ZKX Appchain – Đưa Trải Nghiệm CEX Vào Web 3

ZKX Appchain mới đây đã được giới thiệu bởi ZKX Protocol - nền tảng Perp DEX phát triển trên StarkNet đã huy động được $4.5m từ nhiều quỹ đầu tư nổi tiếng. ZKX team kỳ vọng kiến trúc mới với appchain sẽ giúp tầm nhìn đưa trải nghiệm của CEX vào giao dịch trong DeFi. Vậy ZKX Appchain là gì? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết sau.

Bối Cảnh Ra Đời ZKX Appchain

ZKX Appchain được giới thiệu chỉ vài tháng sau khi testnet 1  kết thúc. Mặc dù, đạt được những con số ấn tượng về số lượng người tham gia testnet, volume giao dịch và sự phát triển của cộng đồng, tuy nhiên, Testnet phase 1 cũng cho thấy một vấn đề lớn mà ZKX gặp phải đó chính là khả năng mở rộng. Nếu bạn đã từng trải nghiệm testnet sẽ có nhiều thời điểm lệnh đặt không được thực thi hay thiếu thanh khoản không khớp lệnh. 

Do vậy, với sứ mệnh "mang trải nghiệm của CEX đến với DeFi", ZKX Appchain đã ra đời không chỉ giải quyết vấn đề về mở rộng nêu trên mà còn hướng tới việc mang đến UX vượt trội như Web 2 đến với trader mà vẫn giữ được tính chất bảo mật và minh bạch của Web 3.

ZKX Appchain Là Gì?

ZKX Appchain là một lớp omnichain kết nối người dùng với sàn giao dịch ZKX trên các L1s và rollups khác nhau, từ đó giúp người dùng có thể tiếp cận một nguồn thanh khoản dồi dào và tương tác giao dịch dễ dàng mà không cần quan tâm đến việc chuyển đổi giữa các chain gốc.

Cấu Trúc Sơ Bộ ZKX Appchain

Hiện tại, chưa có nhiều tài liệu kỹ thuật về kiến trúc chi tiết của ZKX Appchain, từ những nguồn tài liệu hiện có cho thấy sàn giao dịch perps này sẽ được hình thành từ những phần quan trọng sau:

• ZKX Account: Ví L2 self-custodial sẽ được tích hợp công nghệ Account Abstraction với nhiều tính năng từ bảo mật, đăng nhập linh hoạt qua đó giúp người dùng mới có thể tiếp cận giao dịch Web 3 một cách đơn giản.
• StarkWay: Cây cầu Crosschain & on/off ramp native hỗ trợ việc chuyển tài sản giữa L1 & L2. StarkWay đảm giúp chuyển thanh khoản trực tiếp lên ZKX Account trên StarkNet một cách dễ dàng.
• ZKX Appchain: gồm Orderbook (DLOB) xử lý giao dịch của trader, , node network tiến hành matching lệnh trên orderbook, block explorer nơi người dùng có thể kiểm tra tất cả các giao dịch trên appchain đảm bảo minh bạch, validator đảm nhận chức năng như oracle.

Để hiểu rõ hơn về cách thức ZKX Appchain hoạt động chúng ta có thể tham khảo qua lộ trình appchain này tương tác với L2s:

• Tài khoản trên L2 được ghép cặp thể hiện và cập nhật tương tự trên ZKX Appchain. Tài sản của người dùng về bản chất vẫn nằm tại L1 và L2 đảm bảo người dùng vẫn kiểm soát toàn bộ fund của mình. Trên ZKX Appchain chỉ ghi nhận số liệu chứ không giữ tài sản.
• Quá trình xử lý & xác minh giao dịch được thực hiện trên ZKX Appchain qua Orderbook và Substrate (hỗ trợ rust).
• Các công việc tính toán như PnL, Thanh lý, và Funding fee được thực thi trong Substrate và được gom thành từng nhóm chuyển từ Appchain về L2, giúp đồng bộ số dư tài khoản chính xác.
• Validators cung cấp price-feeds nhanh chóng thông qua một modun oracle nội bộ, giúp đơn giản hóa việc cập nhật tài sản giao dịch mới đây là điểm mà các Perps Dex hiện tại đang mắc phải do hạn chế trong Smart Contract.

Những Ưu Điểm Của ZKX Appchain

Một số nhưng điểm ưu việt của zkx appchain có thể kể đến như:

Hiệu suất & Khả năng mở rộng - Được nâng cao nhờ khả năng tinh chỉnh và tùy biến vượt trội của appchain so với smartcontract thông thường. Theo mô tả, ZKX Appchain có khả năng mở rộng tuyến tính vượt quá thời gian sản xuất khối của chuỗi khối cơ bản  mang lại khả năng thanh toán tức thời với tốc độ xử lý cao.

Quản lý rủi ro hiệu quả - Cấu trúc Appchain gồm 2 lớp: lớp thứ nhất là các L1 và L2 lưu trữ tài sản trong khi lớp 2 Substrate tùy chỉnh quản lý việc hủy đòn bẩy, thanh lý và bất kỳ số lượng giao dịch. Do đó, giúp cải thiện khả năng quản lý rủi ro về fund trong quá trình đầu tư.

Tích hợp API - Kiến trúc ZKX mới mang đến khả năng kết nối API vượt bậc từ đó giúp các trader chuyên nghiệp, các Market Maker có thể ứng dụng các công cụ giao dịch, bot dễ dàng. Từ đó, gia tăng tính thanh khoản cho sàn giao dịch.

Thanh khoản hợp nhất - ZKX cho phép người dùng truy cập vào sàn giao dịch một cách liền mạch trên nhiều L1 và L2 khác nhau, tạo ra mạng lưới thanh khoản thống nhất. Việc giao dịch trên bất kỳ chuỗi nào tạo độ sâu cho orderbook từ đó đảm bảo hành trình giao dịch được liền mạch.

Minh bạch & An toàn - Sử dụng cộng nghệ Account Abstractions trên ZKX account cho phép người dùng có thể dễ dàng kiểm soát tài sản của mình trong quá trình giao dịch. Thêm vào đó, các lệnh trên trên ZKX Appchain người dùng cũng đều có thể kiểm tra công khai minh bạch tránh trường hợp gian lận giao dịch hay under flow.

Lộ Trình Phát Triển ZKX Appchain

Tính tới thời điểm hiện tại, ZKX đã ra mắt sản phẩm đầu tiên là ZKX accounts và đang trong quá trình Audit lần 2 với Nethermind. Bạn có thể tạo ZKX Account tại đây để có thể tham gia Airdrop cuối tháng 9.

Sau khi list token và mainnet ZKX vào Q4/2023, dự án sẽ dần triển khai DAO quản trị và phi tập trung hóa hệ thống node qua 3 vòng:

• V1 - Validator là core-team
• V2 - Validator là các bên tin cậy (đối tác đã được KYC)
• V3 - Validator được mở cho mọi người thông qua cơ chế staking

Kết Luận

Hy vọng bài viết phần nào giúp bạn hiểu hơn về ZKX Appchain là gì? dù chưa có quá nhiều thông tin về mặt kỹ thuật được công bố do dự án đang trong quá trình gấp rút hoàn thiện sản phẩm, nhưng đổi lại chúng ta sẽ sớm được trực tiếp trải nghiệm sản phẩm qua testnet phase 2 để xem liệu đây có phải là Perp Dex có khả năng thay thế CEX trong chu kỳ tới không.