Miner Extractable Value (MEV) Là Gì? Cơ Chế Hoạt Động Của MEV

MEV là gì? MEV là viết tắt của Miner Extractable Value là những lợi nhuận mà thợ đào kiếm được dựa trên những quyền lực riêng của mình. Vậy MEV có gì thú vị thì mọi người cùng mình tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé.

Để hiểu hơn về MEV, mọi người có thể tham khảo một số bài viết dưới đây:

Mempool Là Gì? Tầm Quan Trọng Của Mempool Trong Blockchain

MEV Là Gì?

Tổng quan về MEV

Trong quá khứ, MEV là viết tắt của Miner Extractable Value có nghĩa là lợi nhuận được tạo ra bởi các thợ đào trong quá khứ tạo các block trong blockchain. MEV sẽ bao gồm phần thưởng của mỗi block, phí giao dịch và tiền tips của người dùng cho các miner để các giao dịch của họ được đưa vào blockchain nhanh hơn.

Tuy nhiên ở thời điểm hiện tại MEV có nghĩa là Maximal Extractable Value có nghĩa là lợi nhuận, lợi ích tối đa có thể kiếm được bởi các thợ đào hay validator trong quá trình đưa các giao dịch từ mempool vào blockchain. Quyền lực này đến từ việc các thợ đào nhìn thấy được toàn bộ thông tin của một giao dịch.

Chú ý: Trong bài viết này thay vì gọi là thợ đào hay validator mình sẽ gọi chung một thuật ngữ là miner (tất nhiên miner khác với validator) nhưng mình muốn bài viết ngắn gọn hơn.

Lí do MEV ra đời

Muốn hiểu được MEV là gì chúng ta cần phải xem lại cấu tạo và cơ chế vận hành của Bitcoin hay một số các blockchain sử dụng Mempool. Mọi người có thể đọc bài viết Mempool Là Gì? Tầm Quan Trọng Của Mempool Trong Blockchain để hiểu về Mempool.

Bước 1: Người dùng tạo ra giao dịch và sẽ sign trên ví của chính mình.
Bước 2: Các node trên blockchain sẽ kiểm tra xem giao dịch có hợp lệ hay không?
Bước 3: Nếu giao dịch hợp lệ nó sẽ được đưa tới mempool.
Bước 4: Tại mempool các thợ đào hoặc validator sẽ lựa chọn các giao dịch dựa trên một số các tiêu chí chủ yếu là phí giao dịch để đưa vào blockchain.

Điểm mấu chốt ở đây chính là miner nhìn thấy tất cả thông tin giao dịch và họ có quyền sắp xếp các giao dịch theo thứ tự ưu tiên của chính hóa. Chính điều này đã tạo ra MEV.

Những Lợi Ích Mà MEV Mang Lại Cho Các Miners

Thu lợi lớn từ việc mạng lưới tắc nghẽn

Có nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng mạng lưới tắc nghẽn hay đông đúc như người dùng FOMO hay FUD trước thông tin nào đó, tham gia IDO, Free Mint,... tất cả những điều này kết hợp với mô hình Mempool đẩy giá phí giao dịch lên ngất ngưởng và tất nhiên Miner sẽ lựa chọn những giao dịch có phí cao nhất để đặt vào block trước từ đó thu lợi ngoài ra còn có thể là tiền phí tips như trên mạng Ethereum.

Bên cạnh đó, người đến sau muốn giao dịch trước lại tiếp tục đẩy phí gas lên làm cho phí càng ngày càng cao và tất nhiên Miner là những người hưởng lợi nhiều nhất từ mô hình Mempool và quyền lực sắp xếp giao dịch vào block của họ.

DEX Arbitrage hay còn gọi là Kinh doanh chênh lệch giá trên DEX

Câu chuyện này diễn ra như say nếu như 2 sàn DEX đang cung cấp cho một token ở hai mức giá khác nhau thì các Miner có thể mua token ở bên DEX có giá thấp và bán tại DEX có giá cao hơn. Với DEX Arbitrage thì hầu hết ai cũng có thể tham gia nhưng các Miner có lợi thế là khi mua và bán họ có thể để 2 giao dịch trong cùng 1 block để tối ưu lợi nhuận.

Có thể nói việc kinh doanh chênh lệch giá có rất ít rủi ro nhưng mất thời gian trong việc tìm kiếm thông tin, xác định pool thanh khoản để tránh Impermanent Loss,...

Liquidations - Thanh lý

Khi người dùng tham gia Lending & Borrowing thì các tài sản thế chấp của họ luôn đứng trước ngưỡng cửa thanh lý và nếu tài sản của họ bị thanh lý thì người vay thông thường sẽ phải một khoản phí tương đối lớn, một phần phí trong đó sẽ được trả cho những người thanh lý. Đây chính là thời điểm mà MEV xuất hiện.

Những miner phải vận dung khả năng tìm kiếm những nguồn thanh lý nếu như họ thực thi được giao dịch đó thì một nguồn phí khổng lồ sẽ đổ về túi của họ.

Sandwich Trading

Một ví dụ dễ hiểu như sau một Miner nhìn thấy một giao dịch rằng có một whales chuẩn bị thu gom $10K BTRFLY trên Uniswap và khi kiểm tra pool thanh khoản thì với volume lớn như này thì giá của BTRFLY chắc chắn sẽ có sự tăng trưởng. Tại thời điểm đó Miner sẽ đặt 1 lệnh BUY trước lệnh của whales nhằm mua được BTRFLY với giá rẻ và đặt một lệnh bán BTRFLY sau lệnh mua của whales.

Tuy nhiên, Sandwich Trading có rủi ro lớn hơn rất nhiều so với DEX Arbitrage.

NFT MEV

Các Miner với quyền lực của mình có thể là người đầu tiên mua Public Sales của một bộ sưu tập NFT nào đó hoặc họ có thể mua cả bộ. Đôi khi các Miner có thể mua được các bộ NFT với giá siêu rẻ khi mà những người bán list giá nhầm

Ưu Và Nhược Điểm Của MEV Trên Blockchain

Ưu điểm của MEV

MEV có một số những ưu điểm cho mạng lưới như:

MEV càng lớn thì Miner càng đông thì blockchain sẽ càng phi tập trung và bảo mật.
Việc xuất hiện DEX Arbitrage giúp người dùng xác định đâu là nền tảng DEX tốt hơn.
MEV cho thấy những điểm yếu mà DeFi cần khắc phục.

Nhược điểm của MEV

MEV có một số những nhượcđiểm cho mạng lưới như:

MEV góp phần đẩy phí giao dịch lên cao.
Những lợi ích mà MEV mang lại cho Miner đồng nghĩa gây ra một trải nghiệm không được tốt cho người dùng.

MEV không hoàn toàn xấu mà cũng không hoàn toàn tốt tuy nhiên không thể phủ nhận. MEV vừa thúc đẩy sự phi tập trung một trong những tính năng quan trọng nhất của mỗi blockchain. Cho nên về tổng quan thì mặt lợi vẫn nhiều hơn mặt hại bởi vì nếu không có những lợi ích to lớn thì sẽ không ai làm.

Tổng Kết

MEV là một trong những lĩnh vực còn nhiều bí ẩn và góc khuất trong thị trường crypto. Mong rằng qua bài viết này mọi người có thể hiểu được MEV là gì?