Các Layer 2 trên Ethereum hiện tại đang rất cạnh tranh về công nghệ và hệ sinh thái, gần đây Optimism ra mắt OP Stack (bộ framework phát triển OPchain) hay ZK Stack (bộ framework phát triển Hyperchain). Mới đây Starknet cũng cho ra mắt Starknet Stack để xây dựng các Appchain với công nghệ zkSTARK tùy chỉnh.

Vậy Starknet Stack là gì? Hãy cùng mình tìm hiểu ở bài viết này nhé!

Để hiểu thêm về Starknet Stack, bạn có thể đọc các bài viết sau:

• Superchain Là Gì? Tổng Quan Về OP Stack, OP-Chain & Superchain Của Optimism
• ZK Credo, ZK Stack, Hyperchains & Hyperbridges: Vũ Khí Tối Thượng Của ZkSync Cho Layer 3 Wars
• StarkNet (STRK) Là Gì? Tổng Quan Về Tiền Điện Tử StarkNet
• StarkNet L3 Là Gì? Mô Hình & Sự Khác Biệt Của StarkNet L3

Starknet Stack Là Gì? 

Starknet Stack là bộ framework để phát triển các Appchain sử dụng công nghệ zk của Starknet, xây dựng với Starknet Stack thì các Appchain có thể tinh chỉnh để phù hợp với như cầu và mục đích của Appchain. Cairo là ngôn ngữ gốc được bộ framework cung cấp để xây dựng Appchain. 

Ban đầu các Appchain được xây dựng bằng Starknet Stack là Layer 2, nhưng sau khi Starknet hoàn thành công nghệ và cơ sở hạ tầng của Layer 3 thì các Appchain này sẽ được chuyển thành Layer 3 chạy trên Starknet Layer 2. Không chỉ Appchain mà các Layer 2 sử dụng công nghệ StarkEX cũng có thể chuyển thành Layer 3 trên Layer 2 Starknet. Trên các Layer 3 này tương lai cũng có thể xây dựng các Layer 4. 

Lợi ích của việc xây dựng Appchain là có tốc độ nhanh hơn, phí rẻ hơn nhưng vẫn thừa hưởng được tính bảo mật từ Ethereum. Appchain sẽ giảm được áp lực hay tắc nghẽn mạng lưới cho Starknet. Đặc biệt là các Appchain có thể tinh chỉnh để phù hợp với nhu cầu riêng. 

Tuy Starknet không tương thích với EVM nhưng các Appchain có thể tinh chỉnh để tương thích. Đây là điểm khá hay, vẫn giúp Starknet thu hút được con người và dòng tiền từ các EVM Chain. 

Tại Sao Starknet Lại Ra Mắt Starknet Stack 

Trong bối cảnh các Layer 2 trên Ethereum đang cạnh tranh nhau rất gay gắt, các Layer 2 cố gắng phát triển và nâng cấp cũng như tối ưu công nghệ. Nhờ vậy mà chúng ta cũng đang thấy được bức tranh Layer 2 đang dần rõ ràng hơn. 

Optimism và Zksync đang đua nhau cho ra các bộ framework để tối ưu hóa xây dựng cho các nhà phát triển. OP Stack thì tập trung vào xây dựng Layer 2 với khả năng tinh chỉnh độ mở rộng cao, hỗ trợ nhiều loại bằng chứng và gửi bằng chứng về các Layer 1 chứ không chỉ mỗi Ethereum. Còn ZK Stack thì tập trung vào cơ sở cho Layer 2 và Layer 3 để đem lại tính mở rộng cao và đặc biệt cấu trúc rất linh hoạt từ Layer 2 có thể chuyển thành Layer 3 hoặc ngược lại, đặc biệt là ZK Stack có công nghệ cầu nối đi đầu thị trường và tùy chỉnh Token trả phí Gas. 

Không nằm ngoài sự cạnh tranh đó, Starknet cũng cho ra mắt Starknet Stack chuyên để phát triển Appchain. Điểm nổi bật của Starknet Stack là tập trung vào việc phát triển cơ sở hạ tầng cho Layer 3 và Layer 4. Với việc phát triển Layer 3 và Layer 4 trên nền của Starknet thì nó mang lại cho Layer 2 Starknet rất nhiều giá trị. Ngoài ra, công nghệ này tập trung vào sự tinh chỉnh cho các Appchain, phù hợp với các đặc tính riêng của các ứng dụng hơn làm một nền tảng chung. 

Appchain còn là tầm nhìn cho một thị trường Mass Adoption với Layer 3, Layer 4 hoặc Layer 5, Layer 6,... Ban đầu mình nghĩ vấn đề của việc phát triển quá nhiều Layer là việc chuyển tài sản dễ bị tấn công khi chuỗi gốc như Ethereum nhận được thông tin rất lâu. Nhưng với công nghệ và cơ sở hạ tầng cầu nối hiện tại người dùng có thể chuyển trực tiếp từ Layer 1 sang một Layer nào bất kỳ hoặc chuyển trực tiếp từ sàn Cex. 

Còn về bào mật thì còn tùy vào đặc tính của mỗi ứng dụng hoặc giao thức. Nếu một dApp cần bảo mật cao thì có thể xây dựng trên Ethereum và chịu một số hạn chế khác. Còn nếu dApp cần tốc độ và khả năng mở rộng hơn thì có thể xây trên các Layer cao hơn. Càng là lớp cao thì tốc độ và khả năng mở rộng rất tốt nhưng bảo mật thì chắc chắn không như Layer 1. 

Vậy tại sao phải phát triển Starknet Stack? Thật ra điểm nổi bật nhất là tính tiện ích, các bộ công cụ này giúp các nhà phát triển xây dựng nhanh chóng và dễ dàng. Đi kèm là công nghệ được tích hợp sẵn rất nhất quán và đồng bộ. 

Ưu Và Nhược Điểm 

Ưu điểm 

• Tập trung thúc đẩy sự phát triển của Layer 3 và Layer 4 giúp giảm phí, tăng tốc độ và khả năng mở rộng.
• Appchain có độ tinh chỉnh cao có thể phù hợp với từng dApp.
• Mang lại nhiều giá trị cho Layer 2 Starknet. 

Nhược điểm

• Chưa có công nghệ cầu nối để kết nối các Appchain một cách liền mạch.
• Chỉ tập trung vào khả năng phát triển, không tập trung vào tương lai đa chain như Superchain hay Hyperchain. 
• Ngôn ngữ lập trình Cairo còn khá mới và xa lạ đối với các nhà phát triển.

Dự Phóng Cá Nhân 

Rõ ràng là Starknet đang tập trung vào cơ sở hạ tầng cho các dApp, giúp các dApp có thể phát triển theo hương tốt nhất. Và Starknet Stack cũng là tầm nhìn cho Mass Adoption với Layer 3, Layer 4 hay nhiều hơn nữa. 

Với thế mạnh này, Starknet cũng có thể cạnh tranh sòng phẳng với các Layer 2 khác như Optimism, Zksync, Arbitrum. Và một trong những điểm sáng của Starknet là công nghệ STARK với bảng cập nhật 0.12 mới nhất, giúp tốc độ giao dịch được cải thiện lên rất nhiều, không thua kém một Layer 2 nào khác. 

Tổng Kết  

Starknet đang tập trung vào việc phát triển cơ sở cho các dApp, đây cũng là thị trường ngách để giúp Starknet cạnh tranh với các đối thủ khác. Ngoài ra, Starknet còn đang tiến hành cải tiến độ phi tập trung của Sequencer bằng cách sử dụng cả Sequencer của Madara và LambdaClass. 

Như vậy mình đã làm rõ Starknet Stack là gì? Những điểm nổi bật của Starknet Stack. Hy vọng bài viết mang lại cho bạn nhiều thông tin hữu ích!