Layer 3 – Cuộc Chiến Mới Chỉ Giai Đoạn Khởi Đầu

Layer 3 hiện tại mới chỉ là những khái niệm trên giấy tuy vậy nó cũng đang mở ra nhiều viễn cảnh khó đoán trong tương lai khi mà tất cả các dự án Layer 2 sừng sỏ đều sẽ phát triển Layer 3 của riêng mình. Vậy các Layer 2 đang suy tính điều gì?

Cùng mình làm rõ hơn trong bài viết dưới đây nhé!

Layer 3 Là Gì?

Mỗi một Layer 2 đều xây dựng một Layer 3 theo cách của riêng họ. Ví dụ như:

• Layer 3 của ZkSync thì có concept tương tự như Internet Of Blockchain.
• Layer 3 của StarkWare thì đơn giản hơn thì là Layer 2 của Layer 2 chính vì concept có phần đơn giản hơn nên StarkWare có thể triển khai lên cả Layer 4.
• Layer 3 của Optimism thì cũng tương tự như StarkWare nhưng họ tham vọng nhiều hơn khi chia sẻ công nghệ để các bên khác có thể fork nó.

Tuy nhiên, dù cách triển khai tuy có khác nhau nhưng tất cả mọi phát triển trên Layer 3 đều xuất phát từ Layer 2. Tương tự việc lấy Layer 2 thậm chí xa hơn Layer 1 làm gốc.

Layer 2 Mới Chỉ Là Bước Khởi Đầu

Khi mở rộng vẫn là vấn đề đau đầu

Khi chúng ta nhìn vào L2 và các bản cập nhật của nó về tốc độ giao dịch và chi phí giao dịch chúng ta thầm nghĩ đây sẽ là endgame cho bài toán mở rộng trên Ethereum nhưng thực chất lại chưa phải. Thực chất các con số về mở rộng mà các L2 mang lại thực chất chưa đủ để có thể mass adoption. Tốc độ giao dịch của các Optimistic Chain chỉ khoảng 200 - 500 TPS còn với các ZkRollup Chain thì nhanh hơn với 2.000 TPS, bên cạnh đó Validium mạng lại giải pháp mở rộng tốt hơn rơi vào khoảng 10.000 TPS nhưng phải đánh đổi về bảo mật mà nếu các validator gặp vấn đề thì người dùng không thể gửi tiền từ L2 về L1.

Với khả năng mở rộng của ZkRollup là tốt nhất hiện tại nhưng còn thua xa Visa hay Master Card với tốc độ giao dịch hơn 20.000 TPS. Điều đó là chưa đủ cần phải nhanh hơn đó là trong trường hợp chúng ta chưa bàn về vấn đề pháp lý.

Việc cải tiến L2 như tối ưu call data, cải thiện phần cũng nếu nhưng làm tôi ưu được tất cả tốc độ giao dịch cũng tăng được khoảng từ 200% và đó là lý do vì sao Layer 3 ra đời.

Sao không chờ Ethereum 2.0

Đây là một câu hỏi cực kì hay sẽ có nhiều bạn đặt câu hỏi rằng: "Dự kiến khoảng 2024 chúng ta có Ethereum 2.0 rồi mà đó cũng là thời điểm Layer 3 bắt đầu hoạt động thì sao tại không chờ đợi tới thời điểm đó".

Để trả lời câu hỏi này chúng ta sẽ chia làm 2 ý rõ ràng:

• Ethereum thường xuyên delay.
• Những lợi ích mà L2 thu về khi triển khai L3.

Ethereum thường xuyên delay

Việc Ethereum thường xuyên delay đã là câu chuyện muôn thuở với một số các lí do sau đây:

• Những độ khó về công nghệ.
• Triển khai phải tính toán thật kĩ nếu không sẽ gây ra sụp đổ toàn bộ mạng lưới như DeFi, NFT, Gaming và các mảnh ghép khác. Đang có hàng chục ngàn dự án đang triển khai trên Ethereum chuyện gì sẽ xảy ra nếu Ethereum có lỗ hổng dù là nhỏ nhất.
• Cộng đồng Ethereum là một trong các cộng đồng phi tập trung nhất bất kì các cập nhật nào cũng cần phải thông qua bỏ phiếu và có những đề xuất phải làm đi làm lại nhiều lần mới được thông qua khiến việc cập nhật dễ bị trễ hẹn. Đó cũng là nhược điểm của mạng lưới phi tập trung.

Thực tế đã chứng minh rằng việc Etherum nâng cấp từ POW sang POS đã có kế hoạch từ 2017 - 2018 nhưng phải đến 2022 mới cập nhật thành công mà trong đó mới chỉ là 1/2 chặng được đến với DankSharding.

Với Sharding thì cũng được chuyển đổi sang cách thức triển khai khác có tên là DankSharding. Vậy chúng ta tự hỏi 1/2 chặng đường đã mất tới 4 - 5 năm thì 1/2 chặng đường còn lại thì sao liệu DankSharding có được áp dụng hay lại có một cách triển khai Sharding khác. Bên cạnh đó, cộng đồng của Ethereum càng ngày càng lớn việc bỏ phiếu để thông qua một bản cập nhật lại càng mất thời gian.

Nên khả năng cao 2024 có thể chúng ta vẫn chưa có được DankSharding như mục tiêu lộ trình phát triển đã đề ra.

Những lợi ích mà L2 thu về khi triển khai L3

Điều L3 hứa hẹn mang lại cũng không khác gì Ethereum 2.0 đó chính là tốc độ giao dịch cao và chi phí giao dịch cực thấp.

Nếu như L2 mang lại sự mở rộng từ khoảng 30 - 150 lần so với L1 thì theo lý thuyết thì L3 sẽ có khả năng mở rộng hơn như vậy rất nhiều và với tốc độ như vậy thì hoàn toàn có thể mass adoption. Tuy nhiên tất cả chỉ là lý thuyết và chưa có kiểm nghiệm thực tế.

Theo mình thấy việc các L2 triển khai các L3 mà về khía cạnh kĩ thuật và những gì mình đang thấy từ các dự án L2 thì L3 sẽ còn lớn hơn L2 cực kì nhiều. Giống như việc các công ty như Offchain Lab, Matter Lab và StarkWare xây dựng L2 chỉ là bước khởi đầu, là giai đoạn họ xây dựng cơ sở hạ tầng để phục vụ L3 hoặc L2 là phiên bản thử nghiệm về việc xây các tầng xếp chồng lên nhau.

Một điểm nữa, các dự án, DApp tại L2 hoàn toàn có thể di chuyển lên L3 một cách bình thường.

Theo như mình thấy thì các L3 sẽ sử dụng L2 làm nơi lưu trữ dữ liệu và nếu như vậy thì có khả năng L3 phải sử dụng token của L2 để thanh toán các khoản chi phí này điều này làm tăng use case và sự phổ biến cho token của các L2. Tuy nhiên vẫn đề này vẫn chỉ là phỏng đoán và cần thêm nhiều thông tin hơn trong tương lai.

Bên cạnh đó như Vitalik có chia sẻ việc các L2 tự phát triển như một công ty là nó đi nhanh hơn, áp dụng sớm hơn so với Ethereum rất nhiều.

Cuộc chiến ở đây là gì?

Giống như các L1 thì chúng ta có cuộc chiến giữa các L2 và về bản chất cuộc chiến giữa các L3 thì cũng là cuộc chiến của các L2. 

Cuộc chiến để thu hút được developer, thu hút được các dự án phát triển trên hệ sinh thái của mình có thể thông qua các grant, sự kiện offline, các hackathon global or local. Có developer tức là có các dự án thông qua các chương trình incentive hợp lý thu hút dòng tiền và người dùng hoặc nếu một cuộc chơi lớn hơn họ phải tạo ra một xu hướng để tạo sự fomo của cộng đồng đến hệ sinh thái của họ.

Cơ hội của chúng ta nằm ở việc xem xét đầu tư và nắm giữ token L2 vào những thời điểm phù hợp bên cạnh đó nếu như các L2 có ý định tạo các trend trên L3 thì bắt buộc phải có các dự án dẫn đầu tư hướng và các dự án phía sau để chúng ta nắm bắt cơ hội đầu tư.

Tổng Kết

Layer 3 vẫn còn rất sớm là một điều kiện rất tốt để chúng ta xem xét sự hình thành, phát triển và cũng như định hướng phát triển của nó.