DeFi Là Gì? Tất Tần Tật Về DeFi

DeFi là viết tắt của cụm từ Decentralized Finance hay còn gọi là Tài Chính Phi Tập Trung đã tạo nên cơn số mùa hè DeFi 2020. DeFi hiện nay đã trở thành một mảnh ghép không thể thiếu đối với một hệ sinh thái, tuy nhiên vẫn còn rất nhiều người vẫn chưa thực sự hiểu được DeFi là gì? Các mảnh ghép hình thành nên DeFi bao gồm những gì?

Mọi người cùng ôn lại kiến thức cũ chuẩn bị có một cơn sóng mới trong chính DeFi cùng Hak Research trong bài viết dưới đây nhé!

DeFi Là Gì? Sự Khác Biệt Giữa DeFi Và CeFi?

Tổng Quan Về DeFi

DeFi là viết tắt của Decentralized Finance hay còn gọi là Tài chính phi tập trung tại đây người dùng bao gồm cá nhân, tổ chức được thừa hưởng toàn bộ có ưu điểm của DeFi bao gồm:

• Decentralized: Phi tập trung ở đây thể hiện về việc quyền lực không nằm về phía 1 cá nhân hay tổ chức
• Non-Custodial: Không ủy thác - Không lưu kí
• Permissionless: Không cần phải được cho phép. Mọi cá nhân, mọi tổ chức đều không cần phân biệt khi tham gia các hoạt động trên DeFi
• Trustless: Không phụ thuộc, tin tưởng vào bên thứ 3. Tất cả tương tác trên DeFi dều là tương tác với Smartcontract.

Trái ngược với DeFi chính là CeFi là viết tắt của Centralized Finance hay còn gọi là tài chính tập trung, ưu điểm của DeFi sẽ chính là nhược điểm của CeFi và ngược lại. Các mô hình phổ biến như ngân hàng, sàn giao dịch, công ty bảo hiểm,... nên chúng ta có thể thấy rằng đặc điểm chung của CeFi đó chính là tất cả mọi hoạt động đều thông qua bên thứ 3 làm trung gian.

Giữa nhiều sự khác biệt giữa DeFi và CeFi thì điều khác biệt lớn nhất nằm ở Trustless khi người dùng không cần thiết sự có mặt của bên thứ 3 khi giao dịch.

Một số những nhược điểm của DeFi

DeFi cũng tồn tại một số nhược điểm góp phần vào việc DeFi chưa thể Mass Adoption bao gồm:

• Bảo mật: DeFi thường xuyên phải đối mặt với các rủi ro bảo mật. Do sự phân tán và mở cửa, hệ thống DeFi trở nên dễ bị tấn công. Các sự cố như hacker tấn công smart contract, lợi dụng lỗ hổng bảo mật là những nguy cơ mà các nền tảng DeFi phải đối mặt.
• Rủi ro Thị trường: Giá trị của tài sản trong DeFi phụ thuộc nhiều vào biến động thị trường. Sự không ổn định của thị trường có thể tạo ra rủi ro cho người sử dụng, đặc biệt là khi thị trường giảm giá mạnh.
• Rủi ro thanh lý: DeFi thường xuyên đòi hỏi người sử dụng cung cấp tài sản để đảm bảo một khoản vay. Điều này tạo ra rủi ro khi giá tài sản giảm mạnh, làm tăng nguy cơ phải thanh toán một lượng lớn tài sản hoặc mất quyền sở hữu nếu không đủ để bảo đảm khoản vay.
• Chưa có Quy định Đầy đủ: Ngành công nghiệp DeFi vẫn đang đối mặt với thiếu hụt quy định so với các hệ thống tài chính truyền thống. Điều này có thể tạo ra môi trường không ổn định và đôi khi khó kiểm soát.
• Thanh khoản: Một số dự án DeFi có thể gặp khó khăn trong việc duy trì thanh khoản, đặc biệt là trong thị trường có biến động mạnh. Điều này có thể dẫn đến khả năng không thể thực hiện các giao dịch mua bán một cách hiệu quả, ảnh hưởng đến người sử dụng và các nhà đầu tư.
• Khả năng Thay đổi Nhanh Chóng: Sự đổi mới và phát triển nhanh chóng trong ngành DeFi có thể tạo ra những thay đổi không dự đoán được, đặt ra thách thức cho những người tham gia ngành này. Người dùng cần thường xuyên theo dõi và thích nghi với sự thay đổi này.

Các Mảnh Ghép Tạo Nền Bức Tranh DeFi Sống Động

Các mảnh ghép về cơ sở hạ tầng

Oracles: Hiểu một cách đơn giản thì các dự án Oracles cung cấp, luân chuyển thông tin từ thế giới thực đến với DeFi những thông tin như giá cả, thời tiết,... Oracle là mảnh ghép quan trọng nhất trong cơ sở hạ tầng giúp DeFi có thể được bền vững. Nôm na như nếu Chainlink (Oracle lớn nhất hiện tại) cung cấp sai vài % giá cả của Ethereum bởi vì Ethereum làm tài sản thế chấp trên tất cả các blockchain L1 hiện tại thì sẽ gây ra hiện tượng thanh lý khắp nơi và chắc chắn DeFi sẽ sụp đổ. 

Một số dự án nổi bật: Chainlink, Band Protocol, API3,...

API: Hình dung một cách đơn giản đây được coi là “Google” của Blockchain nếu người dùng, Developers muốn tìm bất kể thông tin nào trong Blockchain thì có thể sử dụng dịch vụ của các dự án này. Có thể thấy đây là nhu cầu bức thiết không chỉ của các nhà phát triển mà còn là của người dùng khi họ muốn tìm kiếm các thông tin on-chain.

Một số dự án nổi bật như: The Graph, Suquery,...

Wallet: Có thể nói Wallet là cách cửa giúp chúng ta bước vào thế giới DeFi, gần như hiện tại ai cũng sở hữu cho mình chiếc ví Metamask để sử dụng các dự án DeFi trên hệ sinh thái Ethereum. Wallet đóng vai trò để lưu kí các loại tài sản Crypto hay để kí các giao dịch trong DeFi. Ở mức độ cao hơn, các ví Contract Wallet (CA) đóng vai trò trong việc quản lý Pool thanh khoản, trả vesting Token,...

Các wallet nổi bật hiện tại có thể kể đến như Metamask, Phantom, Argent, Coin98 Wallet,...

Bridge: Bridge hay còn được gọi là giải pháp Cross-chain đóng vai trò trong việc luân chuyển tài sản, thông tin giữa các Blockchain. Thực tế, các Blockchain sẽ không thể tương tác và nói chuyện với nhau nếu không có những giải pháp Bridge.

Cầu được coi là mảnh ghép quan trọng để thu hút dòng tiền. Mọi hệ sinh thái mới trước tiên đều cần 1 cây cầu kết nối với Ethereum, BNB Chain, Avalanche,... đặc biệt là Ethereum. Và dòng tiền từ Ethereum dễ dàng chảy từ Ethereum tới các AltLayer 1 vì nguồn Yield dồi dào và đến khi nguồn yield cạn dần thì dòng tiền này cũng sẽ chảy ngược về Ethereum. 

Với mảng bridge thì cũng có nhiều loại bridge khác nhau mỗi loại đều có một ưu/nhược điểm riêng. Một số dự án nổi bật như Portal, Obiter, Stargate, Synapse,...

Các mảnh ghép cơ sở hạ tầng là vô cùng cần thiết để một hệ sinh thái DeFi có thể bắt đầu khởi động thường các dự án thường mất từ 6 - 12 tháng để hoàn thiện mảng cơ sở hạ tầng.

DEX (Decentralized Exchange - Sàn Giao Dịch phi tập trung)

Mảnh ghép đầu tiên tạo nên bức tranh DeFi chính là mảnh ghép DEX chủ yếu là các AMM bởi vì AMM là nơi diễn ra các giao dịch mua bán, trao đổi - nhu cầu cơ bản nhất của mọi người dùng. Một số các AMM nổi bật trong các hệ sinh thái như Uniswap, Sushiswap, Raydium, Orca, Trader Joe, Pancakeswap,... Với các sàn DEX, người dùng không cần phải KYC, không cần phải đăng kí,... chỉ cần 1 chiếc Wallet là có thể giao dịch. Bên cạnh mô hình AMM thì Order Book, tuy nhiên mô hình này không quá phổ biến vì không thể tối ưu thanh khoản ít ỏi mình có.

AMM cũng có nhiều mô hình khác nhau, mỗi mô hình sẽ hướng đến những loại tài sản khác nhau như:

• Uniswap V2: Đây là phiên bản phổ biến nhất hiện nay thường được sử dụng cho tất cả các loại Altcoin.
• Uniswap V3: Curve Finance, Trader Joe, Maverick: Đây là các phiên bản thường dành cho các loại tài sản ngang giá như Stablecoin, LST (Liquid Staking Token), Warped Token (Tài sản bao bọc),...
• DEX Aggregator: Là nền tảng tổng hợp thanh khoản từ tất cả nền tảng DEX trên thị trường từ đó tìm được mức giá tốt nhất cho người dùng. Một số dự án nổi bật như 1inch, Cowswap, Jupiter,...
• AMM ve(3,3): Là những mô hình kết hợp giữa Uniswap V2 & Curve Finance dành cho các loại tài sản khác nhau và đặc biệt là sự sáng tạo trong mô hình Liquidity Mining. Một số dự án nổi bật như Solidly, Velodrome, Aerodrome,...

Lending & Borrowing 

Lending & Borrowing là mảnh ghép vay và cho vay trong thị trường DeFi. Đây là nhu cầu tự nhiên của người dùng khi họ nắm những tài sản chất lượng trong tay như BTC, ETH, USDC, USDT,... Trong bối cảnh đang nắm giữ ETH nhưng lại muốn đầu tư BTC vì nghĩ BTC sẽ tăng giá mà không muốn bán ETH thì Lending & Borrowing giải quyết vấn đề này. Mảnh ghép Lending & Borrowing bao được chia làm 2 mảng chính khác nhau:

• Lending Pool
• Lending CDP

Với Lending Pool người dùng có thể gửi  tài sản của mình vào nền tảng để nhận về một phần lãi suất, còn với người dùng có nhu cầu vay thì có thể thế chấp tài sản của mình vào nền tảng để vay ra một hoặc nhiều tài sản khác và chỉ cần trả tiền gốc và một phần tiền lãi. 

Ngoài ra với các dự án Lending CDP, người dùng cung cấp tài sản thế chấp để Mint ra một loại stablecoin của các giao thức phát hành như DAI, HAY, MAI,... Từ những Stablecoin đó người dùng có thể tham gia vào các hoạt động trên DeFi như Trading, Long - Short, Yield Farming,... để kiếm thêm lợi nhuận.

Một số dự án nổi bật trong mảng Lending & Borrowing trên các hệ sinh thái là:

• Ethereum: AAVE, Maker DAO,...
• BNB Chain: Venus, Helio,...
• Solana: Solend, Jet Protocol,...
• Avalanche: BenQi,...

Launchpad 

Đây chính là nguồn gốc để gây fomo và kéo người dùng cho các hệ sinh thái với các kèo IDO x10 x100 x200 tài khoản chỉ sau một đêm. Hình thức Launchpad ở thời điểm sơ khai của DeFi chỉ có IDO (Initial DEX Offering), tuy nhiên đến hiện tại đã phát triển thêm rất nhiều hình thái khác nhau như IGO, IFO,...

Bản thân mình đã trải nghiệm trực tiếp với dự án Raydium trên Solana. Điều kiện tham gia đó chính là hold token dự án là $RAY thời điểm đó 1 vé sổ xố là 50 RAY tương đương $500 ($10/RAY) tối đa 10 vé là 500 RAY. Mình trúng tất cả các kèo x10 cơ bản là hoàn vốn nhưng các kèo thay đổi vị thế x100 x200 thì lại trượt như Star Atlas (2 token), DefiLand, Genopet,... Đó cũng là cách chơi của các dự án IDO thời điểm đó. 

Stablecoin 

Stablecoin thể hiện một như cầu thiết yếu và tối giản của người dùng như cách người dùng trong thế giới thực cầm Fiat (tương tự USDC, USDT) chi tiêu hơn là cầm Vàng (tương tự BTC, ETH). Con số đã chứng minh điều này khi mà kể từ khi ra đời USDT nhanh chóng trở thành phổ biến nhất trong thị trường Crypto, giờ đây Stablecoin là điểm bắt đầu của người dùng khi bước vào Crypto thay vào là Bitcoin, Ethereum trong quá khứ.

Trong TOP 10 vốn hóa hiện nay có Bitcoin, Dogecoin là theo dạng tài sản, Ethereum, BNB, Cardano, Solana đóng vai trò nền tảng, XRP đóng vai trò thanh toán và có đến tận 2 Stablecoin là USDT và USDC.

Mảnh ghép Stablecoin cũng được các nhà phát triển xây dựng rất mạnh đặc biệt là mảng stablecoin thuật toán. Với nhiều loại mô hình, cơ chế khác nhau các dự án stablecoin thuật toán ngày càng đa dàng tuy vậy hầu hết các dự án hầu hết đều sụp đổ khi thị trường biến động mạnh.

Chúng ta có thể đề cập đến một số các loại hình stablecoin như sau:

• Fiat-collateralized Stablecoin: Là những Stablecoin được phát hành dựa trên tài sản thế chấp đến từ thế giới thực có thể là Fiat (tiền mặt), Trái phiếu chính phủ, Bất động sản,... Ưu điểm của Stablecoin này là sử dụng 100% khả năng vốn của người dùng, đổi lại đơn vị phát hành tập trung và có thể sử dụng nhiều tài sản rủi ro làm tài sản thế chấp. 
• Crypto-collateralized Stablecoin:  Là những Stablecoin được phát hành dựa trên tài sản thế chấp đến từ thế Crypto có thể là Bitcoin (BTC), Ethereum (ETH), USDC, USDT,... Các dự án có thể tùy chọn tài sản thế chấp để thêm vào giao thức. Ưu điểm của Stablecoin này là phi tập trung nhưng khả năng sử dụng vốn tương đối thấp chỉ khoảng 60 - 90% và cực kì dễ bị thanh lý.
• Stablecoin Algorithmic: Là Stablecoin thuật toán giải quyết được vấn đề của hai nền tảng trên như khả năng sử dụng vốn 100% và phi tập trung nhưng thực tế chứng minh rằng mô hình các Stablecoin thuật toán không bền vững và dễ sụp đổ khi thị trường có những biến động mạnh.

Yield Farming 

Những dự án Yield Farming là nơi mọi người chỉ cần gửi tài sản của mình vào pool và các pool này sẽ có chiến lược riêng để tạo ra lợi nhuận như Staking, Farming, Leverage Farming,... Bởi vì nhìn chung là tất cả các hoạt động trên DeFi để tạo ra lợi nhuận. Các dự án Yield Farming ra đời với mục đích giúp người dùng tìm nguồn lợi nhuận cao nhất trong DeFi.

Một phần doanh thu từ các pool sẽ được được giữ lại cho Tresury của các dự án Yield Farming, phần còn lại trả cho người dùng. Dự án mở ra kỉ nguyên Yield Farming chính là Yearn Finance - sản phẩm đầu tay của bố già DeFi. Một số ngành được phát triển từ Yield Farming như:

• Yield Aggregator: Là các dự án Yield Farming tổng hợp nguồn thanh khoản từ nhiều nền tảng Yield Farming trên thị trường nhằm giúp người dùng tìm được cùng một loại tài sản thì ở đâu sẽ lại lợi nhuận cao nhất.
• Leverage Yield Farming: Là các nền tảng Yield Farming kết hợp thêm với Lending & Borrowing cho phép người dùng sử dụng đòn bẩy khi farming. Hình dung bạn có $100 nhưng với Leverage Yield Farming lợi nhuận kiếm về có thể tương đương với $500 đi farm.
• Yield Derivatives: Là các nền tảng Yield Farming cho phép người dùng mua  - bán, tradding nguồn lợi nhuận trong tương lai.

Derivatives 

Derivatives trong thị trường DeFi thường nổi bật với 2 mảnh ghép là Perpetual và Option.

• Với Perp DEX thì đây là các nền tảng cho phép người dùng Long - Short với nhiều loại tài sản khác nhau trong thị trường như BTC, ETH, UNI, LINK,... với mức đòn bẩy cao từ x5, x10, x20 thậm chí là x100. Các nền tảng Perp DEX cho phép người dùng Trading, Long - Short không cần phải KYC với nền tảng như với các CEX.
• Với các nền tảng Option, cho phép người dùng và tổ chức mở các quyền chọn mua, quyền chọn bán với nhiều loại tài sản khác nhau. Option thường được sử dụng để Hedge các vị thế Spot bởi các quỹ đầu tư.

Khi mà các dự án Option vẫn chật vật giải quyết các bài toán liên quan đến thanh khoản thì các dự án thuộc mảng Perpetual lại có những thành công nhất định trong thời gian vừa rồi như dYdX, Perpetual, GMX,...

Tương lai cũng như tiềm năng phát triển của các dự án nằm trong mảng Options cũng là rất lớn khi các sàn giao dịch lớn như Binance cũng bắt đầu ra mắt các sản phẩm này. Một vài cái tên nổi bật của mảng Options trong thị trường DeFi có thể kể đến là Opyn, Dopex, Lyra,... 

Real World Assets

Real World Assets là tổ hợp các dự án ra đời với mục đích đưa DeFi và TradFi lại gần với nhau theo nhiều cách khác nhau đặc biệt trong mảng đưa các tài sản trong thế giới thực token hóa nó và mang vào trong Crypto nói chung và DeFi nói riêng. Một số những ứng dụng tuyệt vời và các dự án nổi bật trong ngành Real World Assets bao gồm:

• Ondo Finance: Người dùng với số lượng tài chính tùy ý có thể mua được Trái phiếu chính phủ Mỹ với lãi suất cao, an toàn và có tính thanh khoản cao nhất thế giới.
• Centrifuge hay Matrixdock: Các dự án đóng vai trò trong việc Tokenize (Token hóa) các tài sản từ thế giới thức như Trái phiếu chính phủ Mỹ, Bất động sản,... đưa lên on-chain để cho tất cả mọi người có thể dễ dàng tiếp cận.
• Goldficnh, TrueFi hay Maple Finance: Là những dự án lấy dòng tiền trên on-chain để cho các cá nhân, tổ chức trong thế giới thực đã qua KYC vay với mức lãi suất cao. Mỗi dự án có một thị trường hoạt động và đối tượng khách hàng khác nhau.

Hiện tại, RWA mới ở giai đoạn đầu phát triển và còn nhiều dư địa để phát triển trong tương lai. Tuy nhiên, với việc cọ xát với TradFi thì các dự án DeFi sẽ phải đối đầu với nhiều vấn đề về pháp lý trong tương lai.

Insurace

Bên cạnh đó để triển khai các giải pháp cho các vụ hack chúng ta đã có những dự án thuộc mảng Insurace (Bảo hiểm phi tập trung), tuy nhiên các dự án thuộc mảng bảo hiểm vẫn chưa được đón nhận tốt đến từ cộng đồng. Có thể thấy rằng trong cuộc sống Insurace là một trong những mảng tài chính lớn nhất với nhiều người sử dụng ở nhiều độ tuổi và quốc gia khác nhau.

Gần đây, trong thị trường Crypto bắt đầu xuất hiện những dự án bảo hiểm thực tế hơn  cho các vấn đề thường xuyên xảy ra như Hack, Rugpool,... Tuy nhiên, với việc bản chất của DeFi lúc này là rủi ro nên người dùng không quá quan tâm đến việc bảo vệ mình khỏi rủi ro.

Một vài các dự án nổi bật trong mảng này có thể kế đến là Nexus, InsurAce, Tidal Finance, Cover Protocol,...

LSD (Liquid Staking Derivatives)

Liquid Staking được sinh ra để giải quyết các vấn đề của những blockchain sử dụng cơ chế đồng thuận PoS như Ethereum, Solana,... Người dùng khi staking tài sản của mình vào các mạng lưới này sẽ bị khoá và sẽ phát mất một thời gian dài để rút, do vậy khi thị trường biến động thì các staker sẽ khó mà  trở tay.

Liquid Staking giải quyết vấn đề đó bằng cách trả cho người stake một tài sản phái sinh có giá trị ngang bằng với tài sản bị khoá, do vậy khi thị trường biến động xấu thì người dùng chỉ cần thoát khỏi vị thế bằng cách bán tài sản phái sinh thông qua một thị trường thứ cấp như Curve, Maverick,...

Ví dụ: Nếu mọi người gửi thẳng ETH vào smartcontract của Beacon Chain thì ETH đó chắc chắn bị khóa lại cũng như không thể sử dụng được và mất một thời gian dài để rút. Nhưng nếu lượng ETH đó được gửi vào Lido thì sẽ nhận về stETH cùng với một mức APY tương tự như stake trên Beacon Chain. Với stETH này mọi người có thể đi farming, lending & borrowing,... hoặc mang sang các chain khác skin in the game.

Hiện tại mảng Liquid Staking đang phát triển mạnh mẽ nhất trên mạng lưới của Ethereum với những dự án đạt mốc TVL hàng chục tỉ đô như Lido Finance, Rocket Pool, Frax Finance,...

NFT Finance

Mảnh ghép NFT Finance bao gồm các dự án mang lại tính Finance cho các sản phẩm NFT tương tự như những token khác. Rõ ràng, NFT ngày càng tiến đến việc trở thành một loại tài sản kĩ thuật số vì những đặc tính của mình như hiếm có, không thể làm giả, không thể phân tách, không thể bị hỏng,... Mà đã là tài sản thì nó cần phải gắn với những hoạt động tài chính.

Có thể thấy rằng nếu như DeFi có các mảnh ghép nào thì NFTFi sẽ có những mảnh ghép tương tự như AMM, Lending & Borrowing, Derivatives,... ngoài ra các hoạt động của các ngành trong NFTFi cũng có sự khác biệt nhất định.

Một số dự án nổi bật trong mảng này bao gồm SudoAMM là AMM đầu tiên dành cho NFT. Bên cạnh đó còn là các dự án cho vay P2P với NFT như BendDAO, NFTfi,...

• AMM: Sudoswap,...
• Lending & Borrowing: Jpeg'd, BenDAO, ParaX, Blur,...
• Derivatives: Tribe3, NFT Perp,...
• NFT Marketplace: Opensea, Blur, Magic Eden, LookRares,...

DeFi Summer Ngày Đó Như Thế Nào?

DeFi Summer ngày đó bắt đầu tư các AMM như Balancer rồi Uniswap rồi đến các nền tảng Lending như Compound (thời điểm đầu dự án này còn lớn hơn cả AAVE), AAVE rồi Maker DAO. Điều đặc biệt thu hút người dùng đó chính là IDO các kèo IDO x20 x50 x100 x200 x500 rồi những kèo Airdrop/Retroactive lên đến vài chục ngàn đô đã làm toàn bộ người dùng đổ xô vào DeFi. 

Rồi đi kèm với DeFi Summer là AltLayer 1 Summer khi mà DeFi của tất cả các hệ còn lại fork toàn bộ Ethereum chỉ cần có bridge, yield cao, nền tảng Launchpad với những dự án tăng trưởng hàng trăm lần là người dùng đổ tới. Có thể nói DeFi là xương sống cho cả thời điểm uptrend đầu năm 2021, tuy nhiên về những thời điểm sau dần đã nhường lại spotlight cho GameFi, Metaverse rồi NFT.

DeFi Cần Làm Gì Hướng Đến Tương Lai?

Đến thời điểm hiện tại người ta vẫn còn rất hoài nghi về việc: “Liệu DeFi có tiếp tục tồn tại và đồng hành cùng thị trường crypto trong tương lai hay không?”. Tất nhiên tương lai là một điều không thể đoán định nhưng với góc nhìn của mình ngay ở hiện tại mình thấy vẫn còn rất nhiều dự án DeFi vẫn đang xây dựng miệt mài mặc dù giá token đã chia hàng chục lần.

Để chứng minh cho câu "vẫn còn rất nhiều dự án DeFi vẫn đang xây dựng miệt mài mặc dù giá token đã chia hàng chục lần" chúng ta sẽ điểm qua một vài ví dụ điển hình trong phần tiếp theo của bài viết.

Một vài ví dụ minh chứng cho việc các dự án DeFi vẫn đang xây dựng một cách miệt mài mà ta có thể điểm qua trong phần tiếp theo của bài viết.

Uniswap tiếp tục kết hợp cùng với SudoAMM để xây dựng 1 AMM dành riêng cho NFT và nếu thành công đây sẽ là bệ phóng cho NFT Finance. Ngoài ra dự án còn xây dựng 1 quỹ đầu tư để rót vốn cho các dự án tiềm năng trong thị trường DeFi. 

Ngoài ra Uniswap cũng liên tục nâng cấp bản thân của mình khi liên tục cho ra mắt các sản phẩm mới như:

• Uniswap v4: Cho phép tất cả các pool thanh khoản được quản lý bởi một smartcontract từ đó giảm được phần lớn phí giao dịch cũng như độ trượt giá mà người dùng phải trả.
• Unisap X: Cho phép người dùng sử dụng tính năng swap aggregator, swap cross chain,... biến nền tảng thành nơi tốt nhất để swap cho mọi người.

AAVE xây dựng và cho ra mắt stablecoin GHO và một mạng xã hội phi tập trung mang tên Lens đã được sự đón nhận rất lớn từ cộng đồng.

Maker DAO đã cung cấp khoảng vay $100M có thể lên đến $1B cho một ngân hàng lâu đời tại Mỹ. Ngoài ra dự án này đã đầu tư $500M DAI vào trái phiếu chính phủ Mỹ và trái phiếu Doanh Nghiệp theo tỷ lệ 80/20.

Các dự án thuộc mảng Credit Protocol vẫn liên tục cung cấp các khoản vay cho thị trường tài chính TradFi như Goldfinch, Maple, TrueFi,...

Nhưng đó cũng chỉ là số ít mấy phần lớn các dự án DeFi vẫn dậm chân tại chỗ khi không có hoặc thấm chi không cập nhật, nâng cấp thì khả năng cao các dự án đó sẽ bị thanh lọc khỏi thị trường. Còn với các dự án DeFi Top Tier như Uniswap, AAVE, Maker DAO, Lido Finance,... các dự án đó đều được xây dựng trong downtrend giai đoạn 2018 - 2019 nhưng nếu dự án đó tiếp tục xây dựng và vượt qua downtrend lần này và chinh phục các ATH trong chu kì tiếp theo thì các dự án đó chính thức được coi là DeFi Blue Chip.

Bên cạnh đó, trong thị trường DeFi vẫn còn rất nhiều mảnh tiềm năng vẫn đang được âm thầm xây dựng như Option, Credit Protocol, Structure Finance,... khả năng cao sẽ trở thành một trong những xu hướng trong mùa bull run tới.

Tổng Kết

Trên đây là những thông tin chi tiết mà mọi người cần nắm để có thể hiểu được một cách tổng quan về DeFi là gì cũng như là tiềm năng tương lai của thị trường này. Hy vọng thông qua bài viết này Hak Research đã mang đến cho tất cả mọi người những thông tin hữu ích phục vụ cho quá trình research.