimism. Riêng với tên người dùng sẽ được quản lí Offchain đối với không gian tên do Farcaster vận hành hành hoặc Onchain với tên miền từ bên thứ ba như ENS. Đối với Registry Contract bao gồm 3 Smart Contract chính:

• Id Registry: Phát hành fids để tạo tài khoản mới trên Farcaster.
• Storage Registry: Cho thuê các đơn vị lưu trữ với mức phí hàng năm. Mỗi tài khoản phải có ít nhất một đơn vị lưu trữ để xuất bản tin nhắn trên Farcaster.
• Key Registry: Cho phép mỗi tài khoản đăng kí người kí cho các hoạt động của họ trên mạng xã hội như đăng bài Post, Like, …

Tiếp theo là lớp dữ liệu bao gồm nhiều Farcaster Hub được lưu trữ Offchain để đảm bảo tốc độ và hiệu suất tốt nhằm mang đến trải nghiệm tốt nhất dành cho người dùng. Mỗi Farcaster Hub sẽ lưu trữ toàn bộ trạng thái chung hoặc các tin nhắn được tạo bởi mọi tài khoản trên mạng.  

Cuối cùng là lớp ứng dụng bao gồm tất cả các dApp tận dụng nguồn dữ liệu chung Farcaster Hub để phát triển các tính năng độc đáo trên nền tảng của mình.

Một Số Cập Nhật Nổi Bật Của Farcaster

Sau khi ra mắt phiên bản Farcaster V3 vào tháng 8/2023 thì trong thời gian gần đây Farcaster đang mở cửa nhỏ giọt cho người dùng tham gia vào hệ sinh thái của mình trước khi mở public cho tất cả người dùng trong thời gian tới. Sau đây chúng ta cùng điểm qua một vài thông số Onchain trên Farcaster nhé.

Tính đến thời điểm hiện tại, Farcaster đã thu hút hơn 20k user tham gia vào hệ sinh thái của mình với tổng doanh thu thu được đạt 335.000 USD. Đây là một con số không lớn khi so sánh với những nền tảng SocialFi hàng đầu hiện nay như: Lens Protocol hay CyberConnect. Nhưng Farcaster đang có những kế hoạch khá chi tiết trong việc sẵn sàng mở cửa công khai cho người dùng tham gia vào hệ sinh thái của mình trong cuối năm nay hoặc đầu năm sau.

Biểu đồ trên thể hiện số lượng người dùng hoạt động hàng ngày trên Farcaster, chúng ta thấy một điều vô cùng tích cực là số lượng người dùng hoạt động hàng ngày tăng dần theo thời gian. Ở thời điểm hiện tại, trung bình 1 ngày Farcaster sẽ thu hút hơn 1.000 người dùng tham gia vào hệ sinh thái của mình. 

Dạo gần đây, Farcaster cũng đẩy nhanh hoạt động thu hút người dùng mới tham gia vào hệ sinh thái của mình. Vì vậy chúng ta cũng thấy sự gia tăng của người dùng mới tham gia vào Farcaster với tuần vừa rồi đã thu hút 774 người dùng mới. Ngoài ra, còn một thông số khá quan trọng nữa là tổng số tin nhắn (bao gồm các hoạt động như: Đăng bài Post, like, follow,...) đã đạt con số gần 6M. Điều này cũng cho thấy những hoạt động tích cực của người dùng trong hệ sinh thái Farcaster.

Những Dự Án Nổi Bật Trong Hệ Sinh Thái Farcaster

Ở thời điểm hiện tại, hệ sinh thái của Farcaster còn khá nhỏ chỉ bao gồm 24 dApp. Tuy nhiên, chúng ta cũng thấy xuất hiện những dự án nổi bật có thể kể đến là:

Warpcast - Một mạng xã hội được sử dụng bởi Vitalik

Warpcast là một mạng xã hội được sử dụng thường xuyên bởi Vitalik trong việc đăng thông tin cũng như chia sẻ quan điểm của mình về một vấn đề gì đó trong xã hội. Warpcast được thiết kế tương tự như twitter về mặt giao diện, người dùng có thể đăng các bài Post tối đa 320 kí tự, Reply, nhắn tin với những người khác với ưu điểm tin nhắn của người dùng sẽ được mã hóa trước khi gửi đi,...

Tuy nhiên ở thời điểm hiện tại để tham gia trải nghiệm Warpcast thì người dùng cần phải nhận được lời mời của Farcaster để tham gia trải nghiệm hệ sinh thái của họ.  Dù vậy, Warpcast đã kịp thu hút hơn 10.000 người dùng trên nền tảng của mình.

Paragraph - Dự án nhận được nhiều sự đầu tư của các ông lớn

Paragraph là một nền tảng mạng xã hội phi tập trung có thể gọi là SocialFi hay DeSocial cho phép người dùng sáng tạo nội dung, xây dựng cộng đồng của riêng mình và kiếm tiền dựa trên những nội dung mình tạo ra thông qua việc cộng đồng sẵn sàng chi trả một mức tài chính nhất định để có thể đọc được nó. 

Cơ chế hoạt động của Paragraph khá đơn giản như sau:

• Bước 1: Nhà sáng tạo nội dung xây dựng các nội dung ở trên nền tảng Paragraph.
• Bước 2: Nhà sáng tạo nội dung sẽ thu hút mọi người, cộng đồng của mình đến với sản phẩm của mình trên Paragraph.
• Bước 3: Người dùng sẽ chi trả mức phí để được đọc nội dung. Đây được gọi là phí Memberships.
• Bước 4: Nhà sáng tạo nội dung và nền tảng Paragraph sẽ chia sẻ doanh thu với nhau.

Paragraph hướng đến việc giúp các nhà phát triển thu về lợi nhuận một cách minh bạch. Paragraph cũng đã tích hợp với Farcaster hay lưu trữ dữ liệu trên Arweave - nền tảng lưu trữ vĩnh viễn phi tập trung.

Ngoài ra, Paragraph cũng đã trải qua 2 vòng gọi vốn với vòng đầu tiên nhận được khoản đầu tư 1.6M USD từ một số quỹ đầu tư nổi tiếng như: Binance Labs, FTX Ventures, … Đối với vòng thứ hai dù không công bố chi tiết khoản tiền kêu gọi được những việc trở thành một trong sáu dự án được Base Ecosystem Fund đầu tư cho thấy tiềm năng và sự quan tâm rất lớn của các VC đối với Paragraph.

Unlonely - Nền tảng live Stream Web3 tiềm năng

Unlonely là một nền tảng phát trực tiếp (live stream) được xây dựng trên hệ sinh thái Base với nhiều tính năng thú vị như các cược, khởi chạy token riêng,... Đội ngũ phát triển của Unlonely đặt mục tiêu phát triển này trở thành Twitch của Web3, được biết thì Twitch là một trong những nền tảng phát trực tiếp lớn nhất ở thời điểm hiện tại.

Để sử dụng được nền tảng Unlonely thì mọi người chỉ cần sở hữu một thiết bị có kết nối mạng (cả PC và Mobile) cùng với một địa chỉ ví Metamask. Hiện tại, Unlonely đang được triển khai trên cả Blockchain Base và Farcaster mang đến cho người dùng khả năng tiếp cận tốt hơn với nền tảng của mình.

Tổng kết

Dù hệ sinh thái của Farcaster vẫn còn khá mới khi chỉ có hơn 20 dự án xây dựng trên hệ sinh thái của mình. Nhưng Farcaster đã có những chiến lược rõ ràng để thú hút người dùng và các nhà phát triển đến với hệ sinh thái của mình. Trên đây là tất cả thông tin mà mình muốn giới thiệu về Farcaster, hi vọng mọi người đã có những kiến thức bổ ích.