Hệ Sinh Thái zkSync Era, Khởi Đầu Thuận Lợi

Sự phát triển của hệ sinh thái Layer 2 đang rất nhanh, nổi bật gần đây có zkSync Era. Hệ sinh thái zkSync Era được cho là zkEVM thành công nhất ở thời điểm hiện tại. Tuy nhiên nó vẫn chỉ đang ở giai đoạn đầu, mọi thứ vẫn đang rất sơ khai. Bài viết này sẽ cập nhật tổng quan về hệ sinh thái zkSync Era và những thông tiên liên quan đến hệ sinh thái. Hy vọng bạn có được nhiều thông tin hữu ích sau khi đọc hết bài viết này!

Để hiểu hơn về zkSync Era, mọi người có thể tham khảo một số bài viết dưới đây:

Tổng Quan Về Các Chỉ Số On-Chain Trên zkSync Era

Total Value Locked (TVL)

Hệ sinh thái ZkSync Era đang có TVL 120 triệu đô la, xếp thứ 18 trên Defillama. ZkSync Era là một zkEVM đầu tiên ra đời và thành công nhất với lượng TVL và dApp cũng như người dung hiện có. ZkSync Era cũng cho thấy mình vượt trội hơn so với Polygon zkEVM ra mắt ngay sau khi zkSync Era ra đời.

ZkSync Era đang phát triển hơn so với Layer 2 sử dụng công nghệ zk khác là StarkNet. Động lực lớn nhất là zkSync Era tương thích với EVM còn StarkNet là non-EVM nên tốc độ phát triển có phần chậm hơn. Nhưng hệ sinh thái StarkNet đều tập trung những dự án chất lượng và native.

Tuy zkSync Era vượt mặt Polygon zkEVM hay StarkNet là nhờ vào động lực có tiềm năng Airdrop, tương thích EVM và ra đời sớm. Nhưng hệ sinh thái của zkSync Era cũng đang ở ngưỡng an toàn, chưa có nhiều dự án thực sự có mô hình mới và có tiềm năng dẫn dắt cả hệ sinh thái zkSync Era phát triển.

Bridge TVL

ZkSync Era là một trong 4 Layer 2 có TVL cao nhất, nó xếp sau Arbitrum, Optimism và Base. ZkSync Era có hơn 300 trăm triệu đô la TVL được khóa trong các cầu nối như Stargate, Orbiter, zkSync Bridge,... Trong các Layer 2 mới nổi thì zkSync Era chỉ thua Base vì Base là hệ sinh thái được hỗ trợ bởi Coinbase Exchange và nó có chiến lược xây dựng hệ sinh thái rất tốt với nhiều dự án mới.

Volume

Xét về Volume giao dịch hằng ngày trên mỗi nền tảng Layer 2 hay hệ sinh thái thì zkSync Era đạt 84 triệu đô la. Con số này vượt cả Optimism với 13 triệu đô la, Base với 26 triệu đô la. Và zkSync Era chỉ xếp sau Layer 2 Layer 2 Arbitrum với hơn 200 triệu đô la giao dịch mỗi ngày.

Qua chỉ số này chúng ta thấy được người dùng đang sử dụng zkSync Era rất nhiều. Mình nghĩ việc này đến từ động lực cày Airdrop và người dùng thường sử dụng các sàn DEX và Swap qua lại nhiều lần.

DApps

Hệ sinh thái zkSync Era đang có gần 300 dự án phát triển, trong đó mảng DeFi, Infrastructure, NFT có nhiều dự án nhất. Với hệ sinh thái rộng lớn như thế thì zkSync Era rất có tiềm năng phát triển trong tương lai. Nhưng hiện tại thì zkSync Era đang phát triển các mô hình cũ, nhiều dự án cung cấp các sản phẩm cơ bản và không có nhiều điểm nổi bật để dẫn đầu một trend mới hay một ngách nào đó.

ZkSync Era có hệ sinh thái DeFi lớn với gần 80 dự án đang hoạt động. Có đủ các mảng ghép, các sản phẩm quan trọng trong mảng DeFi. Trong đó, SyncSwap là dự án có TVL cao nhất và DEX cũng là ngách có nhiều dự án phát triển nhất.

TPS

ZkSync Era gần đây có tốc độ xử lý giao dịch nhanh bằng Ethereum. Đây là sự phát triển đáng ghi nhận, trước đây các Layer 2 có TPS thua cả Ethereum trong khi mục đích nó sinh ra để giải quyết vấn đề tốc độ của Ethereum.

Tốc độ xử lý giao dịch của zkSync Era vượt xa Arbitrum hay Optimism. Nhưng zkSync Era có TPS không bằng Base, trong khi Base vẫn sử dụng công nghệ Optimistic. Tuy nhiên đây mới chỉ là giai đoạn khởi đầu của công nghệ, các Layer 2 đang tiếp tục xây dựng và phát triển công nghệ để đáp ứng nhu cầu thị trường tương lai.

Fees

ZkSync Era hay StarkNet đang có fee giao dịch cao hơn so với các Layer 2 khác là điều bình thường vì bằng chứng zk mất nhiều chi phí thực hiện hơn, nhưng nó có độ bảo mật cao hơn. Cụ thể chuyển ETH trên mạng zkSync Era sẽ mất khoảng $0.07, còn thực hiện giao dịch sẽ mất khoảng $0.19.

Các Cập Nhật Xoay Quanh zkSync Era

zkSync Era trong thời gian qua đã có nhiều sự thay đổi chóng mặt, có thể kể đến như:

24/03/2023: ZkSync chính thức mắt mạng lưới zkSync Era mainnet, là mạng lưới có môi trường thực thi tương thích với EVM, còn được gọi zkEVM.
17/07/2023: ZkSync giới thiệu bản nâng cấp Boojum, với bản nâng cấp này zkSync sẽ sử dụng cả công nghệ bằng chứng SNARK và STARK để tăng thông thương lượng, tốc độ giao dịch, hướng đến mạng lưới Sequencer phi tập trung.
01/08/2023: zkSync ra mắt bộ công cụ ZK Stack để phát triển Layer 2 hoặc Layer 3 sử dụng công nghệ zkRollup. Ngoài ra các Layer 2, Layer 3 này được gọi là Hyperchain và chúng có khả năng kết nối với nhau thông qua Hyperbridge.
11/08/2023: Bybit thông báo hỗ trợ nạp rút ETH trên mạng lưới zkSync Era.
07/09/2023: Binance thông báo hỗ trợ nạp rút ETH trên mạng lưới zkSync Era.

Các Cập Nhật Xoay Quanh Hệ Sinh Thái zkSync Era

SyncSwap

Vào tháng 4/2023, SyncSwap đã chính thức cho ra mắt chương trình khách hàng thân thiết, chương trình khách hàng thân thiết nhằm mục đích khuyến khích giao dịch và giúp tối đa hóa lợi nhuận cho các nhà giao dịch.

Các nhà giao dịch sẽ được thưởng bằng Token trung thành SyncSwap không thể chuyển nhượng ySYNC. Dựa trên khối lượng, phí giao dịch được tạo ra càng nhiều thì phần thưởng càng nhiều. YSYNC kiếm được có thể được chuyển đổi thành mã thông báo veSYNC theo định kỳ. Bạn sẽ tự động nhận được 1 ySYNC cho mỗi 1 USD phí giao dịch được tạo ra.

Bên cạnh đó, SyncSwap cũng cho Ra mắt sản phẩm Aqua Pool trên mạng lưới testnet. Sản phẩm này tận dụng công nghệ đa Pool, thanh khoản tập trung (CL) cho siêu hiệu quả, tự động cân bằng lại để có trải nghiệm người dùng tuyệt vời, phí động với ít IL hơn và APR cao hơn.

Maverick Protocol

Maverick công bố vòng tài trợ chiến lược trị giá 9 triệu USD để mở rộng hệ sinh thái và hiện thực hóa tầm nhìn cải thiện hiệu quả trên toàn ngành. Vòng này có sự góp mặt của Coinbase, Founder Fund, Binance Labs, Pentera Capital,... Bên cạnh đó, Maverick cũng cho ra mắt chương trình khuyến khích hệ sinh thái Maverick. Dự án cũng công bố Token allocation của MAV và chương trình Airdrop cho cộng đồng.

Mavrick cũng công bố hợp tác với LayerZero, cụ thể là Token MAV sử dụng chuẩn Token Omnichain OFT của LayerZero để có thể đưa Token MAV lên các chuỗi mà Maverick Protocol hỗ trợ như Ethereum, Base, zkSync Era, BNB Chain. Có thể thấy rằng Mavrick cũng hướng đến trở thành một Omnichain Token và rõ ràng tham vọng Maverick Wars của đội ngũ phát triển là diễn ra ở nhiều các Blockchain khác nhau.

Trang đặt cược (Stake) MAV chính thức hoạt động, cho phép người dùng Stake Token MAV để nhận veMAV có thể dùng để quản trị, tham gia thị trường hối lộ, phân phối Token MAV. Đây chính là một trong những yếu tố thúc đẩy sự bùng nổ của Maverick Wars.

Hiện tại, cuộc chiến Maverick Wars đã bắt đầu nhưng nó có vẻ không quá hấp dẫn như là tưởng tượng ban đầu. Một cái tên thường xuyên thua cuộc trong các cuộc chiến lại đang dẫn đầu chính là Stake DAO khi đang nắm giữ gần 30% tổng cung MAV đang trôi nổi ngoài thị trường. Bán sát phía sau chính là nền tảng Spiral với việc đang nắm giữ 27.8% và cuối cùng là Unlock với lượng nắm giữ là chưa tới 10%.

Dự Phóng Hệ Sinh Thái zkSync Era

ZkSync Era đang là hệ sinh thái zkEVM thành công nhất ở thời điểm hiện tại. Nó có rất nhiều dự án đang xây dựng và phát triển trên rất nhiều mảng khác nhau. Do đó tiềm năng của zkSync Era sẽ trở một trong những Layer 2 nổi bật nhất trên Ethereum.

Tiềm năng về công nghệ của zkSync là không thể phủ nhận. Như Vitalik Buterin, nhà sáng lập Ethereum đã từng nói công nghệ zkRollup sẽ là tương lai của Layer 2. Vì nó bảo mật hơn và sẽ nhanh hơn rất nhiều. Tuy nó không đơn giản hay mang lại mức phí giao dịch rẻ cũng như khả năng tương thích EVM thấp.

Tiềm năng khác mà zkSync Era có được là khả năng ra Token và Airdrop cho cộng đồng. Đây cũng là sức hút vô cùng lớn đối với cộng đồng so với Polygon zkEVM. Tuy không phải chắc chắn nhận được Airdrop nhưng người dùng vẫn tự nguyện sử dụng mạng lưới. Thực sự trong uptrend chiến lược Airdrop cho cộng đồng sẽ không hiệu quả nhưng lúc thị trường đang khó khăn như bây giờ thì Airdrop đang rất hấp dẫn và mang lại một nguồn thu nhập tốt cho các tay chơi.

Hệ sinh thái của zkSync Era thiếu đi các dự án có mô hình mới, có khả năng dẫn đầu một trend hay một mảng nào đó. Như những bài viết trước mình có nhắc khá nhiều đến vấn đề này. Một hệ sinh thái ở mùa này không đơn thuần là cần đủ mảnh ghép hay cơ sở hạ tầng là có thể thu hút người dùng, mà cần phải có sản phẩm đáp ứng nhu cầu thật hay sản phẩm tốt nhất thị trường thì người dùng mới sử dụng.

Có vẻ như zkSync Era đang tập trung vào việc hỗ trợ cho Maverick, một AMM mới hỗ trợ tốt cho tài sản LST. Nhưng chưa thấy các dự án khác liên quan đến LSDfi phát triển xung quanh. Công nghệ của zkSync vẫn chưa thực sự chín và hệ sinh thái chưa có sản phẩm nổi bật.

Với ZK Stack, bộ phát triển Hyperchain của zkSync hỗ trợ cho việc phát triển Layer 2 và Layer 3 sẽ là sự lựa chọn cho nhiều dự án lớn phát triển. Khi có được các dự án lớn, sản phẩm tốt thì hệ sinh thái zkSync Era dễ dàng tiếp cận với người dùng hơn.

Tổng Kết

Hệ sinh thái zkSync Era là một trong những hệ sinh thái Layer 2 tiềm năng với nền tảng công nghệ và khả năng mở rộng với Hyperchain cũng như tiềm năng ra mắt Token trong thời gian sắp tới. Tuy nhiên, hệ sinh thái chưa có các dự án sẽ là điểm bức phá hay sự khác biệt so với các hệ sinh thái khác.