Hệ Sinh Thái StarkNet Đang Phát Triển Chậm Hơn So Với Các

Câu chuyện về Layer 2 đã quá rõ ràng, mùa sau sẽ là thời điểm để các Layer 2 bùn nổ. Các Layer 2 này đang phát triển mạnh mẽ và vượt mặt cả các Layer 1 làm mưa làm gió ở mùa trước như Solana, Avalanche, Fantom,...

Nổi bật nhất là công nghệ Layer 2 Optimistic Rollup và zkRollup. Trong đó, Optimistic đang có hệ sinh thái phát triển hơn với Arbitrum và Optimism. Nhưng zkRollup được Vitalik Buterin đánh giá cao về mặt công nghệ cũng như có tiềm năng phát triển mạnh trong tương lai.

StarkNet và zkSync là hai dự án phát triển nhất với công nghệ zkRollup. Ban đầu hệ sinh thái StarkNet phát triển hơn khi có nhiều dự án Native được xây dựng, nhưng sau khi zkSync Era ra mắt thì mọi thứ đã thay đổi. Hệ sinh thái StarkNet có phần kém phát triển hơn so với đối thủ. Qua đó chúng ta thấy được sự ảnh hưởng của EVM đến các nền tảng hiện tại. Vậy hệ sinh thái StarkNet đang phát triển như thế nào? Hãy cùng mình tìm hiểu ở bài viết này nhé!

Để hiểu hơn về StarkNet mọi người có thể tham khảo một số tài liệu dưới đây:

Tổng Quan Về Các Chỉ Số On-Chain Trên StarkNet

Total Value Locked (TVL)

StarkNet là một Layer 2 có TVL 120 triệu đô la, con số này là được thống kê từ tất cả tài sản có trên mạng lưới. Còn riêng về TVL trong DeFi StarkNet chỉ có khoảng 34 triệu đô la. Con số này là quá khiêm tốn đối với một Layer 2 phát triển từ năm 2021.

StarkNet đang xếp vị trí thứ 37 theo TVL đối với các nền tảng Smart Contract. Vị trí này kém xa so với đối thủ là zkSync Era vị trí 18 và xếp sau các Layer 2 như Arbitrum, Optimism, Base, zkSync Era. Kết quả này là do StarkNet đang phát triển một hệ sinh thái riêng, không tương thích với EVM nên không có dự án Multichain ở các EVM chuyển sang.

Bridge TVL

Với thông tin ở phần trên thì chúng ta thấy được TVL của cầu nối có trên StarkNet là khoảng 86 triệu đô la. Lượng tài sản này được phân bố trên các cầu nối như StarkGate, Orbiter, Layerswap,... Cầu nối đến StarkNet cũng hạn chế rất nhiều do không tương thích với EVM.

Tổng lượng tài sản được chuyển qua lại giữa StarkNet và các chuỗi khác (Ethereum) đạt khoảng 158 triệu đô la. Các tài sản được lưu chuyển như ETH, USDC, USDT, DAI, WBTC. Trong đó, ETH là tài sản được sử dụng để di chuyển nhiều nhất.

DApps

Có khoảng 161 dApp đang phát triển và hoạt động trên Layer 2 StarkNet. Trong đó có đến 85 dApp đã chính thức Mainnet nhưng chỉ có 11 dApp thuộc lĩnh vực DeFi. Hệ sinh thái của StarkNet có đủ mọi mảng và rất đa dạng về sản phẩm nhưng lượng sản phẩm hỗ trợ cho DeFi như thế là quá ít.

Trong khi DeFi là xương sống và có tính ứng dụng mạnh mẽ nhất trong thị trường Crypto thì lượng dApp DeFi ít ỏi trên StarkNet là do không tương thích với EVM, trong khi phần lớn dApp đang hoạt động là trên môi trường EVM. Tuy hướng đi này có phần khó khăn nhưng các dự án đang phát triển trong hệ sinh thái StarkNet đều là Native và mang lại người dùng thật cho StarkNet.

Total Address

Có gần 800 nghìn địa chỉ ví trên mạng lưới StarkNet, lượng địa chỉ này được tạo từ ví Argent và Braavos. Con số này đã tăng trưởng hơn 100 nghìn địa chỉ so với một tháng trước nhờ vào bản nâng cấp V0.12.0 gần đây giúp mạng lưới StarkNet mượt mà hơn.

Con số này tuy có tăng trưởng mạnh ở giao đoạn gần đây nhưng nó chỉ bằng khoảng một nữa so với số địa chỉ trên mạng zkSync Era. Do zkSync Era tương thích với EVM và được tích hợp vào Metamask nên người dùng dễ tiếp cận và sử dụng.

Active Users

Kể từ tháng 4 năm 2023, lượng người dùng hoạt động hằng ngày bắt đầu có sự tăng trưởng vượt bật. Nhờ vào việc nâng cấp công nghệ và thị trường Fomo đi làm Retroactive. Lúc đạt đỉnh thì mạng lưới StarkNet có hơn 350 nghìn địa chỉ hoạt động nhưng hiện tại lượng người dùng đã bắt đầu giảm do sự ảm đạm của thị trường và không còn Fomo nữa.

Một phần là hệ sinh thái StarkNet không có các dự án, sản phẩm tốt và không thu hút được người dùng. Nền người dùng cũng không có lý do gì để sử dụng mạng lưới StarkNet ngoài việc săn Airdrop. Lý do khác là một Layer 2 mới nổi do Coinbase xây dựng đang chiếm hết mọi ánh nhìn đến từ thị trường.

TPS

Nhờ bản nâng cấp gần đây mà StarkNet đang có khoảng 8 TPS. So với đối thủ zkSync Era thì StarkNet có phần kém cạnh hơn nhưng nó tỏ ra vượt bật hơn các Layer 2 sử dụng Optimistic Rollup. Nhưng đây chưa phải là Endgame, các Layer 2 có thể tăng tốc độ nhanh hơn nữa, vấn đề chỉ là thời gian.

Fees

Mạng lưới StarkNet hỗ trợ chuyển chuyển ETH qua các ví mất khoảng $0.07 và phí giao dịch khoảng $0.2. Đây là những con số chỉ được nêu với tính chất kham khảo, vì nó thay đổi liên tục theo Gas Fee của Ethereum.

So với zkSync Era thì StarkNet cũng có phần thua thiệt hơn do bản chất công nghệ bằng chứng zk-STARK nặng hơn, tốn phí lưu trữ hơn. Và tất nhiên thì sử dụng bằng chứng zk nên nó cũng tốn nhiều phí hơn so với các giải pháp Optimistic Rollup.

Các Cập Nhật Xoay Quanh Hệ Sinh Thái StarkNet

30/01/2023: StarkNet công bố kế hoạch mã nguồn mã, tức là công khai mã Code liên quan đến StarkNet để triển khai kế hoạch phát triển một mạng lưới Sequencer. Hiện tại, StarkNet đang sử dụng các Sequencer của StarkEx có độ mở rộng kém. Các Sequencer mới được xây dựng trên nền của Papyrus, StarkNet Full Node có khả năng hỗ trợ nhiều ngôn ngữ và đặc biệt là tích hợp Cairo-VM. Khi mạng lưới Sequencer phát triển, nền tảng sẽ phi tập trung hơn và có thể cho các Appchains thuê Sequencer.
12/07/2023: StarkNet cập nhật thành công phiên bản V0.12.0 giúp mạng lưới có tốc độ xử lý nhanh hơn và hiệu quả hơn. Đây là bước quan trọng để thực hiên các bản cập nhật sắp tới như V0.12.1, V0.13.0,... Ngoài ra bản cập nhật còn hỗ trợ lập trình với ngôn ngữ Rust và tặng bảo mật cho hệ thống.
19/07/2023: Ra mắt bộ công cụ StarkNet Stack cho phép xây dựng Appchains là Layer 2 sử dụng công nghệ zkRollup của StarkNet phát triển. Nhưng tương lai các Layer 2 này sẽ được chuyển lên Layer 3 hoạt động trên Layer 2 StarkNet.
22/08/2023: Công nghệ bằng chứng STARK Prover của StarkWare phát triển chính thức là mã nguồn mở với tên gọi là Stone. Việc công khai mã nguồn đối với công nghệ này đã được đề cập vào đầu năm này (2023). Khi ra mắt StarkNet Stack thì cũng đồng nghĩa với công khai Code của bằng chứng STARK chỉ là thời gian.

Một Số Dự Án Nổi Bật Trong Hệ Sinh Thái StarkNet

JediSwap

JediSwap là một AMM được xây dựng và phát triển trên StarkNet. Giao thức được phát triển bởi cộng đồng có tên gọi là Mesh. Jedi mang đến sản phẩm hỗ trợ người dùng trao đổi các Token có trên mạng lưới StarkNet. Nó cũng giúp các nhà cung cấp thanh khoản kiếm thu nhập thụ động khi cung cấp thanh khoản cho Pool giao dịch của JediSwap.

Khi thêm thanh khoản vào Pool các nhà cung cấp cần lưu ý cung cấp theo tỉ lệ của Pool hiện có để không tác động đến giá và giao thức cũng chỉ chấp nhận thanh khoản ở tỉ lệ đó. Ví dụ Pool WETH-USDC đang có tỉ lệ 1:3 thì nhà cung cấp cũng thêm với tỉ lệ này để không ảnh hưởng đến giá.

JediSwap đã hoạt động trên mạng chính Starknet kể từ ngày 30 tháng 11 năm 2022. Trong một khoảng thời gian ngắn, JediSwap đã trở thành giao thức số 1 trên Starknet theo TVL, khối lượng giao dịch và nhiều số liệu Onchain khác.

SithSwap

SithSwap là một AMM DEX được xây dựng trên StarkNet và đang có TVL khoảng 2.7 triệu đô. AMM của SithSwap kết hợp cả mô hình hỗ trợ tài sản dễ bay hơi của Uniswap V2 và cho cặp ổn định của Curve Finance. Do đó, SithSwap hỗ trợ tốt cho tất cả các loại tài sản có mặt trên StarkNet.

Trong SithSwap, nhà cung cấp thanh khoản nhận được nhiều ưu đãi, dựa trên cam kết mà họ có thể kiếm được: 100% phí do giao thức tạo ra, lượng phát thải SITH/xSITH, hối lộ của bên thứ 3,... Và với mô hình của veToken tạo ra một thị trường hối lộ rất sôi động.

SithSwap nhận được sự đầu tư từ các quỹ lớn như Lemniscap, GSR, DWEB3,... Chứng tỏ đây là một dự án chất lượng và quan trọng đối với hệ sinh thái StarkNet.

zkLend

zkLend là một giao thức Lending Pool có TVL gần 4.5 triệu và đang trên đà tiếp tục phát triển. Vì là giao thức Lending Pool nên người cho vay sẽ cung cấp thanh khoản cho Pool và người vay gửi tài sản thế chấp để vay tài sản từ Pool.

zkLend còn phát hành riêng sản phẩm cho người dùng DeFi và sản phẩm cho doanh nghiệp. Và zkLend sử dụng nguồn cấp giá (Oracle) của Pragma hỗ trợ theo dõi các vị thế vay để thanh lý. Dự án nhận được sự đầu tư khủng từ Delphi, StarkWare, Amber Group, CMS, DWEB 3,...

Dự Phóng Hệ Sinh Thái StarkNet

Hệ sinh thái StarkNet đang kém phát triển hơn so với các Layer 1, Layer 2 khác. Nhưng vì không tương thích với EVM nên các dự án trên StarkNet phần lớn đều là Native và được hỗ trợ nhiều bởi StarkNet và StarkWare. StarkNet đi theo hướng này có thể do tầm nhìn hay những kế hoạch cho sau này.

Mạng lưới StarkNet vẫn tiếp tục phát triển, khi nó trở nên hoàn hảo hơn thì sẽ có nhiều nhà phát triển cũng như cộng đồng đến với hệ sinh thái. Đặc biệt là StarkNet hỗ trợ ngôn ngữ Rust và xây dựng hệ thống Sequencer mở sẽ mang lại nhiều sức hút cho cộng đồng.

Sự phát triển của Appchains cũng sẽ là chất xúc tác để làm hệ sinh thái StarkNet bùn nổ. Tuy ở thời điểm hiện tại các Appchain đều là Layer 2 nhưng khi chúng kết nối với nhau sẽ giúp nhau phát triển. Tương lai các Appchain hay các giao thức phát triển trên nền tảng của StarkEx chuyển thành Layer 3 thì lúc đó chúng đều thuộc hệ sinh thái StarkNet. Từ đó tạo ra một hệ sinh thái vô cùng lớn và mạnh mẽ.

Sắp tới là sự xuất hiện của Kakarot zkEVM là một zkEVM được viết ở Cairo. Nó nhằm mục đích cho phép người dùng tận dụng lợi ích mở rộng của việc tổng hợp của StarkNet trong khi vẫn duy trì khả năng tương thích với hệ sinh thái Ethereum. Do đó, Kakarot có thể được sử dụng để chạy các hợp đồng thông minh Ethereum trên Starknet.

Bước đi này sẽ làm cho StarkNet bùn nổ vì các dApp trên EVM có thể chuyển sang StarkNet như cách mà Aurora đã hỗ trợ Near. Dù gì đi chăng nữa thì EVM vẫn là nơi có nhiều dự án phát triển nhất trong không gian Blockchain.

Tổng Kết

StarkNet rõ ràng là đang kém cạnh hơn so với các Layer 2 khác. Nhưng cách mà StarkNet tập trung đó là cơ sở hạ tầng cũng như công nghệ và tầm nhìn vô cùng dài hạn. Họ tập trung phát triển những sản phẩm chất lượng hơn là số lượng.

Đây chỉ là bước khởi đầu và đoạn đường sắp tới để StarkNet phát triển là rất dài. StarkNet sẽ tiếp tục phát triển công nghệ với các bản nâng cấp V0.12.5, V0.13.0,... hỗ trợ môi trường thực thi EVM. Đặc biệt là tầm nhìn đưa Appchains và các giao thức xây dựng trên StarkEx thành Layer 3, nó sẽ làm StarkNet sôi động hơn bao giờ hết.

Như vậy mình đã cũng cấp mọi thông tin về hệ sinh thái StarkNet trong thời gian vừa qua. Bản cập nhật này là tổng quan về hệ sinh thái StarkNet, hy vọng bài viết mang lại nhiều thông tin hữu ích.