TWAMM Là Gì? Tại Sao TWAMM Được Phát Triển Trong Uniswap

Trong phiên bản V4 của Uniswap được giới thiệu gần đây có tồn tại một thuật ngữ hay một mô hình AMM mới được gọi là TWAMM. TWAMM được gọi là là nhà tạo lập thị trường bình quân gia quyền theo thời gian, hay phát âm là "tee-wham".

Vậy TWAMM là gì? Nó hoạt động như thế nào? Hãy cùng mình tìm hiểu ở bài viết này nhé!

Các bạn có thể đọc các bài viết liên quan đến nội dung này dưới đây:

Vấn Đề Tồn Động

Tỷ lệ của các tài sản này tại bất kỳ thời điểm nhất định nào thể hiện giá tức thời trên AMM hoặc giá mà nó sẽ tính cho một đơn đặt hàng rất nhỏ. Ví dụ: nếu CPAMM chứa 2.000 USDC và 1 ETH trong khoản dự trữ, giá tức thời của nó đối với ETH sẽ là 2.000 USDC.

Khi các nhà giao dịch đến giao dịch với AMM, nó sẽ quyết định mức giá sẽ cung cấp cho họ dựa trên công thức x * y = k, trong đó x và y là kích thước dự trữ và k là hằng số. Điều này có nghĩa là sản phẩm có kích thước dự trữ không thay đổi trong quá trình giao dịch (bỏ qua phí).

Và vấn đề ở đây là với những lệnh có khối lượng lớn so với thanh khoản trong Pool thì giá sẽ bị trượt rất nhanh. Điều này làm cho người dùng cảm thấy khó khăn trong việc giao dịch các đơn hàng lớn. Để khác phục vấn đề này, người dùng có thể chia nhỏ lệnh ra để giao dịch và TWAMM ra đời giúp tự động hóa quá trình chia nhỏ lệnh để giao dịch giúp người dùng.

Đọc kỹ ví dụ bên dưới để thấy rõ độ trượt giá khi giao dịch lệnh có khối lượng lớn.

Hãy xem xét cặp ETH/USDC với 2.000 USDC và 1 ETH trong khoản dự trữ, sao cho x = 2.000, y = 1 và x * y = k = 2.000. Giá tức thời của AMM này là 2.000/1 = 2.000 USDC mỗi ETH.
Nếu một nhà giao dịch đến và mua ETH trị giá 2.000 USDC, điều đó có nghĩa là họ đang gửi 2.000 USDC vào quỹ dự trữ X, do đó chúng ta sẽ có x = 2.000 + 2.000 = 4.000.
Sau đó, vì k = 2000, chúng ta phải có y = k/x = 2000/4000 = 0,5 sau giao dịch. Vì y ban đầu là 1 nên 1 - 0,5 = 0,5 ETH phải được chuyển đến người giao dịch.
Vì nhà giao dịch đã mua 0,5 ETH bằng 2000 USDC của họ nên họ đã trả mức giá trung bình là 4.000 USDC cho mỗi ETH. Mức giá cao này so với giá tức thời phản ánh quy mô đơn đặt hàng lớn so với tính thanh khoản trong AMM.
Trong trường hợp trên, nhà giao dịch phải trả 4.000 USDC mỗi ETH cho đơn hàng lớn của họ trong khi chi phí cho một đơn hàng nhỏ chỉ là 2.000 USDC mỗi ETH. Sự khác biệt về giá này được gọi là tác động giá của đơn đặt hàng. Đơn đặt hàng đến càng lớn, tác động giá càng lớn.

TWAMM Là Gì?

TWAMM là viết tắt của Time-Weighted Average Market Maker, được dịch là nhà tạo lập thị trường trung bình trọng số theo thời gian. Là một chiến lược chia nhỏ lệnh có khối lượng lớn để thực hiện trong một khoảng thời gian quy định trước một cách hoàn toàn tự động. TWAMM chứa một AMM được nhúng, bất kỳ ai cũng có thể giao dịch với AMM nhúng này bất cứ lúc nào, giống như một AMM bình thường.

Nhà tạo lập thị trường trung bình theo trọng số theo thời gian (TWAMM) cung cấp đơn đặt hàng TWAP trên chuỗi tương đương. TWAMM có logic chuyên biệt để tách đơn hàng và kết nối trực tiếp với một sàn giao dịch để thực hiện, mang lại khả năng thực thi trơn tru với chi phí gas thấp. Người môi giới chênh lệch giá giữ giá trên sàn giao dịch liên kết của TWAMM phù hợp với giá thị trường, đảm bảo khớp lệnh gần với giá trung bình theo thời gian của tài sản.

Cơ Chế Hoạt Động

Cơ bản thì cơ chế hoạt động của TWAMM chia các đơn đặt hàng dài hạn này thành vô số đơn đặt hàng phụ ảo nhỏ vô hạn, giao dịch với AMM được nhúng với tốc độ đồng đều theo thời gian. Việc xử lý các giao dịch cho từng đơn đặt hàng phụ ảo này sẽ tiêu tốn vô số gas, nhưng một công thức toán học dạng đóng cho phép tính toán hiệu ứng tích lũy của chúng chỉ khi cần.

Ethereum gộp các giao dịch thành các nhóm tuần tự được gọi là các khối, cứ sau 13 giây lại có một khối. Và các lệnh ảo sẽ được theo mỗi khối là một lệnh được thực hiện. Ví dụ một lệnh muốn thực hiện trong 2 giờ, tương đương với 553 khối, tức là lệnh này sẽ được chia ra thành 553 lệnh có khối lượng bằng nhau và cứ mỗi khối sẽ thực hiện một lệnh.

Tuy chia nhỏ lệnh sẽ giao dịch được mức giá tốt nhưng việc thực hiện quá nhiều lệnh sẽ gây ra vấn đề tốn nhiều tiền để trả phí gas. Tuy nhiên, khi có vô số giao dịch ảo vô cùng nhỏ thì có thể gộp chúng vào trong một phép tính duy nhất, bất kể có bao nhiêu khối để thực hiện hết chúng. Hãy đọc ví dụ sau để hiểu về cách giải quyết vấn đề này:

Hãy tưởng tượng Bob đặt lệnh bán 100 ETH trong 100 khối tiếp theo và Charlie đặt lệnh bán 200 ETH trong 200 khối tiếp theo. Cả hai đơn đặt hàng đều được bán với tỷ lệ 1 ETH mỗi khối.
Giả sử không có ai tương tác với TWAMM trong 150 khối này. Đối với 100 khối đầu tiên sau khi Bob và Charlie đặt lệnh, các lệnh của họ được gộp thành một lệnh chung bán 2 ETH mỗi khối. Tuy nhiên, đối với 50 khối sau đó đơn đặt hàng của Charlie là của riêng nó, chỉ bán 1 ETH mỗi khối.
Điều đó có nghĩa là nó phải thực hiện hai phép tính giao dịch riêng biệt để tìm hiểu điều gì đã xảy ra: một phép tính cho kết quả của 100 khối đầu tiên và một phép tính cho 50 khối cuối cùng.

Ngoài ra, các nhà kinh doanh chênh lệch giá cũng có thể tìm cơ hội ở đây. Ví dụ nếu việc bán dài hạn khiến ETH trên AMM được nhúng rẻ hơn so với trên một sàn giao dịch tập trung cụ thể, thì các nhà kinh doanh chênh lệch giá sẽ mua ETH từ AMM được nhúng và bán nó trên sàn giao dịch tập trung để kiếm lợi nhuận.

Ưu Và Nhược Điểm Của TWAMM

Ưu điểm

Chia nhỏ lệnh để thực hiện tránh trượt giá và tác động xấu đến giá.
Làm được giá được mịn hơn với vô số lệnh nhỏ được thực hiện trong một đơn vị thười gian.
Thực hiện tự động hóa hoàn toàn và không cần đến sự giám sát và can thiệp của con người.
Lệnh được chia nhỏ dày đặt này có thể cho khớp với nhau theo sổ lệnh để có mức giá tốt nhất.

Nhược điểm

Dễ bị tấn công MEV
Sẽ tốn rất nhiều phí gas nếu gặp trường hợp xấu mất nhiều lần tính toán.
Phải tốn một thời gian dài để thực hiện lệnh nên phải chịu tác động của giá trong khoảng thời gian này.

Dự Phóng Cá Nhân

TWAMM là một mô hình khá hay và nó có thể được sử dụng song song với AMM truyền thống và bổ trợ cho nhau. Nhưng cho đến bây giờ chưa dự án nào phát triển mô hình này thành công. Chỉ gần đây, Uniswap đã giới thiệu sản phẩm TWAMM trong phiên bản V4 sẽ ra mắt trong tương lai.

Sự phát triển của TWAMM trong Uniswap V4 có được là nhờ vào Hooks, bộ công cụ gắn liền với các Pool AMM trên Uniswap. Với kết hợp này Uniswap còn có thể hỗ trợ các đơn đặt hàng Limit On-chain. Qua đó tạo ra một bộ sản phẩm mới rất thân thiện và hữu ích cho người dùng cuối.

TWAMM chưa được thị trường biết đến nhiều nhưng khi được giới thiệu rộng rãi bởi Uniswap V4 thì thị trường sẽ chấp nhận và sử dụng sản phẩm này. Ngoài ra, TWAMM sẽ được nhiều dự án khác đua nhau phát triển và đưa ra các ý tưởng mới để tối ưu TWAMM trong tương lai.

Tổng Kết

Bất kỳ một mô hình hay một công nghệ nào cũng có điểm mạnh và điểm yếu riêng. Một công nghệ ra đời giải quyết được vấn đề này nhưng lại sinh ra vấn đề khác dù ít hay nhiều. Nên TWAMM là một sản phấm rất hay và tối ưu cho những lệnh khối lượng lớn nhưng gặp một số hạn chế khác.

Như vậy mình đã làm rõ TWAMM là gì? Hy vọng bài viết cung cấp cho bạn nhiều kiến thức hữu ích!