Fan Token Là Gì? Những Nền Tảng Fan Token Đang Có Mặt Trên Thị Trường

Fan Token là gì? Fan Token là một loại tài sản kỹ thuật số được thiết kế để trao thưởng cho người hâm mộ thể thao bằng cách cung cấp các lợi ích dành cho thành viên. Những thành viên nắm giữ fantoken sẽ được hưởng nhiều đặc quyền riêng của câu lạc bộ thể thao đó. Vậy Fan Token có gì đặc biệt và tại sao nó lại thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư hãy cùng HAK Research tìm hiểu trong bài viết này nhé.

Fan Token là gì?

Tổng quan về Fantoken

Fan Token là một loại tài sản tiền điện tử được xây dựng trên công nghệ blockchain tồn tại dưới dạng Token và trao quyền cho người hâm mộ. Chúng giúp họ liên kết, tương tác với các đội thể thao yêu thích của mình. Các câu lạc bộ thể thao này có thể là đến từ bất cứ lĩnh vực thể thao truyền thống nào hiện nay. Nhưng hơn cả, lúc này mới chỉ có những fantoken về bóng đá, E-sport, xe đua công thức 1 đang còn mặt trên thị trường Crypto. Điều này cho thấy, tương lai sẽ còn rất nhiều lĩnh vực thể thao lớn khác có thể tham gia vào lĩnh vực này.

Điều làm Fan Token khác biệt với các Token đơn thuần đó là ngoài việc có thể mua bán, giao dịch trên thị trường Crpto, chúng còn còn có thể giúp người dùng nhận được những tiện ích, đặc quyền ngoài đời thực khi nắm giữ nó. Hơn thế, đây cũng là một loại tài sản giúp cho cả nhà phát hành (cụ thể là các Câu Lạc Bộ) và các fan hâm mộ của họ đều được hưởng lợi khi giúp cho những thương hiệu lớn gia tăng mức độ phủ sóng trên toàn cầu và tạo ra nguồn doanh thu mới nhờ sự kết nối của những người hâm mộ trên toàn cầu.

Ngoài ra Fan Token cũng không phải là 1 NFT, nó khác chúng ở chỗ có thể thay thế được khi một Fan Token sẽ bằng một Fan Token cùng loại khác như thuật ngữ cộng đồng Crypto hay nói 1 BTC = 1 BTC. Đây được coi là một bước tiến trong ngành Blockchain và tiền điện tử khi đã dần tiếp cận tới đời sống tinh thần của chúng ta.

Bối cảnh ra đời của Fan Token

Với việc nhu cầu giải trí toàn cầu đang tăng lên nói chung, những thương hiệu lớn sẽ không muốn vì một chút rào cản địa lí mà bỏ đi những cơ hội kiếm lợi nhuận tối đa hóa doanh thu thương mại. Điểm bất cập của việc sử dụng Internet đơn thuần đó là quyền truy cập bị giới hạn IP hay liên quan tới vấn đề hạn chế luật pháp của từng quốc gia. 

Vì thế, khái niệm Fan Token lần đầu tiên được xuất hiện vào tháng 7 năm 2019 khi dự án Chiliz lần đầu tiên được phát hành và giới thiệu tới cộng đồng Crypto. Họ đóng vai trò là nơi cung cấp cho các đối tác thể thao truyền thống phát hành ra Fan Token của mình. Các đồng Fan Token đó sẽ được hỗ trợ bởi nền tảng Socios và sẽ được phân phối tới những người dùng đầu tiên thông qua hình thức FTO.

Theo sau đó, tới lượt Binance - Sàn Giao Dịch tiền điện tử hàng đầu hiện nay cũng không muốn bỏ lỡ thị phần và cũng trở thành nền tảng thứ hai phát hành các Fan Token với dự án đầu tiên là LAZIO dưới hình thức Launch Pad vào tháng 10 năm 2021.

Fan Token Hoạt Động Như Thế Nào?

Trước tiên để một Fan Token chính thức được phát hành nó cần tuần thủ về các quy định nghiêm ngặt về những yếu tố sau đây:

1. Commercial - Đây còn được gọi là quyền thuộc về thương mại.

Khi soạn thảo các văn bản, điều luật ký kết hợp tác Socios hoặc các nền tảng phát hành Fan Token khác các CLB cần xem xét liệu các nguồn doanh thu mới có bị làm ảnh hướng tới nguồn doanh thu cũ của họ hay không. Ví dụ như ưu đãi về việc giá vé nếu người dùng sở hữu Fan Token có thể nhận được chúng một cách miễn phí hay giảm giá lớn họ sẽ mất đi một phần lợi nhuận từ việc bán giá vé trực tiếp trên Website. Các CLB và nhóm pháp lý của họ sẽ cần phải xem xét cực kỳ cẩn trọng để kí kết thỏa thuận.

Đối với các hiệp hội thể thao quốc gia, đơn cử như bóng đá quốc gia của Bồ Đào Nhà và Argentina đã đồng ý với các thỏa thuận của hợp tác của Socios dựa trên cơ cấu công ty doanh nhiệp và mô hình tài chính của các hiệp hội này. Họ cần xem xét những quyền có thể được cấp cho Socios.

Bởi vì khái niệm Fan Token vẫn còn khá mới và bản chất cũng là một đồng tiền điện tử với sự giao động giá cả giữa cung và cầu, họ sẽ chỉ chú tâm vào số liệu tiếp cận khách hàng mới thay vì là số liệu tài chính lớn như các phương tiện truyền thống. Tóm lại, họ sẽ cần những thẩm định nâng cao về cả bảo mật thanh toán lẫn thẩm định để trước khi cùng nền tảng phát hành đó ra mắt chính thức Token.

2. Quyền sở hữu trí tuệ

Đối với cả Socios hoặc Binance Fan Token hay bất cứ nền tảng nào khác, việc đảm bảo rằng người dùng nhận ra được mối liên kết giữa CLB và Fan Token là điều vô cùng cần thiết và tối quan trọng. Socios hoặc Binance Fan Token sẽ sử dụng luôn tên thương hiệu CLB luôn khi đề cập tới Fan Token cụ thể đó. Ngoài ra họ cũng sẽ sử dụng luôn Logo của CLB trên trang Web và các kênh truyền thông khác để giới thiệu và Maketing.

Khi ký kết thỏa thuận hợp tác đó, các CLB cũng sẽ áp dụng và đồng ý cho các nền tảng phát hành token sử dụng tài sản trí tuệ của họ (LOGO thương hiệu). Việc chấm dứt thỏa thuận hợp các cũng sẽ chấm dứt luôn các quyền sở hữu trí tuệ này. Tuy nhiên chưa rõ hậu quả của việc ngừng gia hạn này sẽ ra sao khi chúng ta có một vài giả định như sau:

Ví dụ:

• Khi CLB Manchester City ngừng gia hạn hợp đồng với Socios. Việc vẫn sử dụng hình ảnh Logo của Man City cho đồng Fan Token CITY của mình tới từ Socios sẽ bị vi phạm quyền sở hửu trí tuệ và sẽ bị phạt như thế nào?
• Nếu một CLB tuyên bố phá sản hay đổi chủ và ngừng hợp tác với Socios giá trị của Fan Token này có bị ảnh hưởng như thế nào?

3. Công ty chủ quản

Bởi vì bản chất các CLB bóng đá lớn hay thương hiệu lớn đều có những giá trị cổ phiếu, chứng khoán nhất định. Họ cần xem xét thật rõ những quyền lợi của chủ sở hữu Fan Token nói chung và không làm ảnh hưởng tới các cổ đông. Những đề xuất biểu quyết của đội bóng sẽ được cân nhắc nằm cho phạm vi thẩm quyền nhất định và không vượt quá khuôn khổ cho phép của giới thượng tầng CLB. Từ đó, mới có thể cho phép các CLB phát hành Fan Token một cách hợp pháp để có những giá trị sử dụng và tầm ảnh hưởng riêng của chúng.

Những Tiện Ích Mà Fan Token Mang Lại

Những người nắm giữ Fan Token sẽ có những quyền lợi và tiêu chí nằm trong khuôn khổ nhất định của các CLB thể thao đó cho phép. Cụ thể là:

• Tham gia bỏ phiếu, biểu quyết với những quyết định của đội thông qua ứng dụng và dịch vụ của các nền tảng phát hành Fan Token hợp tác (Surveys and Activities).
• Chủ sở hữu Fan Token có quyền truy cập vào phần thưởng của người hâm mộ, bộ sưu tập kỹ thuật số và điểm khách hàng trung thành (Loyalty Subscription).
• Nhận được những ưu đãi hoàn tiền từ các cửa hàng trực tuyến chính thức (E-Commerce).
• Chủ sở hữu Fan Token có cơ hội nhận được các chương trình khuyến mãi về vé tham dự các trận đấu của câu lạc bộ, được gặp gỡ các thành viên ngoài đời thật và xin chữ ký của các thành viên (Advantages).
• Người nắm giữ Fan Token sẽ có quyền truy cập vào nhiều nhiệm vụ và tính năng trò chơi trên các nền tảng phát hành. (Games and Missions).
• Những người nắm giữ Fan Token sẽ có thể quyên góp trực tiếp cho đội mà họ thích và đổi lại nhận được huy hiệu khách hàng thân thiết hoặc NFT. (Donation).

Ưu Và Nhược Điểm Của Fan Token

Ưu điểm của Fan Token

• Fan Token cho phép cả ba bên là người dùng, các thương hiệu lớn, các nền tảng phát hành đều được hưởng lợi với những mục đích riêng biệt.
• Đối với các thương hiệu thể thao lớn, đây là cách vô cùng tuyệt với để họ mở rộng số lượng fan cũng như người dùng và không gặp một chút rào cản nào. Từ đó giúp họ có thể gia tăng độ nhận diễn thương hiệu cùng nguồn doanh thu mới được gia tăng.
• Đối với người dùng hay Fan hâm mộ, nó có nhiều cách hơn để tiếp cận với từng Idol hay đội tuyển, CLB mình yêu thích. Hơn thế còn nhận được ưu đãi giảm giá từ CLB dưới nhiều hình thức và có tiếng nói hơn trong CLB. Ví dụ như biểu quyết đuổi HLV Erik ten Hag trong CLB MU nếu đội bóng này phát hành Fan Token.
• Đối với các nền tảng phát hành Fan Token, họ cũng sẽ nhận được một phần doanh thu chia sẻ từ các CLB theo từng thỏa thuận hợp tác riêng có trong hợp đồng. Ngoài ra họ cũng sẽ có một tệp cộng đồng người dùng lớn củng cố vững chắc cho hệ sinh thái để phát triển và mang lại nhiều lợi ích hơn nữa.
• Mọi thứ đều được minh bạch trên Blockchain, không thể làm giả và không thể sao chép.
• Giúp các CLB bóng đá lớn có thể giải quyết bài toán về luật công bằng tài chính nhờ vào việc trả lương cho các cầu thủ, hay các điều khoản chuyển nhượng thế chấp bằng Fan Token.

Nhược điểm của Fan Token

• Fan Token thời điểm này còn khá mới và gây nhiều khó khăn trong quá trình tiếp cận cho một số cộng đồng fan hâm mộ.
• Fan Token có quá ít tính phi tập trung, như có một số vấn đề mình có vừa chia sẻ ở trên, vẫn chưa có thể chắc chắn được nếu CLB này đổi chủ với vị thế là một ông chủ mới có những chính sách thắt chặt hay lược bỏ quyền lợi Fan Token hoặc CLB phá sản thì Fan Token, đặc biệt là giá sẽ đi về đâu.
• Tiện ích của Fan Token vẫn chưa thực sự đủ hấp dẫn các nhà đầu tư hay fan hâm mộ hoặc người dùng nói chung.

Các Nền Tảng Fan Token Đang Có Mặt Trên Thị Trường

Hiện giờ chỉ có 3 nền tảng phát hành Fan Token trên thị trường là Socios đứng sau bởi Chiliz và Binance Fan Token đứng sau bởi sàn Binane, cuối cùng là Bitci Platform. Có thể sẽ có những nền tảng khác sẽ xuất hiện trong tương lai.

Socios.com by Chiliz

Socios bản chất là một ứng dụng tương tác dành người hâm mộ giúp họ nhận được những phần thưởng trung thành như các huy hiệu CLB. Nó được xem là phương tiện của Chiliz giúp cho dự án phát hành các Fan Token được hợp tác từ các CLB dưới hình thức FTO. Các Fan Token này sẽ được tạo ra và nằm ở mạng lưới Chiliz Chain với nguồn cung cố định và mở khóa tuyến tính theo từng thời điểm mà CLB thể thao đó quy định.

Dự án đặt nền móng cho khái niệm Fan Token được ra đời khi được các thành viên của Chiliz có trụ sở tại Malta giới thiệu. Điểm đặc biệt của Socios là loại bỏ nguy cơ làm giả bằng cách triển khai từng mặt hàng bằng chip NFC và lưu trữ dữ liệu của nó trên blockchain, cho phép chủ sở hữu xác minh tính xác thực và quyền sở hữu bằng điện thoại thông minh.

Ở ứng dụng Socios, người dùng sẽ được trải nghiệm nhiều tính năng đa dạng bao gồm cả market, làm những event mini. Với market, người dùng có thể sử dụng token CHZ làm loại tiền tệ chính có thể giao dịch được mọi loại tài sản Fan Token. Trong khi đó thì với các event và nhiệm vụ hàng ngày, họ cũng có thể thu thập token SSU như minh chứng về sự trung thành.

Chủ sở hữu token SSU (Socios United) có thể sử dụng chúng bỏ phiếu biểu quyết cho các cuộc thăm dò khác nhau liên quan tới ứng dụng. Trong tương lai, token này có thể sẽ được hỗ trợ những việc như quản lí các tổ chức, hay là tiền tệ sử dụng trong hệ sinh thái của CHZ. Tuy nhiên đây mới chỉ là đề xuất tới từ đội ngũ của Chiliz. Hiện giờ, người dùng có thể kiếm được token bằng cách tương tác với ứng dụng và mở khóa các tính năng khác nhau thông qua cơ chế trò chơi hóa, chẳng hạn như nhận XP (trải nghiệm) và tăng cấp.

Socios thậm chí còn cung cấp khả năng mua bán giao dịch NFT thông qua cửa hàng của họ trên OpenSea. Hiện giờ nhiều CLB bóng đá và đội đua F1 khác nhau đang cung cấp NFT tới người hâm mộ của mình.

Socios sẽ cung cấp cho các tổ chức thể thao và giải trí một Fan Token có thương hiệu và nền tảng tương tác với người hâm mộ để giúp họ thu hút và kiếm tiền từ khán giả toàn cầu hiệu quả hơn. Hiện tại có hơn 100 tổ chức thể thao trong đó nổi bật có 25 tổ chức thể thao/esports hàng đầu thế giới, bao gồm những cái tên cộm cán như FC Barcelona, Juventus, AC Milan, OG, Paris Saint-Germain, Manchester City và Professional Fighters League đều đã phát hành Fan Tokens thông qua nền tảng này.

Binance Fan Token

Đây là nền tảng phát hành các đồng Fan Token do chính sàn Binance cung cấp và chúng sẽ được có mặt trên mạng lưới của BNB chain. Chúng đa phần sẽ được phát hành thông qua hình thức IEO Launch Pad và Launch Pool tại chính sàn giao dịch Binance. Các Fan Token này được Binance phát hành với mục đích giải quyết nhu cầu giải trí cho tệp khách hàng lớn của họ. Nhưng hơn hết là giúp Binance kiếm thêm được doanh thu từ lĩnh vực này.

Người dùng có thể đổi Binance Fan Token lấy các phần thưởng, quyền lợi và vật phẩm sưu tầm thực tế từ các đội mình yêu thích thông qua Fanshop hoặc mua các NFT hiếm và Mystery Box chứa các vật phẩm sưu tầm hiếm từ các đội và thương hiệu mình yêu thích, sau đó giao dịch chúng trên Marketplace Binance NFT.

Mới chỉ bắt đầu vào tháng 10 năm 2021 và cho tới nay chưa có thêm đối tác được cập nhật. Binance Fan Token hiện giờ chỉ có vỏn vẹn 4 dự án là Alpine F1 Team, SS Lazio, FC Porto và Santos FC. Tuy nhiên, nếu để so sánh các Fan Token này với Fan Token của Chiliz thì những dự án này có thanh khoản cực kì tốt nhờ việc hưởng lợi từ khía cạnh nằm trong danh mục nắm giữ của Binance cũng như mức độ phổ biến người dùng. Mặc dù thương hiệu là các CLB ít có tiếng và doanh thu hơn các CLB của Chiliz.

Tại sao lại nói sàn Binance chắc chắn nắm giữ những Fan Token này trong Top nhiều nhất ngoài CLB phát hành. Vì bản chất Launch Pad và Launch Pool người được hưởng lợi nhiều nhất là các cá voi nắm giữ BNB, trong số BNB mức phân bổ Token Allocation cho Team của Binance sẽ cầm BNB rất nhiều. Từ đó có thể suy luận được hầu hết các Token xuất hiện thông qua hai hình thức Launch Pad và Launch Pool sẽ được nắm giữ bởi đội ngũ sàn Binance.

Hơn thế tiện ích của Binance Fan Token được hỗ trợ nhiều hơn Chiliz một chút nhờ hệ sinh thái đa dạng cũng như có những chính sách event hấp dẫn nhà đầu tư hơn. Trong những thời điểm nhất định, đơn cử như có các sự kiện thể thao lớn, Binance sẽ vận động nhiều chiến dịch với nhiều phần thưởng hay voucher trên sàn hấp dẫn để thúc đẩy người dùng nắm giữ các Fan Token này tạo động lực tăng giá.

Rất tiếc rằng, một điểm trừ của Binance Fan Token là vẫn chưa mở rộng nhiều Fan Token. Và quan trọng hơn đó là có cho mình những Fan Token về đội tuyển quốc gia. Có thể vì nhiều rào cản pháp lí nguyên ngặt hơn và chưa có nhiều kinh nghiệm trong việc thỏa thuận với đối tác nên Binance Fan Token chưa thể tiếp cận nhanh được. Thực chất Binance cũng rất muốn sở hữu cho mình một Fan Token Đội Bóng Quốc Gia. Trước đây có một vài thông tin về việc Binance công bố phát hành chính thức Token ARG - Đội Tuyển Bóng Đá Quốc Gia Argentina. Tuy nhiên do Socios đã tới trước và Tòa án Argentina đã yêu cầu AFA dừng mọi thỏa thuận đã ký kết với Binance.

Tuy nhiên, về bản chất Chiliz cũng được Binance Lab đầu tư từ rất sớm nên về mối tương quan thì Binance hiện đang là một trong những cái tên lớn nhất trong lĩnh vực Fan Token nói chung.

Bitci Platform

Đây là nền tảng phát hành Fan Token tới từ Thổ Nhĩ Kỳ, lần đầu tiên xuất hiện vào năm 2018 dưới sự quản lí của Công ty Holdings Cagdas Holding tại Bodrum. Cách thức vận hành của nền tảng này tương tối giống so với Chiliz, tuy nhiên về ở cả quy mô về mạng lưới, thanh khoản hay đối tác đều có phần tương đối hạn hẹp.

Tuy nhiên, suốt từ thời điểm ra mắt tới giờ họ cũng đã có một số thành tựu nhất định và có cho mình những đối tác Fan Token khá là ảnh hưởng là hai đội tuyển bóng đá Brazil và Tây Ban Nha. Nhờ vào đó, mà công đồng người dùng cũng quan tâm tới nền tảng này nhiều hơn.

Về bản chất, tại đất nước của họ cũng có nhiều CLB bóng đá phát hành Fan Token của mình đó là Galatasaray nhưng CLB này lại chọn Socios làm đối tác để phát hành Fan Token GAL. Hiện giờ nền tảng đã cho ra mắt tới hơn 45 Fan Token với các đối tác CLB thể thao.

Tổng kết

Ngày nay Fan Token đang trở thành xu hướng cho các CLB thể thao lớn phát hành để thu hút hơn lượng fan hâm mộ trên toàn thế giới. Giúp họ có nhiều trải nghiệm tiện ích, không chỉ vậy, đây còn được xem là một mô hình mới giúp các thương hiệu thể thao lớn tiếp cận vào thế giới Web3 giúp người hâm mộ thỏa sức gải trí trong cả thế giới thực và ảo. Trên đây là tất cả thông tin mình muốn cung cấp về Fan Token, hi vọng mọi người có thể hiểu hơn về Fan Token là gì.