Sau Runes Protocol, Chúng Ta Sẽ Chờ Đợi Điều Gì Tiếp Theo?

Bitcoin Halving đã thật sự diễn ra và đi kèm với đó là Runes Protocol đã chính thức mainnet từ đó tạo nên một làn sóng Free Mint đối với các token Runes. Vậy chúng ta sẽ kì vọng điều gì sau khi Runes Protocol diễn ra thì mọi người cùng mình tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé.

Tổng Quan Về Runes Protocol

Runes Protocol là gì?

Runes Protocol là một giao thức mới được đề xuất bởi Casey Rodarmor, nhằm cung cấp một giải pháp thay thế cho tiêu chuẩn BRC 20 hiện hành trong việc phát hành token trên mạng lưới Bitcoin. Giao thức này đã thu hút sự chú ý của cộng đồng Bitcoin do tính đơn giản và hiệu quả của nó. Trevor Owens từ BTC Frontier Fund cũng đã đề nghị khoản tài trợ 100.000 USD để phát triển các công cụ hỗ trợ cho giao thức này, trong khi Luminex đã bắt đầu sử dụng nó để phát hành token.

Runes Protocol hoạt động bằng cách sử dụng các token được chỉ định cho một UTXO (Unspent Transaction Output) cụ thể trên chuỗi khối Bitcoin. Mỗi token được xác định bởi các thông tin như symbol, token supply và number of decimals. Cách thức này cho phép một UTXO duy nhất có thể chứa lượng lớn token, tạo điều kiện cho việc chuyển giao token giữa các địa chỉ ví một cách dễ dàng.

Điểm đặc biệt của Runes Protocol so với Bitcoin Ordinals là việc lưu trữ dữ liệu trong phần OP_RETURN của giao dịch, thay vì vào witness section. Điều này không chỉ giúp tách biệt rõ ràng giữa hai giao thức mà còn mang lại một cách thức mới mẻ để lưu trữ và quản lý dữ liệu trên chuỗi khối Bitcoin, làm tăng tính ứng dụng và linh hoạt của giao thức trong việc phát hành và quản lý các token.

Tại sao tất cả mọi người lại FOMO vào Runes Protocol đến vậy?

Runes Protocol và BRC 20 là hai giao thức phát hành token trên mạng lưới Bitcoin, nhưng chúng có những khác biệt đáng kể về cách thức quản lý và phân bổ token, cũng như cách thức tương tác với UTXO (Unspent Transaction Output).

Runes Protocol đem lại một cách tiếp cận mới mẻ bằng việc sử dụng một UTXO duy nhất để quản lý số lượng lớn token. Điều này có nghĩa là mỗi giao dịch có thể chứa nhiều token Rune khác nhau trong một đầu ra UTXO, giúp cho việc chuyển giao token trở nên linh hoạt và hiệu quả hơn. Phương pháp này tránh được tình trạng phát sinh số lượng lớn UTXO dư thừa trên mạng lưới, một vấn đề mà BRC 20 thường gặp phải. Khi mỗi giao dịch trong BRC 20 đòi hỏi các UTXO riêng biệt, nó dễ dẫn đến tình trạng quá tải và làm chậm mạng lưới Bitcoin.

Thêm vào đó, việc Runes Protocol lưu trữ dữ liệu trong phần OP_RETURN của giao dịch Bitcoin cho phép tách biệt dữ liệu token với dữ liệu chính của giao dịch Bitcoin, giúp tối ưu hóa việc sử dụng không gian trên chuỗi khối và cải thiện tính hiệu quả tổng thể của hệ thống.

Những ưu điểm này khiến Runes Protocol không chỉ linh hoạt hơn BRC 20 về mặt kỹ thuật mà còn trở nên nhẹ nhàng và ít gây áp lực hơn lên mạng lưới Bitcoin. Điều này có thể hỗ trợ cải thiện khả năng mở rộng và hiệu suất của hệ thống trong dài hạn, đồng thời cung cấp một giải pháp hữu hiệu cho những nhà phát triển và người dùng tìm kiếm phương án phát hành token hiệu quả và bền vững trên Bitcoin.

Runes Protocol đã FOMO như thế nào khi ra mắt

Ngay sau khi mainnet, làn sóng Free Mint trên Runes Protocol ngay lập tức bùng nổ. Đã có những thời điểm phí mint 1 lần đã lên tới (0.011 BTC tương đương khoảng $650), một con số cực kì khổng lồ, có thể thấy rằng đây là làn sóng FOMO nhất từ trước đến nay trên mạng lưới Bitcoin. Đã có hàng loạt các Runes của các dự án nổi tiếng ra đời như:

• 0 - SATOSHI NAKAMOTO 
• 1 - UNCOMMON GOODS với chủ sở hữu Casey Rodarmor
• 2 - MEME ECONOMICS
• 3 - THE BEST RUNEBEST
• 4 - Z Z Z Z Z FEHU Z Z Z Z Z với chủ sở hữu FehuLayer
• 5 - THE TICKER IS ELSA
• 6 - ANARCHO CATBUS
• 7 - RUNESTONE PUPS với chủ sở hữu PUPS Token, Bitcoin Puppets
• 8 - BITCOIN WORLD ORDER
• 9 - RECYLCLE THE CUM
• 10 - ELON NAKAMUSKO

Sau Runes Protocol, Chúng Ta Sẽ Chờ Đợi Điều Gì Tiếp Theo?

Sự sụt giảm của các NFT Runes hậu Airdrop

Phía sau FOMO Airdrop chính là Dump và lần này cũng không khác gì. Những người dùng nắm giữ Runestone, RISC METAPROTOCOL, Tiny Vikings,... là các dự án mà chúng ta vẫn gọi là Pre Runes, đã chính thức giảm ngay khi người dùng nhận được Airdrop của mình. Điển hình là Runes

• Runestone giảm từ 0.08 BTC xuống chỉ còn 0.048 BTC.
• RISC METAPROTOCOL giảm từ 0.08 ETH xuống chỉ còn 0.035 BTC.
• Tiny Vikings giảm từ 0.011 BTC xuống chỉ còn 0.00748 BTC.

Cũng có trường hợp cá biệt như Rune Pups không có sự biến động mạnh, Prometheans của CyberKongz thậm chí còn tăng giá khi Runes Protocol mainnet. Tuy nhiên, việc Runestone giảm và RISC METAPROTOCOL không nằm ngoài dự đoán khi không có use case nào ngoài việc nắm giữ để nhận Airdrop token Runes.

Giá Token Runes Protocol như UNCOMMON GOODS, SATOSHI NAKAMOTO, MEME ECONOMICS, THE BEST RUNEBEST, Z Z Z Z Z FEHU Z Z Z Z Z,... đã giảm không ngừng khi được niêm yết trên OKX NFT Marketplace, thậm chí một số token Runes đã giảm tới 96% (tương đương chia khoảng 25 lần so với giá lần đầu giao dịch).

Thông qua 2 chỉ số này ắt hẳn mọi người đã hình dung được mức độ FOMO và hậu Runes Protocol mainnet như thế nào?

Token Runes sẽ nối bước token BRC 20

Câu hỏi có lẽ được hỏi nhiều nhất ở thời điểm hiện tại đó chính là Liệu Token Runes có tiếp bước Token BRC 20 hay không? Đâu sẽ là những ORDI, SATS tiếp theo trên Runes Protocol? 

Hiện tại chúng ta có thể chia quá trình phát triển của Runes Protocol làm 2 giai đoạn:

• Giai đoạn 1: Pre Runes.
• Giai đoạn 2: Runes Mainnet.

Có thể nói rằng trong giai đoạn Pre Runes thì xu hướng giao thức Runes bùng nổ không thua kém gì so với xu hướng BRC 20 thời kì đầu khi mới ra mắt một thời gian. Minh chứng cho việc này chính là NFT Runestone đã tăng trưởng gần 10 lần, RISC METAPROTOCOL đã tăng trưởng gần 10 lần, Token PUPS đã tăng trưởng 20 lần khi có thông tin chuyển sang giao thức Runes và những bộ sưu tập NFT mới ra đời hứa hẹn Airdrop token Runes cho người dùng cũng có giá lên đến hàng ngàn đô.

Tại thời điểm viết bài, Runes Protocol đã chính thức mainnet và giai đoạn 1 cũng đã đi qua. Vậy sang giai đoạn 2 của Runes Mainnet chúng ta sẽ cần phải lưu ý những điểm nào:

• Bởi vì Runes Protocol đã được FOMO giai đoạn trước mainnet nên việc tìm kiếm được 1 token Runes giống như ORDI hay SATS là một điều vô cùng khó khăn.
• Rune sau Mainnet sẽ là giai đoạn thanh lọc dự án một cách khổng lồ.
• Các dự án giữ được bản thân sau Runes Mainnet sẽ là những dự án làm việc thật sự, có những sản phẩm hỗ trợ cho thị trường Crypto & mạng lưới Bitcoin.

Với mình giai đoạn này sẽ là giai đoạn người dùng bán Runes Token sau khi nhận Airdrop, đây là thời điểm chúng ta quan sát đâu là những dự án xây dựng thực sự từ đó tìm kiếm những cơ hội đầu tư phù hợp với bản thân và trường vốn.

Bitcoin NFT sẽ bước lên chiếm lấy spotlight

Bitcoin NFT là khái niệm nhằm chỉ các bộ sưu tập NFT Collection trên Bitcoin mặc dù có sự tăng trưởng nhưng để được chính thức gọi tên với một xu hướng nào đó thì tới hiện tại chúng ta vẫn chưa thấy điều đó. Rõ ràng đây là một cơ hội cho các bộ sưu tập NFT Collection trên Bitcoin.

Từ trước đến nay các PFP NFT trên Bitcoin hầu hết được biết đến hoặc đều được định hướng theo hướng Meme NFT với việc không có lộ trình phát triển, không có mục tiêu rõ ràng, không hứa hẹn về bất kì điều gì,... làm cho hệ sinh thái Bitcoin NFT Collection vẫn còn rất nhiều đất diễn đặc biệt cho các bộ sưu tập muốn phát triển theo đường hướng của Pudgy Penguins, Azuki - BeanZ, Dokkaebi Network,...

Hiện tại, chỉ có một số bộ sưu tập NFT trên Bitcoin phát triển theo hướng IP trong đó nổi bật hơn cả chính là INK. Một số điểm nổi bật của INK có thể kể đến như:

• INK, một dự án mới trong không gian tiền mã hóa, được thành lập bởi bốn thành viên nổi bật, trong đó có một nghệ sĩ với 14 năm kinh nghiệm làm việc tại Marvel Studio. Zetman, người đóng vai trò trung tâm trong nhóm, cũng gắn kết sâu rộng với các mạng lưới trong lĩnh vực Crypto, bao gồm cả quan hệ với MEME Land.
• Dự án INK được tích hợp trên Legacy, một trong những loại token có giá trị nhất trên thị trường tiền mã hóa. Nhóm sở hữu tổng cộng 30K Legacy, trong đó 10K được dành riêng cho việc phát triển INK. Điều này mở ra khả năng phát hành thêm nhiều bộ NFT mới trong tương lai.
• INK chưa công bố chi tiết lộ trình phát triển của mình nhưng đã chỉ rõ hướng đi theo mô hình phát triển sở hữu trí tuệ (IP), tương tự như cách tiếp cận của Pudgy Penguins. Hiện tại, INK đang triển khai xây dựng một bộ truyện tranh đầy hứa hẹn.
• Trong tuần 15 của năm 2024, dự án INK đã trải qua giai đoạn FUD (sợ hãi, không chắc chắn và nghi ngờ) mạnh mẽ từ một thành viên của cộng đồng Azuki. Tuy nhiên, sự kiện này lại khiến dự án nhận được sự ủng hộ từ nhiều KOLs và 'Whales' có uy tín, điều này củng cố vị thế của Zetman và INK trên thị trường.

Đặc biệt vào ngày 20/04/2024, INK đã kêu gọi thành $10M từ một cá voi trong thị trường Crypto là Caesar Eon. Caesar Eon là một trong những Whales nổi tiếng trong thị trường khi mà từng đầu tư vào nhiều dự án NFT khác nhau trong đó có Yuga Labs.

Mình tin rằng sẽ có nhiều các dự án Bitcoin NFT sẽ phát triển theo hướng có lộ trình và sản phẩm rõ ràng.

Bitcoin Layer 2 & Làn sóng tiếp theo của Bitcoin Ecosystem

Bên cạnh Bitcoin NFT thì Bitcoin Layer 2 hoàn toàn có thể vươn mình giành lấy Spotlights của hệ sinh thái Bitcoin. Ở thời điểm viết bài (20/04/2024), hầu hết các nền tảng Bitcoin Layer 2 mới chỉ đang trong giai đoạn cho người dùng stake BTC để nhận về Airdrop trong tương lai và cũng chỉ mới có một dự án Bitcoin Layer 2 mới ra Native Token là Merlin.

Có thể thấy rằng ở thời điểm hiện tại người dùng FOMO Bitcoin Layer 2 hầu hết chỉ xoay quanh câu chuyện về Airdrop từ đó chưa thật sự tạo ra một xu hướng nào đáng kể cho Bitcoin Layer 2. Vậy nên kịch bản cho các nền tảng Bitcoin Layer 2 hiện tại có thể kể đến như:

• Sẽ có nhiều hơn các nền tảng Bitcoin Layer 2 sẽ ra mắt Token và bắt đầu gầy dựng hệ sinh thái của mình.
• Sẽ có một dự án dẫn đầu sự tăng trưởng của Bitcoin Layer 2(dự án dẫn đầu xu hướng) có thể dựa trên nội lực cá nhân hoặc dựa trên sự tác động giá của các Market Maker.

Mình nghĩ rằng các Bitcoin Layer 2 sẽ tăng trưởng dựa trên sự kì vọng của cộng đồng hơn là nội lực của hệ sinh thái. Với Runes Protocol và các xu hướng khác trực tiếp trên Bitcoin làm cho mạng lưới Bitcoin trở nên đắt đỏ thì câu chuyện của Bitcoin Layer 2 sẽ càng trở nên hấp dẫn và thu hút mọi người.

Một số các dự án Bitcoin Layer 2 nổi bật, mọi người có thể tìm hiểu thêm tại đây.

Những xu hướng chúng ta hoàn toàn chưa biết đến

Bên cạnh những xu hướng chúng ta có thể điểm mặt, đặt tên được thì thị trường Crypto luôn biết cách làm chúng ta bất ngờ bằng những xu hướng mà chúng ta không ngờ tới cho tới khi nó tăng trưởng mạnh mẽ. Các xu hướng đó luôn xuất hiện âm thầm, lặng lẽ và bằng cách nào đó nó làm chúng ta đánh giá thấp nó, rồi tới khi nó bùng nổ thì lúc đó để tránh FOMO chúng ta ngậm ngùi nhìn một cơ hội đi qua. 

Chính vì vậy, hãy giữ một tinh thần thật tỉnh táo không vội vàng đánh giá một dự án mới, xu hướng mới một cách chủ quan, khi chưa có đầy đủ dữ liệu.

Tổng Kết

Có thể nói rằng sau Runes Protocol, hệ sinh thái Bitcoin vẫn còn nhiều mảnh ghép, động lực để tăng trưởng trong thời gian sắp tới, có thể là Bitcoin NFT, có thể là Bitcoin Layer 2 hay một xu hướng mà chúng ta chưa hề biết đến. Mong rằng qua bài viết này mọi người sẽ hiểu thêm về Runes Protocol và những cơ hội khi nó đi qua.