Ethereum Có Phi Tập Trung?

Bên cạnh Bitcoin, Ethereum là một trong những nền tảng Blockchain phi tập trung nhất hiện với với hàng ngàn node trên khắp thế giới. Vậy sự thật Ethereum có phi tập trung hay không và những mặt tối về yếu tố này trong mạng lưới Ethereum ở đâu thì mọi người cùng mình tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé.

Để hiểu hơn về bài viết này, mọi người có thể tham khảo qua một số tài liệu dưới đây:

Những Con Số Thống Kê Về Tính Phi Tập Trung Của Ethereum

Hiện tại, theo ghi nhận từ Etherscan mạng lưới Ethereum ghi nhận:

Có gần 12K Node đang tham gia vận hành mạng lưới Ethereum.
Đã có hơn 24M ETH được gia gia vào Staking với tổng cộng 778.951 Validator.

Các con số đều cho thấy rằng mạng lưới Ethereum từ thời điểm chuyển từ PoW sang PoS đã có những sự tăng trưởng mạnh mẽ về số lượng Node cũng như Validator. Nếu chỉ nhìn các con số này chúng ta sẽ dễ bị nhầm tưởng rằng Ethereum ngày càng trở nên phi tập trung hơn khi chuyển sang PoS.

Ethereum Có Phi Tập Trung?

Trong sự kiện Korea Blockchain Week đang diễn ra ở Seoul, Hàn Quốc, nhà sáng lập của Ethereum là Vitalik Buterin đã chia sẻ về 4 vấn đề mà Ethereum cần phải giải quyết để hướng tới sự phi tập trung cho mạng lưới một cách triệt để. Bên cạnh đó Vitalik cũng khẳng định các vấn đề trên hoàn toàn có thể được giải quyết được trong tương lai nhưng sẽ cần thêm rất nhiều thời gian có thể là 10 năm hay thậm chí là 20 năm.

Vậy đâu là những yếu tố đang làm giảm yếu tố phi tập trung trên mạng lưới Ethereum?

Cơ sở hạ tầng triển khai Node

Hiện tại, các Node vận hành mạng lưới Ethereum đang tập trung đến 60% trên AWS được cung cấp bởi Amazon. Vậy tại sao các Node trên Ethereum lại chủ yếu nằm trên AWS thì có một số những lí do dưới đây:

Khả năng mở rộng: AWS cung cấp một loạt các tài nguyên điện toán, lưu trữ và mạng có thể được sử dụng để chạy các Node Ethereum. Điều này cho phép các nhà cung cấp dịch vụ chạy các node có quy mô lớn và hiệu suất cao.
Tính sẵn sàng: AWS có một mạng lưới toàn cầu các trung tâm dữ liệu, giúp đảm bảo rằng các Node Ethereum luôn khả dụng.
Chi phí: AWS cung cấp các mức giá linh hoạt cho các tài nguyên điện toán, lưu trữ và mạng. Điều này giúp các nhà cung cấp dịch vụ giảm chi phí vận hành các Node Ethereum.

Bên cạnh đó, AWS cũng cung cấp một số tính năng và dịch vụ hỗ trợ việc vận hành các node Ethereum. Ví dụ, dịch vụ Amazon Managed Blockchain cho phép các nhà cung cấp dịch vụ dễ dàng thiết lập và quản lý các Node Ethereum. Nhưng chúng ta có một số vấn đề ở đây là:

Node vận hành một Blockchain hướng đến phi tập trung nhưng lại được xây dựng trên một nền tảng tập trung như Amazon, Google Cloud,...
60% các Node được vận hành trên Amazon là một con số đáng báo động nếu như AWS gặp vấn đề thì cả mạng lưới Ethereum cũng sẽ lao đao.

Giải pháp được đưa ra chính là về lâu dài Ethereum Foudation sẽ tốt ưu giúp người dùng có thể chạy Node bằng các phần cứng rẻ và ít tốn kém nhất, đơn giản là chỉ bằng một chiếc điện thoại. Các nâng cấp này sẽ nằm trong giai đoạn The Verge và The Purge.

Các Client cũng gây rắc rối

Client trên mạng lưới Ethereum là một chương trình phần mềm tương tác với mạng Ethereum. Client có thể được sử dụng để thực hiện các thao tác như tạo & quản lý tài sản, gửi & nhận tiền, tạo & thực thi Smartcontract hay truy cập & tương tác với các DApp. Có nhiều lợi Client khác nhau như:

Geth: Là một client đầy đủ chức năng cho mạng lưới Ethereum. Nó được phát triển bởi Ethereum Foundation, một tổ chức phi lợi nhuận hỗ trợ phát triển Ethereum.
Nethermind: Là một client đầy đủ chức năng cho mạng lưới Ethereum. Nó được phát triển bởi Parity Technologies, một công ty phần mềm chuyên về Blockchain.
Besu: Là một client Ethereum đầy đủ chức năng được viết bằng Java. Nó được phát triển bởi ConsenSys, một công ty phần mềm chuyên về blockchain. Besu là một client Ethereum phổ biến, được sử dụng bởi các nhà phát triển, người dùng và doanh nghiệp.
OpenEthereum: Là một client Ethereum đầy đủ chức năng được viết bằng Rust. Nó được phát triển bởi một nhóm các nhà phát triển độc lập, với mục tiêu cung cấp một client Ethereum hiệu suất cao và bảo mật.

Hiện tại, Geth chiếm đến 55% tổng lượng Client trên toàn bộ mạng lưới Ethereum. Việc Geth trở nên quá phổ biến cũng không phải là một điều tốt cho mạng lưới Ethereum.

LSD & Lido Finance đang tạo nên những lo lắng thực sự

Một vấn đề đang và đã làm cộng động Ethereum đau đầu chính là lượng ETH tham gia stake đang chủ yếu trên Lido Finance và nền tảng này dần chạm tới mức 30%, điều này theo cộng đồng Ethereum có chia sẻ với nhau rằng làm ảnh hưởng trầm trọng tới tính phi tập trung của Ethereum.

Không những vậy tốc độ ETH đổ vào Lido Finance vẫn không có dấu hiệu dừng lại. Vấn đề này từng được đưa ra bàn tán và dẫn tới một đề xuất là giới hạn lượng ETH đưa vào Lido Finance nhưng đề xuất này đã không được thông qua. Hi vọng duy nhất cho cộng đồng Ethereum hiện nay đó chính là phiên bản Lido V2 với Staking Router là trọng tâm.

Với Staking Router thì thay vì toàn bộ lượng ETH của người dùng được chuyển vào 31 đối tác là Validator trên Ethereum của Lido Finance thì nó sẽ cho phép có nhiều các Validator được triển khai hơn nữa từ bất kì ai từ người dùng tới tổ chức hay các DAO, dự án DVT,... Điều này giúp cho lượng ETH gửi vào Lido Finance sẽ được phân bổ đến nhiều các Validator khác nhau làm cho mạng lưới Ethereum không bị mất tính phi tập trung khi lượng ETH đổ vào Lido Finance quá nhiều.

Mỹ đang là cái nôi của Ethereum

Hiện tại, số lượng Node vận hành mạng lưới đang tập trung đến gần 50% tại Mỹ, 15% tại Đức và chỉ có khoảng 4% tại Singapore. Điều này cũng dấy lên lo ngại về việc Mỹ đặc biệt là SEC đang có những quan điểm diều hâu với Bitcoin nói riêng và toàn ngành tiền điện tử nói chung.

Vấn đề này chúng ta đã từng chứng kiến khi Trung Quốc chính thức cấm đào Bitcoin điều này làm Hashrate trên Bitcoin giảm mạnh, đó là thời điểm mạng chính trị có những ảnhh ưởng nhất định đến thị trường Crypto thông qua "tương tác vật lý" với dự án có vốn hóa cao nhất thị trường. Thật may mắn Bitcoin đã vượt qua mà không có vấn đề gì.

Phi Tập Trung Không Phải Vấn Đề Bức Thiết

Theo Vitalik Buterin, vấn đề phi tập trung của mạng lưới Ethereum rất quan trọng nhưng không phải vấn đề bức thiết hiện tại. Hiện tại, đội ngũ phát triển Ethereum tập trung vào khả năng mở rộng và chi tiết hơn nữa là những bản cập nhật như EIP 4488 và Cancun Upgrade để giảm phí giao dịch trên các nền tảng Layer 2. Cho đến khi các nền tảng Layer 2 có mức phí rẻ thì lúc đó vấnd dề phi tập trung mạng lưới sẽ được quan tâm trở lại.

Việc đặt vấn đề Ethereum Có Phi Tập Trung giúp mọi người có thêm góc nhìn mới, đa dạng và nhiều chiều về mạng lưới Ethereum.