Liquidity Mining, Fair Launch, Incentive: Các Chiến Lược Thu Hút Thanh Khoản Phổ Biến Trong Thị Trường Crypto

Liquidity Mining, Fair Launch hay Incentive được coi là những chiến lược của các dự án với mục tiêu thu hút, lôi kéo người dùng, thanh khoản về với dựa án của mình. Vậy các giải pháp này có gì hay, thú vì thì mọi người cùng mình tìm hiểu hơn trong bài viết dưới đây nhé.

Để hiểu hơn về bài viết này, mọi người có thể tham khảo một số bài viết dưới đây:

Các Chiến Lược Thu Hút Thanh Khoản Trong Thị Trường Crypto

Fair Launch - Chiến lược đầu tiên trong thị trường

Tổng quan về Fair Launch

Fair Launch chỉ trở nên phổ biến và được nhắc tới nhiều khi hầu hết các dự án trong thị trường crypto đều dành một lượng lớn token dành cho Core Team và các Investor. Đặc biệt, các Investor có quyền mua số lượng lớn token với một mức giá cực kì rẻ. Và khi token nược niêm yết trên các sàn giao dịch thì các Investor lại bán phá giá. Hầu hết, các Retails không thích điều này.

Đó chính là lí do vì sao Fair Luanch ra đời. Bởi vì với Fair Launch thì 100% tổng cung token sẽ thuộc về cộng đồng và dựa trên sự đóng góp cho mạng lưới mà nhận về phần thưởng tương đương.

Sự khởi đầu của Fair Launch

Bitcoin là dự án Fair Launch đầu tiên. Bitcoin phân phối token của mình bằng việc BTC là phần thưởng cho các thợ đào khi đưa thành công các giao dịch vào blockchain. Bitcoin có tổng cung cố định là 21M BTC và được phát hành theo một lịch trình được xác định trước và được lập trình để giảm dần theo thời gian. Không có một cá nhân hay tổ chức nào có khả năng thay đổi lượng cung của Bitcoin bằng cách in thêm mới hay giảm bớt.

Chú ý: Các đào Bitcoin là cách duy nhất để tạo ra BTC mới. Các thợ đào có dàn đào càng "khỏe" thì đào càng được nhiều Bitcoin.

Vậy tạo sao Bitcoin cần nhiều node đến vậy? Để mỗi giao dịch được thêm vào blockchain thì cần phải có sự đồng ý của hầu hết các node trên mạng lưới chính vì vậy càng nhiều node thì mạng lưới càng bảo mât và phi tập trung. Vậy rõ ràng phải có một động lực nào đó để có thợ đào tham gia vào mạng lưới Bitcoin thì đó chính là phần thưởng.

Fair Launch chính thức trở thành một xu hướng

Fair Launch chỉ thật sự trở thành xu hướng với dự án đầu tiên dẫn đầu DeFi Summer 2020. Yearn Finance là một nền tảng Yield Farming cho phép người dùng tìm kiếm những nguồn lợi nhuận hấp dẫn và an toàn trong thị trường DeFi sau khi đã trải qua đánh giá của đội ngũ Contributor của Yearn Finance.

Vấn đề về vị thế giữa các VCs, Core Team & Retails tới tại điểm này đã rõ ràng hơn rất nhiều so với các thời điểm trước đó. Chính vì sự bức xúc của các Retails, nên việc các dự án lựan chọn hướng đi Fair Launch cũng là điều dễ hiểu. Tuy nhiên, để Fair Launch có thể thành công thì nó phải đạt được các yếu tố sau đây:

Đội ngũ phát triển phải có kinh nhiệm, đam mê & nhiệt huyết trong thị trường và phải có một nền tài chính cá nhân vững vàng. Bởi vì họ sẽ không có % token nào trong chính dự án mà họ xây dựng.
Dự án phải có sản phẩm đáp ứng ngay nhu cầu cấp thiết của thị trường để tạo ra doanh thu sớm.
Dự án phải nhanh chóng xây dựng được một cộng đồng chất lượng bao gồm cả những người dùng, những người Contributor đóng góp về Marketing, Business,... cho dự án.

Mọi người có thể đọc thêm những kiến thức về Fair Launch trong bài viết Fair Launch Là Gì? Ưu & Nhược Điểm Của Fair Launch.

Liquidity Mining cùng DeFi Summer 2020

Tổng quan về Liquidity Mining

Liquidity Mining (LM) là việc người dùng sẽ tham gia sử dụng và trở thành người dùng của giao thức rồi sau đó phần thưởng họ nhận về đó chính là native token của dự án.

Một số các ví dự dễ hiểu về Liquidity Mining:

Người dùng gửi Crypto Asset vào giao thức Compound hoặc vay tiền ra từ Compound (hoặc cả 2) song song với đó Compound trả thưởng cho người dùng token COMP. Vay hoặc cho vay càng nhiều thì lượng COMP nhận về càng lớn.
Người dùng cung cấp thanh khoản trên Uniswap sẽ được Uniswap trả thưởng UNI cho các LP. Cung cấp thanh khoản càng nhiều thì LP nhận về UNI càng lớn.
Người dùng tham gia Trading trên một số các nền tảng Perpetual sẽ được trả thưởng bằng native token của dự án đó. Volume giao dịch càng lớn thì phần thưởng càng lớn.

Tương tự như Fair Launch, Liquidity Mining sử dụng token là củ cà rốt trong việc bootstrap thanh khoản cho dự án. Nhưng sự khác biệt ở đây là, các dự án thường chỉ dùng khoảng 30 - 70% để làm Liquiditity Mining. Nếu dự án sử dụng 100% token để làm Liquidity Mining thì dự án đó chính là Fair Launch.

Sự khởi đầu của các giao thức DeFi

Liquidity Mining đã gắn chặt với thị trường DeFi từ DeFi Summer 2020 tới DeFi Summer 2021 một số các dự án khởi đầu cho phong trào này như:

Compound là dựa sử đầu tiên sử dụng LM điều này giúp TVL của Compound tăng tức mốc khoảng $80M lên mức cao nhất mọi thời đại là hơn $12B. Điều này giúp Compoudn trở thành một trong những nền tảng DeFi lớn nhất thị trường crypto.
Uniswap cũng sử dụng LM để bootstrap thanh khoản TVL của nền tảng đã tăng từ $950M lên mức gần $3.5B sau khi Lm kết thúc TVl giảm về mức $1.6B.

Sau những sự thành công của LM thì hầu hết các dự án DeFi sau này đều sử dụng LM là một trong những chiến lược để thu hút thanh khoản và TVL cho nền tảng.

Sự thay đổi để phù hợp với thị trường của Liquidity Mining

Điểm chí mạng trong mô hình đó chính là: Sử dụng Native Token làm Incentive => LP sử dụng sản phẩm thưởng Native Token => Đem đi bán trên các sàn giao dịch => Giá token giảm và nếu dự án lại tiếp tục tăng incentive để giữ nguyên sự hấp dẫn của phần thưởng thì lực bán lại càng lớn hơn nên nếu sử dụng LM không đúng cách thì dự án sẽ sớm chết yểu.

Chính vì vậy, nhiều giải pháp đã được ra đời giúp giữ giá token từ đó giữ vững được giá trị tính theo $ của incentive:

Chương trình staking.
Chương trình vesting phần thưởng thay vì nhận về 100% phần thưởng thì LP chỉ nhận một phần, phần còn lại sẽ được trả dần trong vòng một khoảng thời gian cố định.
Xây dựng thêm use case cho các native token trên các nền tảng DeFi khác.
Xây dựng mô hình veToken.
Xây dựng mô hình lock Token để nhận được nhiều lợi nhuận hơn doanh thu của nền tảng, nhận APY stake cao hơn, sử dụng sản phẩm trước, giảm phí khi dùng sản phẩm,...

Incentive - Chiến lược của các nền tảng Layer 1 & Layer 2

Thực tế triển khai của Layer 2

cryptocurrency-bitcoin-mining-illustration-next-139253-shutterstock

Đây là mô hình mà Optimism đã và đang làm vô cùng thành công. Inentive theo hướng của Optimism khá đơn giản theo các bước như sau:

Bước 1: Optimism trích một phần token để làm chương trình incentive cho hệ sinh thái của mình.
Bước 2: Các dựa án sẽ viết proposal bao gồm giới thiệu, xin bao nhiêu OP, xin OP để làm gì, mục tiêu như thế nào?
Bước 3: Cộng đồng đánh giá và duyệt proposal.
Bước 4: Optimism sẽ trao OP cho các dự án mà proposal được duyệt.
Bước 5: Các dự án sử dụnng OP làm incentive
Bước 6: Cả người dùng, TVL, doanh thu của cả dự án và Optimism đều tăng trưởng.

Bằng phương pháp này đã có những thời điểm TVL của Optimism vượt qua cả Arbitrum để trở thành nền tảng Optimistic Rollup lớn nhất thị trường. Cũng nhừo phương pháp này mà Kwenta đã bắt kịp GMX trên cuộc đua Perpetual.

Không chỉ dừng lại ở đây các dự án Layer 1 hay Layer 2 sử dụng token dự án để làm các việc bao gồm:

Trao thưởng cho các dự án chiến thắng trong các cuộc Hackathon.
Trao thưởng cho các dự án tiềm năng trong hệ sinh thái mà cần một khoản Grant ban đầu để xuất phát.
Trao thưởng cho các đối tác về Community, Marketing, Media,...

Tất cả đều với mục đích thúc đẩy dự án phát triển theo các hướng khác nhau.

Bán Trái Phiếu

Thường được gọi với mô hình bán Bond tạm dịch là Trái Phiếu có nghĩa là người dùng sẽ có quyền mua native token của dự án với giá rẻ hơn của thị trường đổi lại người dùng phải cung cấp những thứ mà dự án yêu cầu:

Olympus DAO cho phép mọi người mua OHM với giá chiết khấu 10% nhưng đối lại Olympus DAO sẽ sở hữu thanh khoản mà người dùng gửi vào giao thức.
JPEG'd cho phép mọi người mua JPEG với giá chiết khấu đổi lại người dùng phải gửi CVX - native token vào cho giao thức.
Dopex cho phép mọi người mua DPX với giá chiết khấu đổi lại người dùng phải gửi Stable Coin vào cho giao thức.

Tổng Kết

Trên đây là một số chiến lược thu hút thanh khoản để dự án có thể bootstrap thanh khoản, TVL hay Tresury của mình từ những incentive mà mình có. Tuy nhiên, mỗi mô hình đều có những ưu và nhược điểm riêng. Việc lạm dụng quá mức có thể dẫn tới dự án chết yểu trước khi thành công.