Prediction Là Gì? Công Cụ Kiếm Lời Tiềm Năng Hay Chỉ Là Cờ Bạc

Prediction hay “dự đoán” là một hình thức “đặt cược” trong DeFi. Các hình thức đặt cược được thực hiện trên các Prediction Market (sàn Prediction), đây là các giao thức giúp mọi người có thể đặt cược vào các hiện tượng chưa biết trước kết quả trong tương lai.

Tuy không được phổ biến quá rộng rãi nhưng thực sự thì thị trường các Prediction Market đã đạt đến mức TVL khoảng $33.3M tính cho đến thời điểm tháng 12 năm 2023. Đây là cờ bạc hay là cơ hội đầu tư? Bài viết này sẽ cung cấp cho các bạn một góc nhìn toàn cảnh về ngành Prediction trong DeFi.

Tổng Quan Về Prediction

Hoạt động prediction có thể được coi là một công cụ derivatives, cụ thể là một công cụ phái sinh giúp nhiều nhà giao dịch có thể tham gia dự đoán kết quả của một sự kiện nào đó trong tương lai, nếu dự đoán đúng thì có lãi và dự đoán sai thì chịu lỗ.

“Các sự kiện trong tương lai” được đề cập ở đây phải là những sự kiện chưa định trước kết quả, và có thể là bất cứ sự kiện gì trong cuộc sống. Một ví dụ điển hình là cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2024, các giải thi đấu thể thao hay những sự kiện trong thị trường crypto như việc Bitcoin liệu có đạt được $50k trong năm 2023 hay không.

Thực chất, nhiều mô hình có tính chất đặt cược và may rủi, vì vậy có nhiều dự án Prediction Market còn được gọi với cái tên GambleFi. Tổng số lượng dự án ngành Prediction hiện tại đang chỉ có khoảng 34 dự án lớn nhỏ (tính đến tháng 12 năm 2023, theo defillama.

Để hiểu hơn về ngành prediction, chúng ta sẽ cùng phân tích các mô hình Prediction Market nổi bật nhất thị trường hiện nay.

Polymarket - Casino Lớn Nhất Thị Trường Crypto

Polymarket là một Prediction Market được xây dựng trên blockchain Polygon. Được xây dựng bởi công ty mẹ là Blockratize Inc.

Với mỗi sự kiện nào đó trong tương lai được niêm yết trên Polymarket, người dùng có thể mua các token “Yes” hoặc “No” đại diện cho việc dự đoán sự kiện đó có xảy ra hay không. Các sự kiện đưa ra thường được đi kèm với thời điểm hoặc khoảng thời gian đáo hạn.  

Nói cách khác, việc giao dịch trên Polymarket là giao dịch hợp đồng quyền chọn nhị phân (Binary Option) với đa dạng các sự kiện khác nhau. Việc giao dịch trên Polymarket được diễn ra như sau:

• Bước 1: Người dùng chọn một sự kiện để tham gia
• Bước 2: Người dùng lựa chọn “Yes” hoặc “No” và nhập số tiền mua shares. Giá trị của các shares ban đầu được thiết lập là 50 Cent ($0.5) nhưng sau đó sẽ do thị trường quyết định.
• Bước 3: Nếu không muốn nắm giữ các shares thì có thể bán lại cho người khác, việc giao dịch được thực hiện trên một sổ lệnh đơn giản đo Polymarket cung cấp
• Bước 4: Cho đến thời điểm đáo hạn, nếu sự kiện xảy ra thật, các shares “Yes” sẽ có giá trị $1, các shares “No” sẽ mất hoàn toàn giá trị. Ngược lại nếu sự kiện không xảy ra, các shares “Yes” sẽ mất hết giá trị trong khi các shares “No” có giá trị $1.

Giá trị của các shares được thiết lập bởi cung cầu của thị trường, do cung cầu thực tế phụ thuộc vào niềm tin, vào dự đoán của các nhà giao dịch nên giá của các shares phản ánh tương đối chính xác tỷ lệ xác suất mà sự kiện đó có thể xảy ra.

Một ví dụ đơn giản về Cuộc bầu cử sơ bộ tổng thống của Đảng Cộng hòa Mỹ năm 2024, hiện tại tổng giá trị đặt cược vào sự kiện này đã lên đến hơn $5.5M. Có 14 ứng cử viên được đề xuất trên Polymarket, người tham gia đặt cược sẽ mua các shares “Yes” hoặc “No” đại diện cho dự đoán của mình về việc ứng cử viên đó có thể đắc cử hay không.

Trong số 14 người này, cựu tổng thống Mỹ Donald Trump được người dùng đặt cược nhiều nhất với $4.9M giá trị đặt cược. Trong đó giá shares “Yes” hiển thị giá trị 87 Cent ($0.87), và shares “No” hiển thị giá trị 14 Cent ($0.14). 

Hạn cuối của việc dự đoán rơi vào ngày 10 tháng 9 năm 2024. Cho tới thời điểm này, nếu Donald Trump không đắc cử (có thể là do 1 trong 13 ứng cử viên còn lại mới là người đắc cử):

• Shares “Yes” mất toàn bộ giá trị. Người mua shares “Yes” tại thời điểm như trong hình sẽ mất 87 Cent/share.

• Shares “No” có giá trị $1. Người mua shares “No” tại thời điểm trong hình sẽ lãi 86 Cent/share.

Có thể suy ra các diễn biến một cách tương tự trong trường hợp Donald Trump thực sự có thể đắc cử. Một điều đáng nói là việc shares “Yes” ở thời điểm nó có giá trị 0.87$ tương ứng với đa số người tham gia dự đoán cho rằng Trump sẽ đắc cử, phản ánh xác suất điều này xảy ra là rất cao.

Với cách chơi như vậy, Polymarket thực sự là một thị trường tiềm năng đối với các chuyên gia trong một lĩnh vực cụ thể để giao dịch kiếm lời dựa trên dự đoán về các sự kiện trong tương lai. Hiện tại, các sự kiện được dự đoán bao gồm rất nhiều chủ đề:

• AI: Ví dụ như việc OpenAI liệu có thay đổi từ một tổ chức phi lợi nhuận thành một tổ chức kinh doanh kiếm lợi nhuận vào tháng 3 năm 2024 hay không?

• Kinh tế vĩ mô: Ví dụ như việc dự đoán liệu rằng Fed có bắt đầu giảm lãi suất trong năm 2023 hay không?

• Thị trường Crypto: Ví dụ như dự đoán liệu SEC có chấp thuật Bitcoin ETF của BlackRock trong năm 2023 hay không? LayerZero có airdrop trong năm 2023 hay không?

• Khoa học tự nhiên: Đây là nơi dự đoán những câu chuyện mang tính giải trí rất cao như “Liệu trái đất có phẳng hay không?”, “Người ngoài hành tinh sẽ xuất hiện vào năm 2023 hay không?”

• Và rất nhiều chủ đề khác …v.v

Các thông số hoạt động của Polymarket cũng không quá nổi bật so với các sàn giao dịch phái sinh khi chỉ ghi nhận dưới $11M khối lượng giao dịch mỗi tháng. Số lượng người dùng trên Polymarket cũng chỉ đạt khoảng 200 người dùng mỗi ngày. 

Bị CFTC Phạt $1.4M Và Yêu Cầu Ngừng Cung Cấp Hoạt Động Giao Dịch

Vào năm 2022, công ty mẹ của Polymarket là Blockratize Inc. đã bị CFTC phạt số tiền $1.4M và yêu cầu đóng cửa Polymarket. Lý do là việc giao dịch trên Polymarket là giao dịch các hợp đồng quyền chọn nhị phân, phải được tổ chức trên các sàn giao dịch hợp pháp do CFTC cấp quyền và giám sát.

Tuy nhiên Polymarket là một sàn giao dịch phi tập trung, chỉ có Blockratize là công ty đứng sau và đặt trụ sở tại New York bị làm khó, cho đến nay thì Polymarket vẫn hoạt động bình thường.

Azuro - Trung Tâm Thanh Khoản Cho Các Prediction Market

Azuro không phải là một nền tảng cho phép người dùng đặt cược trực tiếp mà là một nền tảng cung cấp thanh khoản và các công khác cho các prediction market. Cụ thể, người dùng của Azuro có thể cung cấp thanh khoản dưới dạng stablecoin, Azuro sẽ phân phối thanh khoản đến nhiều prediction market khác nhau trong hệ sinh thái của họ. Từ lãi/lỗ ròng của các nhà giao dịch trên các market kể trên, Azuro sẽ phân phối lợi nhuận ngược lại cho các nhà cung cấp thanh khoản

Đối với mô hình này, có thể hiểu đơn giản Azuro là một nền tảng cho phép những người dùng nhỏ lẻ trở thành “nhà cái” cho các hoạt động đặt cược trên những nền tảng khác.  Hệ sinh thái của Azuro rất đa dạng với nhiều prediction market khác nhau, chủ yếu là các ứng dụng cá cược thể thao và các telegram bot. Trong đó, bookmaker.XYZ là dapp prediction market nổi bật nhất trong hệ sinh thái của Azuro. 

bookmaker.XYZ là một nền tảng cung cấp giao dịch đặt cược đối với các cuộc thi thể thao và thể thao điện tử. bookmaker.XYZ sử dụng thanh khoản đến từ Azuro, nghĩa là việc thanh toán cược sẽ được hỗ trợ bởi các pool thanh khoản của Azuro.

Các bộ môn được cho phép dự đoán và đặt cược trên bookmaker.XYZ rất đa dạng, bao gồm bóng đá, bóng rổ, MMA, quyền Anh hay các bộ môn Esport như Dota 2, CSGO và Liên Minh Huyền Thoại.

Các hoạt động đặt cược của bookmaker.XYZ là đối với các cuộc thi thể thao, vì vậy nên các tùy chọn cũng phong phú hơn để có thể đặt cược với tỷ số cụ thể, các hiệp đấu cụ thể, các sự kiện phạt đền …v.v, thay vì chỉ dự đoán thắng thua theo quyền chọn nhị phân giống như Polymarket.

Ngoài ra, hệ sinh thái của Azuro còn bao gồm các dự án khác như BetSwirl, DexWin, JuicyBet, CoWager (Telegram bot), …

Đối với những nhà cung cấp thanh khoản trên Azuro, mặc dù nghe có vẻ rủi ro khi trực tiếp thanh khoản cho các hoạt động cá cược nhưng thực tế cho thấy lợi suất nhận được trên Azuro tính từ đầu năm 2023 đến nay là khá cao đối với pool USDT trên Polygon với APR khoảng 18.6%.

Tuy nhiên mức APR này là không ổn định vì thực tế lợi nhuận sinh ra từ các hoạt động đặt cược sẽ nhiều hơn trong những giai đoạn mà trên thế giới xuất hiện nhiều giải đấu thể thao lớn, từ đó xuất hiện nhiều nhu cầu đặt cược trên các prediction market. Trong khi nếu như vào giai đoạn ít diễn ra các giải đấu thể thao thì lợi nhuận sẽ ít hơn rất nhiều.

Vì vậy nếu cân nhắc việc tham gia cung cấp thanh khoản trên Azuro, mọi người nên quan sát kỹ hơn về số lượng các giải đấu đang và sắp được niêm yết lên các sàn dự đoán thuộc hệ sinh thái của họ, đặc biệt là bookmark.XYZ và đặc biệt trong những giai đoạn có các giải bóng đá quốc tế lớn.

Thales - Nền Tảng Binary Options Nhà Synthetix

Thales là giao thức phi tập trung cho phép người dùng tham gia vào hình thức Binary Option (hay gọi tắt là BO – quyền chọn nhị phân) Peer-to-peer. Thales hiện đang có mặt trên Optimism, Arbitrum, Polygon, BSC, Base và Ethereum. 

Hình thức BO trên Thales sẽ tập trung vào việc dự đoán giá đối với các tài sản crypto như BTC, ETH hoặc các đồng memecoin như PepeCoin và các kim loại quý như vàng và bạc. Giao dịch BO trên Thales cũng cho phép người dùng thoải mái lựa chọn các mức giá thực hiện quyền chọn và thời điểm.

Các quyền chọn betting chỉ bao gồm Long hoặc Short, sau thời gian đặt cược hệ thống sẽ trả về kết quả và ngay lập tức người dùng biết mình chiến thắng hay thua cuộc. Hình thức cực đơn giản và rất hút người chơi và minh bạch vì mọi thứ đều on-chain.

Để giúp việc giao dịch luôn được thanh khoản một cách nhanh nhất, Thales cho phép người dùng đóng góp tài sản nhàn rỗi để kiềm lợi nhuận thông qua các chiến lược giao dịch với 3 chế độ khác nhau theo từng mức độ rủi ro:

• Discount Vault: Mua một quyền chọn có hơn 50% xác suất xảy ra sự kiện với mức chiết khẩu lớn hơn 3%
• Degen Discount Vault: Mua một quyền chọn với mức chiết khấu lớn hơn 2% bất kể xác suất xảy ra sự kiện
• Safu Discount Vault: Mua một quyền chọn có hơn 50% xác suất xảy ra sự kiện với mức chiết khẩu ít nhât 1%