Toàn Cảnh Hệ Sinh Thái Celestia Năm 2022

Celestia là một trong các dự án đầu tiên đưa ra định nghĩa về Modular Blockchain và một trong các dự án coi mình là 1 Modular Blockchain hoàn toàn. 2022 là năm Celestia nói rất nhiều về Modular Blockchain không chỉ trong các sự kiện thường niên của toàn bộ thị trường crypto ngoài ra dự án còn tổ chức nhiều sự kiện offline để giới thiệu về Modular Blockchain.

Toàn Cảnh Celestia Năm 2022

Giới thiệu về Celestia

Celestia là Modular Blockchain đầu tiên cho phép các Blockchain khác liên kết để sử dụng cơ chế đồng thuận cũng như Data có sẵn từ đó giúp gia tăng tốc độ và cải thiện hiệu suất hoạt động cho những blockchain được gắn vào.

Ở thời điểm hiện tại, các Monolithic Blockchain như Near Protocol, Solana,… cùng lúc phải đảm nhận nhiều chức năng như tính toán và xử lý giao dịch, triển khai cơ chế đồng thuận và lưu trữ dữ liệu. Điều này dẫn tới một vấn đề trong tương lai khi blockchain phát triển với lượng giao dịch tăng dần sẽ gây ra tình trạng tắc nghẽn mạng lưới. Vẫn đề này không hề mới và chính Ethereum cũng đã và đang phát triển các Layer 2 để giúp giải phóng Layer 1 khỏi nhiệm vụ tính toán và xử lý giao dịch.

Với tầm nhìn tương tự Ethereum, Celestia cũng sẽ có mô hình 2 layer: Consensus & Data Layer và Execution Layer. Tuy nhiên, Execution Layer tại Celestia không chỉ là những roll-up xử lý giao dịch offchain mà còn có thể là những blockchain độc lập khác nhau và kết nối với Celestia qua cầu xuyên chuỗi.

Cập nhật các hoạt động nổi bật của Celestia trong năm 2022

Tháng 2

08/02/2022: Lần đầu tiên Celestia giới thiệu về Quantum Gravity Bridge và giải pháp mở rộng trên Layer 2 trên Ethereum là Celestinums.

Thông thường đối với các giải pháp Rollup (bao gồm cả Optimistic Rollup và ZkRollup) sẽ đăng cả dữ liệu giao dịch dưới dạng call data và bằng chứng giao dịch lên Ethereum. Nhưng với Celestinums lại khác và nó có nét tương đồng với Validium.

Với các giải pháp Validium thì chỉ đăng bằng chứng giao dịch lên trên Ethereum còn các dữ liệu giao dịch thì được lưu trữ off-chain (đôi khi những nơi lưu trữ rất tập trung) thì Celestinums có thể giải quyết được vấn này.

Thay vì lưu trữ dữ liệu giao dịch off-chain thì với Celestinums sẽ lưu trữ dữ liệu tại Celestia sau đó dữ liệu được sắp xếp, tinh chỉnh rồi được chuyển tiếp qua Ethereum. Tại Ethereum thì Quantum Gravity Bridge sẽ xác minh các chữ kí trên DA do Celestia gửi qua. Dữ liệu lúc này sẽ không giống call data như các giải pháp Rollup sử dụng mà các dữ liệu này được gọi là The Bridge Contract.

Sự khác biệt ở đây là dữ liệu về giao dịch được đăng lên Celestia (là 1 blockchain riêng biệt) chứ không phải một nơi nào đó tập trung. Điều này, giúp cho tốc độ giao dịch trên các Layer 2 nhanh hơn, chi phí giao dịch rẻ hơn và nhưng vẫn đảm bảo được tính bảo mật, phi tập trung cho mạng lưới Layer 2.

Tháng 5

25/05/2022: Celestia Testnet giới thiệu Alpha Data Availability API. Trong bản cập nhật lần này Celestia giới thiệu mạng testnet mới có tên là Mamaki. Một số các tính năng mới trên bản testnet Mamaki:

• Nút RPC và Alpha Data Availability API: Cho phép nhà phát triển gửi và truy xuất dữ liệu theo ID Namespace.
• Các node có thể tái tạo lại các block từ các block được lấy mẫu từ các node nhẹ (light node) 
• Bad Encoding Proofs: Các node đầy đủ (full node) sẽ cảnh báo các node nhẹ (light node) xóa các block không được mã hóa chính xác.
• Các node có thể tiến hành truy xuất dữ liệu dựa trên tiêu đề của các khối lịch sử bên cạnh tiêu đề của các khối mới.
• Optimint: Triển khai các ứng dụng khách ABCI với mục địch hỗ trợ các Cosmos SDK đồng thuận và lưu trữ dữ liệu trên Celestia.
• Fee Market: Phí giao dịch được dựa trên kích thước dữ liệu.

Đối với các developer:

• Nút RPC và Alpha Data Availability API
• Xây dựng Cosmos SDK Rollups: Các nhà phát triển có thể xây dựng Cosmos SDK Rollup kết hợp với Optimint và sử dụng ứng dụng khách ABCI để lưu trữ dữ liệu trên Celestia.
• Ứng dụng Quantum Gravity Bridge.
• Triển khai các EVM trên Celestia.

Đối với người dùng:

• Người dùng có thể tự chạy node có thể là một node nhẹ hoặc một node đầy đủ.
• Nhận mã thông báo testnet từ Discord để sử dụng các tính năng trên Celestia.
• Mã thông báo testnet có thể được ủy quyền và từ bỏ ủy quyền cho các validator.
• Gửi vào giao dịch giữa các ví, hiện tại Keplr có hỗ trợ mạng testnet của Celestia.

Tháng 7

05/07/2022: Cập nhật kỹ thuật Quý 2 của Celestia.

Trong bản cập nhật này thì Celestia cập nhật lại một số thành tự họ đã đạt được trong Quý 2 bao gồm: Triển khai thành công mạng lưới testnet Mamaki bên cạnh đó là thử nghiệm nội bộ một số các tính năng như Optimint, Quantum Gravity Bridge.

13/07/2022: Celestia có mặt tại sự kiện ETHCC tại Paris để chia sẻ về tầm nhìn về Modular Blockchain. Ngoài ETHCC, Celestia còn tham dự hội nghị thượng đỉnh Nobular để chia sẻ về Tính Khả Dụng và Tính Mo đun của dữ liệu.

27/07/2022: Tại Seoul thì Celestia sẽ tham dự tổng cộng là 3 sự kiện lớn. Tại BuildAsia, Celestia chia sẻ về các đợt tăng trưởng của thị trường crypto. Celestia cũng tài trợ và chia sẻ về chủ đề: Xây dựng các Modular Blockchain trên Celestia tại HackAtom.Tiếp theop, Celestia cũng có mặt tại ETHSeoul để chia sẻ về các điều bạn có thể xây dựng trên Celestia. Cuối cùng, Celestia có mặt tại Korea Blockchain Week. 

Tháng 8

03/08/2022: Celestia giới thiệu đến cộng đồng "Sovereign Rollup with Optimint". Một số đặc điểm nổi bật của Sovereign Rollup bao gồm:

• Được xây dựng bằng Cosmos SDK.
• Môi trường thực thi giao dịch có thể tùy chỉnh.
• Các Sovereign Rollup không cần thiết phải triển khai một cơ chế đồng thuận của riêng nó

10/08/2022: Celestia giới thiệu chương trình "Moduler Fellows" với một số các thông tin như sau:

• Các nghiên cứu sinh Moduler sẽ được tài trợ trong 3 tháng để xây dựng các dự án mà họ lựa chọn.
• Các ý tưởng dự án tiềm năng được ưu tiên thiên về các mảnh ghép như cơ sở hạ tầng, DeFi, NFT,...
• Chỉ có 10 nhóm được nhận đầu tiên.

22/08/2022: Nhóm Celestia đã có mặt tại trường đại học Stanford để tham gia sự kiện "Hội nghị khoa học Blockchain 2022". Tại đây họ sẽ chia sẻ 3 chủ đề như Những vấn đề ngầm của crypto, Cơ chế đồng thuận và đưa tính khả dụng dữ liệu từ Celestia lên Ethereum.

Tháng 9

05/09/2022: Celestia tham dự sự kiện Berlin Blockchain Week. Bên cạnh đó họ còn tham gia các sự kiện bên lề như Zk Summit và EVM Summit.

Celestia cũng tài trợ cho hackathon ETHBerlin.

19/09/2022: Celestia đã chính thức có mặt tại Columbia. Tại Columbia, Celestia sẽ tham dự sự kiện Cosmoverse tại Medellin với chủ đề Modular Blockchain chính là Cosmos Endgame. Ngoài ra, đội ngũ dự án cũng tham gia Devcon tại Bogota.

27/09/2022: Dự án đã công bố mối quan hệ đối tác chiến lược với Eclipse - là một Solana VM nhưng sử dụng Celestia để lưu trữ dữ liệu và tính khả dụng dữ liệu.

Tháng 10

06/10/2022: Giới thiệu các thành viên nổi bật đã tham gia chương trình Modular Fellows.

19/10/2022: Dự án đã kêu gọi thành công số tiền $55M được dẫn đầu bởi Polychain Capital và Bain Capital Crypto bên cạnh đó còn có sự tham gia của Dephi Digital, Laven 11, Spartan Group, Blockchain Capital, Protocol Lab. PlaceHolder, Galaxy Digital,...

Trước đó 03/03/2021, Celestia cũng kêu gọi thành công tại vòng Seed số tiền $1.5M được dẫn đầu bởi Binance Labs và Interchain Foundation bên cạnh đó có sự tham gia của các VCs như Maven 11, KR1, P2P Capital, Signature Capital, Yield Capital,...

21/10/2022: Celestia trở thành đối tác của dYmension, hợp tác này hướng đến việc dYmension sử dụng Celestia để làm nơi lưu trữ dữ liệu và lấy mẫu tính khả dụng của dữ liệu.

Tháng 12

15/12/2022: Đội ngũ phát triển đã chính thức giới thiệu về phiên bản devnet Arabica và bản nâng cấp Mocha.

Arabica tựa như Celestia khi có nhà phát triển có thể xây dựng các blockchain dựa trên mã nguồn mở có sẵn như EVM, Solana VM và Cosmos VM. Tại Arabica Devnet, các nhà phát triển có thể triển khai các đợt cuộn các giao dịch trên các VM xuống với Arabica và một vài các tính năng mới nhất. Tuy nhiên, các validator vẫn chưa hoạt động trên mạng lưới devnet này.

Mocha sẽ là tên gọi tiếp theo của mạng lưới testnet thay cho Mamaki với nhiều tính năng và nâng cấp mới. Celestia cũng không khuyến khích người dùng triển khai node trên Mocha vì sẽ không có incentive cho những người tham gia làm validator.

Tổng Kết

Celestia vẫn đang trong quá trình phát triển cơ sở hạ tầng để tiến tới mainet. Tuy nhiên, khác với các mô hình Layer 1 trên thị trường thì Celestia hướng đến mô hình B2B, khách hàng của Celestia chủ yếu là các blockchain nền tảng Layer 1, Layer 2 khác sử dụng Celestia như một lớp lưu trữ và khả dụng dữ liệu.

Trong năm 2022, đội ngũ phát triển của Celestia đã dành nhiều thời gian để có mặt tại nhiều sự kiện để chia sẻ về khái niệm Modular Blockchain tới cộng đồng crypto. 

Có thể nói Modular Blockchain là một mô hình mới đầy tiềm năng nhưng chắc chắn sẽ gặp rất nhiều thách thức trong quá trình xây dựng và phát triển.

Cơ hội lớn nhất đối với Celestia thời điểm này là mọi người có thể triển khai chạy node trên mạng lưới testnet để có thể có cơ hội nhận được incentive là native token của chính dự án.