Cosmos là một blockchain L1 nổi bật với tầm nhìn Internet of Blockchain được phát triển từ 2016 . Mặc dù, 2022 là một năm biến động chung của toàn thị trường nhưng Cosmos lại là một trong những L1 hiếm hoi thể hiện được sức phát triển vượt mùa đông của mình thông qua các nhiều động cộng đồng, gia tăng thành viên trong hệ sinh thái, các kế hoạch mới và khẳng định tầm nhìn dài hạn trong tương lai. Cùng nhìn lại internet of blockchain này qua “Báo cáo hệ sinh thái Cosmos 2022”.
Cosmos Ecosystem
Tăng trưởng về số lượng blockchain
Tính đến cuối năm 2022, tổng số lượng blockchain đã mainnet trên hệ sinh thái Cosmos là 52 (49 active) theo Mintscan. Cùng với sự gia tăng về số lượng blockchain, lượng transaction trong hệ được duy trì tương đối ổn định dù trong mùa downtrend. Cụ thể trong tháng 12, tổng cộng hệ sinh thái này đã thực hiện 637,097 tnx với giá trị tương ứng $147,141,284. Cầu nối IBC (kết nối các blockchain trong hệ cosmos) đã xử lý đến $0.7B trong vòng 30 ngày từ giữa tháng 11 đến 12 đứng top 3 cầu với lượng volume giao dịch lướn dù không kết nối trực tiếp với các blockchain ngoài hệ sinh thái với dòng tiền khổng lồ như Ethereum.
Hơn nữa, ở thời điểm hiện tại vẫn còn hàng trăm blockchain khác đang trong quá trình testnet và chuẩn bị mainnet kết nối cầu IBC trong năm tới 2023. Bức ảnh dưới đây được phát hành vào tháng 8/2022 có thể phần nào giúp chúng ta hình dung được tốc độ phát triển của nền tảng internet of blockchain này.
Đứng vững sau sự sụp đổ của Terra LUNA
Bên cạnh sự tăng trưởng ấn tượng trong năm 2022, hệ sinh thái Cosmos cũng có một nốt trầm chung với toàn bộ thị trường mang tên Terra LUNA. Terra từng là blockchain có vốn hóa lớn nhất trong hệ sinh thái Cosmos vượt trên cả Cosmos Hub ($ATOM). Sự sụp đổ của Terra 5/2022, không chỉ lấy đi của hệ sinh thái này $20B TVL mà còn đó là rất nhiều dApp chất lượng đang được phát triển, những devs giỏi và cả dự định liên quan đến thúc đẩy DeFi trên toàn hệ qua stablecoin $UST.
Mặc dù chịu ảnh hưởng trực tiếp từ sự sụp đổ của Terra, tuy nhiên, hệ sinh thái Cosmos vẫn tiếp tục đứng vững và quay trở lại guồng tăng trưởng ngay lập tức. Điều này là minh chứng rõ nhất cho tầm nhìn của Cosmos khi xây dựng một hệ sinh thái các Blockchain được kết nối chia sẻ giá trị qua IBC nhưng vẫn đảm bảo được sự độc lập về kinh tế cũng như quản trị.
Những ẩn số trong 2023
Trong năm 2022, những blockchain cũ đã và đang dần khẳng định vị trí của mình trong hệ sinh thái Cosmos như Osmosis (AMM cho toàn hệ), Evmos (Blockchain EVM hỗ trợ smart contract), Juno (Blockchain hỗ trợ smart contract với CosmWasm) và Stride (Nền tảng liquid staking đầu tiên trên Cosmos). Cùng với đó, trong năm 2023 hứa hẹn sẽ là một năm bùng nổ với Cosmos cùng những blockchain nổi bật sau:
- dYdX: Sàn Perps Dex được xây dựng đầu tiên với cộng nghệ StarkEx sẽ chính thức sở hữu blockchain riêng trên hệ sinh thái Cosmos trong đầu năm 2023. Nếu dYdX thành công có thể chúng ta sẽ được thấy làn sóng AppChain từ nhưng dApps trên Ethereum đến với Cosmos.
- Celestia: Modular Blockchain được kỳ vọng nhiều sẽ trở thành nơi lưu trữ Data giúp giải quyết bài toàn mở rộng cho không chỉ L1 mà còn thu hút được các Roll-up chất lượng đến với HST.
- SEI: Blockchain được tối ưu cho trading nhận được sự hỗ trợ của nhiều quỹ truyền thống, đồng thời cũng kết hợp với Nitro VM (Solana VM) hứa hẹn sẽ cải thiện tối đa về tốc độ giao dịch.
- Neutron: Blockchain cung cấp dịch vụ Liquid Staking với đội ngũ nòng cốt từ Lido Finance – dự án này đã nhận được grant từ Interchain Foundation giữa năm qua để xây dựng thêm cả hệ sinh thái Defi hỗ trợ cho tài sản stake.
Ngoài nhưng cái tên nêu trên, còn có rất nhiều dự án khác đang triển khai testnet trên hệ sinh thái Cosmos hứa hẹn cho một năm sôi động với airdrop giữa mùa đông Crypto của nền tảng Internet of Blockchain này.
Cosmos Hub
Cosmos Hub là blockchain đầu tiên trong hệ sinh thái Cosmos. Cosmos Hub có vai trò như một hội đồng tiếp nhận, bàn bạc và cùng bỏ phiếu để quyết định có thực hiện đề xuất liên quan đến hệ sinh thái Cosmos. Mặc dù có vai trò rất quan trọng nhưng token $ATOM (native token của Cosmos Hub) vẫn được xem là đồng token có ít giá trị sử dụng trong hệ sinh thái và kém hấp dẫn đối với holder (ngoại trừ nắm giữ để nhận airdrop). Do vậy, tại Cosmoverse 2022 hội nghị thường niên dành cho các nhà phát triển trong hệ sinh thái, Cosmos 2.0 whitepaper được ra mắt đề xuất nhiều use cases mới dành cho $ATOM:
- Interchain Security: Blockchain mới không cần tốn nguồn lực xây validator riêng mà có thể thuê các validator sẵn từ Cosmos Hub rẻ hơn và bảo mật hơn
- Giàm cung $ATOM: Số lượng $ATOM phát hành sẽ giảm dần trong 36 tháng sau đó duy trì ở ngưỡng 300,000 $ATOM/month.
- Interchain Scheduler: Chợ kinh doanh crosschain blockspace giúp tạo ra doanh thu lớn cho Cosmos Hub trả bằng $ATOM.
- Interchain Allocator: Hỗ trợ tài chính bằng $ATOM cho các blockchain mới đến với hệ sinh thái Cosmos.
Mặc dù, whitepaper 2.0 sau đó đã không được thông qua tại vòng voting do một số điểm chưa rõ ràng trong việc lập và sử dụng Treasury, tuy vậy, cộng đồng vẫn đồng tình ủng hộ bản 2.0 này và đề xuất đội ngũ phát triển chia nhỏ whitepaper ra thành 5 proposal khác nhau để thực hiện voting trong thời gian tới.
Bên cạnh voting whitepaper 2.0, trong năm 2022, Cosmos Hub cũng đã thể hiện vai trò quản trị của mình trong voting một số chính sách quan trọng khác có thể kể đến như:
- Tích hợp CosmWasm lên Cosmos Hub: Prop gây nhiều tranh cãi trong cộng đồng khi Co-Founder Jae Kwon đã dùng việc airdrop token $GNOT.
- Tài trợ đẩy 150,000 $ATOM phát triển dApp và Liquid Staking: Prop 72 được thông qua thể hiện sự đồng lòng vào định hướng đẩy mạnh sự phát triển các dApp DeFi đặc biệt Liquid Staking trong hệ sinh thái Cosmos để thu hút dòng tiền và mở rộng use cases cho $ATOM trong năm 2023.
Ngoài ra trong năm 2022, Circle công ty chủ quản của $USDC sẽ phát hành stablecoin tập trung này trên Cosmos trong năm 2023. Cùng với đó, cây cầu IBC của Cosmos cũng đang trong quá trình gấp rút kết nối ra bên ngoài tới những blockchain không được xây dựng bằng công nghệ Cosmos SDK như Near và Polkadot. Có thể thấy đây là những dấu hiệu sẵn sàng “mở cửa” giao thương của Cosmos trong năm 2023.
Tổng Kết
Năm 2022 là một năm khó khăn chung của toàn bộ thị trường Crypto. Tuy nhiên, đối với Cosmos đây có thể coi là một năm đầy thành công khi gia tăng số lượng blockchain chất lượng trong hệ sinh thái, mở rộng kết nối ra bên ngoài, thực hiện được những chính sách cụ thể để thúc đẩy sự phát triển toàn hệ. Hy vọng năm 2023 Cosmos sẽ có thể sẽ tiếp tục phát triển mạnh và mang lại cho nhà đầu tư một năm thành công.
