Hệ Sinh Thái Optimism Tháng 5/2024: Hai Bức Tranh Sáng Tối Tương Phản

Hệ sinh thái Optimism tháng 5/2024 là bức tranh tương phản sáng tối giữa bức tranh của Superchain và Optimism Ecosystem. Trong bối cảnh hệ sinh thái Superchain với sự tăng trưởng không ngừng về số lượng thì hệ sinh thái Optimism chứng kiến sự buồn sầu nếu đặt cạnh Arbitrum. Trong bài viết này chúng ta cùng nhau làm sáng tỏ luận điểm này nhé.

Những Thông Tin Quan Trọng Xung Quanh Optimism Tháng 5/2024

Optimism ra mắt nâng cấp Delta Upgrade

Vào những ngày cuối tháng 2 thì Optimism chính thức tung ra bản nâng cấp Delta (Delta Upgrade). Delta Upgrade giới thiệu tính năng "span batches" giúp giảm hơn 90% chi phí cố định khi vận hành một OP Chain. Nâng cấp này không chỉ tăng hiệu quả hoạt động của các nút mạng mà còn hỗ trợ mạnh mẽ cho OP Stack, giúp giảm chi phí và rủi ro khi ra mắt các giải pháp Layer 2 trên nền tảng Ethereum.

Span batches là tính năng gom các giao dịch lại thành lô để xử lý, giúp giảm chi phí giao dịch trên Layer 1 (L1) và tăng thông lượng của hệ thống. Điều này đảm bảo rằng các giao dịch vẫn được xác thực và ghi nhận chính xác trên blockchain, đồng thời giảm chi phí tổng thể và cải thiện hiệu suất.

Thực tế khi kết hợp cùng Dencun Upgrade thì phí giao dịch trên Optimism cũng đã cải thiện hơn rất nhiều, đây cũng là một trong những dấu hiệu rất tích cực của Optimism trong việc đưa mức phí trên các Layer về mức 5 cent (khoảng $0.05).

Optimism chi 3.3 tỷ đô để phát triển hệ sinh thái

Vào những đầu tháng 3/2024, Optimism Collective vừa công bố Retro Funding, với tổng cộng 850 triệu OP được phân bổ để khuyến khích các công việc có tác động lớn trong cộng đồng Optimism và Superchain. Retro Funding sẽ hoạt động thông qua các vòng cụ thể và được phân loại rõ ràng, giúp người tham gia biết chính xác mình sẽ nhận được gì và khi nào.

Có bốn vòng Retro Funding chính:

• Onchain Builders (tháng 5/2024): Thưởng cho những người mở rộng phạm vi và tác động của mạng, tăng nhu cầu cho không gian khối và mang lại giá trị cho cộng đồng.
• OP Stack (tháng 8/2024): Tập trung vào việc cải tiến các thành phần cốt lõi của Optimism, thưởng cho những đóng góp vào OP Stack và cải tiến các yếu tố nền tảng của nó.
• Governance (tháng 8/2024): Thưởng cho những ai đóng góp vào cơ sở hạ tầng quản trị phi tập trung, cải tiến quy trình và cơ chế bỏ phiếu, bao gồm cả các công cụ nghiên cứu và phân tích.
• Dev Tooling (tháng 10/2024): Hỗ trợ những ai giúp đơn giản hóa các quy trình phát triển, từ SDK đến các khung kiểm thử, tạo ra một môi trường phát triển hiệu quả và năng suất hơn trên Superchain.

Thực tế dựa vào chương trình này chúng ta cũng có thể dễ dàng nhận thấy rằng Optimism có thiên hướng tập trung cho Superchain Ecosystem hơn là Optimism Ecosystem, rõ ràng hầy hết quỹ Retro Funding dành cho các đề xuất, phát triển, cải tiến,... OP Stack. Có lẽ, OP Stack hay Superchain sẽ là chiến lược về dài hạn của Optimism, trong bối cảnh nếu tập trung phát triển hệ sinh thái thì cũng rất khó để Optimism có thể theo kịp được Arbitrum.

Arbitrum tìm ra điểm yếu của Optimism

Vào ngày 22/03/2024, nhóm Offchain Labs đã phát hiện hai lỗ hổng bảo mật nghiêm trọng trong hệ thống chứng minh gian lận của Optimism triển khai trên testnet và đã thông báo cho nhóm OP Labs. Những lỗ hổng này cho phép kẻ xấu buộc cơ chế chứng minh gian lận của OP Stack chấp nhận một lịch sử chuỗi gian lận hoặc ngăn cản cơ chế này chấp nhận một lịch sử chuỗi đúng.

Các lỗ hổng này xuất phát từ những sai sót trong cách thiết kế của OP xử lý bộ đếm thời gian. Kẻ xấu có thể lợi dụng các bộ đếm thời gian để làm cho một tuyên bố gian lận được chấp nhận hoặc một tuyên bố đúng bị từ chối, gây nguy hiểm cho tính an toàn và tính sống của chuỗi.

Nhóm OP Labs đã yêu cầu trì hoãn việc công bố công khai các lỗ hổng cho đến khi chúng được khắc phục. Ngày 25 tháng 4, testnet của Optimism đã được cập nhật và hôm nay là lần đầu tiên các lỗ hổng này được công bố công khai. Các thay đổi trong mã xử lý bộ đếm thời gian đã giải quyết các lỗi khai thác, nhưng nhóm Offchain Labs chưa tiến hành phân tích bảo mật cho giao thức đã sửa đổi.

A16Z đầu tư $90M vào Optimism

Nếu như mọi người còn nhớ thì vào tháng 3/2024, Optimism thông báo về việc bán thành công 19.5M với thời gian khóa là 2 năm. Đợt mở bán này của Optimism vấp phải nhiều gạch đá từ công đồng xung quanh việc không rõ ràng danh sách các nhà đầu tư tham gia mua OP cũng như vai trò của DAO trong việc múa bán token. Rõ ràng, cộng đồng không hề có tiếng nói trong thương vụ này của Optimism.

Đến tháng 5/2024, mọi chuyện mới dần rõ ràng hơn khi quỹ đầu tư bỏ ra khoảng $90M để tham gia vòng đầu tư 19.5M OP chính là A16Z. Tuy nhiên, cả Optimism và a16z đều từ chối thảo luận về vấn đề này. 

Trước đó, Optimism cũng từng mở bán một vòng Private Sale trị giá 160M OP (tại thời điểm đó OP có giá khoảng $1.3), 160M OP này sẽ được khóa trong vòng 2 năm, tất nhiên danh tính của các nhà đầu tư tham gia vào vòng này cũng không được công bố. Lúc này cộng đồng của Optimism cũng có những lời lẽ qua lại như việc Optimism thực tế chỉ coi DAO như những người gỗ và không hề quan tâm tới việc DAO có ủng hộ họ hay không?

Layer 3 có mặt trên Optimism

Optimism thông báo chính thức về việc các nhà phát triển có thể triển khai xây dựng các Layer 3 trong nền tảng của mình bằng bộ công cụ OP Stack. Một số những thông tin về Layer 3 này bao gồm:

• Tùy chỉnh token gas: Cho phép các nền tảng Layer 3 tùy chỉnh về việc sử dụng các token khác nhau làm phí giao dịch. Các giải pháp Layer 3 có thể sử dụng token Layer 2, ETH hoặc chính Native Token của mình để làm phí giao dịch.
• Plasma: Chế độ này cho phép các OP Chain có thể tủy chỉnh về Data Availabilty để giải quyết bài toán về phí giao dịch và tốc độ giao dịch.
• Các Layer 3 xây dựng trên bộ công cụ OP Stack có thể thừa hưởng đầy đủ các chương trình về Airdrop, hỗ trợ phát triển hay tài trợ từ phía Optimism Collective.

Có thể thấy rằng trong khoảng thời gian ban đầu khi phát triển OP Stack thì các nhà phát triển của Optimism chỉ tập trung xây dựng một thế giới các Layer 2, nhưng câu chuyện ngày nay đã thay đổi rất nhiều khi mà có sản xuất thêm ra bao nhiêu Layer 2 đi chăng nữa cũng không thể giải quyết triệt để bài toán về mở rộng, phí giao dịch trên Ethereum.

Bên cạnh đó, hệ sinh thái Layer 3 của Arbitrum với zkSync lại đang phát triển rất tốt điều này cho thấy nhu cầu của thị trường nằm cả ở Layer 2 và Layer 3 nên việc OP Stack mở rộng ra thêm là điều hoàn toàn dễ hiểu. Optimisim cũng cho thấy bản thân mình cũng rất nhạy bén với thị trường đặc biệt trong chiến lược kinh doanh thu hút người dùng và các nhà phát triển.

Những chỉ số on-chain trên Optimism

Theo biểu đồ, chúng ta dễ dàng nhận thấy rằng lượng người dùng trên Optimism đã có sự tăng trưởng chậm lại hẳn so với khoảng thời gian trước đó. 

Ngược lại về số lượng người dùng mới trên Optimism cũng sự về mức độ tăng trưởng thì theo chỉ số lượng Daily Transaction trên Optimism có khá nhiều dấu hiệu tích cực trong thời qua khi chứng kiến số lượng transaction trên Optimism gia tăng một cách đột biến và chạm mức ATH vào 27/03/2024 với 1.018.610 transaction. Lượng Daily Transaction trên Optimism đã tăng tức mức khoảng 400K lên mức khoảng 700K trans mỗi ngày.

Nếu chúng ta đặt các chỉ số on-chain của Optimism với Arbitrum thì rõ ràng Optimism đang tiếp tục bị bỏ xa bởi Arbitrum. Trong khi lượng người dùng trên Arbitrum bùng nổ mạnh mẽ trong thời gian qua, số lượng transaction cũng duy ở mức khoảng 2M transaction mỗi ngày thì chỉ số này của Optimism khiêm tốn hơn rất nhiều.

Hệ Sinh Thái Superchain Phát Triển Mạnh Mẽ

Tính đến thời điểm hiện tại đã có rất nhiều các dự án tham gia vào hệ sinh thái của Superchain bao gồm Base, Zora, Aevo, Mode Network, Lyra Finance, Polygon, Combo, Caldera, Magi, opBNB, Manta Pacific, Farcaster, DeBank, Accient8, Worldcoin,... Có thể thấy rằng Superchain đang bùng nổ hơn bao giờ hết.

Sự bùng nổ của Superchain đến từ 2 khía cạnh khác nhau bao gồm:

• Bản thân mỗi Superchain đều bùng nổ theo cách, chiến lược và đường hướng riêng của mình.
• Số lượng các dự án tham gia vào mạng lưới Superchain gia tăng không ngừng.

Superchain bùng nổ theo cả hai yếu tố trên. Đầu tiên, cùng nhìn vào các dự án trong hệ sinh thái Superchain đang bùng nổ như thế nào chúng ta dễ dàng thấy rằng:

• Base đang bùng nổ với làn sóng NFT và câu chuyện về Memecoin trên Farcaster. Có thể nói rằng Base đang là một trong những cánh chim đầu đàn cho hệ sinh thái Superchain.
• Blast đang thu hút người dùng nhờ những chiến lược xoay quanh Airdrop. Airdrop của Blast rất chi tiết và đi vào từng mảng, từng dự án và từng hoạt động từ đó giúp người dùng vừa làm quen, vừa tương tác và vừa kiếm được Airdrop thông qua trải nghiệm. 
• Các dự án mới triển khai bước đầu cũng bắt đầu thu hút một lượng người dùng nhất định có thể kể đến như Mantle, Mode Network hay Manta Network. 

Bên cạnh các Blockchain bùng nổ chúng ta cũng thấy được số lượng các dự án tham gia vào hệ sinh thái Superchain cũng có sự tăng trưởng theo thời gian:

• Một số nền tảng Bitcoin Layer 2 cũng sử dụng bộ công cụ OP Stack để xây dựng nền tảng của mình có thể nói đến như Rollux.
• Một số những DApp, Protocol thời gian gần đây đã chuyển mình thành một Layer 2 thông qua OP Stack như Lyra, Pika Protocol,...
• ...

Hệ Sinh Thái Optimism Tháng 5/2024 Với Ít Sự Đổi Thay

Những chỉ số on-chain trên Optimism

Nhìn vào TVL của Optimism chúng dễ dàng thấy rằng con số này đã không có sự thay đổi từ khoảng đầu tháng 08/2022 cho tới nay sau sự kiện mang tính lịch sử và bài học cho nhiều hệ sinh thái khác là bơm Incentive cho các Protocol và DApp. Chỉ còn khoảng 3 tháng nữa là chúng ta thấy trong suốt 2 năm qua TVL của cả hệ sinh thái Optimism mặc dù có tăng có giảm nhưng cũng chỉ loay hoay xung quanh khoảng $800M - $1B. Nếu nhìn sang Arbitrum thì giai đoạn tháng 8/2022 TVl của cả hệ sinh thái chỉ khoảng $600M thì hiện tại đã tăng trưởng xung quanh mức gần $3B.

Tất nhiên, con số thì không biết nói dối tại vì sao chúng ta lại có một hệ sinh thái Optimism rời rạc, kém phát triển đến như vậy thì chúng ta sẽ cùng nhìn vào bức tranh hệ sinh thái của họ.

Bức ảnh phía trên chúng ta thấy được bảng xếp TVL của các dự án trên hệ sinh thái Optimism vào thời điểm tháng 5/2024 và bức ảnh phía dưới vào thời điểm vào tháng 9/2023, chúng ta dễ dàng nhận thấy rằng vẫn là các dự án đó, vẫn với những vị trí quen thuộc đó. Ở vị trí dẫn đầu vẫn là Synthetix, Uniswap, Velodrome và AAVE V3.

Mặc dù không muốn so sánh nhưng chúng ta vẫn cần so sánh để thấy được sự thấy bức tranh DeFi trên Optimism trên thời gian qua không có bất kì sự đổi mới nổi bật nào. Nhìn sang Arbitrum chúng ta thấy một đợt thanh lọc các dự án thiếu hiệu quả với nhiều cái tên như Dopex, Jones DAO,Plustus DAO,... thậm chí là cả GMX cũng đánh mất vị trí dẫn đầu vào Pendle bởi vì đã không thực sự thành công với phiên bản V2.

Ngoài ra, nếu bạn để ý trong quá khứ Optimism thường xuyên nằm trong TOP 5 - 7 nền tảng có TVL lớn nhất thị trường Crypto. Nhưng giờ đây, Optimism chứng kiến sự vươn lên của Bitcoin, Merlin, Base, Blast,.. Một điều thú vị đó chính là việc Optimism bị vượt qua bởi chính những "bản sao" của mình là Base và Blast. 

Velodrome hướng tới metaDEX & Superchain

Đầu tiên vào tháng 2/2024, Velodrome tự tin tuyên bố với thị trường rằng mình là nền tảng metaDEX đầu tiên của thị trường với việc tập hợp được tất cả những tinh hoa của ngành DEX trong thị trường DeFi bao gồm:

• AMM: Mô hình vAMM của Uniswap V2, cAMM của Uniswap V3 và sAMM của Curve Finance.
• Liquid Locking Token: veVELO có thể giao dịch được.
• Auto-Voting: Tự động bỏ phiếu
• Phần thưởng: veVELO voters kiếm được 100% phí của nền tảng của stake.

Tương tự như Optimism hướng tới tầm nhìn Superchain thì Velodrome cũng có tầm nhìn tương tự. Kế hoạch của Velodrome đó chính là phát triển theo hướng multichain và sẽ multichain trên tất cả các Blockchain Layer 2 & Layer 3 trong hệ sinh thái Superchain. Tuy nhiên, lộ trình phát triển này sẽ được chia làm 3 giai đoạn khác nhau.

Đầu tiên, Velodrome Superchain Beta với các thông tin như:

• Các mô hình sAMM và vAMM sẽ được tự động triển khai trên mỗi Superchain để xây dựng thanh khoản ban đầu trên giao thức.
• Các Layer 2 và Layer 3 có thể sử dụng Native Token để bootstrap thanh khoản cho giao thức.
• Phí giao dịch sẽ được gộp lại và phân phối cho LPs dưới dạng phát hành VELO, tuy nhiên, bỏ phiếu sẽ chưa hoạt động.
• Tất cả các tính năng này sẽ có thể truy cập thông qua giao diện Velodrome.

Tiếp theo là giai đoạn Velodrome Superchain 1.0 bao gồm:

• Hỗ trợ bởi công nghệ và tiêu chuẩn tương tác đang được phát triển bởi OP Labs.
• Bỏ phiếu veVELO sẽ diễn ra trên OP Mainnet cho tất cả các Superchains, và các phần thưởng sẽ được cầu nối và luân chuyển đến LPs trên các mạng Superchain.
• Các giao thức có thể khuyến khích cử tri trên OP Mainnet hoặc trên các Superchains cụ thể. Cử tri nhận phần thưởng của họ trên các nền tảng mà chúng được gửi

Cuối cùng sẽ là giai đoạn Velodrome Superchain 2.0 bao gồm:

• Xây dựng thanh khoản sâu cho các tài sản quan trọng như ETH, WBTC, OP, LSTs và stablecoins, cũng như token Superchain.
• Khả năng tương tác giữa các Blockchain sẽ được thiết lập như bỏ phiếu, swap, cung cấp thanh khoản,...

Vì vậy, thay vì tạo ra các bản fork của Velodrome trên mỗi chain, Velodrome sẽ phát triển một hệ thống duy nhất có thể hoạt động trên nhiều chuỗi Layer 2 khác nhau, đảm bảo tính tương tác và thanh khoản được quản lý tập trung nhưng có khả năng phân phối rộng rãi.

Nhìn lại quá khứ của Velodrome chúng ta cũng thấy những sự bất đồng tương tự. Trong những ngày đầu Base ra mắt Velodrome đã rất nhanh chóng triển khai một bản fork của Velodrome trên Base chính là Aerodrome, khi đó cộng đồng có nhiều phản ứng tiêu cực cho rằng đội ngũ Velodrome chỉ tập trung vào lợi ích bản thân, những người nắm giữ veVELO cũng không nhận được gì từ việc Aerodrome thậm chí là thành công trong tương lai.

Khi đó, đội ngũ Velodrome đã đưa ra một số lí do bao gồm:

• Việc triển khai trên 1 Blockchain mới yêu cầu nhiều incentive để bootstrap thanh khoản trong bối cảnh VELO không thể di chuyển một cách Native sang Base nên việc triển khai một bản fork là cần thiết.
• Việc bỏ phiếu cross-chain gặp nhiều vấn đề và chưa thể thực hiện được ngay.

Rõ ràng trong bối cảnh hiện tại, Velodrome đã thay đổi chiến lược của mình thay vì phát triển các bản fork của mình trên các Blockchain khác nhau của Superchain thì định hướng sẽ quay lại Multichain, không biết vô tình hay hữu ý tất cả những vấn đề mà đội ngũ Velo từng chia sẻ trong quá khứ khi phát triển đã được giải quyết một cách triệt để trong lần thay đổi này.

Khó khăn trong Incentives được giải quyết bằng việc chính nền tảng Layer 2, Layer 3 đó sử dụng Native Token để làm Incentives cho Velodrome để bootstrap thanh khoản giao thức. Ngoài ra, việc bỏ phiếu cross-chain cũng được giải quyết một cách triệt để.

Aevo tiến lên Layer 2

Một dự án được kì vọng sẽ dần đầu mảng Derivatives trên Optimism sau những trường hợp không thật sự thành công như Perpetual Protocol hay Pika Protocol. Nhưng niềm vui ngắn chẳng tày gang Aevo đã công bố về việc xây dựng một nền tảng Layer 2 của riêng mình dựa trên bộ công cụ OP Stack của Optimism. Thực tế thì các nền tảng Derivatives nên xây dựng Blockchain riêng để tối ưu hóa về trải nghiệm, tốc độ và phí giao dịch cho người dùng.

Nhưng nếu hệ sinh thái Optimism -1 thì đồng nghĩa với hệ sinh thái Superchain +1, dù sao đi nữa thì Aevo vẫn nằm trong hệ sinh thái Otpimism theo một nghĩa khác. 

Vào ngày 16/05/2024, Aevo cũng gặp những vấn đề đầu tiên với cộng đồng của mình khi mà 100% lượng token RBN sau khoảng thời gian bị khóa trong 2 tháng đã được quy đổi thành công sang AEVO. Nhưng mà chính Token Release của Aevo đã làm cộng đồng phẫn nộ khi mà 100% tổng cung của AEVO sẽ được mở khóa trong cùng một thời điểm bao gồm cả của các nhà đầu tư nhỏ lẻ, các quỹ đầu tư, đội ngũ phát triển, Foudantion,...

Tuy nhiên, Tokenomics của Aevo đã được công bố rõ ràng từ ngay thời điểm bản đầu và Aevo không hề có ý định lấp liếm kế hoạch của mình.

Exacly & Một số những cập nhật nổi bật

Vào tháng 3/2024, Exactly Protocol đã nâng cấp Mô hình Lãi Suất (IRM v2). Nâng cấp này giúp phát hiện lãi suất biến đổi và cố định tốt hơn. Bây giờ, lãi suất biến đổi phụ thuộc vào mức độ sử dụng của quỹ biến đổi và mức độ sử dụng chung của tất cả quỹ trong giao thức. Nhờ sự thay đổi này, việc điều chỉnh lãi suất sẽ dễ dàng hơn và yêu cầu dự trữ sẽ thấp hơn, giúp phân bổ vốn hiệu quả hơn.

Sự thay đổi này được thiết kế để người dùng không nhận thấy sự khác biệt trong lãi suất khi mức độ sử dụng chung ở mức thấp hoặc trung bình. Chỉ khi mức độ sử dụng chung cao, các tính năng mới sẽ hoạt động đầy đủ để ngăn ngừa các vấn đề thanh khoản.

Tiếp theo, Exactly Protocol đã ra mắt tính năng thanh toán nhiều kỳ trong một giao dịch để giúp người dùng quản lý khoản vay linh hoạt hơn. Tính năng này cho phép người dùng vay một tài sản và trả nợ trong tối đa sáu kỳ cố định, mỗi kỳ có lãi suất xác định trước. Điều này giúp người dùng dễ dàng dự đoán chi phí và lập kế hoạch tài chính.

Cập Nhật GameFi Và NFT Trên Optimism

Một số những hoạt động nổi bật với NFT & Gaming trên Optimism

Những cập nhật xung quanh Optimism trong thời gian gần đây vẫn xoay quanh câu chuyện về Superchain. 

• Vào ngày 19/04/2024, Optimism đã thông báo ra mắt MyShell Layer2 được xây dựng trên OP Stack cùng với sự hỗ trợ của EigenDA.
• Vào ngày 01/05/2024, Boost đã thông báo ra mắt Boost Creator Fund để hỗ trợ sự phát triển của người sáng tạo trên Superchain. Để hỗ trợ sự phát triển của người sáng tạo trên Superchain, bắt đầu từ ngày 4 tháng 5 (kéo dài bốn tuần), quỹ sẽ hỗ trợ các nền tảng Zora, Sound và Mirror mint NFT bằng cách sử dụng Boost on Optimism Superchain (bao gồm Base, OP Mainnet, Mode, Zora) với tổng cộng 100.000 OP sẽ được phân phối cho số lượng người sáng tạo.

Cập nhạt mảng Gaming trên Optimism

Có lẽ sự quan tâm của Optimism dành nhiều hơn cho Superchain vì vậy mảng GameFi thực sự không nhận được nhiều sự chú ý. Bằng chứng là chỉ có 5 dự án game được xây dựng trên hệ sinh thái Optimism và tất cả đều đi theo hướng Multichain chứ không phải native trên mỗi Optimism. 

Cập nhạt mảng NFT trên Optimism

Mảng NFT trên Optimism thực sự phong phú hơn nhiều so với GameFi với đầy đủ cơ sở hạ tầng từ:

• NFT Marketplace: Opensea, Wen Moon Market, TofuNFT,...
• NFT Launchpad: Zero Code NFT, Omni X,..
• NFT Tool: NFT-Inator, Bueno, NiftyKit

Các bộ sưu tập NFT trên Optimism cũng rất đa dạng thuộc nhiều thể loại khác nhau như PFP NFT thì có OptiPunks, Apetimism,... hay Generative art thì có Circular Art, OptiNouns,... Tuy nhiên NFT trên Optimism cũng gặp tình trạng tương tự như trên Arbitrum đó là dù có rất nhiều bộ sưu tập và cơ sở hạ tầng đầy đủ nhưng lại không nhận được nhiều sự chú ý trên thị trường.

Lí giải cũng tương đối đơn giản, đầu tiên không có bất kì một nền tảng Social nào đủ mạnh trên Optimism để mọi người xây dựng cộng đồng, văn hóa và cũng đặt nền móng cho sự phát triển của các bộ sưu tập NFT, điều này trên Base  đang có với Farcaster. 

Thứ hai Optimism không đưa ra bất kì nguồn Incentive nào dành cho mảng NFT vì vậy chẳng có một dự án hay người dùng nào tự nhiên di chuyển từ Ethereum hay Solana sang Optimism vì không nhận được lợi ích tương xứng. Nhìn lại case Incentive thì phải kể đến Avalanche, họ đã hợp tác với Hyperspace để triển khai chương trình Incentive dành cho người dùng giao dịch NFT trên Avalanche cũng như nhiều chương trình hỗ trợ các nghệ sĩ. Điều này đã phát huy tác dụng ngay lập tức khi mảng NFT trên Avalanche bùng nổ chỉ một thời gian ngắn sau đó. 

Tổng Kết

Có thể thấy rằng ở thời điểm hiện tại đội ngũ phát triển của Optimism và OP Labs đang tập trung 100% vào câu chuyện của Superchain, điều đó dẫn tới DeFi, NFT & Gaming trên hệ sinh thái Optimism không được phát triển mạnh mẽ. Mong rằng qua bài viết này mọi người có thể cập nhật thêm những thông tin về hệ sinh thái Optimism tháng 5/2024.