Trước khi bắt đầu bài viết này bạn nên đọc lại Phân tích cơ bản về 2 dự án là Mina Protocol và Celo để hiểu về team, VCs, công nghệ cốt lõi, roadmap, dự phóng,…

Bắt đầu với Mina

Tiếp theo, hiểu thêm về Celo

I. Điểm chung giữa 2 dự án

2 dự án đều giải quyết vấn đề “Phi Tập Trung” bằng cách người dùng có thể chạy node trên ngay chiếc Mobile của mình. Vì sao?

– POS sẽ là tương lai của các Platform Smartcontract

– POS yêu cầu phần cứng thấp hơn so với POW

kết hợp với đó các chip của Iphone, Samsung,… ngày càng trở nên mạnh mẽ hơn

=> Chạy node trên Mobile is Comming soon

=> Nhiều người chạy node hơn

=> Mạng lưới trở nên phi tập trung và bảo mật hơn

=> Mobile Node, wen?

Vậy là tính phi tập trung đã DONE!

Ngoài ra, Celo & Mina Protocol đều có được sự ủng hộ của nhiều VCs lớn như Coinbase, polychain, Naval Ravikant

Team của 2 dự án đều cực kì tiềm năng

II. Cách 2 dự án xử lý vấn đề “Mở Rộng”

Celo đã bắt tay với Mysten Labs, đây là đội từng build Diem Blockchain của Facebook để áp dụng công nghệ cốt lõi của Diem Blockchain (cơ chế đồng thuận + Move) cho Celo

=> Hứa hẹn sẽ làm EVM với 140k TPS

Mina Protocol sẽ xử lý vấn đề mở rộng bằng công nghệ cốt lõi Zero – Knowledge

Đây là một giải pháp mà Vitalik Buterin đánh giá cực kì cao song song với Sharding mà ETH 2.0 đang triển khai

III. Ưu/nhược điểm của từng dự án

Ưu điểm của Celo

– Đi trước

– EVM Blockchain => Dễ dàng scale qua từ Ethereum

– Đã mainet và bắt đầu build HST

Nhược điểm của Celo

– Hơi nhiều trọng tâm phát triển

– Chưa có Dapp trên Mobile (ngoài trừ Valora)

Ưu điểm của Mina Protocol

– Blockchain nhẹ nhất TG

– Hướng đến private trong tương lai

Nhược điểm của Mina Protocol

– Do chưa áp dụng ZK nên tốc độ đang rất chậm 1 TPS

– Q1/2023 mới bắt đầu xây dựng HST

– Áp dụng Zk chậm hơn các giải pháp L2

IV. Những điều mình đang research

Hiện tại, mình đang research về tính ứng dụng công nghệ cốt lõi của Diem cũng như Celo trong tương lai => Xong mình sẽ viết bài

Mình nghĩ về trung hạn mình đánh giá Celo cao hơn Mina Protocol khi Celo là người đi trước.

Còn về dài hạn thì trước khi đánh giá được vì mình chưa nghiên cứu xong công nghệ của Celo nên chưa thể kết luận nhưng tạm thời mình khá thiên về Mina Protocol vì mình cũng rất bullish về công nghệ zero-knowledge

Và mình cũng phân vân để đầu tư 2 dự án!