Series 3: Hidden Gem | Velodrome & Hành Trình Từ Zero Tới Hero

Velodrome hiện này là nền tảng AMM hàng đầu trên hệ sinh thái Optimism. Để có thể đứng đầu một hệ sinh thái Velodrome đã phải vượt qua nhiều cái tên như Uniswap V3, Curve Finance hay Sushiswap. Vậy bằng cách nào mà Velodrome có thể tạo nên một sự khác biệt như vậy thì mọi người cùng mình tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé.

Để hiểu hơn về Velodrome, mọi người có thể tham khảo thêm một số bài viết như sau:

Tổng Quan Về Velodrome

Giới thiệu về Velodrome

Thực tế chỉ ra rằng, Velodrome là một phiên bản nâng cấp so với Solidly - được thiết kể bởi Andre Cronje trên mạng lưới Fantom. Velodrome là một AMM kết hợp giữa Uniswap V2 và Curve Finance khi có cả 2 pool bao gồm:

Volatile Pool: Là các pool thanh khoản dành cho 2 altcoin bất kì ghép với nhau để tạo thành một cặp. Volatile sử dụng công thức x * y = k.
Stable Pool: Là các pool thanh khoản dành cho các tài sản ngang giá như các Stablecoin hay các Synthetic Token. Stable Pool sử dụng công thức x^3y + xy^3 = k.

Chính vì xây dựng 2 pool dành cho các tài sản độc lập như vậy mà Velodrome không hướng tới mô hình thanh khoản tập trung như các AMM khác trên thị trường.

Một số những sự khác biệt giữa Velodrome và Solidly

Sự tương đồng lớn nhất giữa Solidly và Velodrome, sự khác biệt lớn nhất giữa 2 nền tảng này so với các AMM phổ biến trên thị trường đó chính là câu chuyện ve (3,3) và sâu hơn đó chính là câu chuyện về Phát thải hay còn gọi lạm phát. Lạm phát ở đây có nghĩa là sử dụng Native Token để làm Liquidity Mining để thu hút thanh khoản.

Solidly đã thất bại bởi vì sử dụng Liquidity Mining sai cách dẫn tới việc SOLID giảm quá nhanh và incentive không còn sức hấp dẫn với các Liquidity Provider điều này dẫn tới thanh khoản trên Solidly bị rút đi nhanh chóng.

Chính vì vậy, để có thể thành công với mô hình AMM kiểu này bắt buộc Velodrome phải có một chiến lược chính xác làm sao để có thể sử dụng Liquidity Mining một cách hiệu quả nhất. Không chỉ là Liquidity Mining mà đó còn là câu chuyện của veToken, của Bribe (hối lộ),... và chúng ta cùng nhau đi tới 4 điểm khác biệt lớn nhất giữa Velodrome và Solidly.

Một số cụm từ chúng ta cần hiểu trước khi đi sâu hơn vào mô hình của Velodrome:

Bribe: Tạm dịch là Hối lộ. Hối lộ muốn nói tới hành động dự án cho những người nắm giữ veToken để bỏ phiếu giúp cho mình.
Emisson: Tạm dịch là Phát thải hoặc Lạm phát. Lạm phát muốn nói tới việc dự án sử dụng chính native token để thưởng cho người dùng của giao thức.
Cử tri là những người nắm giữ veVELO.
Kỷ nguyên trên Velodrome là 1 tuần.

Tyling Rewards with Emissions - Phần thưởng gắn liền với Phát thải

Vấn đề đặt ra trong Solidly: Trong Solidly phần thưởng khi veSOLID (Bribe - Hối lộ) có thể được yêu cầu trước khi emission (phát thải) của phiếu bầu đó được cam kết.

Có 2 điều để Velodrome giải quyết vấn đề này bao gồm:

Cử tri chỉ có thể đưa ra một quyết định bỏ phiếu trong mỗi kỉ nguyên.
Bribe sẽ được chia làm 2 phần là phí giao dịch (nội bộ) và nguồn Bribe từ các giao thức, tổ chức bên ngoài. Phần hối lộ nội bộ sẽ được gửi tới cho những người bỏ phiếu cho pool. Tuy nhiên, nguồn bên ngoài sẽ được gửi cho những người bỏ phiếu vào mỗi cuối kỉ nguyên.

Điều này làm cân bằng giữa những người bỏ phiếu và những người hối lộ bên ngoài. Người hối lộ hưởng lợi từ cả việc đưa ra mức hối lộ sớm để thu hút thanh khoản, nếu đưa ra muộn hơn thì họ cũng có thể thăm dò chiến lược hối lộ của đối thủ để có thể thay đổi cho phù hợp.

Điều này dẫn tới Cử tri đối với mặt tính trạng nếu bỏ phiếu quá sớm thì sẽ lỡ các hối lộ nhiều hơn trong tương lai nhưng nếu bỏ phiếu trễ hơn thì sẽ phải đối mắt với số dư veVELO thấp hơn (vì veVELO được mở dần trong thời gian khóa, nghĩa là theo thời gian số veVELO sẽ giảm dần) điều này sẽ tác động mạn tới những người khóa VEL) trong thời gian ngắn dẫn tới việc người nắm giữ VELO sẽ sẵn sàng khóa trong một thời gian dài hạn hơn.

Ensuring Productive Gauges - Đảm bảo hiệu quả Phát thải

Vấn đề đặt ra trong Solidly: Trong Solidly, cử tri hoặc một nhóm các cử tri liên kết lại với nhau điểm hướng lạm phát tới các pool thanh khoản không cần thiết, đôi khi họ điều phối thanh khoản tới pool của chính họ.

Với vấn đề này Velodrome đã đưa ra một số các giải pháp như sau:

Thiết lập bỏ phiếu trên chuỗi, cử tri phải nắm giữ tối thiểu 0.02% tổng cung VELO để có thể tạo đề xuất và tối thiểu là 4% để đạt được số cử tri cần thiết.
Thiết lập một "ủy ban khẩn cấp" có khả năng loại bỏ các hành động gây xấu đến dự án như hành động mà đề cập ở trên. Ủy ban bao gồm: Jack Anorak, Pooltypes, Nick đến từ Velodrome, vfat đến từ Hundred Finance, 0xHamz - người có sức ảnh hướng trong thị trường DeFi và Optimism.
Tăng phí giao dịch từ 0.01% lên 0.02% để đảm bảo những các cử tri có thêm động lực để điều phối thanh khoản vào đúng nơi, đúng chỗ.

Prolonged Emissions Decay - Lượng phát thải giảm từ từ

Vấn đề đặt ra trong Solidly: Trong Solidly, lượng phát thải của giao thức giảm xuống quá nhanh dẫn đến những người tham gia muộn không còn cơ hội hấp dẫn và họ sẽ dễ dàng bỏ qua giao thức.

Velodrome có những sự thay đổi nhỏ để cân bằng được việc người đến sớm vẫn nhận được phần thưởng xứng đáng với rủi ro họ phải chịu và người tới muộn vẫn có động lực để tham gia giao thức. Một số các thay đổi như sau:

Thay đổi công thức tăng trưởng phát thải để làm nó trở nên chậm hơn. Công thức là (veVELO.totalSupply ÷ VELO.totalsupply)³ × 0.5 × Emissions. Phát thải ban đầu trên Velodrome là 15M VELO sau đó giảm dần 1% sau mỗi kỉ nguyên.
Loại bỏ phiếu phủ định.
Loại bỏ việc tăng phát thải LP cho các cử tri. Lượng phát thải này sẽ được phân bổ cho các LP. Các cử tri cần phải tìm kiếm các lợi nhuận từ bên ngoài. Điều này làm cân bằng lợi ích giữa LP và cử tri.
Giai đoạn triển khai token tại thời điểm TGE, Velodrome sẽ hướng tới cộng đồng tránh tạo ra một wars giữa các giao thức quá sớm.

White Glove Support - Sự hỗ trợ của đội ngũ phát triển

Vấn đề đặt ra trong Solidly: Trong Solidly, sau khi giao thức ra đời không có một đội ngũ phát triển nào hỗ trợ cộng đồng và các dự án. Chính vì vậy, Velodrome quyết định dành 3% cho đội ngũ phát triển coi như đây là chi phí hỗ trợ cộng đồng trong dài hạn.

Mô Hình Tokenomics Của Velodrome

Các loại mã token cơ bản

Velodrome sử dụng 2 loại token cơ bản như sau:

VELO: Là native token của dự án. VELo được sử dụng làm phần thưởng cho các nhà cung cấp thanh khoản thông qua phát thải. VELO là một ERC - 20.
veVELO: Được sử dụng trong vấn đề quản trị giao thức ở dạng ERC - 721. Người dùng có thể khóa VELO trong vòng tối đa 4 năm để nhận về 100% veVELO. Ví dụ: Khóa 100 VELO trong 1 năm thì nhận về 25 veVELO, còn trong 4 năm thì nhận về 100 veVELO.

Mô hình ve (3,3) của Velodrome

Cơ chế ve (3,3) được giới thiệu thông qua sự kết hợp giữa hai khái niệm như:

Vote - Escrow: Được giới thiệu lần đầu bởi Curve Finance nhằm hướng tới việc bạn khóa token càng lâu thì phần thưởng nhận về sẽ càng lớn.
Staking/Rebasing/Bonding được giới thiệu bởi Olympus DAO.

Sự kết hợp của cả hai đã tạo nên sự thành công tính tới thời điểm hiện tại cho Velodrome. Các nhà cung cấp thanh khoản nhận được VELO phát thải sau đó họ có thể khóa VELO trong tối đa 4 năm để nhận về phía giao thức, hối lộ, rebase và quyền quản trị trên giao thức.

Công Thức Thành Công Của Velodrome

Có thể nói rằng Velodrome đã học hỏi những tinh hoa từ các mô hình khác nhau và kết hợp nó tại. Cùng nhìn tổng quan chúng ta thấy rằng:

Volatile Pool là tinh hoa của Uniswap V2.
Stable Pool là tinh hoa của Curve Finance.
veToken và bài toán Vote - Escrow là tinh hoa của Curve Finance.
ve (3,3) tạo ra một vòng lặp nhà cung cấp thanh khoản khi nhận VELO lại đem đi khóa tối đa 4 năm và tiếp tục thêm thanh khoản cho giao thức. LP được, Giao thức được và cử tri cũng được thì đây chính là tinh hoa của Olympus DAO.
Điều mà Velodrome tự cải thiện đó chính là "điều chỉnh lạm phát" sao cho phù hợp + có những biện pháp phòng ngừa các tính huống xấu đã từng xảy ra trên Solidly.
Phí giao dịch rẻ hơn rất nhiều so với những đối thủ cung phân khúc chỉ ở mức 0.02% so với 0.03 của Curve Finance và 0.05% của Uniswap.

Tuy nhiên, từng ấy điều chưa đủ để Velodrome thành công đến như vậy, một phần lớn sự thành công của Velodrome là sự kết hợp của thiên thời, địa lợi và nhân hòa. Nhân hòa, địa lợi đã có nhưng rõ ràng thiên thời chưa xuất hiện khiến cho TVL của Velodrome sau khi khởi đầu tăng trưởng lên mức $50M đã nhanh chóng giảm xuống chỉ còn $12M nhưng chỉ mội thời gian ngắn sau, kì tích đã xảy ra.

Optimism Incentive Summer

Velodrome cùng với một số các giao thức như Aelin, Lyra, Thales, Perpetual, Stargate Finance và L2DAO những dự án đầu tiên viết proposal để lấy OP sử dụng làm incentive để thu hút thanh khoản cho giao thức nói riêng và hệ sinh thái nói riêng. Số lượng OP mà Velodrome nhận được là 3M OP gấp 3 lần so với Stargate Finance và 10 lần so với L2DAO chỉ thua trước Perpetual với 9M OP.

Mọi người có thể tham khảo chi tiết đề xuất rất kĩ càng và chi tiết của Velodrome để nhận được 3M OP tại đây. Sau sự kiện này TVL của Velodrome lập tức tăng lên lức $136M sau đó cùng với sự biến động xấu của thị trường giai đoạn cuối năm đặc biệt là sự sụp đổ của FTX dẫn tới TVL của Velodrome giảm về mức đáy là $56M. Tuy nhiên, với việc xin được grant từ Optimism thì một số điều sau xuất hiện:

Tính "pháp lý" của Velodrome trên Optimism đã được bảo đảm bởi chính Optimism. Việc đội ngũ ẩn danh không còn là rào cản của người dùng với Velodrome. Điều này làm mức độ uy tín của Velodrome tăng vọt. Điều này là mấu chốt trong sự phát triển của Velodrome.
Xem xét kĩ lưỡng bản đề xuất thì thấy Velodrome thực sự rất nghiêm túc với Optimism. 20% tổng OP nhận về sẽ được sử dụng cho việc tiếp tục phát triển và nâng cấp thậm chí là audit cho giao thức trở nên an toàn, bảo mật hơn nữa.

Tính "pháp lý" được giải quyết bởi trực tiếp Optimism sẽ dẫn tới một flyweel như sau:

Các LP yên tâm cung cấp thanh khoản => thanh khoản trở nên dày hơn => Impermanent Loss được hạn chế tối thiểu. Bên cạnh đó, các dự án bắt đàu tạo Pool và cung cấp hối lộ của các cử tri.
Người dùng yên tâm giao dịch + thanh khoản dày hơn => Giao thức sẽ bị ít Slippage hơn => Người dùng giao dịch thường xuyên hơn.
Phí tạo ra nhiều hơn => Nhiều thanh khoản hơn => Nhiều người muốn nắm giữ veVELO để hưởng tối đa lợi ích giao thức => VELO ngoài thị trường giảm đi => VELO dễ tăng trưởng hơn => Incentive là lạm phát trở nên giá trị hơn => Nhiều người muốn sở hữu veVELO hơn thì có thể đi làm LP.

Một flyweel như trong mơ đã được xây dựng và hình thành. Chính điều này đã giúp Velodrome nhanh chóng trở thành giao thức lớn nhất trên Optimism.

Có một yếu tố nữa giúp velodrome thành công trên Optimism là Velodrome là nền tảng Native AMM đầu tiên được xây dựng trên hệ sinh thái Optimism. Thông thường, các Native AMM sẽ được ưu tiên hỗ trợ nhiều hơn rất nhiều so với các AMM Multichain như Uniswap, Curve Finance hay Sushiswap. Việc dẫn đầu cho một category nào đó trong một hệ sinh thái mới nổi sẽ giúp dự án đó có thể dẫn đầu cả hệ đó.

Tóm lại sự thành công của Velodrome đến từ 3 yếu tố:

Dẫn đầu mảng AMM trong hệ sinh thái mới nổi Optimism.
Tổng hợp những tinh hoa của các AMM dẫn đầu thị trường.
Thiên thời ủng hộ với sự xuất hiện của Incentive OP.

Nền kinh tế được xây dựng trên Velodrome

Đề xác định được nền kinh tế trên Velodrome ta cần nắm được những người góp phần tạo nên nền kinh tế đó bao gồm:

Người giao dịch sẽ chỉ trả từ 0.02% - 0.05% kể cả giao dịch các altcoin hay các tài sản ngang giá.
LP là những người cung cấp thanh khoản sẽ nhận về phần thưởng là phát thải và phí giao dịch.
Cử tri là những người nắm giữ veVELO sẽ nhận về phát thải, doanh thu giao thức, hối lộ và rebase.

Một số các phần thưởng ở trên Velodrome bao gồm phí, phát thải và hối lộ. Bài toán vận hành nền kinh tế trên velodrome đã rất thành công khi mà hiện tại 70% VELO đang được khóa để nhận veVELO.

Một số những nhược điểm còn tồn tại trên Velodrome

Chúng ta không thể phủ nhận những ưu điểm, lợi ích và thành công của Velodrome. Nhưng các cụ vẫn có câu: "Nhân vô thập toàn" có nghĩa là không có ai là hoàn hảo và Velodrome cũng tương tự như vậy. Một số những nhược điểm còn tồn tại với Velodrome như sau:

Việc xây dựng một "ủy ban khẩn cấp" mà trong đó có tới 3 thành viên của Velodrome chiếm 50% ủy ban cũng làm cho Velodrome ít nhiều bị mất đi tính phi tập trung của mình. Trong quá khứ, một sự cố đã xảy ra khi Gabagool - một thành viên của Velodrome, đã rút trái phép 350.000 USD từ quỹ của dự án.
Lượng phát thải chắc chắn sẽ giảm dần tuy nhiên nếu lượng phí giao dịch trên Velodrome có dấu hiệu giảm dần có thể dẫn tới giao thức nhanh chóng sụt giảm nghiêm trọng về TVL. Không chỉ vậy lượng phí mà Velodrome thu từ người dùng chỉ ở mức 0.02% làm cho doanh thu của các LP sẽ ít hơn so với các AMM khác.

Tình Hình Hoạt Động Thực Tế

Volume giao dịch trên Velodrome

Tương tự như thị trường crypto, Velodrome đã có một giai đoạn giữa năm rực rỡ. Ở thời điểm hiện tại, Volume giao dịch trên Velodrome đã có dấu hiện giảm từ thời điểm tháng 3/2023 cho tới tới nay. Tuy nhiên nếu so với thời điểm cuối năm thì con số hiện tại vẫn đang ở mức trung bình.

Tương tự với Volume thì lượng phí giao dịch cũng có dấu hiệu giảm xuống.

Chính vì vậy mà chúng ta thấy rằng mặc dù lượng Supply của VELO trên thị trường vẫn tăng đến từ phát thải nhưng lượng VELO được đem đi lock lại đang có dấu hiệu đi ngang từ tháng 3 tới nay. Điều này cho thấy rằng có vẻ như lượng phí, lạm phát và hối lộ đang không quá hấp dẫn người dùng để họ đủ động lực khóa.

Nếu điều này tiếp tục tiếp diễn thì đây là một dấu hiệu cảnh báo nhỏ cho Velodrome để có những sự thay đổi kịp thời. Giống với câu chuyện của Convex Finance đã phải có những thay đổi để lấy lại thị phần trong cuộc chiến Curve Wars.

Tương Lai Của Velodrome

Có thể nói rằng vị thế của Velodrome đã khá ổn định trên hệ sinh thái Optimism. Thời gian gần đây dự án đã vươn voi bạch tuộc khi xây dựng Aerodrome trên hệ sinh thái của Base. Tuy nhiên, mình không thích hướng đi này lắm của Velodrome mà mình thích hướng đi multichain hơn. Bởi vì Aerodrome khả năng cao sẽ ra một native token mới và không đóng góp quá nhiều giá trị của VELO.

Tổng Kết

Velodrome vẫn là một AMM nổi bật trên hệ sinh thái Optimism ở hiện tại và cả tương lai. Tuy nhiên, Velodrome vẫn cần cải thiển nhiều mặt để có thể giữ được vị thế của mình.