Trong quá khứ nếu chúng ta đó có một Lending Wars trên hệ sinh thái Solana với hàng loạt cái tên như Solend, Apricot, Jet Protocol, Larix, Oxygen hay Port Finance thì chúng ta đã thấy người chiến thắng cuối cùng chính là Solend. Hiện tại, Solend đang là một trong những nền tảng Lending & Borrowing lớn nhất trên hệ sinh thái Solana nhưng nó đã và đang phải đối đầu với một đối thủ sừng sỏ chính là Marginfi.
Vậy Marginfi có điểm gì đặc biệt mà vượt qua cả Solend về TVL trong những ngày vừa qua thì mọi người cùng mình tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé.
Tổng Quan Về Hệ Sinh Thái Marginfi
Marginfi và những mảnh ghép cần biết
Trước khi tìm hiểu về Marginfi chúng ta cần phải nắm rõ một hệ sinh thái bao quanh Marginfi bao gồm:
- MRGN, Inc: Là công ty, tổ chức tập trung đứng ra xây dựng và phát triển The Marginfi Protocol đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng giao dịch các sản phẩm, bộ công cụ tích hợp (SDK), hệ thống phân tích dữ liệu và hệ thống quản lý rủi ro.
- The Marginfi Protocol: Là một bộ hợp đồng thông minh ẩn ở dưới giao thức Lending & Borrowing, giúp người dùng có thể vay và cho vay hay quản lý vị thế của cả người cho vay, người vay.
- Mrgnlend: Là giao thức Lending & Borrowing được xây dựng và phát triển trên hệ sinh thái của Solana. Đây là sản phẩm đầu tiên của đội ngũ phát triển,
- The Marginfi Interface: Là giao diện website giúp mọi người tương tác dễ dàng với Marginfi Protocol.
Thực tế, đây là những mảnh ghép cơ bản của một dự án DeFi hay bất kì một dự án nào. Đăng sau một dự án cũng phải có một đội ngũ phát triển, cũng phải có một tổ hợp các hợp đồng thông minh khác nhau, cũng cần phải có một giao diện để tương tác với người dùng hay bản thân tên của giao thức thể hiện chức năng của nó.
Nhưng với Marginfi họ phân biệt và chuyên biệt hóa các yếu tố này theo mình có một số lí do cơ bản như sau:
- Tham vọng xây dựng một hệ sinh thái chứ không chỉ dừng lại ở một sản phẩm Lending & Borrowing. Vậy các dự án tiếp theo có thể xây dựng lên trên nguồn thanh khoản của Marginfi có thể là Stablecoin như cách AAVE xây dựng GHO hay xây dựng một nền tảng Perp DEX.
- Chuyên biệt hóa để có thể phát triển chi tiết vào từng khía cạnh và làm nó trở nên tốt nhất. Chính vì việc tách thành The Marginfi Interface giúp cho Marfinfi có một giao diện, UI UX tuyệt vời đặc biệt hơn đối thủ Solend của họ rất nhiều.
Các thông số & cơ chế hoạt động cơ bản về Marginfi
Mô hình hoạt động của Marginfi hoạt động theo một số bước cơ bản như:
- Người cho vay gửi tài sản nhà rỗi vào giao thức để kiếm lợi nhuận. Marginfi sẽ phân loại các loại tài sản thành 3 loại chính dựa trên mức độ rủi ro.
- Người vay gửi tài sản thế chấp vào giao thức để vay ra token mình mong muốn.
- Người vay trả lại tài sản đã vay và một phần lãi suất cho người cho vay.
Một điểm đặc biệt trong cơ chế hoạt động của Marginfi chính là nền tảng này không thu phí của người dùng và nền tảng cũng sẽ không tạo ra doanh thu. Bên cạnh đó, nền tảng sẽ thu phí 5% đối với những tài sản bị thanh lý tại thời điểm thanh lý, trong đó:
- 2.5% tài sản thanh lý thuộc về người thanh lý.
- 2.5% tài sản được coi như phí bảo hiểm.
Cách Marginfi kiểm soát rủi ro
Marginfi sử dụng dịch vụ Oracle đến từ Pyth Network và trong một số trường hợp mà Pyth không hỗ trợ thì Marginfi sẽ sử dụng dịch vụ của Switchboard.
Bên cạnh đó, Marginfi cũng có cách kiểm soát rủi ro rất hay thông qua 2 ý tưởng về Risk Tiers và Risk Engine. Đầu tiên, Marginfi sử dụng Risk Tiers có thể tạm dịch là Cấp độ rủi ro tài sản. Với việc phân loại Crypto khác nhau dựa trên mức độ thanh khoản giúp cho Marginfi hỗ trợ được nhiều tài sản hơn và đặc biệt với một số tài sản có tính thanh khoản thấp nhưng lại có những đặc điểm ưu việt như LP Token, Yield-bearing Token,...
Marginfi chia các loại tài sản trên nền tảng thành 3 cấp độ rủi ro bao gồm:
- Collateral Tier: Đây là loại tài sản có mức độ an toàn nhất. Với các loại tài sản này vừa có thể được vay và cho vay, đồng nghĩa là có thể làm tài sản thế chấp trên nền tảng. Ví dụ điển hình như BTC, ETH, USDC, USDT,...
- Borrow-only Tier: Là một số các loại tài sản có thể vay nhưng không thể thế chấp để vay ra chính nó.
- Isolated Tier: Dành cho một số các loại tài sản rủi ro được nằm tại các pool độc lập và các tài sản không ảnh hưởng tới nhau. Loại tài sản này không thể trở thành tài sản thế chấp và người dùng chỉ có thể vay ra các loại tài sản này. Điều này đồng nghĩa tài sản này chỉ có thể được gửi lên nền tảng để lấy lãi suất nếu được vay bởi một người dùng khác.
Tiếp theo, Marginfi cũng xây dựng Risk Engine tạm dịch là công cụ rủi ro nhằm xác định các rủi ro bao quanh giao thức như:
- Năng lực của người thanh lý: Công cụ giúp tính được tốc độ thanh lý của những người tham gia.
- Độ sâu thanh khoản của thị trường: Công cụ này giả định rằng những người tham gia thanh lý sẽ tiếp tục thanh lý trong những trường hợp có lợi nhuận. Điều này giúp nền tảng hiểu được mục tiêu của các nhà thanh lý và đưa ra mức chiết khấu thanh lý là 2.5% cho những người tham gia.
- Thời gian phục hồi của thị trường: Sau khi tài sản bị thanh lý thị trường sẽ mất thời gian để cân bằng lại và công cụ Risk Engine giúp Marginfi xác định được khoảng thời gian thị trường có thể cân bằng lại.
Cuộc Chiến Giữa Marginfi & Solend
Khi xu hướng thời thượng Airdrop lên ngôi
Sự khác biệt lớn nhất tạo ra vào thời điểm khi Marginfi ra chương trình Earn Point cho những người dùng tham gia. Một số đặc điểm của chương trình này như sau:
- Gửi $1 vào giao thức nhận 1 điểm mỗi ngày. Cho vay càng nhiều và càng lâu thì kiếm càng nhiều điểm.
- Vay $1 từ giao thức sẽ nhận 4 điểm mỗi ngày. Vay càng nhiều thì nhận càng nhiều điểm.
Không chỉ dừng lại ở đó, Marginfi còn giới thiệu mới chương trình Refferal đa tầng lên đến 6 tầng có nghĩa là người dùng đầu tiên sẽ nhận được cả điểm của người được giới thiệu đến lần thứ 6.
Trong bối cảnh có quá nhiều các dự án mới nếu như các nền tảng Layer 2 hay các dự án kêu gọi được hàng chục triệu đô dễ dàng thu hút được dòng tiền từ Airdrop/Retroactive nhưng với các dự án kêu gọi khoảng $15M đổ lại thì có quá nhiều bởi vì có quá nhiều nên thường người dùng sẽ bỏ qua để trung cho các dự án lớn bởi vì tiêu chí làm Airdrop thường dựa vào số vốn kêu gọi thành công.
Chính vì vậy, giải pháp được Marginfi đưa ra chính là mô hình Earn Point giúp người dùng dễ dàng biết được mình có bao nhiêu điểm, đứng thứ bao nhiêu,... từ đó tham gia vào nền tảng để "farm point". Ngay khi ra mắt chương trình TVL của Margin đã tăng trưởng nhanh chóng từ mức $3M lên mức khoảng $20M, trong thời gian này thì Marginfi mới chỉ đang là ngựa ô trong hệ sinh thái và bắt đầu cạnh tranh với Solend.
Nhận thấy được đối thủ có một vũ khí có thể ảnh hưởng tới sức khỏe của mình thì ngay lập tức Solend cũng cho ra mắt chương trình Earn Point của riêng mình, điều này đồng nghĩa với việc những người tham gia sử dụng Solend như giao dịch đòn bẩy, vay, cho vay, đóng góp cộng đồng,... sẽ cùng nhau chia 1 pool thưởng khi ra mắt vào tháng 8 thì mùa 1 có giá trị là 100.000 SLND thực sự không quá hấp dẫn đối với nhà đầu tư khi mà họ có cơ hội nhận được hàng ngàn đô la đối với Marginfi.
Chính yếu tố về Airdrop/Retroactive đã làm người dùng di chuyển từ Solend sang Marginfi. Trong thời gian gần đây khi mà Jupiter Exchange ra mắt JUP và airdrop cho người dùng, JitoSOL cũng ra mắt JTO và cũng airdrop cho người dùng, cuối cùng cũng là dự án khơi mào đó chính là Pyth Network. Điều này làm cho việc Earn Point trên Solend mất giá trị hơn nữa và dòng tiền tiếp tục chảy máu từ Solend qua Marginfi.
Nên nhớ rằng chính Marginfi là dự án đầu tiên làm bùng nổ phong trào Earn Point trên hệ sinh thái Solana và được nhiều dự án sau này học tập. Thường người đầu tiên sẽ là người dẫn đầu.
Trải nghiệm người dùng
Về mặt trải nghiệm người dùng thì sẽ là câu chuyện hoàn toàn khác biệt. Khi mà Solend đem lại cho người dùng cảm giác rối rắm nếu nhưng là những người dùng mới, nguyên nhân đến một phần vì nền tảng Solend đã có quá trình phiên lâu dài với nhiều sản phẩm khác nhau, ở chiều ngược lại trải nghiệm người dùng trên Marginfi dễ chịu hơn rất nhiều. Đơn giản nhất mình thấy ở Solend chính là việc dùng nền đen đi kèm với chữ trắng xà xám, việc sử dụng chữ xám tương đối khó chịu khi lướt thông tin trên Solend.
Có thể nói rằng UI UX đóng một vai trò không quá lớn trong việc người dùng quyết định lựa chọn sản phẩm nào bởi vì thứ họ quan tâm nhiều hơn chính là lợi nhuận. Nhưng trong một hệ sinh thái Solana có quá nhiều dự án thiết kế giao diện đẹp mắt như Jupiter Exchange, Orca,... thì Solend lại bị lọt thỏm ở dưới.
Quá khứ đầy tranh cãi
Nếu như Marginfi mới được xây dựng trong thời gian gần đây thì Solend đã bắt đầu khởi đầu từ rất sớm và chính điều đó làm Solend cũng bị gắn với một vài sự kiện không hay. Đặc biệt nhất chính là Solend từng có đề xuất chủ động đóng băng một tài sản chuẩn bị bị thanh lý với lượng SOL khổng lồ, cộng đồng phản đối và cho rằng Solend đi ngược lại với tinh thần của DeFi & Blockchain.
Ngược lại, Marginfi đang xây dựng một hình ảnh vì cộng đồng. Với việc không thu phí người dùng làm cho Marginfi trở thành một giao thức phi lợi nhuận.
Chính hai yếu tố này đã ảnh hưởng đến hình ảnh của dự án trong mắt người dùng. Trong bối cảnh thị trường Crypto chủ yếu là những người cũng của giai đoạn 2020 - 2022 thì nó lại càng trở nên quan trọng hơn nữa.
Tương Lai Của Marginfi Trên Solana
Airdrop vẫn là con dao hai lưỡi
Cụm từ Airdrop đã đưa Marginfi lên đỉnh như thế nào thì khi không còn nó nữa thì hoàn toàn Marginfi có thể về lại ví trí xuất phát ban đầu của mình? Liệu đây có phải nhận định đúng đắn. Theo mình thì ý kiến này có điểm đúng và cũng có điểm không đúng.
- Đúng: Khá nhiều người dùng đến với Marginfi chủ yếu vì Airdrop và đến khi nó không còn họ cũng sẽ rời bỏ dự án như những nhà đầu tư thông thường.
- Sai: Một số nhà đầu tư khi trải nghiệm Marginfi với việc không có phí giao thức, UI UX tốt thì họ sẵn sàng ở lại và giới thiệu giao thức đến với dự án của mình. Khi TVL của Marginfi đi lên TOP 1 đồng nghĩa với uy tín của dự án cũng tăng cao mà uy tín cao thì người dùng kể cả có rời bỏ khi có nhu cầu cũng sẽ về tìm lại Marginfi.
Trong bối cảnh nếu như Marginfi có Airdrop tệ hơn Pyth Network hay JitoSOL thì lúc đó mới thực sự là vấn đề. Câu chuyện, bài học của Sei Network vẫn còn đó.
Chính vì vậy, Airdrop giúp Marginfi có người dùng và chứng minh được năng lực, mức độ uy tín của dự án thì điều này sẽ không mất đi khi Airdrop không còn. Có lẽ để kiếm chứng điều này chúng ta vẫn cần phải quan sát thực tế sẽ diễn ra như thế nào?
Cần phải đa dạng sản phẩm
Trong bối cảnh khi mà USDC, USDT đều là những phiên bản Native thì liệu việc xây dựng 1 Stablecoin phi tập trung có là điều cần thiết hay không? Thì câu trả lời này rõ ràng sẽ đến từ dự án. Nhưng Marginfi muốn duy trì vị thế của họ thì họ cần phải xây dựng một hệ sinh thái đa dạng hơn. Nếu nhìn xung quanh các mảnh ghép về DEX đã hết cơ hội thì dự án tiếp theo mà MRGN, Inc nên xây dựng bao gồm:
- Stablecoin: Đây là ngành dễ nhất để Marginfi phát triển hệ sinh thái của mình và tận dụng được các tài sản thế chấp dư thừa trên nền tảng. Trong bối cảnh UXD vẫn chưa thật sự thành công thì hệ sinh thái Solana có lẽ cần thêm một Decentralized Stablecoin.
- Leverage Yield Farming: Chu kì tăng trưởng tiếp theo đã cận kề dẫn tới nguồn lợi nhuận khổng lồ ở khắp nơi. Việc tận dụng các tài sản nhàn rỗi để phát triển ngành này là hoàn toàn hợp lý.
- Real World Assets: Marginfi hoàn toàn có thể hướng tới là một nền tảng Credit Protocol đem nguồn vốn từ DeFi cung cấp cho các công ty khởi nghiệp tại TradFi. Marginfi có thể tận dụng được tốc độ nhanh và chi phí rẻ đến từ Solana, tất nhiên là nguồn tài sản nhàn rỗi khổng lồ trên Marginfi.
Dự phóng về cuộc chiến Lending & Borrowing trên Solana
Thị trường DeFi tính nên này đã khá bão hòa đặc biệt là về mảng Lending & Borrowing có nghĩa là không còn quá nhiều điều để tạo ra đột phá. Nếu như nhìn vào AAVE thì phiên bản V3 của họ đã ra đời cách đây rất lâu và không có thêm nhiều điều mới mẻ, hiện nay AAVE tập trung phát triển mảng SocialFi của mình với Lens Protocol hay Stablecoin GHO.
Hay như các dự án khác như Compound thì cũng không có gì mới mẻ. Nếu nhìn vào thị trường gần đây thì các nền tảng Lending & Borrowing sử dụng thêm mô hình Isolated Pool có vẻ được quan tâm nhiều hơn như Silo Finance. Và nếu thị trường Lending vẫn như thế này thì khả năng cuộc chiến Lending & Borrowing trên Solana vẫn sẽ là giữa Marginfi và Solend.
Sẽ tương đối khó để đưa ra kết quả là đâu là dự án tốt hơn mà chúng ta chỉ có thể đánh giá được điểm mạnh và điểm yếu của hai nền tảng này. Bên cạnh đó, chúng ta cũng cần phải xem xem lại sau khi ra mắt token và Airdrop tới người dùng thì chiến lược tiếp theo của Marginfi là gì? Về yếu tố về kinh tế thì Marginfi có phần lợi thế hơn khi mà họ còn rất nhiều Native Token có thể sử dụng làm Liquidity Mining để giữ chân người dùng, trong khi đó Solend lại không đủ.
Mình nghĩ giải pháp để Solend cạnh tranh sòng phẳng với Marginfi sẽ bao gồm một số phương án như sau:
- Cải thiện mạnh mẽ về UI UX. Đồng ý rằng Solend có rất nhiều sản phẩm khác nhau tuy nhiên nếu không cải thiện việc người dùng tương tác khó khăn với dự án thì rất khó để Solend có thể thành công trong dài hạn. Với mình thì Solend đã gắn với bộ themes này khá lâu rồi và đã đến lúc họ nên thay đổi.
- Mở rộng thêm nữa về hệ sinh thái sản phẩm. Nếu không thể cạnh tranh về Incentive thì hãy lấy lợi thế về hệ sinh thái của mình. Tại sao không phải là một Decentralized Stablecoin? Tại sao không phải là một Leverage Yield Farming?
Mình tin rằng trong dài hạn cuộc chiến giữa Solend và Marginfi sẽ được quyết định ở việc đâu là nền tảng có một hệ sinh thái mạnh mẽ hơn chứ không phải là đâu là nền tảng hỗ trợ được nhiều tài sản hơn vì điều qua thực tế là quá đơn giản để tích hợp với các mô hình Isolated Pool.
Tổng Kết
Marginfi đã có sự thay đổi mạnh mẽ để vươn lên dẫn đầu. Nhưng để duy trì được vị thế của mình thì đó còn phải là sự bền bỉ, nâng cấp, liên tục thay đổi.
💁 Disclaimer: Tất cả bài viết của Hak Research được cung cấp với mục tiêu là chia sẻ kiến thức và không được xem là lời khuyên đầu tư.