Danksharding Là Gì? Tất Tần Tật Về Danksharding & Proto Danksharding (EIP 4844) Của Ethereum

DankSharding là gì? DankSharding là bản nâng cấp quan trọng tiếp theo của Ethereum trong việc cải thiện về phí giao dịch cho các Layer 2 và hàng loạt các nâng cấp khác. Vậy DankSharding có gì mà quan trọng đến vậy thì mọi người cùng mình tìm hiểu trong bài viết này nhé.

Để hiểu thêm về bài viết này, mọi người có thể tham khảo một số bài viết dưới đây:

Bối cảnh hiện tại của Ethereum

EIP 4844 hay còn gọi là Proto Danksharding là các bản cập nhật tiếp theo được diễn ra sau sự kiện Shanghai Upgrade còn với Danksharding sẽ còn rất lâu nữa. Proto Danksharding sẽ đóng vai trò nền móng và cơ sở hạ tầng cho nâng cấp Danksharding. Trước khi EIP 4844, chúng ta đã đi qua một số những cập nhật quan trọng trên mạng lưới Ethereum như:

Với các bản cập nhật này thì vẫn còn tồn tại một số các vấn đề như sau:

Các cập nhật trên chủ yếu liên quan trực tiếp tới mạng lưới của Ethereum chưa chưa hỗ trợ trực tiếp tới phí giao dịch trên các Layer 2. Các Layer 2 ở thời điểm hiện tại đang cải thiện phí giao dịch thông qua việc tự nâng cấp bản thân dần dần.
EIP 4488 được coi là một giải pháp nhưng chỉ là ngắn hạn cho các Layer 2 sẽ không thấm vào đâu so với tốc độ phát triển của các Layer 2 hiện tại. EIP 4488 còn vô tình làm tăng sức nặng của blockchain Ethereum.

Vậy rõ ràng chúng ta cần thêm các bản cập nhật để hỗ trợ thêm các nền tảng Layer 2 một cách bền vững và dài hạn hơn. Đó là lí do vì sao chúng ta cần tới Proto Danksharding và dài hạn hơn là Danksharding.

Vậy tại vì sao chúng ta cần phải tìm hiểu về Proto Danksharding hay còn gọi là EIP 4844 bởi vì để tới được Danksharding - nơi mà Ethereum sẽ thực sự xóa bỏ được lớp áo cũng chậm chạp và đắt đỏ thì bắt buộc Ethereum phải đi qua giai đoạn Proto Danksharding. Các cập nhật trên không chỉ hữu ích cho Ethereum mà còn hỗ trợ thêm cả các Layer 2 về phí giao dịch.

Tổng quan về Proto Danksharding

Cơ chế hoạt động của Layer 2

Proto-Danksharding lấy cảm hững từ hai nhà nghiên cứu là Protolambda và Dankrad Feist. Mô hình hoạt động phổ biến của các Layer 2 Rollup hiện này đơn giản như sau:

Bước 1: Các Squencer sẽ sắp xếp các giao dịch trên Layer 2 thành một block sau đó đi kèm với bằng chứng giao dịch do Prover tạo ra.
Bước 2: Các block sẽ được gửi xuống Layer 1 theo dạng Call Data.
Bước 3: Các Validator trên Ethereum sẽ xác thực bằng chứng giao dịch và nếu thành công dữ liệu dưới dạng Call Data sẽ được đưa vào blockchain của Ethereum và không thể thay đổi.

Tính tới thời điểm hiện tại chi phí lưu trữ dữ liệu của Layer 2 trên Layer 1 dưới dạng Call Data là vô cùng đắt đỏ có thể lên đến 40% tổng phí giao dịch mà người dùng phải trả khi giao dịch trên Layer 2. Call Data vô cùng đắt đỏ bởi 2 lí do chính:

Tất cả các validator phải tham gia xử lý bằng chứng giao dịch mà Layer 2 gửi xuống Layer 1 cùng với Call data.
Call Data sẽ tồn tại mãi mãi trên blockchain của Ethereum nên phí lưu trữ sẽ vô cùng đắt đỏ.

Cơ chế hoạt động của Blob Data

Chính vì vậy trong bảng cập nhật EIP 4844 đã giới thiệu một loại dữ liệu mới thay cho call data đó chính là Blob Data. Điểm khác biệt ở đây chính là Blob Data sẽ được đính kèm vào các block trên Ethereum từ 1 - 3 tháng sau đó sẽ tự động được xóa bởi vì không lưu trữ vĩnh viễn.

Bên cạnh đó, Blob Data mang lại một không gian rộng lớn hơn rất nhiều là 125KB so với Call Data chỉ khoảng 10KB. Nên Blob Data cho phép trữ nhiều giao dịch hơn. Từ 2 yếu tố trên giúp cho phí giao dịch ở trên nền tảng Layer 2 có thể giảm khoảng 100 lần so với thời điểm hiện tại, tuy nhiên mức phí này còn phụ thụ thuộc vào mức phí sàn mà các nền tảng quy đỉnh. Nếu như phí từ $0.5 giảm xuống còn $0.005 thì có thể gây ra spam trên mạng lưới Layer 2 nên các Layer 2 sẽ để mức sàn là $0.01 thì lúc này dù phí giao dịch có thể đến mấy thì cũng không thể rẻ hơn mức $0.01.

Tuy nhiên, Danksharding hay EIP 4844 có thể mở ra một thời kì tăng trưởng mạnh mẽ cho các giao thức Layer 2 như Arbitrum, Optimism,...

Tổng quan về Danksharding

ShankSharding là gì?

Danksharding đã có nhiều sự thay đổi so với tầm nhìn sharding ban đầu của Ethereum. Mọi người có thể tham khảo bài viết Sharding & Dankshading Là Gì? Sự Khác Biệt Giữa Sharding & Dankshading. Dankshading được đặt tên theo nhà nghiên cứu Dankrad Feist.

Danksharding sẽ tập trung vào các giải pháp Layer 2 Rollup mang tới sức mạnh mở rộng tối đa cho các Rollup Chain sau Proto-Danksharding. Danksharding cho phép các giải pháp Rollup gửi một khối lượng lớn dữ liệu của họ xuống Ethereum với điều này Ethereum có thể hỗ hỗ trợ hàng trăm các rollup khác nhau.

Các Block mà Rollup gửi xuống Ethereum sẽ được gửi tới các Ethereum Shard khác nhau (sẽ có tổng cộng 64 shard) để xác minh song song các block từ đó làm cho giao dịch trên các Rollup Chain trở nên nhanh hơn và rẻ hơn.

Bên cạnh đó, cơ chế hoạt động của Danksharding trên Layer 1 cũng có những sự thay đổi mà mình trình bày chi tiết trong bài viết Sharding Là Gì? Sự Khác Biệt Giữa Sharding & Danksharding mọi người có thể tham khảo thêm những khác biệt giữa mô hình hoạt động trong Sharding cũ và Danksharding mới.

Lộ trình phát triển của Danksharding

Theo như bài viết chính thức đến từ website Ethereum.org thì chúng ta sẽ cần phải chờ vài năm nữa mới thấy sự xuất hiện của Danksharding tính từ thời điểm tháng 2/2023 tuy nhiên Proto-Danksharding có thể đến sớm hơn nên khả năng cao chúng ta vẫn sẽ phải ở trên Layer 2 thậm chí là Layer 3 trong một khoảng thời gian khá dài nữa.

Ưu Điểm & Nhược Điểm Của Danksharding & EIP 4844

Một số những ưu điểm mà EIP 4844 mang lại trong trung hạn và Danksharding trong dài hạn bao gồm:

Với Blob Data thế hệ mới phí giao dịch trên Layer 2 kết hợp thêm với Bedrock của Optimism hay Stylus của Arbitrum sẽ rẻ hơn rất nhiều. Với Danksharding, thì đây sẽ là phí endgame cho các mạng lưới Layer 2 thậm chí là Layer 3.
Mạng lưới của Ethereum sẽ hoạt động đơn giản hơn so với Sharding thông thường giúp việc đồng thuận các giao dịch nhanh hơn và rẻ hơn.

Bên cạnh những ưu điểm thì EIP 4844 và Danksharding vẫn có một số các khuyết điểm như:

EIP 4844 chưa phải một giải pháp cho dài hạn trong khi đó việc chờ đợi Danksharding sẽ phải mất tới vài năm để thấy những hình hài đầu tiên.
Việc thay đổi từ Call Data sang Blob Data có khả năng tồn tại những rủi ro trong quá trình đồng thuận trên Layer 1 nếu như các node chưa cập nhật phiên bản mới nhất.
Danksharding là bản cập nhật cực kì phức tạp thay đổi cách mạng lưới Ethereum vận hành nên có một số rủi ro liên quan tới bảo mật mạng lưới.

Tổng Kết

Proto-Danksharding là bước đệm cần thiết cho Danksharding trong một thời gian dài phía trước. Tuy nhiên, với sức ảnh hưởng của EIP 4844 chúng ta sẽ sớm thấy các giải pháp L2 sẽ rẻ đi trông thấy và chúng ta vẫn sẽ cảm thấy hài lòng khi ở trên Layer 2 nhưng chắc chắn không phải ở mức độ hài lòng nhất.