Rollup As A Service (RaaS) Là Gì? Liệu Xu Hướng Internet Of Rollup Có Lên Ngôi

Rollup as a Service là gì? Rollup as a Service viết tắt là RaaS là một sản phẩm giúp cá nhân và tổ chức có thể dễ dàng xây dựng một nền tảng Layer 2 cho riêng mình. Vậy tiềm năng của thị trường này lớn như thế nào thì mọi người cùng theo chân mình trong bài viết dưới đây nhé.

Để hiểu hơn về Rollup as a Service, mọi người có thể tham khảo một số bài viết dưới đây:

Rollup as a Service (RaaS) Là Gì?

Bối cảnh ra đời của Rollup as a Service

Trong quá khứ khi Ethereum gặp những vấn đề về mở rộng đặc biệt sau sự bùng nổ của Crypto Kitties thì đã có những giải pháp được đưa ra để giải quyết các vấn đề này bao gồm:

Xây dựng các Layer 1 dựa trên những công nghệ tối tân hơn và phát triển theo chiều dọc.
Xây dựng các Layer 2 với việc đưa phần lớn khối lượng công việc được thực thi ngoài chuỗi. Một số các giải pháp Layer 2 như Plasma, State Channel, Validium, Rollup (Optimistic Rollup & zkRollup),...
Xây dựng một khái niệm mới là Internet of Blockchain với các dự án đại diện ban đầu như Polkadot, Cosmos và Avalanche.

Có thể thấy rằng ở thời điểm hiện tại các giải pháp đặc biệt là Rollup đang chứng minh được thực lực của mình khi TVL và người dùng trên Arbitrum, Optimism hay zkSync đang cao hơn rất nhiều so với nhiều Layer 1 từng khuynh đảo thị trường như Solana, Polygon, Fantom,... Bên cạnh đó, các dự án về mảng Internet of Blockchain đang gặp những vấn đề trong việc phát triển hệ sinh thái của mình.

Một số những vấn đề gặp phải khi xây dựng các Blockchain Layer 1 trên các nền tảng Layer 0 bao gồm:

Các Layer 1 phải tự mình triển khai Validator của riêng mình điều này tốn nhiều thời gian cũng như chi phí trong giai đoạn đầu mạng lưới rất yếu ới và dễ bị tấn công.
Các Layer 1 hoạt động không đồng bộ dẫn đến gặp khá nhiều khó khăn trong việc tương tác qua lại với nhau.

Và đó chính là để động lực để các dự án trong mảng RaaS chính thức ra đời.

Tổng quan về Rollup

data-src-image-05fb3a12-735d-4f2c-b2f5-6d2ea06b920a

Để hiểu được RaaS trước đó chúng ta cần hiểu Rollup là gì? Rollup là một giải pháp Layer 2 nhằm đưa các tính toán ra ngoài Blockchain để tính toán nhằm giảm thiểu áp lực cho mạng lưới từ đó cải thiện được khả năng mở rộng của mạng lưới. Hiểu một cách đơn giản là Roll làm gom nhiều vào thành một và Up là đăng lên Layer 1. Rollup có cơ chế hoạt động như sau.

Bước 1: Các giao dịch sẽ được đưa tới mempool. Tại đây, các Sequencer sẽ sắp xếp các giao dịch hợp lệ vào thành 1 Block.
Bước 2: Sau khi Block đủ giao dịch sẽ được gửi tới Prover là người có trách nhiệm tạo bằng chứng giao dịch cho khối đó và gửi lại cho Sequencer.
Bước 3: Sequencer sẽ gửi cả Block và Bằng chứng giao dịch (nếu là Optimistic Rollup sẽ là Fraud Proof và Validity Proof đối với zkRollup) xuống dưới Layer 1.
Bước 4: Tại Layer 1, các Validator để xác thực bằng chứng giao dịch. Nếu bằng chứng hợp lệ thì Block đó sẽ được thêm vào trên Main Chain.

Tổng quan về Rollup as a Service

Có thể nói rằng Rollup as a Service (RaaS) là sự kết hợp hài hòa giữa điểm tốt nhất của công nghệ Rollup và mô hình hoạt động của Internet of Blockchain. Có thể thấy rằng Rollup as a Service đang định hướng và giải quyết vấn đề mở rộng của các Blockchain theo chiều ngang hiểu một cách đơn giản mô hình được hướng tới đó là Modular Blockchain.

Cốt lõi của Modular Blockchain đó chính là tách các quá trình xung quanh một giao dịch bao gồm Execution, Settlement và Data Availability. Các quá trình này sẽ được tách ra và được xử lý tại những nơi khác nhau điều này làm cho các node trở nên nhẹ nhàng hơn từ đó cải thiện được khả năng mở rộng và tính phi tập trung của mạng lưới.

Với RaaS, tất cả mọi người từ cá nhân, tới một đội nhóm hay các tổ chức đều có thể tự mình xây dựng và triển khai một Layer 2 cho riêng mình với nhiều tùy chọn để phù hợp với mong muốn như:

Tùy chọn về lớp Settlement hay lớp Data Availability. Nghĩa là có thể chọn đồng thuận ở Ethereum nhưng sẽ lưu trữ dữ liệu tại Celestia để giảm thiểu phí giao dịch.
Tùy chọn về các loại máy ảo có thể là EVM hay SolanaVM thậm chí là MoveVM.
Tùy chọn về Fee Payment: Có thể lựa chọn native token hoặc token của Layer 1để thanh toán phí giao dịch trên mạng lưới.
Tùy chọn về thời gian hoàn thành 1 Block để hướng tới khả năng mở rộng hoặc sự bảo mật.

Bên cạnh đó còn rất nhiều tùy chọn khác nữa miễn sao các nhà phát triển có thể xây dựng được một nền tảng mình mong muốn. Một số những ưu điểm rõ ràng mà RaaS mang lại cho thị trường crypto có thể kể đến bao gồm:

Các nền tảng tiết kiệm được rất nhiều chi phí khi mới bắt đầu triển khai bởi vì về phần Settlement hay Data Availability đều được thuê từ bên ngoài.
Các nền tảng theo hướng RaaS đều có một bộ framework giúp các nhà phát triển dễ dàng triển khai một appchain thậm chí là một Layer 2, điều này không yêu cầu các nhà phát triển phải có kiến thức về mật mã học khi họ đang làm việc trên zkRollup.
Khả năng tùy chỉnh lớn giúp có thể đáp ứng tất cả các nhu cầu của các nhà phát triển, khiến họ được thoải mái sáng tạo không bị gò bó.
Không lo lắng về tính bảo mật hay phi tập trung nếu họ lựa chọn các Layer 1 uy tín để làm lớp Settlement và Data Availability như Ethereum, Egien Layer,...
Giải quyết vấn đề mở rộng của thị trường Smartcontract Platform một cách hiệu quả và bền vững.

Một số các dự án tiềm năng trong mảng Rollup as a Service

Tuy là một khái niệm khá mới mẻ trong thị trường crypto, tuy nhiên số lượng các dự án trong mảng này đang nở ra mỗi ngày. Một số các dự án nổi bật như:

Sovereign: Sovereign đặt ra một tầm nhìn cho riêng mình đó chính là xây dựng một tầm nhìn là Internet of Rollup thay thế cho Internet of Blockchain để giải quyết các vấn đề liên quan tới bảo mật. Dự án lần đầu kênh gọi thành công $7.4M được dẫn đầu bởi Haun Ventures.
Argus: Argus hướng đến xây dựng một bộ framework SDK tên là World Engine để các nhà phát triển có thể tự mình xây dựng một blockchain riêng dành cho trò chơi Web3 của mình. Dự án kêu gọi thành công số tiền $10M được dẫn đầu bởi Haun Ventures
Caldera: Caldera là một đơn vì chuyên đi xây dựng các Layer 2 cho các cá nhân và tổ chức khác nhau. Dự án đã kêu gọi thành công $9M được dẫn đầu bởi Sequioa và Dragonfly Capital bên cạnh đó có sự tham gia của Neo, 1KX và Ethereal Ventures.

Một Số Những Ứng Dụng Của Rollup as a Service

Sector - specific Chains

Khái niệm Sector - specific Chain nhằm nhắc tới những Blockchain chuyên về một mảng nào đó. Đây không phải là một khái niệm xa lạ khi mà trước đó ta có một số cái tên nổi bật như:

Flow: Blockchain tập trung vào NFT & Gaming.
DeSo: Blockchain tập trung vào DeSocial.
dYdX: Nền tảng tập trung vào mảng Trading.

Tuy nhiên, bản thân Flow hay DeSo vẫn gặp những vấn đề về mở rộng hay nhiều vấn đề khác. Thì các Rollup Chain có thể tùy biến mình để trở nên phù hợp với một ngành nào đó có thể là AMM, Lending & Borrowing, Margin Trading, Liquid Staking, NFT, Gaming,... Bởi vì mỗi mảng sẽ có những yêu cầu khác nhau như DeFi ưu tiên về bảo mật còn NFT, Gaming hay Trading ưu tiên về khả năng mở rộng nên việc tùy chính giúp các nhà phát triển có thể cân đối giữa các yếu tố.

Thông tường, Sector - specific Chain sẽ phù hợp với việc phát triển một Appchain hơn là một Blockchain.

Nomarl Blockchain

Các Rollup Chain hoàn toàn có thể hướng tới mục đích chung là bất kì ai, bất kì dự án, bất kì mảng nào cũng có thể xay dựng ở trên. Đó chính là câu chuyện của Arbitrum hay Optimism ở thời điểm hiện tại. Dù là DeFi, NFT, Gaming hay Social đều có thể xây dựng một cách bình thường. Tuy nhiên với bối cảnh hiện tại hầu hết các dự án sẽ phát triển theo hướng appchain mà mình có trình bày ở trên.

Với hướng đi này, các nhà phát triển phải cân bằng cả ba yếu tố bao gồm Khả năng mở rộng, Bảo mật và Phi tập trung để giúp nền tảng của mình phù hợp với số đông.

Tương Lai Của Rollup as a Service

Rõ ràng, RaaS mở ra một chân trời mới cho các nhà phát triển trong lẫn ngoài thị trường crypto. Bất kì ai, bất kì ở đâu cũng có thể dễ dàng xây dựng cho mình một Appchain hay Blockchain một cách nhanh chóng mà không cần phải có quá nhiều kiến thức về nó. Tuy nhiên, RaaS vẫn đang ở trong giai đoạn đầu phát triển nên chúng ta vẫn cần nhiều thời gian để quan sát và theo dõi.

Mong rằng qua bài viết này, mọi người có thể hiểu thêm được Rollup as a Service là gì?