Petrodollar là gì? Petrodollar là thuật ngữ được sử dụng để chỉ loại tiền tệ mà nước xuất khẩu dầu mỏ sử dụng để giao dịch dầu thô trên thị trường quốc tế. Vậy có những bí ẩn gì độc ác đằng sau chế độ Petrodollar và Petrodollar là gì thì mọi người cùng mình tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé.
Để hiểu hơn về Petrodollar là gì, mọi người có thể tham khảo một số bài viết dưới đây:
Tổng Quan Về Petrodollar
Lịch sử ra đời của Petrodollar
Vào cuối Thế chiến II, Mỹ là siêu cường kinh tế và quân sự duy nhất còn lại trên thế giới. Mỹ có lượng vàng dự trữ lớn nhất thế giới, và là quốc gia có uy tín cao nhất. Vì vậy, Mỹ đã được các nước khác tin tưởng giao phó cho trọng trách là đơn vị tiền tệ của thế giới. Tại Hội nghị Bretton Woods năm 1944, các nước đã thống nhất thành lập hệ thống Bretton Woods, trong đó đồng đô la Mỹ được quy định là đơn vị tiền tệ duy nhất có đầy đủ khả năng chuyển đổi ra vàng. Tất cả các quốc gia thành viên cam kết rằng đồng tiền của họ sẽ có giá trị ổn định so với đồng USD và có thể được quy đổi thành vàng theo tỷ lệ 35 đô la Mỹ cho một ounce vàng.
Các đồng tiền khác được neo vào đồng đô la Mỹ, và tỷ giá hối đoái giữa các đồng tiền được cố định.
Bên cạnh đó, Hội nghị Bretton Woods năm 1944 cũng tạo ra hai tổ chức chính: Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế giới (World Bank).
- IMF có nhiệm vụ chính là giám sát hệ thống tài chính quốc tế và cung cấp vốn cho các quốc gia thành viên gặp khó khăn tài chính ngắn hạn. IMF theo dõi và đánh giá các chính sách tài chính và tiền tệ của các quốc gia thành viên và cung cấp các khuyến nghị về cải cách kinh tế để duy trì sự ổn định.
- World Bank cung cấp vốn và tư vấn kỹ thuật cho các quốc gia thành viên nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững và giảm nghèo đói. Ngoài ra, Ngân hàng Thế giới còn tài trợ cho việc xây dựng cơ sở hạ tầng và các dự án quan trọng trong các nền kinh tế đang phát triển.
Hệ thống Bretton Woods sụp đổ vào những năm 1970 do sự tích tụ của các vấn đề kinh tế và tài chính toàn cầu không thể giải quyết bằng cách duy trì tỷ giá cố định và các cam kết về quy đổi vàng của Mỹ.
Một trong những nguyên nhân chính gây ra sự sụp đổ của Bretton Woods là áp lực tài chính đối với Mỹ. Trong thập kỷ 1960, Mỹ đã tăng cường chi tiêu quân sự để tham gia Chiến tranh Việt Nam, trong khi đồng thời triển khai Chương trình Great Society để nâng cao mức sống của người dân. Điều này dẫn đến thâm hụt ngân sách lớn và khủng hoảng tài chính trong nước. Hơn nữa, việc in tiền để bù đắp khoản thâm hụt đã tạo ra lạm phát, làm suy yếu giá trị của đồng USD.
Sự gia tăng nhanh chóng của xuất khẩu từ các quốc gia châu Âu và Nhật Bản sau Chiến tranh Thế giới thứ hai cũng tạo ra áp lực lên hệ thống Bretton Woods. Việc họ tích lũy nhiều tỷ dụng Mỹ và đòi quy đổi chúng thành vàng đã đặt Mỹ vào tình thế không thể đáp ứng được. Việc đối diện với các cuộc sóng yêu cầu quy đổi vàng đã bắt Mỹ tuyên bố ngừng quy đổi USD thành vàng vào năm 1971, điều này được gọi là "Chiến lược kìm hãm vàng của Nixon".
Không chỉ các vấn đề tài chính, mà cả sự biến đổi kinh tế cũng đóng góp vào sự sụp đổ của hệ thống Bretton Woods. Các quốc gia châu Âu và Nhật Bản đã phục hồi và phát triển nhanh chóng sau chiến tranh, dẫn đến sự gia tăng cạnh tranh với Mỹ. Đồng thời, các quốc gia này cũng đã tiến hành tự do hóa vốn và bỏ chế độ hạn chế trong phân phối và thu hồi ngoại tệ. Điều này tạo ra sự biến động mạnh trong tỉ giá tiền tệ và làm suy yếu hệ thống tỷ giá cố định của Bretton Woods.
Lúc này Mỹ đã có thể thỏa mãi in tiền cho các mục đích cá nhân. Tuy nhiên,
Sự kết thúc của hệ thống Bretton Woods thúc đẩy Mỹ gia tăng sức mạnh của đồng Đô La Mỹ
Nhận thấy rằng dầu mỏ sẽ trở thành vàng đen trong tương lai khi nền kinh tế của toàn bộ thế giới đi vào giai đoạn phát triển mạnh mẽ, Mỹ quyết định bằng cách nào đó đưa dầu mỏ và đô la Mỹ lại gần với nhau. Vậy đâu là những quốc gia có nhiều dầu mở nhất?
Ở phía bên kia bán cầu Mỹ có rất nhiều đồng minh nhưng các đồng minh này đang có những cuộc xung đột với lí do chính liên quan tới tôn giáo. Các nước như Syria, Ai Cập, Jordan, Kuwait và ông trùm về dầu mỏ Saudi Arabia (Ả Rập Xê Út) đang hội đồng Israel - một đồng minh của Mỹ và tất nhiên các nước trên cũng là đồng minh của Mỹ. Mỹ quyết định viện trợ vũ khí cho Israel. Ngay lập tức Mỹ nhận về đòn hồi mã thương khi các nước Syria, Ai Cập, Jordan, Kuwait và Saudi Arabia cùng nhau đồng loạt ngưng cung cấp dầu cho Mỹ. Mỹ đã lâm nguy!
Một năm sau tổng thống Mỹ đã phải thân chinh đến Ả Rập Xê Út với một kế hoạch hấp dẫn cho những người bạn Ả Rập:
- Đề nghị: Hãy sử dụng dollar để làm phương tiện thanh toán cho những ai đến mua dầu.
- Lợi ích: Mỹ sẽ cung cấp vũ khí và bảo vệ cho Ả Rập Xê Út. Bên cạnh đó, Ả Rập Xê Út cũng sẽ được ưu tiên đầu tư tại Mỹ.
Thỏa thuận được thông qua và hệ thống Petrodollar được hình thành. Đúng như dự đoán của Mỹ, dầu mỏ ngày càng trở thành nguyên liệu được sử dụng nhiều nhất trên thế giới và các nước muốn mua dầu mỏ thì phải dùng đô la Mỹ dẫn tới việc ngoài dự trữ vàng các nước còn phải dữ trữ thêm cả đô la Mỹ. Tham vọng của Mỹ đã thành công và Mỹ giữ vững vị thế của mình trên trường quốc tế.
Hậu quả cho những ai muốn lật đổ Petrodollar
Người đầu tiên chính là Saddam của Iraq, trong quá khứ Saddam từng tấn công một đồng minh của Mỹ là Kuwait và đốt các giếng giầu tại đây làm ảnh hưởng tới nguồn thu của Mỹ, đó là hành động gây hấn đầu tiên. Cho tới năm 2000, Saddam quyết định ngưng bán dầu bằng đô la Mỹ và chuyển sang bán dầu bằng Euro. Điều này làm cho hệ thống Petrodollar tại Trung Đông bị lung lay.
Mỹ muốn đánh Iraq nhưng họ cần một lí do. Lí do được đưa ra là Mỹ cho rằng Saddam đang chế tạo và sở hữu vũ khí hóa học, không dừng lại ở đó Mỹ nói rằng Saddam đã tại trợ cho Al-Qaeda.
Cuộc chiến tranh Iraq năm 2003 bắt đầu vào ngày 20 tháng 3 và kéo dài khoảng 9 năm, cho đến khi Mỹ rút các lực lượng chiến đấu chính thức năm 2011. Trong quá trình này, Saddam Hussein bị bắt và sau đó xử tử vào ngày 30 tháng 12 năm 2006.
Người tiếp theo là Chavez tổng thống của Venezuela cũng có âm mưu bán dầu bằng Euro. Bước đầu Mỹ cử CIA đến Venezuela để khơi dậy phong trào đảo chính tổng thống Chavez nhưng không thành công, tuy nhiên nó vẫn có những tác động lớn đến Venezuela. Điều này làm cho Venezuela trở thành một trong những quốc gia nghèo nhất trên thế giới mặc dù dự trữ lượng dầu khổng lồ.
Tiếp theo đến Gaddafi đến từ Libya - quốc gia có dự trữ dầu thô lớn nhất châu Phi. Gaddafi đã biến Libya thành quốc gia giàu có và đáng sống nhất tại châu Phi nhưng lại có tham vọng bán dầu bằng vàng và khuyến khích các nước trong khu vực cùng nhau thay đổi.
Mỹ không gây chiến với Muammar Gaddafi, cựu lãnh đạo Libya. Tuy nhiên, có một cuộc can thiệp quân sự của các lực lượng quốc tế, trong đó Mỹ cũng tham gia, đã diễn ra tại Libya vào năm 2011 trong bối cảnh cuộc nổi dậy Arab xuất phát từ cuộc cách mạng Arab xuân 2011.
Cuộc can thiệp này, được gọi là Chiến dịch Libya, được chủ yếu dẫn đầu bởi NATO (Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương), với sự hậu thuẫn của các nước phương Tây và một số quốc gia Arab. Mục tiêu của cuộc can thiệp là bảo vệ người dân Libya khỏi bạo lực của chính quyền Gaddafi và ủng hộ cuộc cách mạng dân chủ tại Libya.
Nguyên nhân chính để các quốc gia quyết định can thiệp là do quân đội của Gaddafi đàn áp một cuộc nổi dậy dân chủ và gây ra nhiều vụ vi phạm nhân quyền nghiêm trọng. Các lực lượng chính phủ của Gaddafi sử dụng sức mạnh quân sự để đàn áp cuộc nổi dậy, và có thông tin cho rằng họ sẵn sàng sử dụng vũ khí hóa học chống lại dân cư của mình.
Tuy nhiên, cuộc can thiệp ở Libya đã gây tranh cãi và sau đó tạo ra những hậu quả không mong muốn. Sau khi Gaddafi bị lật đổ, Libya rơi vào tình trạng hỗn loạn và xung đột. Nước này trở thành một mảnh đất tranh chấp với sự can thiệp của nhiều lực lượng và phe phái khác nhau, góp phần vào sự không ổn định và khó khăn trong việc xây dựng một chính quyền ổn định và dân chủ.
Sự thật cho những ai muốn lật đổ Petrodollar
Thực tế Mỹ là một cường quốc và không thể nào tự nhiên dẫn binh lính đến các quốc gia có âm mưu lật đổ hệ thống Petrodollar và lí do họ đưa ra đó là:
- Các quốc gia đó đang được điều hành bởi những "ác quỷ - evil" với những vú khí cực kì nguy hiểm.
- Mỹ cần phải giải phóng lấy lại sự hòa bình, sự công bằng, sự tự do cho các người dân tại quốc gia đó.
Sự thật chỉ có một tất cả các quốc gia như Libya, Venezuela và Iraq đều rơi vào thảm cảnh hoặc là chiến trang liên miên, hoặc là đói nghèo sau khi Mỹ rời đi. Người dân thì rơi vào tình cảnh màn trời chiếu đất không thấy sự hòa bình và công bằng mà Mỹ nói ở đâu.
Liệu Petrodollar Có Thể Tồn Tại Mãi Mãi?
Sự vươn lên của Trung Quốc
Trung Quốc, như là một trong những nền kinh tế lớn nhất và là một trong những người tiêu thụ nhiều dầu và khí đốt nhất trên thế giới, muốn giảm phụ thuộc vào đồng đô la Mỹ và tầm ảnh hưởng của hệ thống Petrodollar. Một phần trong việc thực hiện tham vọng này, Trung Quốc đã đẩy mạnh việc sử dụng đồng nhân dân tệ (RMB) trong thương mại dầu và khí đốt, xúc tiến các thỏa thuận trực tiếp giữa các bên mà không cần thông qua đồng đô la Mỹ.
Ngoài ra, Trung Quốc đã thúc đẩy việc ký kết các thỏa thuận quốc tế với nhiều quốc gia trên thế giới để thúc đẩy sử dụng RMB trong các giao dịch thương mại và tài chính. Đây là phần của chiến lược "One Belt One Road" của Trung Quốc, một sáng kiến mở rộng hợp tác kinh tế và chính sách với các quốc gia châu Á, châu Âu, và châu Phi.
Tuy nhiên, việc lật đổ hoàn toàn hệ thống Petrodollar có thể đối mặt với nhiều thách thức vì hệ thống hiện tại đã được thiết lập và ổn định trong nhiều thập kỷ. Sự cạnh tranh về sức mạnh và tầm ảnh hưởng trong hệ thống tiền tệ quốc tế đòi hỏi sự thỏa thuận và sự tương tác giữa các quốc gia và các thị trường tài chính trên toàn cầu.
Trung Quốc tiếp tục nỗ lực để đa dạng hóa hệ thống tiền tệ quốc tế và giảm phụ thuộc vào đồng đô la Mỹ, tuy nhiên, việc lật đổ hoàn toàn hệ thống Petrodollar còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố kinh tế, chính trị và quan hệ quốc tế phức tạp.
Nhiên liệu sạch dần lên ngôi
Sự phát triển và sử dụng nhiên liệu tái tạo, như điện mặt trời, gió, hydro, sinh học và các nguồn năng lượng tái tạo khác, cung cấp một sự đa dạng hóa trong nguồn cung cấp năng lượng. Khi năng lượng tái tạo trở nên phổ biến hơn và công nghệ liên quan phát triển, người tiêu dùng và các quốc gia có thể giảm sự phụ thuộc vào dầu và khí đốt, và bằng cách đó làm suy yếu hệ thống Petrodollar.
Tuy nhiên, việc chuyển đổi hoàn toàn từ năng lượng hóa thạch sang năng lượng tái tạo không đơn giản và đòi hỏi sự đầu tư về cơ sở hạ tầng, công nghệ và sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng và chính sách chính phủ. Đồng thời, các quốc gia sản xuất dầu và khí đốt có thể sẽ tiếp tục duy trì sự quan trọng của ngành năng lượng hóa thạch và hệ thống Petrodollar để duy trì ổn định tài chính và quyền lực.
Tổng Kết
Petrodollar là thuật ngữ được sử dụng để chỉ hệ thống tài chính toàn cầu trong đó giao dịch dầu và khí đốt được thực hiện bằng đồng đô la Mỹ. Điều này được thực hiện bởi các quốc gia xuất khẩu dầu và khí đốt, trong đó OPEC (Tổ chức các quốc gia xuất khẩu dầu mỏ) đóng vai trò quan trọng. Petrodollar đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra nhu cầu và sự ổn định cho đồng đô la Mỹ, cung cấp cho Mỹ quyền lực tài chính và ảnh hưởng toàn cầu. Hệ thống Petrodollar cũng có tác động lớn đến quan hệ thương mại, chính trị và địa chính trị trên thế giới.
Mong rằng qua bài viết này mọi người có thể hiểu thêm được Petrodollar là gì?
💁 Disclaimer: Tất cả bài viết của Hak Research được cung cấp với mục tiêu là chia sẻ kiến thức và không được xem là lời khuyên đầu tư.