Phân Tích Cat Protocol, Liệu Có Tạo Nên Cơn Sốt Inscription Tiếp Theo

Mặc dù mới chỉ ra mắt chưa đầy 1 ngày nhưng Cat Protocol đã ngay lập tức tạo cơn sốt, đặc biệt là trên mạng lưới Fractal khi nó đã kéo phí gas tăng gấp cả trăm lần. Vậy Cat Protocol có gì đặc biệt và liệu nó có giúp cơn sốt Inscription quay trở lại 1 lần nữa thì hãy cùng Hak Research tìm hiểu trong bài viết này nhé.

Trước khi vào bài viết, mọi người có thể tham khảo một số bài viết sau để hiểu rõ hơn nhé.

Tổng Quan Cat Protocol

Theo thông tin chính thức từ dự án, CAT Protocol là một giao thức mới dành cho các token Bitcoin, được xây dựng dựa trên mô hình UTXO (Unspent Transaction Output) được gọi là Covenant Attested Token (CAT). Giao thức này cho phép các thợ đào xác minh và sử dụng Smart Contract để quản lý việc mint và chuyển token. Dưới đây là những đặc điểm nổi bật của giao thức này:

Không cần chỉ mục (indexer): Một trong những ưu điểm lớn của CAT Protocol là nó không phụ thuộc vào bất kỳ bên thứ ba nào để vận hành, chẳng hạn như các chỉ mục off-chain. Tất cả các quy tắc của token đều được bảo đảm bởi sự đồng thuận của Bitcoin. Dữ liệu và logic của giao thức được lưu trữ hoàn toàn trên blockchain, đảm bảo tính bảo mật từ cơ chế Proof of Work (PoW) của Bitcoin.
Tính mô-đun: CAT Token có thể được sử dụng trong các Smart Contract khác để xây dựng các ứng dụng phi tập trung phức tạp hơn như các AMM Dex, nền tảng Lending, staking và nhiều ứng dụng khác cần được khám phá. Điều này cung cấp một khối xây dựng mạnh mẽ và linh hoạt để mở rộng phạm vi ứng dụng của Bitcoin, giúp nó trở thành nền tảng cho nhiều dự án mới trong lĩnh vực tài chính phi tập trung (DeFi).
Programmable minting: Quy tắc để mint token được thực hiện bởi Smart Contract. Điều này có nghĩa là các giao dịch mint vượt quá giới hạn sẽ bị mạng lưới từ chối ngay lập tức, bảo vệ sự ổn định của hệ thống và tránh việc phát hành token quá mức.
Khả năng tương tác cross-chain: CAT Protocol cho phép chuyển giao tài sản giữa các blockchain khác nhau mà không cần tin tưởng vào bên thứ ba. Điều này mở ra khả năng phát triểncác ứng dụng phi tập trung có thể hoạt động trên nhiều blockchain cùng lúc, tạo nên một hệ sinh thái mở rộng.
Hỗ trợ SPV (Simplified Payment Verification): CAT Token tương thích với SPV, cho phép các light client xác minh tính hợp lệ của token mà không cần phải tin tưởng vào các máy chủ tập trung. Điều này giúp giảm tải cho người dùng trong việc xác minh giao dịch, đặc biệt hữu ích cho các thiết bị di động.

Tổng quan về Cat Protocol

Một điểm đặc biệt nữa là CAT Protocol hỗ trợ cả hai dạng token là:

CAT 20: Tiêu chuẩn dành cho các fungible tokens tương tự như các token chuẩn ERC-20 trên Ethereum.
CAT 721: Tiêu chuẩn cho các NFT (non-fungible tokens), tương tự như ERC-721 trên Ethereum. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại CAT 721 vẫn chưa được ra mắt.

CAT Protocol không chỉ là một giải pháp mới cho việc tạo và quản lý token trên Bitcoin mà còn hứa hẹn mang lại nhiều tiềm năng để mở rộng ứng dụng của Bitcoin vào các lĩnh vực mới từ tài chính phi tập trung đến việc tương tác chuỗi chéo, giúp Bitcoin trở nên linh hoạt hơn trong hệ sinh thái blockchain toàn cầu.

Sự Bùng Nổ Của CAT Protocol Trên Thị Trường

Hiện nay, không chỉ có một CAT Protocol duy nhất trên thị trường. Theo những thông tin mình thu thập được thì hiện có ít nhất ba giao thức liên quan đến CAT Protocol và mỗi giao thức đều có cộng đồng người dùng riêng. ProtocolCAT nổi bật hơn có lẽ vì đã đi trước một bước nhưng liệu sức nóng của nó có thể duy trì được bao lâu thì khó mà dự đoán. Dưới đây là một số thông tin ngắn gọn về các CAT Protocol đang xuất hiện trên thị trường

ProtocolCAT triển khai trên Fractal

ProtocolCAT ra mắt vào rạng sáng ngày 11/09/2024 trên Fractal Bitcoin với tổng số lượng token là 21 triệu CAT. Hiện tại, người dùng phải chạy node Fractal và sử dụng lệnh CLI để mint. Đây cũng là giao thức CAT duy nhất hiện tại cho phép người dùng thực hiện mint token.

Mặc dù việc mint token này ở thời điểm hiện tại là khá khó và phải đòi hỏi người dùng phải có một chút kiến thức về Tech tuy nhiên điều này không thể cản được sức hút vô cùng lớn của nó trên mạng lưới Fractal. Điển hình là trước khi token này ra mắt thì phí gas trên mạng Fractal duy trì ở mức thấp là 1 - 5 sats/vB. Tuy nhiên, khi token này chính thức được mint thì gas trên mạng Fractal liên tục tăng vọt và hiện đã đạt con số cao kỉ lục là 1720 sats/vB. Điều này có nghĩa là những ai mint được token ở giai đoạn sớm đã kiếm được lợi nhuận lên đến vài trăm lần.

ProtocolCAT được triển khai trên Fractal

Hiện tại, đã có hơn 14.000 người nắm giữ token CAT và tổng số Transaction đã lên tới 1.5 triệu Trans. Dù chưa có thông tin chi tiết về đội ngũ phát triển nhưng trong mã nguồn đã phát hiện ra dấu vết phát triển từ người Trung Quốc khi trong mã nguồn có truy vấn đến Shanghai - một thành phố tại Trung Quốc.

Token Cat có nguồn gốc từ nhóm phát triển Trung Quốc

Đội ngũ phát triển hiện vẫn ẩn danh và chưa có thông tin cụ thể về thành viên nào của dự án. Tuy nhiên có một điều khá thú vị mình không biết vô tình hay có sự sắp đặt từ trước là chỉ trong chưa đầy 1 ngày giao thức CAT này ra mắt thì Unisat đã thông báo giới thiệu tiêu chuẩn token CAT - 20 trên mạng lưới Fractal và cho phép người dùng truy vấn thông tin về các token CAT - 20 như tổng cung, giới hạn mỗi lần mint cũng như tiến trình mint.

Điều này làm mình suy đoán đến 2 trường hợp có thể xảy ra, một là Unisat đã nhận thấy sức hấp dẫn lớn của CAT Protocol từ sớm vì vậy họ đã nhanh chóng hỗ trợ giao diện CAT - 20 trên nền tảng của mình để mọi người có thể kiểm tra. Trường hợp thứ 2 là Unisat có mối quan hệ rất chặt chẽ với dự án CAT Protocol này và họ đã triển khai sản phẩm dành cho CAT-20 từ sớm và chờ khi mọi người chú ý để tung ra thị trường. Đối với cá nhân mình thì sẽ nghiên về trường hợp thứ 2 hơn vì theo mình quan sát phong cách làm việc của Unisat từ trước đến nay thì họ không vội vàng tích hợp hoặc hỗ trợ một tiêu chuẩn nào mới từ sớm mà họ sẽ đánh giá kĩ lưỡng trước rồi mới hỗ trợ. Tuy nhiên đối với CAT - 20 lại là một ngoại lệ khi ra mắt chưa đầy 1 ngày và còn chưa được kiểm chứng tính an toàn nhưng Unisat đã ngay lập tức tích hợp vào trong giao diện Unisat trên mạng lưới Fractal.

Giao thức CAT 20 được giới thiệu bởi Danny Plainview

Danny Plainview tuyên bố rằng mình là người đầu tiên phát triển giao thức CAT 20 và đã phát hành giao thức này từ tháng 08/2024. Đồng thời, họ cũng ra mắt một giao thức tương tự như BRC-20 với tính năng OP_CAT. Đội ngũ phát triển của dự án đến từ nhóm opnet và giao thức này sẽ chỉ được kích hoạt sau khi Fractal đạt đến Block thứ 21.000, dự kiến sẽ mất khoảng 2 ngày nữa để hoàn tất.

Giao thức CAT 20 được giới thiệu bởi Danny Plainview

Ngoài ra, Danny Plainview cũng lên tiếng chỉ trích rằng ProtocolCAT tự xưng không cần chỉ mục (indexer) là một sự lừa dối lớn vì thực tế, người dùng vẫn cần phải chạy chỉ mục để kiểm tra số dư của token.

CATNIP được phát triển bởi Udi Wertheimer

CATNIP là một giao thức phát hành token dựa trên OP_CAT, được đề xuất bởi Udi Wertheimer - đồng sáng lập của Taproot Wizards. CATNIP cho phép người dùng thực hiện các lệnh giao dịch một phần và bán token ngay trên thị trường mà không cần chia nhỏ UTXO trước đó. Người dùng có thể mua chính xác số lượng token cần thiết mà không phải lo về việc tách các UTXO. Ngoài ra, giao thức này sẽ hỗ trợ triển khai trên các AMM Dex và có các pool thanh khoản trên mạng chính của Bitcoin. Tuy nhiên, hiện tại vẫn chưa có token CATNIP và chỉ khi OP_CAT được triển khai trên mạng chính của Bitcoin, CATNIP mới chính thức ra mắt.

Liệu Sự Xuất Hiện Của CAT Protocol Có Tạo Nên Cơn Sốt Inscription Tiếp Theo

Inscription từng làm mưa làm gió trên thị trường với cơ chế ra mắt công bằng và khả năng ghi dữ liệu trực tiếp lên blockchain Bitcoin, mở ra nhiều cơ hội mới trong việc tạo ra các tài sản trên mạng Bitcoin như token và NFT. Tuy nhiên, sau khoảng 1 năm thì làn sóng này dường như đã hạ nhiệt. Sự ra mắt của CAT Protocol có đủ sức để khởi động lại cơn sốt Inscription hay không?

Theo đánh giá cá nhân thì mình kì vọng nó sẽ tạo nên một làn sóng Inscription tiếp theo nhưng không phải trên Bitcoin mà là trên Fractal. Tại sao mình lại kì vọng như vậy, có một số lí do sau:

Đầu tiên Fractal là một trong những xu hướng đáng chú ý nhất trên hệ sinh thái Bitcoin ở thời điểm hiện tại và cũng là một trong những xu hướng đáng chú ý trên thị trường chung Crypto. Minh chứng cho điều này là kể từ khi mainnet diễn ra vào ngày 09/09/2024 thì Hashrate Merged Mining trên Fractal liên tục tăng và hiện đã đạt gần 250 EH/s. Để tưởng tượng con số này lớn đến như thế nào thì hiện tại Hashrate của Bitcoin đang là 592 EH/s vì vậy Hashrate của Fractal đang gần bằng 1 nửa so với Bitcoin. Điều này cho thấy Fractal khá thông minh trong việc sử dụng Merged Mining để thu hút rất nhiều Miner lớn trên mạng Bitcoin sang đào Fractal và cũng minh chứng cho sức hút mà Fractal đã tạo ra trên thị trường.
Thứ hai là xu hướng CAT Protocol trên mạng Fractal đã giải quyết được đa phần các vấn đề mà các đợt bùng nổ Inscription trước đó gặp phải như phí giao dịch cao, tốc độ chậm và đặc biệt là mint token xong không dùng để làm gì. CAT Protocol được triển khai trên Fractal và mặc dù phí gas trên mạng Fractal đang tăng cao lên đến 1700 sats/vB thì tính ra phí giao dịch cũng chưa đến 1 USD. Ngoài ra, với tốc độ tạo 1 Block mới chỉ 30 giây nên đã nhanh hơn mạng chính 20 lần. Còn về usecase sử dụng thì các token CAT - 20 này có thể sử dụng trong các Smart Contract của ứng dụng DeFi khác.
Cuối cùng là timing thị trường, theo mình thì ở thời điểm hiện tại thị trường đang ở mức đáy và có cơ hội để chúng ta chứng kiến một giai đoạn tăng trưởng của Bitcoin trong thời gian sắp tới. Nếu Bitcoin tăng trưởng trong thời gian tới thì chúng ta có thể hoàn toàn kì vọng CAT-20 có thể tạo thành một xu hướng mới như cách mà BRC 20 đã từng làm được.

Tổng kết

Kể từ sự bùng nổ của Runes thì CAT - 20 mới thực sự tạo nên được một làn sóng mới trên thị trường. Trên đây là tất cả thông tin mình muốn giới thiệu trong bài viết này, hi vọng mọi người đã nhận được những kiến thức bổ ích.