Vậy là bốn tháng đầu năm 2024 đã chính thức trôi qua, với mình 4 tháng này cảm xúc đi qua nhiều cung bậc khác nhau, đặc biệt bản thân mình cũng rút ra được nhiều bài học quý giá, từ đó mình cũng muốn chia sẻ với mọi người để mọi người không bị lặp lại những sai lầm mình mắc phải. Mong rằng chuỗi bài viết Nhìn Lại sẽ đưa lại cho mọi người nhiều kiến thức và kinh nghiệm Crypto nhất.
4 Tháng Đầu Năm & Những Thành Tựu Đạt Được
Jupiter nỗ hũ & bài học về sự kiên trì
Sau bao ngày tháng chờ đợi thì cuối cùng Jupiter Exchange đã chính thức ra mắt Token và có một đợi Airdrop không thể công bằng hơn dành cho những người dùng đã ủng hộ họ. Bản thân mình làm Jupiter Exchange từ những thời điểm đầu tiên khi dự án ra mắt sản phẩm, mình dùng Jupiter tại thời điểm đó vì 2 lí do chính:
- Jupiter thật sự đã làm rất tốt trong một vai trò là DEX Aggregator khi mang lại cho người dùng tỷ lệ tốt nhất đi kèm với đó là giao dịch tất cả các loại tài sản trên Solana.
- Bởi vì sản phẩm của Jupiter thật sự tốt nên mình triển khai làm Airdrop với Jupiter trong cùng thời điểm.
Tại thời điểm đó đội ngũ phát triển của Jupiter Exchange liên tục nói về việc họ không có kế hoạch ra mắt token bởi vì trước đó họ có xây dựng một dự án là Mercurial Finance thì tất cả lợi ích của Jupiter Exchange sẽ hướng về token MER của Mercurial Finance. Tuy nhiên, mình vẫn có niềm tin nào đó về việc Jupiter Exchange sẽ ra mắt token trong tương lai chính vì vậy mình đã đồng hành của Jupiter trong suốt giai đoạn 2021 - 2022, đến 2023 do làn sóng của Layer 2 nên mình không còn tham gia, sử dụng trên Solana nhiều.
Sự kiên trì đã ghi nhận thành quả khi mình nhận được khoảng gần 7.000 JUP trong đợt Airdrop vào những ngày cuối cùng của tháng 1/2024. Tới thời điểm hiện tại mình vẫn chưa bán bất kì một JUP nào bởi thị trường tăng trưởng, tương lai sáng lạn của Jupiter vẫn ở phía trước. Thực tế chi phí để làm Jupiter không quá đáng kể.
Jupiter một lần nữa nhắc lại cho mình một bài học về sự kiên trì và bền bỉ. Hiện tại, mình vẫn tiếp tục duy trì tinh thần với các dự án như LayerZero, Li.Fi, zkSync, Scroll, Base,... Kể cả các dự án này có gặp nhiều FUD từ thị trường nhưng khi phân tích cơ bản không thay đổi thì mình vẫn sẽ đồng hành cùng dự án.
Wormhole Airdrop & bài học về sự chủ quan
Thực tế thì trong suy nghĩ của mình chưa bao giờ nghĩ về việc Wormhole sẽ ra mắt Token và mình biết suy nghĩ đó của mình, mình cũng không bao giờ nghiêm túc xem lại vấn đề về việc liệu Wormhole có ra mắt token hay không? Sau sự cố được giải cửu bởi Jump Crypto mình từng nghĩa rằng Wormhole sẽ phát triển theo hướng như Consensys, chính vì thế mình đôi khi mới sử dụng Wormhole trong một số tính huống bắt buộc khi phải đi qua Solana.
Mình cũng nhận được một số lời khuyên về việc nên làm Wormhole vì có khả năng dự án sẽ ra Token để đền bù cho các VCs đã cứu họ trong quá khứ và bản thân Wormhole cũng đã kêu gọi hàng trăm triệu đô từ các quỹ khác nhau trong thị trường. Nhưng bằng một lí do nào đó mình vẫn không làm Wormhole, có thể nói rằng đây là một trong những bài học lớn của mình trong giai đoạn đầu năm 2024.
Ether.fi, YT eETH, Pendle & thành quả từ việc nhận định xu hướng
Mình có cơ hội tiếp xúc và làm việc với đội ngũ Pendle từ khá sớm trước khi ra mắt YT dành cho các dự án Liquid Restaking thì trước đó Pendle đã khá thành công với mảng Liquid Staking và Real World Assets. Chính vì làm việc từ sớm với Pendle nên khi Pendle có mô hình với các Liquid Restaking mình đã rất hào hứng. Sau khi tìm hiểu mình biết rằng việc nắm giữ YT của một LRT không chỉ cho mình lợi nhuận từ Staking, Restaking mà còn toàn bộ lượng Point mà tài sản đó sản sinh ra.
Chính vì vậy mình đã quyết định bỏ ra khoảng 4K để mua YT eETH, tại thời điểm đó tỷ lệ là 1 - 20 có nghĩa là mình bỏ ra 1 ETH để mua được 20 YT eETH thì số Point mình thu về tương đương với 20 ETH. Sau cùng mình đã thu về tổng cộng:
- Khoản lỗ $1.000. Mình bán YT eETH trước khi dự án công bố Snapshot mình mình lo lắng khi Snapshot xong mọi người sẽ bán trước. Tuy vậy đời không như là mơ khi mà Ether.fi công bố Snapshot thì YT lại tăng giá, lẽ ra mình đã không mất khoản tiền này. Nhưng sau này với Renzo thì lại khác thì Renzo công bố Snapshot thì giá lại giảm.
- Mình thu về khoảng hơn 400K Ether.fi Point chỉ sau khoản vài ngày tham gia mua YT eETH, điều này mang về cho mình khoảng gần $3.000.
- Mình thu về khoảng hơn 300K EigenLayer Point dự kiến sẽ đổi thành EIGEN trong tương lai gần.
Với việc nắm bắt xu hướng sớm khi thị trường còn rất ít người chú ý tới, kể cả khi đó mình có viết bài hướng dẫn mọi người tham gia YT của Pendle nhưng hầu hết không ai tham gia thì mình đã thu về một chút trái ngọt. Tuy nhiên, sau sự thành công của Ether.fi thì YT trên Pendle trở nên FOMO, có rất nhiều người không hiểu biết tham gia, chính vì vậy mình rút dần khỏi cuộc chơi này cho tới khi mọi người từ bỏ nó hết.
4 Tháng Đầu Năm & Những Thất Bại, Kinh Nghiệm Crypto Nhận Về
Wormhole & bài học về FOMO, phân bổ vốn
Wormhole là một bài học lớn dành cho mình về việc phân bổ vốn và FOMO quá đà trước những thành công đã đạt được trong quá khứ. Đối với Wormhole thì đây là một kèo cung cấp thanh khoản, trước Wormhole:
- Mình cung cấp thanh khoản cho JTO có lời khoảng 50% (trên tổng số tiền cung cấp thanh khoản) sau 2 tiếng.
- Mình cung cấp thanh khoản cho JUP có lời khoảng 90% (trên tổng số tiền cung cấp thanh khoản) sau 2 tiếng.
- Mình cung cấp thanh khoản cho ENA có lời khoảng 20% (trên tổng số tiền cung cấp thanh khoản) sau 2 tiếng.
Sau những thành công như vậy thì tới kèo Wormhole thì mình đã tất tay bao gồm toàn bộ Stablecoin (mình để dành trong suốt năm 2023 từ việc cash out airdrop, chốt lời altcoin,..) mình đem cung cấp thanh khoản cho Wormhole, cuối cùng mình đu đỉnh Wormhole ở mức giá khoảng $1.2.
Có lẽ việc phân bổ vốn, không allin là điều thường ngày chúng ta vẫn nói với nhau và mình vẫn nói với mọi người như một kinh nghiệm Crypto đơn giản, dễ hiểu nhất. Tuy nhiên, có lẽ lần này sẽ là lần mình học được nhiều nhất và thấm nhất. Cũng từ bài học này mình tự đặt ra một số các quy định, nhắc nhở bản thân như:
- Đối với ngay cả những kèo tự tin nhất cũng sẽ di chuyển tối đa là 50% tổng số lượng Stablecoin còn lại.
- Luôn nhắc nhở bản thân khi mình gần chiến thắng nhất cũng là thời điểm mình dễ thất bại nhất.
- Khi mình cảm thấy tự tin nhất là lúc mình sẽ đu đỉnh.
Renzo Protocol, EigenLayer & bài học về sự tính toán chưa kĩ càng
Đối với Renzo Protocol & EigenLayer mình đã có một số những sai lầm trong việc timing dẫn tới kế hoạch sai lầm và tất nhiên một kế hoạch tồi không thể tạo ra một kết quả tốt. Mình đã chính xác khi timing được thời điểm Ether.fi ra token từ đó mình đã mua số lượng lớn YT eETH để kiếm Point trong thời gian ngắn. Đi kèm với đó là việc EigenLayer dự kiến cuối năm mới mainnet làm mình nghĩ các dự án Liquid Restaking và chính bản thân EigenLayer sẽ không đẩy mạnh việc ra token.
Với nhận định như vậy mình đợi cho làn sóng FOMO YT của Renzo Protocol, Puffer Finance và Zicuit có phần hạ nhiệt mình mới chính thức tham gia cuộc chơi. Tuy nhiên nhận định của mình đã sai và sau đó lần lượt Renzo Protocol và EigenLayer đều công bố ra mắt token sớm hơn mình nghĩ rất nhiều, tất nhiên kế hoạch của mình đã bị vỡ lở.
Lẽ ra mình đã có 1 thời điểm có thể sửa sai là thời điểm EigenLayer ra mắt mainnet sớm hơn dự kiến từ đó việc ra mắt token cũng sẽ sớm hơn dự kiến mà thông thường các dự án Liquid Restaking sẽ phải ra mắt token trước EigenLayer, nhưng mình đã không thay đổi để phù hợp với tình hình thị trường. Nếu thời điểm đó mình quyết tâm đấm mạnh thì có lẽ mình đã có một kết quả lạc qua hơn rất nhiều.
Đây là một bài học lớn cho mình để thấm nhuần câu "kẻ thức thời mới là trang tuấn kiệt". Có lẽ trong tương lai các kế hoạch cần có sự thay đổi nhanh chóng khi thị trường có sự biến đổi sớm hơn dự kiến. Vậy là cuốn sách kinh nghiệm Crypto của mình lại dày thêm một phần.
Runes Protocol & Bài học về sự "xem thường"
Mình được một người em trong team NFT đã bắt đầu nói rất nhiều về Runes Protocol từ thời điểm Quý 4/2024, sau sự trỗi dậy của BRC 20 sau đó thành Inscription đi khắp các hệ sinh thái. Tuy nhiên thời điểm đó mình lại khá xem thường Runes Protocol bởi vì nó chẳng có gì đặc biệt, nó cũng chỉ đơn giản là một tiêu chuẩn phát hành token trên mạng Bitcoin có sự nâng cấp so với BRC 20.
Chính vì sự coi thường như vậy mà mình đã bỏ lỡ cơn sóng Runes Protocol với quá nhiều cơ hội ngon ăn. Tại thời điểm khi mình bắt đầu quan tâm về Runes Protocol thì Runestones lúc đó đã đang ở mức khoảng 0.04 BTC (tăng trưởng 300% so với mức giá đáy khoảng 0.01 BTC), nhận định rằng đã quá FOMO nên mình không tham gia nữa, cuối cùng Runestones đã chạm mức gần 0.1 BTC.
Trong quá khứ, theo kinh nghiệm Crypto bản thân mình đã luôn nhắc nhở bản thân từ chu kì trước khi bỏ lỡ cơn sóng GameFi & Metaverse đó chính là luôn luôn mở rộng cái não để đón nhận tất cả những xu hướng mới. Vậy là lần này mình vẫn chưa thể học được hết toàn bộ bài học nữa. Runes Protocol một lần nữa nhắc mình về việc hãy luôn cởi mở nhất là trong thị trường Crypto.
Ethereum, Layer 2 & Bài học về việc quá chắc chắn
Ethereum và Layer 2 là câu chuyện thiên về đầu tư hơn. Mình đã có những nhận định đưa ra rằng:
- Ethereum nhờ sóng ETF Spot sẽ kéo được cả hệ sinh thái của mình đi lên bao gồm Layer 2, DeFi, NFT, GameGi,...
- Layer 2 sau bản cập nhật Cancun Upgrade sẽ có sự tăng trưởng mạnh mẽ khi phí giao dịch giảm mạnh.
- Số lượng các Layer 2 ngày càng đông, VCs đầu tư vào Layer 2 ngày càng nhiều nên động lực tăng trưởng ngày càng cao.
Rõ ràng, sau một khoảng thời gian dài nắm giữ các Layer 2 thì performent của ARB, OP, STRK, MNT,... đang không thật sự nổi bật so với thị trường chung đặc điểm như trường hợp của ARB. Theo góc nhìn của mình có thể thời điểm hiện tại các Market Maker vẫn chưa thật sự muốn đẩy các dự án này bởi phân tích cơ bản quá tốt dẫn tới có quá nhiều người tham gia.
Bên cạnh đó, với việc ra mắt từ sớm với mức định giá hàng chục tỷ đô cũng là một rào cản với các dự án Layer 2. Với việc khi ra mắt vốn hóa đã quá cao làm cho việc tăng trưởng của các Layer 2 cũng sẽ gặp khó. Vậy kế hoạch tiếp theo của mình với các dự án Layer 2 là gì? Theo cảm qua cá nhân, mình vẫn sẽ tiếp tục nắm giữ trong suốt giai đoạn tiếp theo, mình tin rằng sẽ có những giai đoạn mà các nhà đầu tư rời bỏ các dự án này và việc tăng trưởng sẽ trở nên dễ dàng hơn.
Playbook Của Mình Đã Thay Đổi Trong Giai Đoạn Tiếp Theo
Tận dụng những cơ hội cuối cùng của Restaking
Với việc Renzo Protocol và EigenLayer ra mắt Airdrop không phù hợp dấn tới cộng đồng trở nên không còn quá lạc quan về Airdrop đặc biệt các dự án có chương trình Earn Point. Đối với mình khi người khác sợ hãi là tới lượt mình tham lam, tính đến thời điểm hiện tại nếu nó dự án chất lượng trong mảng Restaking sẽ chỉ còn một vài cái tên như Puffer Finance, Rio Network và Kelp DAO.
Mình sẽ đặt ưu tiên hàng đầu cho Puffer Finance vì nói về công nghệ thì Puffer Finance thật sự đang bỏ khá xa các đối thủ của mình như Ether.fi, Renzo Protocol và Kelp DAO. Sau đó sẽ tới Kelp DAO và cuối cùng là Rio Network (hiện tại Rio Network vẫn chưa triển khai mainnet, khi triển khai mainnet sẽ là ưu tiên thứ hai).
Có nhiều thông tin về việc Puffer Finance sẽ sớm ra mắt mainnet đi kèm với đó là ra mắt Token. Chính vì vậy, sẽ cần phải làm nhanh hơn và nhiều hơn nếu muốn bắt trọn con sóng của Puffer trước khi chuyển sang ngành mới.
Tập trung cho các cơ hội trên mạng Bitcoin
Mình đã có rất nhiều bài viết về Bitcoin mọi người có thể tham khảo lại bao gồm:
Mình tin rằng Bitcoin sẽ lãnh đạo chu kì này và các xu hướng xoay quanh Bitcoin như BRC 20, Runes Protocol, Ordinals NFT, Bitcoin Layer, BTCfi,... sẽ bùng nổ trong thời gian sắp tới. Chính vì vậy ở thời điểm hiện tại chính là lúc:
- Chờ đợi cơn sốt Runes Protocol nguội trở lại và tìm kiếm các dự án tiềm năng.
- Tìm kiếm các bộ sưu tập Ordinals NFT có lộ trình, chiến lược, đội ngũ phát triển rõ ràng.
- Airdrop của các nền tảng Bitcoin Layer 2 khá đáng chú ý trong thời gian sắp tới.
Đánh giá các xu hướng đang chìm nhưng có thể bùng nổ trở lại
Mình thấy rằng thị trường Crypto giai đoạn vừa qua chứng kiến nhiều xu hướng đi theo biểu đồ hình sin như ra mắt một cách bùng nổ, sau đó trải qua giai đoạn thanh lọc và tăng trưởng trở lại. Một số những ví dụ điển hình chúng ta từng thấy trong thời gian qua như sự trở lại của BRC 20 và xu hướng Inscriptions phủ khắp các Blockchain, Ethereum NFT cũng trở lại đầy ấn tượng, mảng AI cũng liên tục được đảo nóng với thời gian quay vòng quá ngắn,... Vậy thì đâu là những xu hướng đang đi xuống và trong giai đoạn thanh lọc mà chúng ta cần quan tâm lúc này? Một số cái tên mọi người có thể tham khảo như:
- Ethereum NFT
- Layer 2
- Runes Protocol/BRC 20
- AI/dePIN
- GameFi
- Layer 1
Solana & Những cơ hội tiếp theo
Chúng ta đã chứng kiến làn sóng Airdrop trên Solana thế hệ thứ hai dần dần đi qua với nhiều cái tên nổi bật như Jupiter Exchange, Jito Labs, Wormhole, Parcl, Zeta Markets, Tensor, Drift Protocol và cũng chỉ còn sót lại một vài cái tên của thế hệ thứ hai vẫn chưa triển khai Airdrop như Backpack, Marginfi,... thì việc làm Airdrop trên hệ sinh thái Solana đã bắt đầu chuyển sang các dự án thế hệ thứ ba với nhiều cái tên như Sanctum, deBridge, Flexlend, Juicer, Sniper,...
Với mình thì đây vừa là cơ hội nhưng rủi ro cũng nhiều hơn thế hệ thứ hai rất nhiều bởi hầu hết các dự án trên đều là các dự án mới, các dự án này vẫn chỉ đang trong quá trình xây dựng và hoàn thiện sản phẩm, bên cạnh đó hầu hết các dự án mới này đều chưa ra kêu gọi vốn từ các quỹ đầu tư nên rủi ro sẽ cao hơn rất nhiều.
Trong quá khứ đối với các dự án thế hệ đầu tiên trên hệ sinh thái Solana cũng có nhiều Airdrop khổng lồ đến từ Orca, Jet Protocol hay Marinade Finance, nhưng bên cạnh đó cũng không thiếu các dự án đã quay lưng với cộng đồng như Apricot, Solend,...
Tiếp tục tìm kiếm những dự án giúp thay đổi vị thế
Mình là một người ham khám phá tìm kiếm ra những xu hướng, Alpha, Hidden Gem ở trong thị trường Crypto nên việc tiếp tục tìm kiếm những điều mới trong danh sách này là điều dễ hiểu. Mình tin rằng với sự chăm chỉ và kiên trì việc phát hiện ra một xu hướng tiềm năng, một dự án mà nhiều người còn chưa động tới là hoàn toàn có khả năng.
Mình tin rằng các dự án có thể giúp thay đổi vị thế thường là các dự án được đánh giá thấp, không được nhiều người quan tâm hay các xu hướng trở nên quá khó hiểu đối với người dùng (người ta chỉ thực sự tìm hiểu về nó khi nó bùng nổ mà thôi).
Tổng Kết
Trên đây là một tổng kết nhỏ về những gì mình đã làm được, những thất bại và đi kèm với đó là những bài học, kinh nghiệm Crypto vô cùng đáng giá của mình trong khoảng thời gian ngắn vừa qua. Mong rằng qua bài viết này có giúp mọi người tránh đi vào vết xe đổ của mình trong thời gian sắp tới.
💁 Disclaimer: Tất cả bài viết của Hak Research được cung cấp với mục tiêu là chia sẻ kiến thức và không được xem là lời khuyên đầu tư.
- OpenLayer Là Gì? Tổng Quan Về Tiền Điện Tử OpenLayer - November 20, 2024
- Hermetica Là Gì? Tổng Quan Về Tiền Điện Tử Hermetica - November 20, 2024
- Gevulot Là Gì? Tổng Quan Về Tiền Điện Tử Gevulot - November 19, 2024