Uniswap V4 Là Gì? Liệu Uniswap Có Tiếp Tục Dẫn Đầu Trong Lĩnh Vực AMM

Cái tên Uniswap đã khá quen thuộc với các bạn đọc và là dự án luôn đứng đầu mảng AMM từ khi ra đời cho đến hiện tại. Sự thành công đó có được không phải nhờ vào lịch sử có trước mà chủ yếu nhờ vào yếu tố con người đứng sau đó. Họ đã luôn bám sát thị trường đưa ra các mô hình công nghệ mới để bắt kịp xu hướng và luôn lắng nghe người dùng để đưa ra sản phẩm tối ưu nhất. 

Gần đây nhất, ngày 13 tháng 06 năm 2023 Uniswap Labs đã công bố Whitepaper về Uniswap phiên bản V4. Phiên bản hứa hẹn sẽ rất thân thiện với các nhà phát triển để có những sản phẩm mới thực sự hay đến từ họ. 

Vậy Uniswap V4 là gì? Liệu ở phiên bản này, Uniswap sẽ có thêm lợi thế nào để tiếp tục phát triển trong thị trường? 

Để hiểu thêm về Uniswap, bạn có thể đọc thêm các bài viết sau:

• Uniswap (UNI) Là Gì? Tổng Quan Về Tiền Điện Tử Uniswap
• Uniswap V3 Là Gì? Thanh Khoản Tập Trung Có Thay Đổi Thị Trường Crypto
• Hệ Sinh Thái Uniswap: Khi Cung Cấp Thanh Khoản Trở Thành Chiến Lược Của Các Giao Thức
• Series 3: Real Builder in Winter | Uniswap – Kì Lân Thực Sự Của Crypto Từng Sản Sinh
• Uniswap V4: Sự Sáng Tạo Là Không Giới Hạn

Uniswap V4 Là Gì?

Uniswap V4 là một AMM cung cấp các nhóm có thể mở rộng và tùy chỉnh. Uniswap V4 giới thiệu 2 công nghệ cốt lõi mới là hooks và singleton để tạo ra nhiều sản phẩm hữu ích thân thiện với nhà phát triển và người dùng cuối. 

Các công nghệ mới có trong Uniswap V4:

• Hook: Cho phép mọi người triển khai nhóm thanh khoản tập trung mới với chức năng có thể tùy chỉnh. 
• Singleton: Uniswap V4 triển khai một hợp đồng duy nhất chứa tất cả các pool. Mô hình singleton giúp giảm chi phí tạo pool và giao dịch multi-hop.
• Flash accounting: Giúp tính toán để không có mã thông báo nào được nợ cho nhóm hoặc cho người gọi khi kết thúc khóa (kết thúc lệnh). 
• Native ETH: Hỗ trợ ETH gốc cho các cặp có mã thông báo gốc bên trong nhóm V4. Người hoán đổi ETH và nhà cung cấp thanh khoản được hưởng lợi từ giảm chi phí gas từ việc chuyển giao rẻ hơn và loại bỏ chi phí gói bổ sung.

Phiên bản V4 của Uniswap, các nhà phát triển có thể tạo các chiến lược liên quan đến thanh khoản trên Uniswap thông qua hook. Nó cho phép các nhà phát triển tăng cường mô hình thanh khoản tập trung được giới thiệu trong Uniswap V3 với chức năng mới. Ngoài ra, Uniswap còn sử dụng kiến trúc kiểu singleton, tức là tất cả trạng thái nhóm được quản lý trong một hợp đồng. 

Không một phiên bản hay công nghệ nào là hoàn hảo cả, Uniswap V4 cũng vậy, nó cũng có những ưu và nhược điểm riêng. Nên đôi khi nó giải quyết được vấn đề này nhưng lại mắc phải một lỗi hoặc một lỗ hỏng khác. 

Cũng giống như phiên bản V3, đội ngũ Uniswap Labs đã đăng ký bản quyền cho phiên bản V4 đến 2027. Đây là quảng thời gian khá dài, nên sẽ không có chỗ đứng cho các dự án muốn Fork công nghệ của Uniswap V4.

Cốt Lõi Công Nghệ 

Hooks

Hooks là một hàm mở rộng mà nhà phát triển của Smart Contract có thể triển khai để tạo ra các tùy chỉnh cho Pool. Các hook này cho phép tích hợp tạo ra một nhóm thanh khoản tập trung với khả năng thực thi linh hoạt và có thể tùy chỉnh.

Hooks có thể sửa đổi các tham số nhóm hoặc thêm các tính năng và chức năng mới. Các chức năng ví dụ có thể được thực hiện với hooks bao gồm: TWAP, TWAMM, phí thay đổi theo biến động, cơ chế nội bộ hóa MEV cho các nhà cung cấp thanh khoản,... 

Singleton

Singleton là một kiểu kiến trúc trong đó tất cả trạng thái nhóm được quản lý trong một hợp đồng. Tức là với phiên bản V4, các Pool thanh khoản được chứa trong một Smart Contract để giải quyết vấn đề phân mảnh thanh khoản và là cơ sở để áp dụng Flash accounting đơn giản hóa các giao dịch thông qua nhiều Pool. 

Khi gộp tất cả các nhóm trong một hợp đồng đơn lẻ, điều này sẽ giúp tiết kiệm gas đáng kể vì các giao dịch hoán đổi sẽ không cần phải chuyển mã thông báo giữa các nhóm được giữ trong các hợp đồng khác nhau. Tức là thay vì chuyển tài sản vào và ra khỏi nhóm vào cuối mỗi lần hoán đổi trong phiên bản V3, hệ thống này chỉ chuyển trên số dư ròng.

Ví dụ: Swap ETH sang DAI theo như hình ở trên, với phiên bản V4 thì ETH được gửi vào Pool đầu và nhận DAI ở Pool cuối, quá trình này vẫn được thực hiện trong một lệnh gọi và không phải tốn thêm phí gọi qua nhiều Pool trên nhiều Contract như phiên bản V3.  

Flash accounting

Flash accounting là một tính năng mới nhất trong giao thức Uniswap V4, giúp tính toán tổng lợi nhuận, tài sản cập nhật của các Pool liên tục thay vì phải chờ tới khi có các lệnh swap mới được thực hiện. Hoặc có thể hiểu Flash accounting là một hàm tính toán. Tính năng này giúp tăng tốc độ tính toán lợi nhuận và cải thiện độ tin cậy của dữ liệu lợi nhuận được hiển thị trên trang Web của Uniswap. 

Flash accounting đơn giản hóa các hoạt động nhóm phức tạp, chẳng hạn như hoán đổi và adding. Khi kết hợp với mô hình singleton các giao dịch multi-hop sẽ được thực hiện một cách đơn giản. Có thể hiểu Singleton đưa các Pool vào trong một Smart Contract nhưng để tính toán tài sản đầu vào và nhận ở Pool cuối thì phải cần đến Flash accounting. 

Trong môi trường thực thi hiện tại, kiến trúc kế toán flash rất tốn kém vì nó yêu cầu cập nhật bộ nhớ ở mỗi lần thay đổi số dư. Tức là trong một lệnh Swap, flash thực hiện tính toán qua nhiều Pool thì sẽ có nhiều lần cập nhật nên người dùng phải trả nhiều phí. Tuy nhiên vào cuối giao dịch những dữ liệu tính toán này sẽ không cần thiết nữa, nên việc tính toán các số dư này có thể được thực hiện bằng lưu trữ tạm thời, như được chỉ định bởi EIP-1153, sau một thời gian nó sẽ bị xóa đi. 

Native ETH

Uniswap V4 đang mang lại ETH gốc trong các cặp giao dịch. Mặc dù Uniswap V1 hoàn toàn là ETH được ghép nối với mã thông báo ERC-20, nhưng các cặp ETH gốc đã bị xóa trong Uniswap v2 do sự phức tạp khi triển khai và lo ngại về sự phân mảnh thanh khoản giữa các cặp WETH và ETH. Singleton và Flash accounting giảm thiểu những vấn đề này, vì vậy Uniswap V4 cho phép cả cặp WETH và ETH. Chuyển ETH gốc bằng khoảng một nửa chi phí gas so với chuyển ERC-20 (21 nghìn gas cho ETH và khoảng 40 nghìn gas cho ERC-20). 

Một Số Ứng Dụng

• TWAMM: là nhà tạo lập thị trường bình quân quyền theo thời gian (Time-Weighted Average Market Maker), tức là chia nhỏ một lệnh có khối lượng lớn thành nhiều lệnh nhỏ và thực hiện theo một khoảng thời gian để giảm tác động đến giá. 
• TWAP: Đơn đặt hàng giới hạn onchain. 
• Phí động dựa trên sự biến động hoặc các yếu tố đầu vào khác. 
• Các oracle onchain tùy chỉnh. 
• Phí LP được gộp tự động trở lại vị trí LP. 
• Lợi nhuận MEV nội bộ được phân phối lại cho LP.

Ưu Và Nhược Điểm Của Uniswap V4

Ưu điểm

• Đưa các Pool vào một Smart Contract giúp tập trung thanh khoản giảm trượt giá và phí rẻ.
• Flash accounting giúp đơn giản hóa các giao dịch multi-hop.
• Có thể phát triển nhiều chiến lược mới với Hook và tận dụng nguồn thanh khoản triệt để.

Nhược điểm

• Hook cũng có thể bị lạm dụng cho các mục đích xấu như chiếm đoạt tài sản trong Pool.
• Công nghệ phức tạp đi cùng rủi ro bảo mật của Smart Contract.
• Hook cũng chỉ hữu ích với các chiến lược đơn giản. 
• Khi các Pool đều ở trong một Smart Contract thì nếu như bị hacker tấn công tài sản có nguy cơ mất hết. 

Dự Phóng Cá Nhân

Uniswap đã là một tượng đài trong ngành AMM Dex, tượng đài này không phải được xây dựng một lần hay chỉ với một mô hình duy nhất để có đươc mà nó là một quá trình phát triển không ngừng nghỉ, luôn cập nhật công nghệ bắt kịp xu hướng và đưa ra các ý tưởng mới giúp cả thị trường Defi phát triển đến ngày hôm nay.

Chưa dừng lại ở đó, phiên bản V4 được giới thiệu sẽ là bản cải tiến mạnh mẽ về cả công nghệ và cách vận hành. Đặc biệt là Uniswap V4 trung giải quyết vấn đề lớn về phí cao, phân mảnh thanh khoản và thân thiện với nhà phát triển cũng như người dùng cuối. 

Với phiên bản này và giấy phép đăng ký cho đến năm 2027 thì thật khó để các AMM Dex khác có thể cạnh tranh với Uniswap. Mà ngược lại các Dex khác tập trung vào giải quyết những vấn đề nhỏ trên Uniswap sẽ có nguy cơ bị nuốt chửng như Maverick, Mangrove,...

Mặc khác, khi Uniswap tiếp tục là bể thanh khoản lớn nhất trong Defi thì các giao thức liên kết tận dụng nó cũng được thúc đẩy để phát triển theo. Qua đó tạo thành một hệ sinh thái rộng lớn xung quanh Uniswap. 

Tổng Kết

Uniswap V4 là một bản cập nhật khá thú vị khi có nhiều công nghệ và tính năng hữu ích. Vừa thân thiện với nhà phát triển, vừa đem lại nhiều tiện ích cho người dùng. Một lần nữa Uniswap V4 khẳng định Uniswap là một tượng đài trong Defi, rất khó để đánh đổ. 

Như vậy mình đã làm rõ Uniswap V4 là gì? Hy vọng bài viết cung cấp góc nhìn toàn cảnh nhất Uniswap V4 cho bạn đọc!