Cuộc chiến Layer-2 đang diễn ra nóng đến mức như thế nào?

Layer-2 được coi là giải pháp để xử lý các vấn đề liên quan đến tốc độ giao dịch và phí giao dịch trên mạng lưới của Ethereum. Đã có nhiều giải pháp được đưa ra như Optimistic Rollup, ZkRollup, Plasma, Valadium, State Channel,…

Trước bối cảnh The Merge cận kề, Ethereum chiếm spotlight của cả thị trường thì các layer-2 cũng đang được chú ý rất nhiều. Các dự án thuộc mảng layer-2 liên tục có những thông tin liên quan đến cập nhật mạng lưới, ra mắt token,… Và có thể coi đây là một cuộc chiến thật sự mang tên: Layer-2 War với sự góp mặt của nhiều cái tên như StarkNet của StarkWare, ZkSync được xây dựng bởi Matter Labs, ZkEVM dự án mới được công bố bởi Polygon, Arbitrum được chống lưng bởi Offchain Labs hay Optimism.

Cuộc chiến Optimistic Rollup

Là cuộc chiến về “nâng cấp mạng lưới” giữa Optimism & Arbitrum.

Với Optimism là bản cập nhật Bedrock được diễn ra vào quý 4/2022 và chúng ta sẽ có OptimismPortal. Với Bedrock sẽ cải thiện một số điều sau trên mạng lưới Optimism:

Giảm thời gian rút tiền từ L2 về L1 nhanh hơn 4 lần
Giảm chi phí lưu trữ dữ liệu trên L1 khoảng 20%

Ngoài ra các bên thử 3 hoàn toàn có thể tích hợp với Bedrock với các ưu điểm như:

Chỉ khoảng hơn 500 dòng code vô cùng ngắn gọn, đơn giản và được tối ưu hoàn toàn
Có thể tích hợp với bất kì loại bằng chứng giao dịch nào kể cả với công nghệ zk

Bedrock dự kiến sẽ cập nhật đầu tiên trên Optimism vào thời điểm Quý 4/2022

Với Arbitrum là bản cập nhật Arbitrum Nitro là bản nâng cấp của Arbitrum One được mainet beta vào 31/08/2021, tròn đúng 1 năm từ ngày ra mắt Arbitrum đã được nâng cấp từ One lên Nitro dự kiến là 31/08/2022 Gần đây, trên Arbitrum có sự kiện NFT mang tên Odyssey (trải nghiệm dự án – nhận NFT) làm cho mạng lưới của Arbitrum trở nên đắt đỏ hơn cả trên Ethereum nên sự kiện đã phải dừng lại để chờ đợi nâng cấp Arbitrum Nitro.

Với Nitro, việc lưu trữ dữ liệu trên L1 được tối ưu giúp chi phí giao dịch trở nên nhẹ hơn, việc tương thích EVM cũng trở nên tốt hơn, khả năng tương tác với L1 cũng tốt hơn và rất nhiều cập nhật khác nữa.

Tóm lại

Với Bedrock chúng ta có OptimismPortal.

Với Nitro, chúng ta có Arbitrum Nitro Nhanh hơn, rẻ hơn & tối ưu hơn.

Cuộc chiến zkEVM

Trong các bài tweet gần đây mình có chuỗi series về cuộc chiến zkEVM mà mọi người có thể đọc lại trên Twitter. Tóm tắt lại với các giải pháp về Zk Rollup việc đưa ra zkEVM là vô cùng cần thiết giúp các dev dễ dàng scale từ Ethereum sang với Layer 2 sử dụng công nghệ Zk Rollup.

Về zkEVM thì hiện tại ZkSync đang là đơn vị triển khai nhanh nhất và thông tin rõ ràng nhất từ trước đến nay khi mới đây họ có chia sẻ sẽ cho ra mắt ZkEVM trong khoảng 100 ngày nữa dự kiến tháng 11.

Polygon đã công bố dự án zkEVM của mình tại EthCC ngày 19/7 vừa qua. Ngay lập tức sau thông báo, họ đã mở mã nguồn của dự án vốn được giữ kín trước đây.

Scroll công bố một bản private, pre-alpha testnet về giải pháp zkEVM vào 19/7 vừa qua.

Còn đối với StarkNet của StarkWare thì không thấy đề cập quá nhiều về zkEVm của họ nhưng hướng đi của StarkNet sẽ theo hướng nonEVM, khuyến khích các developer học Cairo và xây dựng các dự án thông qua Cairo.

Trong cuộc chiến ZkEVM mình thấy ZkSync là người đi từ đầu, thông tin khá chắc chắn ngoài ra Polygon có vẻ rất giỏi business khi đã kịp bắt trend ZkEVM còn Scroll thì góc nhìn của mình khi đọc thì thấy không có quá nhiều điều đặc biệt với dự án này.

Cuộc chiến ra mắt token

Optimism đã chính thức launch token và đã có airdrop hàng ngàn đô đến người dùng Các dự án kém nổi bật khác như Metis, Boba Network cũng đã có token dành cho riêng mình Với StarkNet sau pha bóp đến từ 3AC để phải công bố tokenomic và dự kiến launch token vào tháng 9.

ZkSync ngay từ ban đầu họ đã chia sẻ rằng nền tảng sẽ có token nhưng hiện tại chưa có thông tin chi tiết về tokenomic và thời điểm launch token. Liệu khi hàng loạt các L2 cũng launch token thì liệu ZkSync có bị fomo?

Nền tảng Layer-2 có vốn hóa lớn nhất hiện tại là Arbitrum thì vẫn bặt hơi âm tín về câu chuyện ra token nhưng mình tin rằng sự kiện Odyssey thì các NFT bạn nhận về khi tham gia sẽ là 1 trong các điều kiện để nhận retroactive. Còn chắc chắn Arbitrum sẽ token câu chuyện chỉ là sớm hay muôn mà thôi.

Vì sao Optimism tăng giá?

Nhiều bạn cho rằng Wintermute đẩy giá token OP mình thì không chắc lắm nhưng mình nghĩ với hiệu ứng The Merge làm cho

=> Bản thân Ethereum tăng giá còn mạnh hơn cả BTC. Có thể nói Ethereum đang lead thị trường ở ngay lúc này

=> Các dự án bluechip được xây dựng trên Ethereum cũng được hưởng lợi như Uniswap, Lido Finance,..

=> Trong tứ trụ của Layer-2 thì chỉ duy nhất Optimism là có token $OP nên nếu user muốn đầu tư vào Layer 2 thì $OP là lựa chọn tốt nhất lúc này

=> Tăng giá

Quan điểm cá nhân Hak

Cơ hội cho chúng ta ở đâu?

Chúng ta vẫn sẽ có những đợt airdrop tiếp theo trên Optimism tiếp tục sinh sống (lending, farming, swap,…) trên Optimism nhé. StarkNet đã snapshot.

=> Tạm thời bỏ qua.

ZkSync tiếp tục cày airdrop thông qua hướng dẫn chi tiết trên Discord nhé!

Arbitrum thì cày volume + tham gia đầy đủ sự kiện Odyssey Ngoài ra số lượng các dự án chưa có token trên các HST này là rất nhiều nên hãy cứ thoải ái skin in the game bằng 1 ví riêng để tránh bị hack nhé.

Quan sát các hệ sinh thái hình thành. Mỗi HST sẽ có cách đi khác nhau để xây dựng lên thành trì của mình nên cứ follow để vừa tìm hidden gem vừa xem cách 1 hệ sinh thái được xây dựng như thế nào? Các mảnh ghép được tạo nên ra sao để có thêm kinh nghiệm.

Cuộc chiến ZkEVM mình nghĩ ZkSync sẽ là người ra mắt đầu tiên so với những giải pháp ZkRollup còn lại.

Chúng ta sẽ được xem cách các dự án Layer-2 xử lý các vấn đề liên quan đến token use case khi điều quan trọng nhất là fee mạng lưới lại là Ethereum. Hiện tại có thể tham khảo Optimism.

Layer-2 vẫn cực kì quan trọng ngay cả khi The Merge hoàn thành. Nhiều bản cho rằng Ethereum khi lên POS thành công thì sẽ nhanh hơn & rẻ hơn thực chất thì chỉ nhanh hơn xíu xiu khi thời gian hoàn thành 1 block giảm từ 13s xuống 12s. Nghĩa là mạng Ethereum vẫn sẽ chậm và đắt đỏ mà dự kiện phải qua đến 2023 (dự kiến) thì chúng ta mới có sharding nếu delay chắc phải 2024 hoặc 2025 chúng ta mới có Ethereum nhanh và rẻ nên các Layer 2 vẫn sẽ có vị trí quan trọng với mạng lưới Ethereum.

Việc có nhiều các giải pháp Layer-2 là điều hoàn toàn tốt. Khi các Layer-2 thúc đẩy nhau nâng cấp, cập nhật và phát triển mạng lưới trở nên thân thiện hơn với users. Còn việc phân mảnh thanh khoản thì cũng là yếu điểm khi có nhiều L2