Series 18: Crypto Unlock | Chiliz Và Tham Vọng Thống Trị Mảng Fan Token

Ngày nay, nhu cầu giải trí đang phát triển một cách chóng mặt, thậm chí nhu cầu đó còn vượt lên trên cả các nhu cầu sinh hoạt thông thường. Khi mà 10 năm trở lại trước, vấn đề đi đu idol khiến fan bỏ ra 3 triệu đi xem thần tượng Kpop được coi là phí phạm, thái quá bị cả xã hội và cộng đồng mạng mỉa mai, nhưng mà tới ngày nay, việc chỉ để tranh nhau một suất vé hay đấu với giá 30 triệu chiếm vị trí đẹp như Show Black Pink mới đây được coi là chuyện rất chi là bình thường và không có gì đáng quan tâm.

Có thế nói, đời sống tinh thần của đại đa số con người chúng ta đa nâng lên một cấp bậc khá cao. Ảnh hưởng tất yếu đó ít nhiều là do Internet. Nó ảnh hưởng tới mọi ngành nghề, giải trí xung quanh cuộc sống của chúng ta. Đặc biệt hơn, khi nhắc tới lĩnh vực thể thao nó cũng đang hòa nhịp với xu thế và đã có những bước tiến nhất định.

Thể thao truyền thống Web2 đã tương đối hot và luôn là một món ăn tinh thần không thể thiếu của cánh mày râu chúng ta thậm chí còn lan tỏa sang tới các chị em phụ nữ. Nhưng nhờ, những sản phẩm của sự phát triển không ngừng trong Internet, công nghệ Blockchain ra đời đánh dấu kỷ nguyên cơ sở hạ tầng Web3 cung cấp các giải pháp hấn dẫn cho những vấn đề muôn thuở như marketing, sale, tài trợ hay các hoạt động thương mại nhượng quyền. Trên hết, sự kết hợp giữa thế giới thực và thế giới kỹ thuật số đang nở rộ kéo theo việc các ông lớn trong ngành thể thao cũng đang từng bước nhảy vào thị trường Crypto để chiếm lấy thị phần. Cách để nâng cao trải nghiệm nguời hâm mộ, khiến họ luôn là fan trung thành để duy trì danh tiếng, lợi nhuận luôn là vấn đề nan giải.

Để làm được điều đó, chìa khóa để mở cánh cổng dẫn tới thị trường tiềm năng này không gì khác chính là Chiliz nền tảng phát hành Fan Token hàng đầu trên thế giới Crypto hiện nay. Dự án được ra đời cũng như khởi xướng khái niệm Fan Token đầu tiên vào năm 2018 với nhiều tiện ích. Vậy trong thời gian qua Chiliz đã làm được những gì? Nó đang phát triển như thế nào trong vòng 6 năm qua? Liệu trong tương lai Chiliz có còn tiềm năng? Sự gắn kết của nó với bóng đá là cực kì khăng khít. Liệu nó chỉ là đồng coin chỉ dựa vào sự kiện thể thao lớn để hợp thức hóa đường giá bơm thổi và chỉ là sản phẩm đầu cơ may rủi thôi sao? Trong bài viết này, chúng ta cùng tìm hiểu xem tham vọng của Chiliz tới đâu nhé.

Lịch Sử Phát Triển Của Chiliz

Chiliz được thành lập bởi những người đã có kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực công nghệ cũng như thể thao. Đa phần cách thành viên nòng cốt đều từng làm việc cho các doanh nghiệp lớn như Google, PlayTech, Sina Sport, Fnatic, PokerStar... Tính hợp pháp của dự án được đặt lên hàng đầu với sự hỗ trợ của chính phủ Malta.

Quý 2 năm 2018 dự án được thành lập với người đứng đầu là ông Alexandrea Dreyfus, họ đã thành công huy động được tổng cộng 66 triệu USD từ vòng Private. Tại thời điểm đó, số tiền này được coi là mức raise khá lớn khi thị phần tiền điện tử vẫn còn khá bé.

Tới Quý 4 năm 2018, bước ngoặt của dự án lần đầu được mở ra khi họ đã thành công đạt được thỏa thuận đối tác với 2 CLB bóng đá đầu tiên là Paris Saint-Germain và Juventus. Tuy nhiên đây chỉ là hình thức về mặt đối tác và vẫn chưa hề được phát hành Fan Token và tất cả chúng vẫn đang trong quá trình thử nghiệm.

Phải đến quý 2 năm 2019 Chiliz mới bắt đầu có những động thái đầu tiên về việc sẽ bán công khai các Token của đội tuyển. Sau đó tới quý 4 năm 2019, ứng dụng giải trí Socios, được họ cho ra mắt mang dấu ấn rõ nét khi đây chính là nơi mà các tiện ích của những fan hâm mộ chung thành được sử dụng. Cùng với đó, là Token CHZ được và mắt với tiêu chuẩn ERC-20 mở ra một loại tiền tệ với vô vàn tiện ích dành cho người hâm mộ. Từ thời điểm đó cho tới này, CHZ đóng vai trò là tiền tệ chính trong ứng dụng, được sử dụng làm cặp tiền tệ giao dịch cũng như mua Pre-Sale các Fan Token trên ứng dụng cũng như sàn giao dịch Fan Token của Chiliz.

Sau quý 4 và tới đầu quý 1 năm 2020, số lượng các CLB thể thao bóng đá cũng như các đội thể thao khác tăng lên một cách nhanh chóng và dàn trải. Thời điểm đó, đã có tới ít nhất 5 ngành thể thao gia nhập vào hệ sinh thái. Và tới cuối năm 2020 số lượng các đối tác CLB đã dừng ở mức khoảng 70 đối tác. Chiliz Chain thời điểm đó chỉ là mạng lưới để các Fan Token của các CLB thể thao Swap và Tranfer.

Các Fan Token lần lượt xuất hiện và được list các sàn giao dịch lớn, tuy nhiên để nói đến cột mốc đạt được thành tựu vươn xa hơn phải kể đến thời điểm họ ra mắt 2 đồng Fan Token đội tuyển bóng đá quốc gia vào năm 2021. Với việc có thể phát hành các Fan Token đội tuyển quốc gia, nó như một minh chứng bóng đá ở quốc gia đó đang có nhiều cái nhìn tích cực cho thị trường Crypto nói chung này.

Sự kiện chuyển mình tiếp theo của Chiliz phải kể đến 2022, khi mặc dù không có nhiều tiến triển về mặt công nghệ nhưng trong trong thời gian đó họ đã hoàn thành thêm cho mình những tính năng cải thiện sản phẩm và hệ sinh thái, và có thêm cho mình một Fan Token đội tuyển quốc gia là Ý. Thực tế, trước khi Fan Token Ý được phát hành, đã có rất nhiều CLB chơi cho giải hàng vô địch quốc gia tại đất nước này đã phát hành Token. Cho tới thời điểm đó, Fan Token cũng là tâm điểm và có nhiều sự tăng giá nhưng không mấy ổn định nhờ sự kiện World Cup.

Nhận thấy vẫn còn quá nhiều điều bất cập và không muốn bỏ lỡ đi nhiều cơ hội lợi nhuận dòng tiền, năm 2023 dự án đã giới thiệu Chiliz Chain 2.0 hứa hẹn đem tới một làn gió mới tạo động lực tăng trưởng cho hệ sinh thái. Nhiều tính năng đã được giới thiệu cũng như làm tốt hơn ở vấn đề bảo mật. Tuy nhiên, nó lại ít được chú ý bởi thời điểm đó chẳng còn một sự kiện thể thao lớn nào.

Trong tương lai với còn nhiều tính năng của mạng lưới Chiliz 2.0 chưa được khai thác với khả năng tương thích với EVM, hứa hẹn sẽ rất đáng để chúng ta theo dõi, liệu dự án này sẽ chuyển mình ra sao và thoát khỏi cái bóng coin đầu cơ như thế nào?

Tổng Quan Về Chiliz

Chiliz là gì?

Chiliz là nền tảng phát hành các Fan Token, chúng giúp cho những người hâm mộ thể thao có thể tương tác theo nhiều cách như bỏ phiếu biểu quyết, tham gia giải đấu sự kiện với nhiều ưu đãi hoàn tiền, gặp mặt thành viên và xin chữ ký... thông qua ứng dụng Socios.

Tầm nhìn và sứ mệnh trước đây của Chiliz là đem tới cho hàng tỷ người hâm mộ thể thao trên thế giới một quyền lực, tiếng nói nhất định cho các tổ chức mà mình yêu thích cũng như đem tới cho các nhà quản lí, hay chủ quản đội bóng một nền tảng tri ân, tương tác với những người hâm mộ trung thành nhất.

Tuy nhiên trong thời gian gần đây, họ vẫn không muốn chỉ dừng lại ở đó, họ muốn xây dựng cho mình một mạng lưới Blockchain, một mảnh đất với đầy đủ mọi yếu tố tiện nghi giúp thu hút dòng tiền để đưa nền kinh tế của Chiliz trở nên ngày một lớn mạnh. Đây không chỉ là nơi của thể thao đơn thuần, nó còn là nơi để thể thao có thể phát triển theo nhiều cách như NFT, DeFi, hay thậm chí là GameFi. Tất cả tạo nên một khái niệm họ tự cho là SportFi (thể thao phi tập trung).

Những ưu điểm của mạng lưới Chiliz bao gồm:

Giao dịch ổn định: Với việc chỉ là nơi của đại đa số Fan Token, nó chưa hề ghi nhận tình trạng tắc nghẽn mạng lưới xảy ra.
Phí Gas các Fan Token bằng 0: Các đồng Fan Token được chuyển tới mọi địa chỉ ví đều không hề bị tính phí.
Tương thích với EVM: Giúp người dùng dễ dàng chuyển đổi các loại tài sản từ Chiliz sang Ethereum và ngược lại. Ngoài ra việc phát triển các Dapp trong tương lai cũng sẽ vô cùng thuận tiện cho các nhà phát triển.

Cơ chế hoạt động của Chiliz

Chiliz phát hành một đồng Fan Token như thế nào?

Để phát hành một Fan Token, họ cần làm việc với CLB hoặc tổ chức thể thao thương hiệu đó, dựa vào thỏa thuận hợp tác của đôi bên và cả hai đều thống nhất các quy định nghiệm ngặt về mặt pháp lý. Các ký kết pháp lý này quy định cực kì khắt khe về quyền thuộc về thương mại, quyền sở hữu trí tuệ và những điều luật không làm ảnh hưởng tới giá trị cổ phiếu công ty đó. Khi thỏa mãn tất cả yếu tố trên, một Fan Token sẽ được phát triển và có mặt trên mạng lưới Chiliz với nguồn cung đa phần là tổ chức thể thao đó giữ hết để phát hành cho những Fan trung thành của họ.

Công nghệ Proof of Authority

Đây là công nghệ Chiliz đang sử dụng và nó không hề mới trong lĩnh vực Blockchain hiện nay. Các node xác thực giao dịch của mạng lưới Chiliz đại diện cho các tổ chức ủy quyền, đây được coi là công nghệ blockchain riêng tư dành cho các tổ chức doanh nghiệp với các Validator không lơn hơn 100 node. Nó đảm bảo được độ an toàn vào bảo mật rất tốt tuy nhiên về tính phi tập trung là không hề có, và rất khó có thể đảm bảo.

Một vài ưu điểm của công nghệ này phải kể đến như:

Tăng tốc độ giao dịch: do không có quá trình giải quyết câu đố tính toán, PoA có thể xác nhận giao dịch nhanh hơn so với Proof of Work và Proof of Stake.
Tiết kiệm năng lượng: PoA không đòi hỏi phải sử dụng sức mạnh tính toán cao như PoW, do đó tiết kiệm năng lượng và giảm thiểu tác động đến môi trường.
Có khả năng mở rộng: PoA có thể mở rộng hơn so với PoW và PoS, do không cần có nhiều node quản lý và tính toàn vẹn được đảm bảo bởi các đại diện được chỉ định.
Gia tăng trải nghiệm người dùng: Việc lược bỏ ít tính phi tập trung cũng làm người dùng thoải mái trong các tác vụ.
Phân quyền: PoA có thể trao quyền quản lý blockchain cho các đại diện được chỉ định, đảm bảo tính phân cấp và phân quyền của hệ thống.

Ưu điểm là thế nhưng nhược điểm đi kèm của cơ chế này trong Chiliz lại cực nhiều bởi khi mất đi khá nhiều tính phi tập trung, mạng lưới này luôn trong trạng thái đặt ở tình thế như quả bom nổ chậm. Công nghệ này không thực sự phân tán khi có quá ít Validator, chúng sẽ rất dễ bị tấn công bởi tin tặc, chỉ cần kiểm soát trên 50% các node trên mạng lưới chúng có thể chiếm được quyền và thực hiện hành vi rút hết tài sản (Ronin đã từng bị tấn công và đã bị thất thoát tới 600 triệu USD tài sản trên mạng lưới).

Chiliz Chain 2.0

Do những bất cập và nguy hiểm tiềm tàng vừa kể trên, ngày 10/05/2023, Chiliz đã hoàn thành nâng cấp mạng lưới khi sử dụng cơ chế Proof of Staked Authority (PoSA) được kế thừa và mở rộng của hai cơ chế cốt lõi là DPoS và PoA. Những tính năng được mở rộng hơn là:

Thêm cơ chế Stake cho người dùng, và mở rộng Node với một lượng nắm giữ CHZ nhất định.
Cung cấp các bảo mật và an toàn hơn cho các Validators.
Gia tăng hệ thống phân tán quản trị trên Chiliz Chain.
Có thể tương tác với Ethereum Mainnet và các Blockchain khác trong tương lai.
Tiêu chuẩn mới CAP-20 tương tự như ERC-20.
Sử dụng CHZ để làm phí gas cho các giao dịch.

Socios.com

Socios bản chất là một ứng dụng tương tác dành người hâm mộ giúp họ nhận được những phần thưởng trung thành như các huy hiệu CLB. Nó được xem là phương tiện của Chiliz giúp cho các CLB phát hành các Fan Token dưới hình thức FTO.

Điểm đặc biệt của Socios là loại bỏ nguy cơ làm giả bằng cách triển khai từng mặt hàng bằng chip NFC và lưu trữ dữ liệu của nó trên blockchain, cho phép chủ sở hữu xác minh tính xác thực và quyền sở hữu bằng điện thoại thông minh.

Ở ứng dụng Socios, người dùng sẽ được trải nghiệm nhiều tính năng đa dạng bao gồm cả market, làm những event mini. Với market, người dùng có thể sử dụng token CHZ làm loại tiền tệ chính có thể giao dịch được mọi loại tài sản Fan Token. Trong khi đó thì với các event và nhiệm vụ hàng ngày, họ cũng có thể thu thập token SSU như minh chứng về sự trung thành.

Chủ sở hữu token SSU (Socios United) có thể sử dụng chúng bỏ phiếu biểu quyết cho các cuộc thăm dò khác nhau liên quan tới ứng dụng. Trong tương lai, token này có thể sẽ được hỗ trợ những việc như quản lí các tổ chức, hay là tiền tệ sử dụng trong hệ sinh thái của CHZ. Tuy nhiên đây mới chỉ là đề xuất tới từ đội ngũ của Chiliz. Hiện giờ, người dùng có thể kiếm được token bằng cách tương tác với ứng dụng và mở khóa các tính năng khác nhau thông qua cơ chế trò chơi hóa, chẳng hạn như nhận XP (trải nghiệm) và tăng cấp.

Socios thậm chí còn cung cấp khả năng mua bán giao dịch NFT thông qua cửa hàng của họ trên OpenSea. Hiện giờ nhiều CLB bóng đá và đội đua F1 khác nhau đang cung cấp NFT tới người hâm mộ của mình.

Socios sẽ cung cấp cho các tổ chức thể thao và giải trí một Fan Token có thương hiệu và nền tảng tương tác với người hâm mộ để giúp họ thu hút và kiếm tiền từ khán giả toàn cầu hiệu quả hơn.

SportFi

Tại Madrid, ngày 02/11/2023, Chiliz lần đầu tiên giới thiệu khái niệm SportFi của mình tới toàn thể cộng cộng đồng. SportFi là sự kế hợp của thế giới thể thao và tính phân cấp để trao quyền cho người hâm mộ, nó biến thể thao thành các loại tài sản số có giá trị và nâng cao mối quan hệ giữa thương hiệu thể thao vào người hâm mộ thông qua Blockchain. Khái niệm này được giới thiệu bao gồm 3 yếu tố:

Sport + DeFi: Kết hợp niềm đam mê thể thao với sự đổi mới của DeFi thông qua các Dapp Web3 để giao tăng khối lương thanh khoản giúp ích cho người dùng và tổ chức Thể Thao.
Sport Fidelity: Độ trung thành được củng cố hơn bằng các yếu tố sở hữu tài sản trên mạng lưới.
Commodification of Sports: Những hàng hóa trong ngành thể thao được biến thành các loại tài sản có giá trị trên mạng lưới, giúp những người hâm mộ hoặc những người tham gia trên mạng lưới có thể giao dịch mua, bán mà không ảnh hưởng tới khả năng quản trị cũng như liên quan tới ổn định tài chính của tổ chức thể thao đó.

Chiliz hiện cũng đã chuyển đổi xây dựng theo thiên hướng nền tảng không cần cấp phép, tức là họ khuyến khích bất kì các nhà phát triển hoặc công ty nào đó có thể xây dựng dự án mà không gặp nhiều về vấn đề quản trị. Nó đánh dấu một bước tiến khá lớn nhưng cũng đầy táo bạo của họ.

Với mục tiêu mở rộng hệ sinh thái và tạo điều kiện hết sức có thể để tích hợp tiện ích mới, họ bảo đảm rằng sẽ lấy người hâm mộ làm trung tâm. Ngoài ra, họ cam kết bảo vệ người dùng và các đối tác thông qua cơ chế danh sách đen nhằm bảo vệ chống lại các hành vi vi phạm liên quan tới gian lận IP hoặc các biến cố không lường trước.

Hành Trình 6 năm tuổi

Những con số biết nói

Thống kê dưới đây là một chuỗi những thành tích khá là đáng tự hào mà Chiliz đã gặt hái được từ lúc thành lập tới giờ:

Khoảng 2 triệu địa chỉ ví được active trên mạng lưới Chiliz Chain.
Khoảng hơn 11 triệu giao dịch được xử lí tính từ khi Mainnet.
Từ lúc ra mắt Chiliz Chain 2.0 đã có khoảng gần 200.000.000 CHZ được Stake (so với gần 9 tỷ thì đây là con số rất ít).
Hơn 50 đối tác trong hệ sinh thái SportFi
Hơn 2 triệu người dùng ứng dụng Socios khiến nó trở thành sản phẩm Web3 hướng tới người tiêu dùng phi tài chính lớn nhất trên toàn cầu. Tuy nhiên nếu so sanh với số fan hâm mộ bóng đá và số 2 triệu này thì thật là bé nhỏ.
Tổng cộng đã có hơn 138 triệu đồng Fan Token đã được bán cho fan hâm mộ thể thao trên 160 quốc gia khác nhau.
Hơn 3000 cuộc khảo sát, thăm dò ý kiến được triển khai trên nền tảng như thiết kế trang phục thi đấu, số đội, bài hát ăn mừng, thông điệp truyền cảm hứng... mang đến cho người hâm mộ nhiều cơ hội được bày tỏ cảm xúc.
16.000 Phần thưởng đã được chuyển đổi. Chúng bao gồm những trải nghiệm chỉ có một lần trong đời như làm phát thanh viên chính thức của đội trong một trận đấu trên sân nhà và chơi một trận đấu tại sân vận động của đội cùng với các huyền thoại của CLB.
Tính từ lúc ra mắt tới nay tổng doanh thu mà Chiliz thu về cho các thương hiệu thể thao là 437 triệu USD.
Hơn 75 Fan Token được cấp phép chính thức tại các quốc gia.

Những con số này trong tương lai có thể thay đổi theo nhiều chiều hướng tích cực. Thực sự, chiliz vẫn còn rất nhiều điều cần phải thực hiện để đưa Fan Token đến với toàn thể fan hâm mộ thể thao thế giới ngoài kia.

Hệ sinh thái của Chiliz

Từ hình ảnh trên, có thể thấy được rằng Chiliz Chain cũng đang nhanh chóng dần trở thành ngôi nhà chung của rất nhiều thương hiệu thể thao lớn. Đặc biệt là các CLB bóng đá. Nó cũng tạo tiền đề để cho sự tiên phong SportFi này được áp dụng rộng dãi. Hơn 80 Fan Token từ các CLB bóng đá hàng đầu như FC Barcelona, Paris Saint-Germain, Manchester City, Juventus, SSC Napoli, Inter Milan, AC Milan, Arsenal, Atlético Madrid và AS Roma đã được triển khai trên Chiliz.

Theo thống kê, Fan Token của Chiliz phát hành thường có Volume giao dịch hàng ngày cao hơn 400% so với thị trường NFT toàn cầu. Mặc dù vậy thanh khoản của nhiều Fan Token không được hỗ trợ niêm yết ở Binance thị lại có lượng thanh khoản cực kì hạn chế.

Điều làm nên sự khác biệt của hệ sinh thái Chiliz đó chính là hàng loạt dịch vụ mở rộng và đa dạng không chỉ dừng lại ở Fan Token được tích hợp. Nó bao gồm những trải nghiệm thể thao thông qua metaverse, Game bóng đá, sản phẩm game xã hội cộng đồng, cùng với đó là những sản phẩm liên quan tới NFT trong lĩnh vực thể thao.

Chúng không chỉ mở ra nhiều nguồn doanh thu mới cho ngành thể thao mà còn biểu thị cho sự thay đổi mô hình tương tác với thể thao của người hâm mộ, đưa họ tới gần hơn các thần tượng của mình hơn bao giờ hết. Ngoài ra, việc có nhiều thứ tham gia vào hệ sinh thái, cũng góp phần gián tiếp gia tăng thêm hiệu ứng domino, các thương hiệu lớn cũng sẽ cùng join vào mạng lưới nhờ đó củng cố thêm phần vững chắc cho hệ sinh thái của Chiliz.

JalaSwap AMM đầu tiên ở mảng Defi của Chiliz được giới thiệu trong năm 2024. Hiện giờ nó vẫn đang nằm ở giai đoạn lên ý tưởng cho những tính năng Fan Token Finance trong tương lai. Dự kiến sẽ tích hợp nhiều tác vụ cũng như khả năng Lending hay Borrow sử dụng các Fan Token là tài sản thế chấp.

Những Đối Tác Chiến Lược Để Định Hình Tương Lai

LILLIUS

Ngày 17/11/2023, Chiliz thông báo quan hệ đối tác với LILLIUS, một nền tảng thử thách thể thao AI tiên phong. LILLIUS ho phép người dùng tương tác trực tiếp với nội dung thể thao do nhiều ngôi sao thể thao khác nhau chọn. Họ tích hợp các ứng dụng thể thao tiên tiến và NFT của LILLIUS vào mạng lưới CHZ để tạo ra các ứng dụng thể thao đã lĩnh vực một cách độc đáo và liền mạch.

Routescan

Ngày 22/11/2023, Chiliz thông báo quan hệ đối tác với Routescan để cho ra mắt Chiliscan, một Block explorer. Sự hợp tác này đánh dấu một bước quan trọng trong việc phát triển các công cụ web3 nhằm thu hút sự tương tác và sự trung thành của fan hâm mộ trong trương lai. Mở ra những xu hướng mới cho những lĩnh vực mới như DeFi, GameFi được cập bến.

Rarible Protocol

Ngày 04/01/2024, Chiliz thông báo quan hệ đối tác với Rarible để mở đường cho một thế hệ NFT mới, một kỷ nguyên mới của NFT trong Chiliz sắp được khai sinh. Những nhà phát triển có thể tận dụng giao thức Rarible để xây dựng các NFT Marketplace tùy chình trên mạng lưới Chiliz. Từ đó nâng cao trải nghiệm người dùng hơn một cách đáng kể khi có quyền truy cập theo thời gian thực để check dữ liệu, xuất xứ cũng như quyền sở hữu của NFT đó.

Paris Saint-Germain

Ngày 22/02/2024, PSG - một trong những CLB bóng đá giàu nhất nước Pháp, thông báo trở thành CLB đầu tiên tham giao vào hoạt động blockchain dưới danh nghĩa là một Validator. Đánh dấu cột mốc quan trọng đầu tiên trong việc các thương hiệu thể thao truyền thống dấn thân vào Blockchain. CLB sẽ đóng vai trò tích cực trong việc giúp Chiliz gia tăng chất lượng mạng lưới đảm bảo an toàn, chính xác và đáng tin cậy.

Ngoài ra, PSG đã cam kết sử dụng 100% doanh thu tích lũy được khi chạy Node để mua lại Fan Token PSG thường xuyên trên thị trường. Những hoạt động mua lại này được tự động thực hiện thông qua Smart Contracts của Validator hoặc thông qua các sàn AMM trên Chiliz.

Việc mua lại này tồn tại hai mục đích song song giúp cả CHZ và PSG gia tăng tiện ích giúp xây dựng một nền kinh tế bền vững. Ngoài ra, họ còn dự định sẽ cùng Chiliz tổ chức hackathons tại Parc Des Princes vào đầu quý 3 năm 2024 để giúp đôi bên phát triển hệ sinh thái ngày một lớn mạnh.

K League

Ngày 19/02/2024, Chiliz thông bao quan hệ đối tác với K Leaague. Đây là một giải đấu bóng đá chuyên nghiệp hàng đầu tại Hàn Quốc. Họ cũng sẽ giống PSG tham gia vào hệ sinh thái dưới tư cách là một Validator. Nó mở ra nhiều cơ hội mới cho hàng trăm ngàn fan hâm mộ của giải đấu Hàn Quốc đó. K Leaague cũng sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc giúp mạng lưới Chiliz duy trì tính toàn vẹn, bảo mật ngày một gia tăng.

Tokenomics 2.0

Thông tin cơ bản về cơ chế mới của token CHZ

Mint thêm Token CHZ, lạm phát cơ sở hàng năm được gia tăng, năm đầu tiên là 8.8 %
Tỷ lệ lạm phát sẽ giảm dần theo từng năm
Dự kiến tới năm thứ 14 lạm phát sẽ dừng ở mức 1.88 %
Cơ chế burn phí gaio dịch. Chiliz chain sẽ triển khai một đề xuất giống với EIP-1559 của ETH để phần lớn phí gas sẽ được burn.

Công thức tính lạm phát

Họ đưa ra một công thức là: y = 9.24e^(-0,250x) + 1.60. Trong đó, y = tỷ lệ lạm phát (%), x = số năm lạm phát (year). Và 9.24 là hệ số ảnh hưởng tới cường độ phân rã ban đầu, 0.25 là tốc độ phân rã, 1.6 là độ lệch điều chỉnh tiệm cận theo thời gian với điều kiện x>13 thì y = 1.88 %

Theo công thức này, con số lạm phát theo từng năm sẽ như sau:

Về bản chất, CHZ năm 2023 đã được unlock với full nguồn cung, chúng đều đã được trả hết cho các quỹ đầu tư. Điều chúng ta cần quan tâm nhất bây giờ chính là con số lạm phát này sẽ về tay ai? Chúng sẽ được phân phối cho những nguồn sau đây:

Validator chạy node hoặc những người Stakeking trên mạng lưới sẽ nhận được 65% nguồn cung lạm phát này.
Community Vault, hoặc những nhà cung cấp thanh khoản cho LP CHZ trong tương lai sẽ nhận được số tiền này. Đi kèm với đó làm một khoản phần thưởng bảo mật chung có thể có. Chúng tộng cộng chiếm 10%
Cuối cùng 25% còn lại sẽ được phân bổ cho hệ sinh thái và các trường hợp vận hành E&O.

Ưu điểm của sự thay đổi này

Việc giới thiệu tokennomic này quả thực cũng là hướng đi khá tạo bạo để phát triển hệ sinh thái của Chiliz. Chúng sẽ có một vài ưu điểm như sau:

Khuyến khích công đồng người dùng, các tổ chức doanh nghiệp tham gia vào xác thực mạng lưới khiến nâng cao chất lượng bảo mật và an toàn hơn.
Tạo động lực tăng trưởng bền vững hơn cho hệ sinh thái Chiliz Chain khi đi kèm các ưu đãi lâu dài cho tất cả những người tham gia vào mạng lưới.
Tạo ra nhiều cơ hội hơn để xây dựng nền kinh tế Defi trong hệ sinh thái Chiliz Chain. Đảm bảo rằng họ luôn có một khoản tiền hỗ trợ những giao thức mới tham gia vào quá trình vận hành.

Dự kiến thời gian triển khai Tokenomics 2.0 này sẽ được diễn ra vào đầu quý II năm 2024.

Mục đích của việc thay đổi

Tokenomics 1.0 hạn chế khả năng khuyến khích người dùng tham gia vào hệ sinh thái bởi chúng đã được sử dụng hết khiến khả năng mở rộng hệ sinh thái trở nên hạn hẹp. Họ muốn phát triển nhiều hơn những tiện ích xung quanh Fan Token thông qua các giao thức phổ biến của Defi như Lending, Dex AMM hay thậm chí là Perp dex. Từ đó giúp gia tăng đáng kể tiện ích của CHZ cũng như đảm bảo tuổi thọ của hệ sinh thái. Sự thay đổi này nhắm tới việc cân đối giữa các chiến lược kinh tế để không bị các Layer 1 khác trên thị trường chiếm lấy thị phần.

Staker nhận được mức APY bao nhiêu?

Theo thông tin mà họ đưa ra, người dùng sẽ nhận được mức lợi nhuận hàng năm tối thiểu là 5.72 APY và tối đa là 11.44% cho 100% số tiền được khóa. Mức lợi nhuận này sẽ được điều chỉnh theo tỷ lệ số CHZ được khóa trên mạng lưới và tỷ lệ lạm phát hàng năm.

Dự Phóng Cá Nhân Về Chiliz

Thách thức liên quan tới pháp lí

Với việc năm 2023, Chiliz là một đồng coin được liệt kê trong danh sách là Token chứng khoán, dấu hỏi đặt ra vô cùng quan trọng là liệu dự án này làm thế nào để giải quyết vấn đề này. Nếu dự án này mai sau có thành công đi chăng nữa, nó vẫn sẽ phải đối mặt với thách thức này như cái cách mà Ripple đã phải chịu. Đó vẫn là một rào cản lớn mà Chiliz loại bỏ.

Không như thế việc phát hành một đồng Fan Token cũng phải chịu rất nhiều ảnh hưởng từ tiền thuế nếu nó được hợp pháp. Trong khi đó mình vẫn chưa thấy được sự rõ ràng về mặt pháp lí của các Fan Token này, có thể vì một vài tính chất đặc thì luật pháp, qui định của từng quốc gia là khác nhau. Vẫn chưa có mức thuế cụ thể nào được áp dụng về doanh thu của các Fan Token này.

Tokenomic 2.0

Với tư cách là một người dùng hay đứng trên phương diện là fan hâm mộ, mình thấy việc thay đổi cơ chế này là chưa cần thiết bởi như vậy sẽ rất dễ bị phản tác dụng. Bản chất của việc đổi mới này đơn thuần chỉ là in thêm tiền để bản thân dự án tự có tiền phát triển hệ sinh thái mà không cần gọi vốn. Điều này chẳng khác nào cái cách mà Fed từng làm khi thấy nền kinh tế yếu, họ in thêm tiền. Câu hỏi đặt ra là, liệu dự án này có phi tập trung? Chắc chắn là không. Đề xuất này không hề được thông qua bởi cộng đồng và nó xuất phát từ chính đội ngũ dự án. Họ thấy phương pháp này là đúng đắn để phát triển hệ sinh thái.

Tuy nhiên nếu suy nghĩ theo chiều hướng tích cực, nó thúc đẩy tất cả mọi người tham gia hệ sinh thái, thì số CHZ trên thị trường được lock lại so với số CHZ được đẻ ra, thì con số này lại gia tăng được số tiền lock lại trên mạng lưới. Bởi hiện nay trên mạng lưới chỉ có khoảng 200 triệu token CHZ được lock lại, nếu con số này là 50% nguồn cung trên thị trường, áp bán từ việc lạm phát sẽ ít hơn nhiều so với áp lực còn hơn 8 tỷ token trên thị trường.

Việc thay đổi Tokonomics hứa hẹn sẽ tạo thêm nhiều bước chạy đà mới cho Chiliz gia nhập cuộc đua về Defi, NFT, GameFi với những điểm khác biệt của Fan Token cũng như sẽ gia tăng được tiện ích của đại đa số Fan Token nói chung. Từ đó, giúp dễ dàng tiếp cận hơn cồng đồng người dùng Crypto. Tuy nhiên nó cần thời gian để kiểm chứng những tiềm năng đó.

Nhận định chung

Nhìn chung về mảng mà họ đang làm là Fan Token, với những gì họ đạt được về con số quan hệ đối tác, cũng như các thương hiệu lớn có mặt, mình đánh giá đội ngũ dự án đã làm rất tốt bởi vì những cái tên lớn đều đã chọn Chiliz làm nơi để họ phát triển cộng đồng sau này. Hơn thế việc, Tây Ban Nha, Ý, Bồ, hay Anh là những quốc gia có những liên quan tới vấn đề luật pháp rất gắt gao.

Tuy nhiên, số lượng tệp fan hâm mộ của họ sử dụng dịch vụ lại vô cùng thấp. Chỉ vỏn vẹn 2 triệu người dùng, điều này chứng tỏ, Fan Token nói chung vẫn chưa thực sự hấp dẫn được các cổ động viên chung thành, vấn đề cũng chưa hẳn tới từ chính Chiliz. Nếu so sánh những con số Fan hâm mộ của một KOL là Ronaldo hoặc Messi có tới 500 triệu lượt theo dõi. Việc tiếp cận 1% trong số họ Chiliz vẫn chưa làm được. Mặc dù đã có những quan hệ đối tác nhất định về Fan Token của 2 quốc gia này. Ngoài ra họ cũng sử dụng, Messi làm gương mặt đại diện thương hiệu cho App Socios trong một thời gian nhưng cũng chưa thu được kết quả tốt đẹp. Dẫu vậy những vấn đề này chắc chắn trong tương lai sẽ luôn được ưu tiên hàng đầu để khắc phục cũng như triển khai một cách hiệu quả hơn.

Với việc công nghệ Blockchain nói chung đang dần khẳng định được tầm quan trọng trong đời sống hiện nay, tương lai vẫn còn rất nhiều tiềm năng được khai phá cho nhiều mảng mới như Fan Token. Đất diễn của Chiliz nói chung và Fan Token riêng vẫn chưa thực sự nhiều, những bước chuyển mình của vô vàn ông lớn trong ngành thể thao nói chung đang có dấu hiệu tích cực, tác động khá lớn lên Chiliz. Nếu các thương hiệu thể thao lớn tham gia vào mạng lưới CHZ. Chắc chắn dự án này sẽ còn bùng nổ hơn nữa trong tương lai.

Tổng Kết

Chiliz đang có nhiều lộ trình mới hướng tới EVM cũng như tiềm năng khai thác Defi từ các Fan Token. Hướng đi này sẽ còn gặp rất nhiều khó khăn trong thời gian tới. Tuy nhiên với những lợi thế sẵn có thì khó có nền tảng Fan Token nào có thể vượt mặt Chiliz trong tương lai.