Cardano là gì? Cardano là một nền tảng hợp đồng thông minh mã nguồn mở, Cardano sử dụng cơ chế đồng thuận Proof-of-Stake (PoS) được gọi là Ouroboros để bảo mật mạng và quản lý quy trình sản xuất khối. được xây dựng bởi Charles Hoskinson - đồng sáng lập Ethereum vào năm 2015. Cho tới năm 2017, Cardano đã chính thức được trình làng và đã gọi vốn thành công 60 triệu đô qua hình thức ICO. Vào năm 2021 Cardano đã có vốn hoá lên đến $80B. Vậy điều gì khiến Cardano trở lên khác biệt? Hãy cùng Hak Research tìm hiểu nhé.

Để hiểu thêm về Cardano xin mời đọc các bài viết dưới đây:

• Hệ Sinh Thái Solana: Hackathon Với 813 Dự Án Mới, Mạng Lưới Tiếp Tục Nâng Cấp & Nhiều Cập Nhật Nổi Bật Khác
• Sui (SUI) Là Gì? Tổng Quan Về Tiền Điện Tử Sui
• Aptos (APT) Là Gì? Tổng Quan Về Tiền Điện Tử Aptos

Cardano Là Gì?

Tổng quan về Cardano

Cardano là layer 1 blockchain phi tập trung cho phép các nhà phát triển xây dựng smart contract, tạo các dApp và giao thức phi tập trung (DeFi) trên Cardano. Cardano ra đời với mục tiêu giải quyết các vấn đề về bảo mật, khả năng mở rộng và tính bền vững.

Cardano được xây dựng bằng Haskell, một ngôn ngữ lập trình chức năng. Plutus do IOHK tạo ra, là một ngôn ngữ dựa trên Haskell. Nó có các tính năng bổ sung để hỗ trợ các trường hợp sử dụng chuỗi khối và hợp đồng thông minh.

Cardano là một nền tảng mã nguồn mở cho các smart contract, Cardano đáp ứng nhiều trường hợp sử dụng, giải quyết các vấn đề trong nhiều ngành. Chúng bao gồm bán lẻ, giáo dục, chính phủ, tài chính, nông nghiệp và chăm sóc sức khỏe...

Cardano đặt mục tiêu có nhiều cách để mở rộng quy mô, chủ yếu thông qua Layer-2 và sidechains. IOG đã phát hành Cardano EVM Sidechain cho phép các nhà phát triển Solidity dễ dàng chuyển các ứng dụng vào hệ sinh thái Cardano; Hydra là một lớp L2, Ouroboros Hydra là một phiên bản mới của cơ chế đồng thuận của Cardano, được thiết kế bởi IOG. Nó giúp kích hoạt tốc độ giao dịch nhanh hơn, tăng thông lượng và giảm chi phí giao dịch cho các giao thức Hydra.

Điểm nổi bật của Cardano

Cardano sử dụng một kiến trúc độc đáo sử dụng hệ thống hai lớp, khác biệt với hầu hết các nền tảng chuỗi khối khác. Lớp thanh toán (CSL) cho phép chủ sở hữu mã thông báo ADA gửi và nhận các giao dịch gần như ngay lập tức với mức phí thấp, trong khi lớp tính toán (CCL) đóng vai trò là nền tảng cho phần còn lại của chức năng Cardano.

• Bảo mật: Là một nền tảng smart contract, Cardano cung cấp sự an toàn và khả năng mở rộng thông qua kiến trúc hai lớp độc đáo của nó. Lớp Thanh Toán Cardano (CSL) xử lý tất cả các giao dịch sử dụng tiền điện tử Cardano, với phí giao dịch tối thiểu. Đồng thời, Lớp điện toán Cardano (CCL) là một tập hợp các giao thức giúp chạy các smart contract. Nó cho phép các nhà phát triển tạo các ứng dụng phi tập trung, đảm bảo bảo mật và mang lại một phần tiền nhỏ cho người dùng cuối.
• Thuật Toán Đồng Thuận Proof of Stake: Cardano sử dụng cơ chế đồng thuận Proof of Stake (PoS), ít tiêu tốn năng lượng, bảo mật và giúp giảm phí giao dịch.
• Khả Năng Mở Rộng: Cardano giải quyết khả năng mở rộng bằng cách triển khai giao thức Ouroboros, giao thức mới được xây dựng trên mô hình Proof of Stake đảm bảo tốc độ giao dịch cao, và cơ hội công bằng cho người dùng. Cung cấp các tính năng nâng cao như phân tách các lớp, bảo mật trong việc chọn trình xác thực blockchain, cơ chế bỏ phiếu an toàn cho chủ sở hữu token và cơ chế đồng thuận có thể mở rộng vô hạn.

Công nghệ

• Cơ chế đồng thuận: Ouroboros là cơ chế đồng thuận Proof-of-Stake (PoS) của Cardano. Người dùng có thể ủy quyền ADA token của họ cho nhà điều hành stake pool và kiếm phần thưởng trong khi vẫn giữ quyền sở hữu mã thông báo của họ. Cardano là một trong những loại tiền điện tử đầu tiên áp dụng cơ chế đồng thuận PoS, cụ thể là sử dụng một biến thể có tên là Delegated-Proof-of-Stake (DPoS). Ouroboros Praos là cơ chế đồng thuận hiện tại.
• Mô hình kế toán: Cardano sử dụng mô hình kế toán UTXO, tài sản được lưu trữ trên sổ cái dưới dạng biểu đồ chu kỳ có hướng (DAG) giữa các địa chỉ. Trong một giao dịch, những kết quả đầu ra chưa sử dụng đó được sử dụng để tạo ra kết quả đầu ra mới. 
• Classic UTXO: Các giao dịch có thể bao gồm một hoặc nhiều UTXO làm đầu vào và một hoặc nhiều UTXO làm đầu ra — tất cả đều có kích thước tùy ý — để đáp ứng nhu cầu chuyển giao.
• Extended UTXO: Cardano sử dụng một phiên bản mới của UTXO được gọi là extended UTXO (eUTXO). eUTXO bao gồm dữ liệu và tập lệnh, cho phép logic và siêu dữ liệu tùy ý được đính kèm vào từng giao dịch riêng lẻ.
• Native Tokens: Token trên Cardano không cần triển khai thông qua hợp đồng thông minh. Do đó, chúng không dễ bị khai thác ở mức độ tương tự như ERC-20 hoặc ERC-721 và không yêu cầu chuyển giao thực thi hợp đồng thông minh. Vì chúng không được tạo bằng các hợp đồng thông minh không đồng nhất nên các nhà phát triển dapp có thể tích hợp tất cả các token gốc của Cardano theo cùng một cách. Ngoài ra, mô hình eUTXO cho phép nhiều loại mã thông báo khác nhau được chuyển cùng nhau trong một giao dịch.
• Staking: Chủ sở hữu ADA ủy quyền mã thông báo ADA của họ cho nhà điều hành stake pool (validator) để nhận phần thưởng khối trong khi vẫn giữ quyền sở hữu ADA. Họ có thể sử dụng hoặc rút ADA của mình bất cứ lúc nào. 
• Haskell và Plutus: Cardano được xây dựng bằng Haskell, một ngôn ngữ lập trình chức năng được nhập tĩnh. Plutus, do IOHK tạo ra, là một ngôn ngữ dựa trên Haskell; nó có các tính năng bổ sung để hỗ trợ các trường hợp sử dụng chuỗi khối và hợp đồng thông minh.

Ứng dụng của Cardano

Atala PRISM là một nền tảng nhận dạng tự chủ (SSI) trên chuỗi khối Cardano cung cấp cơ sở hạ tầng kỹ thuật số cho ngân hàng, chăm sóc sức khỏe, giáo dục, v.v. Các quốc gia, trường đại học và ngành công nghiệp truyền thống trong không gian Web2 đang sử dụng cơ sở hạ tầng nhận dạng của Atala:

• World Mobile Network: mang kết nối internet đến các khu vực thiếu internet, bắt đầu với Zanzibar; những người đăng ký mạng này sẽ có thể truy cập Atala cho các dịch vụ kỹ thuật số như ngân hàng và chăm sóc sức khỏe.
• Giáo Dục: một giải pháp xác thực ID và thông tin, nó bảo vệ các chứng chỉ học tập trong một hệ sinh thái chống giả mạo.
• Quản Trị: được sử dụng quản trị trong các hệ thống cấp và xác thực thông tin.
• Nông Nghiệp:  Cardano blockchain được sử dụng để chứng nhận sản phẩm và truy xuất nguồn gốc.
• Chăm Sóc Sức Khỏe: sử dụng Atala SCAN để xác thực và xác minh nguồn gốc cũng như chuỗi cung ứng của các sản phẩm dược phẩm, đảm bảo an toàn cho bệnh nhân trên toàn thế giới.

Lộ Trình Phát Triển của Cardano

• Byron: Tháng 9 năm 2017 với sự ra mắt mạng chính của chuỗi khối Cardano. Trong giai đoạn này, chuỗi hoạt động như một mạng liên kết chỉ hỗ trợ các giao dịch ADA.
• Shelley: Ra mắt vào tháng 7 năm 2020, đưa giao thức Ouroboros Proas Proof-of-Stake (PoS) được đề xuất của Cardano vào cuộc sống.
• Goguen: Hỗ trợ cho hợp đồng thông minh vào tháng 9 năm 2021. Ngôn ngữ lập trình Plutus đã được phát hành và chào đón các dapp, NFT và hệ sinh thái DeFi.
• Basho: Hiện đang được tiến hành và nhằm mục đích cải thiện khả năng mở rộng bằng cách thêm các sidechains và L2 vào hệ sinh thái.
• Voltaire: Hiện đang tiến hành đồng thời với Basho và sẽ thực hiện những bước cuối cùng hướng tới sự tự bền vững. Voltaire chịu trách nhiệm về hệ thống ngân quỹ và hệ thống bỏ phiếu cho các Đề xuất Cải tiến Cardano (CIP). Sau khi hoàn thành, cộng đồng sẽ kiểm soát các hard fork và ngân quỹ thay vì IOG, Cardano Foundation và EMURGO hiện đang nắm giữ tất cả bảy khóa quản trị.

Core Team

Charles Hoskinson - Founder và CEO 

• Charles Hoskinson theo học tại Đại học Bang Metropolitan Denver và Đại học Colorado Boulder nghiên cứu lý thuyết số giải tích trước khi chuyển sang lĩnh vực mật mã.
• Charles Hoskinson là một doanh nhân công nghệ và nhà toán học có trụ sở tại Colorado. 
• Charles Hoskinson là một doanh nhân người Mỹ , đồng sáng lập công ty kỹ thuật chuỗi khối Input Output Global, Inc. (trước đây là IOHK) và nền tảng chuỗi khối Cardano và là đồng sáng lập của nền tảng chuỗi khối Ethereum. 
• Charles Hoskinson là chủ tịch sáng lập của ủy ban giáo dục của Quỹ Bitcoin và thành lập Nhóm nghiên cứu tiền điện tử vào năm 2013.

Jeremy Wood - Co founder

• Jeremy Wood tốt nghiệp Cử nhân nghệ thuật trường Đại học Indiana–Đại học Purdue Indianapolis.
• Jeremy Wood từng làm Trợ lý điều hành tại Ethereum. Sau khi rời Ethereum, Jeremy đã cùng Charles Hoskinson thành lập một dự án mới có tên IOHK (Input Output Hong Kong), một công ty nghiên cứu và kỹ thuật xây dựng tiền điện tử và chuỗi khối. Dự án trọng điểm của IOHK là Cardano, một nền tảng hợp đồng thông minh và chuỗi khối công khai lưu trữ tiền điện tử ADA.
• Hiện tại, ngoài Charles Hoskinson và Jeremy Wood, Cardano đang được quản lý và vận hành bởi ba tổ chức là Cardano Foundation, Emurgo và IOHK.

Investor

Cardano được hỗ trợ bởi:

• Input Output Global (IOG): Một công ty nghiên cứu và phát triển blockchain được thành lập bởi Charles Hoskinson và Jeremy Wood. Đây là nhánh phát triển.
• Cardano Foundation: Một tổ chức phi lợi nhuận tập trung vào phát triển cốt lõi và tăng trưởng hệ sinh thái. Sở hữu thương hiệu Cardano và thúc đẩy việc áp dụng.
• EMURGO: Một công ty đầu tư mạo hiểm là chi nhánh vì lợi nhuận của Cardano. EMURGO tạo điều kiện tích hợp cho các đối tác kinh doanh Web2 và ươm mầm các cơ hội kinh doanh.

Tokenomic

Thông tin về Token ADA

• Token Name: Cardano
• Tiker: ADA
• Blockchain: Cardano
• Total Supply: 45,000,000,000 ADA.

ADA Token Allocation

• 57,6% ADA token được bán ra thông qua các vòng và ICO
• 11,5% ADA token do IOHK, Cardano Foundation và Emurgo nắm giữ.
• 30,9% ADA token dành cho staking rewards.

ADA Token Release

Updating

ADA Token Use Case

• Phần thưởng: ADA token dùng làm phần thưởng khối cho các node trong mạng lưới khi Cardano bắt đầu kích hoạt chức năng này ở testnet Shelly thông qua Staking.
• Staking: Người dùng stake ADA token thông qua các pool staking và sẽ được chia thưởng khi node tạo ra block mới.
• Thanh toán: Trong tương lai, ADA token có thể được dùng để thanh toán chi phí khi người dùng phát hành tài sản (UIA) trên nền tảng của Cardano.
• Tiền tệ: ADA token còn được dùng như một loại tiền tệ.
• Phí giao dịch trên Cardano Blockchain: ADA token được dùng để thanh toán phí giao dịch trong mạng lưới của Cardano.

Sàn Giao Dịch ADA token

Hiện ADA token được giao dịch trên các sàn lớn như: Binance, Coinbase, OKX, Kucoin, Gate, Houbi, Bybit, Bitget, Crypto.com, MEXC, ...

Kênh Thông Tin Dự Án

• Website: https://cardano.org/
• Twitter: https://twitter.com/cardano
• Telegram: https://t.me/CardanoAnnouncements
• Facebook: https://www.facebook.com/groups/CardanoCommunity
• Reddit: https://www.reddit.com/r/cardano/

Tổng Kết

Cardano là một loại tiền điện tử được thành lập bởi Charles Hoskinson, người đồng sáng lập Ethereum. Cardano là một trong những dự án phát triển nhanh nhất trong không gian tiền điện tử. Cardano tập trung vào việc xây dựng một mạng phi tập trung có thể mở rộng, an toàn và hiệu quả bằng cách tiếp cận có hệ thống để nghiên cứu và phát triển chuỗi khối.

Hy vọng bài viết cung cấp thông tin hữu ích về dự án Cardano và ADA token.