Toàn Cảnh Hệ Sinh Thái Optimism Năm 2022

Hệ sinh thái Optimism đã có 1 năm 2022 đầy nổi bật khi cho ra mắt token OP và thu hút được sự chú ý, dòng tiền từ người dùng. Tuy nhiên, Optimism cũng cần cải thiện rất nhiều để có thể vượt qua đối thủ cùng ngành của mình là Arbitrum.

Và bây giờ mình và mọi người cùng nhìn lại một năm 2022 tương đối thành công của Optimism nhé!

Toàn Cảnh Hệ Sinh Thái Optimism Năm 2022

Tổng Quan On-chain

Có thể thấy rằng Optimism là Layer 2 có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất về số lượng các địa chỉ ví mới. Đây là thành quả của đội ngũ phát triển khi triển khai chương trình retroactive cho người dùng.  

Số lượng các transactions mỗi ngày đang có sự tăng trưởng rất tốt trong giai đoạn Quý 3 và Quý 4/2022 thậm chí đã đạt ATH trong thời gian vừa qua điều này đã chứng tỏ sức hút của hệ sinh thái Optimism so với đối thủ nặng kí là Arbitrum.

Đi kèm với số  lượng transactions thì số lượng người dùng thực sự trên hệ sinh thái Optimism cũng đang có sự tăng trưởng tốt.

Trong hệ sinh thái Optimism trong thời gian vừa qua, Perpetual nền tảng Derivatives nổi lên như một dự án được người dùng yêu thích và sử dụng nhiều nhất. Bên cạnh đó còn rất nhiều các dự án khác như Uniswap, Circle (đơn vị phát hành USDC), Velodrome, Galxe, Synthetic,...

Ngoài Velodrome, hầu hết các dự án còn lại đều là các dự án multichain. Các dự án native vẫn đang cố gắng tìm lại vị thế của mình trên hệ sinh thái Optmism.

Toàn Cảnh Cập Nhật Optimism Năm 2022

Tháng 1/2022: Optimism đã có những sự cải thiện về nhiều mặt giúp mạng lưới giảm 30% phí giao dịch. Một giao dịch trung bình đã giảm từ mức $3.35 xuống còn $2.55 và đã có thời điểm đạt gần $1. Để đạt được những điều trên:

• Do có sự nâng cấp EVM làm cho việc cần ít gas hơn trong việc gửi các call data từ Optimism lên L1. Chỉ phí gửi đã giảm 25%.
• Giảm mức kí quỹ từ mức 35% xuống chỉ còn 10%. Ký quỹ = (Phí đã thu - chi phí L1 )/Phí đã thu.

10/03/2022: Optimism đã giới thiệu đến cộng đồng Cannon - Optimism's next-gen fault proof (thế hệ tiếp theo của bằng chứng gian lận được Optimism phát triển). Với Cannon chi phí lưu trữ call data tại L1 sẽ giảm đáng kể từ đó giúp giảm chi phí giao dịch trên Optimism.

17/03/2022: Đội ngũ Optimism kêu gọi thành công số tiền $150M tại vòng Series B với mức định giá $1.5B được dẫn đầu bởi Paradigm và A16Z bên cạnh đó có sự tham gia của Wintermute Trading, Nascent.

Bản cập nhật Canon sẽ được ra mắt ngay sau khi Optimism cập nhật lên Bedrock thành công và theo như đội ngũ phát triển đã chia sẻ Canon sẽ gắn bó với họ trong một thời gian dài trước mắt.

27/04/2022: Optimism công bố airdrop token OP cho người dùng đã tham gia sử dụng và ủng hộ nền tảng. Tất cả các người dùng dù đóng góp ít hay nhiều thì vẫn sẽ nhận được airdrop theo từng hạng mục khác nhau.

19/05/2022: Bản cập nhật mới nhất trong năm đó chính là "Optimism Bedrock", động thái nâng cấp mạng lưới này là hoàn toàn dễ hiểu khi mà Arbitrum đã có kế hoạch nâng cấp từ One lên Nitro thì Optimism cũng cần cải thiện bản thân trước khi bị đối thủ bỏ quá xa.

Chúng ta sẽ cùng điểm qua một số những nâng cấp nổi bật trong bản cập nhật Optimism Bedrock.

•  Tối ưu việc nén dữ liệu (call data) để gửi về L1 giúp tiết kiệm chi phí giao dịch. Mục tiêu của Optimism luôn là L2 rẻ nhất.
• Thời gian rút tiền từ L2 về L1 giảm từ 10 phút chỉ còn 2.5 phút.
• Tách biệt giữa đồng thuận & thực thi giúp Optimism có thể tích hợp trơn tru EIP - 4488 giúp tiếp tục giảm chi phí giao dịch trên Optimism.
• Tối ưu hóa việc việc thực thi giao dịch trên L2 và gửi call data về L1.
• Các ứng dụng khách được tăng cường bảo mật

Ngoài ra các bên thứ 3 hoàn toàn có thể tích hợp Bedrock với các ưu điểm như sau:

• Chỉ khoảng hơn 500 dòng code vô cùng ngắn gọn, tối ưu và đơn giản.
• Có thể tích hợp bất kì các loại bằng chứng giao dịch nào kể cả với công nghệ zero-knowlegde.

Optimism Bedrock được dự kiến ra mắt vào Q4/2022.

30/06/2022: Optimism đã chuyển mạng lưới testnet của mình từ Kovan sang Goerli.

01/06/2022: Optimism bắt đầu được niêm yết trên các sàn giao dịch lớn như Binance, Coinbase, OKX, Kucoin,...

28/07/2022: Đội ngũ của Optimism đã có mặt tại Paris để tham dự sự kiện EthCC để thuyết trình về lộ trình phát triển của Bedrock, EIP - 4488, Cannon và lộ trình phát triển về technical của Optimism.

18/10/2022: OpCraft là trò chơi Voxel được xây dựng dựa trên Op Stack và công cụ MUD.

21/10/2022: Optimism đã có mặt tại ETHBogotá và Devcon 6. Trong sự kiện Devcon 6, Optimism đã giới thiệu đến cộng đồng Op Stack.

Hình dung một cách dễ hiểu giống như zkSync và StarkNet thì Optimism cũng đang hướng đến việc phát triển các L2 và L2 trên chính Optimism. Các L2, L3 này được đặt tên là Op-chain và mô hình hoạt động giữa Optimism và Op-chain tương tự như L2 với Ethereum. Mô hình Modular Blockchain với việc tách thực thi và đồng thuận được xử lý tại các lớp khác nhau.

Toàn Cảnh Hệ Sinh Thái Năm 2022

Optimism Summer

Hệ sinh thái của Optimism bắt đầu bùng nổ từ tháng 6 khi mà token OP được chính thức ra mắt. Và động lực lớn nhất giúp Optimism tăng tưởng từ $225M lên đến $1.15B, cũng đã có một thời gian ngắn Optimism đã vượt lên khỏi cả Arbitrum tuy nhiên không giữ vững được lâu đó chính là việc Optimism dành đến 25% tổng cung để phát triển hệ sinh thái.

Và từ đây, các dự án bắt đầu có những proposal (đề xuất) trên trang gorvernance của Optimism để nhận về token OP để triển khai chương trình Liquidity Mining.

Những dự án thời điểm đầu thành công trong việc xin OP để làm Liquidity Mining thành công như AAVE, Perpetual, Synthetix, Thales, Lyra, Velodrome,... Với việc thị trường đi ngang, token OP đã có sự tăng trưởng mạnh làm cho các incnetive này vô cùng giá trị. Bên cạnh giá cả các token tăng thì TVL của các dự án rường cột cũng có sự tăng trưởng rõ rệt.

• Dự án kéo mạnh nhất cho hệ Optimism đó chính là AAVE khi mà thời điểm dự án này bùng nổ về TVL trùng khớp với thời điểm Optimism bùng nổ. Với chương trình Liquidity Mining cộng với uy tín của AAVE từ trước tới giờ TVL của AAVE đã tăng mạnh từ khoảng $100M và nhanh chóng đạt hơn $600M.
• Bên cạnh Optimism, cũng có đại gia đình của Synthetix đó là Synthetix, Lyra, Thales, dHedge cũng góp sức vào cuộc đua này khi 3/4 dự án nhà Synthetix đều nhận được grant từ phía Optimism.
• Ngoài ra nếu tính trên đóng góp của cá nhân một dự án được xây dựng lần đầu trên Optimism chính là Velodrome làm về mảng DEX cũng đã có sự tăng trưởng rất tốt khi đã x10 TVL từ $12M lên hơn $130M. Và lần đầu Velo nhận được grant từ phía Optimism thời điểm đó TVL của dự án mới chỉ ở mức $26M.

Và đến thời điểm hiện vẫn còn rất nhiều đề xuất về việc các dự án xin grant để triển khai Liquidity Ming trên hệ Optimism.

Mùa Hè Sớm Kết Thúc

TVL của Optimism tăng nhanh chóng sau đó cũng đã có sự giảm nhiệt khi mà Incentive cạn dần. Tuy vậy TVL không giảm quá sâu nhưng theo mình có 2 yếu tố khiến hệ sinh thái Optimism không tăng trưởng đúng như kì vọng.

• Tình hình chung thị trường: Triển khai giữa mùa đông crypto là một thách thức. Tại thời điểm này nhiều người rời bỏ thị trường và các FUD trên thị trường liên tục diễn ra khiến người dùng lo lắng và luôn ở trong trạng thái phòng thủ. Nên không có quá nhiều dòng tiền mới đổ vào Optimism khi chương trình incentive được diễn ra mà về bản chất chỉ là dòng tiền từ hệ sinh thái khác đổ về Optimism.
• Mức đô đa dạng các dự án: Số lượng các dự án để trải nghiệm trên Optimism còn hạn chế nếu nhìn sang đối thủ Arbitrum. Việc trải nghiệm các dự án trên Optimism cũng không được tốt bằng trên Arbitrum. 
• Số lượng các dự án native thấp chủ yếu là các dự án multichain dẫn đến việc cơ hội đầu tư vào các đồng coin lowcap và skin in the game để nhận retroactive của Optimism ở mức khá thấp. Trong TOP 10 dự án chỉ có 2 dự án native là Velodrome - nền tảng DEX và Sonne Finance - nền tảng Lending.
• Thiếu mũi nhọn để tập trung. Khi nhìn vào hệ sinh thái Optimism không có rõ ràng về việc mũi nhọn phát triển của Optimism là gì.

Chương trình retroactive không thành công như kì vọng

Mặc dù chương trình retroactive của Optimism đã gây ra một tiếng vang mới trong cộng đồng crypto nhưng nó vẫn tồn tại một số điểm để bản thân Optimism có thể cải thiện trong các đợt tiếp theo như:

• Có đến 40% địa chí ví đã không claim phần thưởng của mình
• Bên cạnh đó, một lượng lớn những người nhận được phần thưởng đã quyết định bán và không nắm giữ do hiện tại token OP chưa có nhiều use case trên hệ sinh thái Optimism (19% số lượng ví đã bán toàn bộ token OP trong khi 45% số lượng địa chỉ ví bán một phần token OP mình nhận được)

Tuy nhiên đây theo quan điểm của mình, việc đưa ra đề xuất không retroactive các đợt tiếp theo cho những người đã bán ở đợt 1 và hiện tại đề xuất này đã được thông là một điều thật sự ngớ ngẩn trong cộng đồng crypto. Điều này dấy lên những tranh cãi và thường là chỉ trích đến đội ngũ phát triển của Optimism đã quá sân si với những người đã từng ủng hộ họ trong thời gian dài vừa qua.

Đề xuất này chỉ làm thỏa mãn một phần rất nhỏ người dùng đã không bán Optimism trong đợt retroactive đầu tiên vì họ có cơ hội nhận nhiều phần thưởng hơn trong các đợt retroactive tiếp theo.

Có 2 câu hỏi lớn nhất sau khi Optimism ra mắt token đó chính là:

• Use case của token OP trong tương lai sẽ là gì?
• Làm thế nào để có thể capture value (tích lũy giá trị) cho token OP?

Tính đến thời điểm hiện tại token OP đang có mục đích là được sử dụng trong các chương trình incentive để phát triển hệ sinh thái và bỏ phiếu các đề xuất trên mạng lưới. Đã có những đề xuất về việc lấy OP làm đồng tiền để thanh toán các phí giao dịch trên mạng lưới Optimism tuy nhiên đây được coi là những đề xuất phi logic và có thể gây ra tranh cãi lớn trong cộng đồng Optimism và Ethereum.

Đã có một vài ý tưởng về use case cho Optimism nhưng vẫn trong giai đoạn phát triển.

Dự án nổi bật trên hệ sinh thái Optimism trong 2022

Dự án theo bản thân mình đã có những sự đóng góp xuất sắc cũng như là một dự án native trên hệ sinh thái Optimism chính là Velodrome. 

Velodrome là một StableSwap với thiết kế tokenomic cực kì thông minh. Khi nhận được grant từ phía Optimism thì TVL của Velo đã tăng trưởng nhanh chóng từ mức dưới $30M đã vượt mức $120M tương đương với mức tăng trưởng 300% trong khi thị trường đang trong mùa đông.

Dự án tiếp theo đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy TVL của hệ sinh thái chính là AAVE. Sự xuất hiện của AAVE như bảo chứng cho sự thành công, sự tăng trưởng của một hệ sinh thái. Chính nhờ có sự hỗ trợ của AAVE cùng với chương trình incentive hấp dẫn TVL của Optimism đã tăng trưởng nhanh chóng từ mức $250M nhanh chóng đạt gần $1B.

Một số bài viết của Hak Research tiêu biểu về Optimism

• Arbitrum và Optimism: Khi Lợi Thế Đang Thuộc Về Arbitrum. Cơ hội nào cho Optimism?
• Phân tích On-chain dự án Optimism (OP)
• Layer 2: Optimism, Arbitrum, StarkWare và ZkSync Report | Q3/2022

Kì Vọng 2023

Với Optimism trong năm 2023 thì vẫn còn rất nhiều điều đáng chờ đợi như là: 

• Bản cập nhật Optimism BedRock vẫn chưa được công bố giúp về tốc độ giao dịch và phí giao dịch cạnh tranh trực tiếp với Arbitrum Nitro.
• Op Stack liệu có thu hút được nhiều developers như dự kiến? Nếu như Op Stack thành công thì rất có thể các OP-chain này sẽ sử dụng OP để làm phí giao dịch từ đó mang lại use case lớn cho OP. Có thể nói Op Stack tuy không phải đối thủ trực tiếp với Arbitrum Nova hay các AnyTrust Chain của Arbitrum nhưng chúng sẽ cạnh tranh với nhau bởi vì đều hướng đến việc giao dịch nhanh hơn và rẻ hơn trên Optimistic Rollup Chain.

Theo mình có một số điểm để Optimism có thể cải thiện để có thể vượ mặt Arbitrum trong thời gian sắp tới như là:

• Tiếp tục có những đợt airdrop vào những thời điểm thích hợp vừa để tri ân những người dùng đã gắn bó với họ mà vừa thu hút được sự quan tâm của cộng đồng.
• Sớm cho ra mắt Optimism Bedrock vì họ đang chậm chân hơn so với Arbitrum khi mà Nitro đã mainet từ đầu tháng 9/2022. Tại thời điểm mình viết bài fee giao dịch của Arbitrum đang rẻ hơn khoảng 30% so với Optimism vì vậy Optimism cần sớm cải thiện để phải rẻ hơn cả Arbitrum Nitro.
• Chọn mũi nhọn cho hệ sinh thái của mình như Arbitrum chọn Derivatives, Solana chọn thành công NFT,... 
• Phát triển 1 dự án thật thành công trên Op Stack để thu hút các developers đến với dự án và xây dựng các Op-Chain mới.

Bản thân mình thời gian gần đây thấy Optimism cũng đang nỗ lực cải thiện để giúp các developer dễ dàng xây dựng các dự án trên cả Optimism và Op Stack mong rằng những nỗ lực của họ sẽ sớm có kết quả.

Và trên đây là toàn bộ góc nhìn về hệ sinh thái Optimisn trong năm 2022.