Arbitrum là gì? Tổng quan về tiền điện tử Arbitrum

Arbitrum là gì? Arbitrum là một trong các Layer 2 nổi bật nhất kể từ thời điểm bắt đầu xây dựng bởi Offchain Labs và sau này khi dự án chính thức mainnet gần như luôn luôn đứng thứ nhất về TVL. Vậy Arbitrum có điều gì mà thu hút người dùng và các nhà đầu tư đến như vậy thì mọi người cùng mình tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé.

Để hiểu hơn về Arbitrum thì mọi người có thể đọc thêm một số các bài viết dưới đây:

Tổng quan về Arbitrum

Arbitrum là gì?

Arbitrum là một nền tảng Optimistic Rollup được xây dựng trên Ethereum bởi đội ngũ Offchain Labs. Offchain Labs giải quyết bài toán mở rộng trên Ethereum bằng việc đưa các giao dịch thay vì được thực thi on-chain thì sẽ được đưa ra off-chain để xử lý rồi sau đó đăng kết quả lên Ethereum. Từ đó, giao dịch trên Arbitrum trở nên nhanh hơn và rẻ hơn nhưng nó vẫn thừa hưởng được sự phi tập trung và bảo mật từ Ethereum.

Là một nền tảng Optimistic Rollup nên Arbitrum sở hữu một số những đặc tính nổi bật như sau:

Scability: Tốc độ giao dịch và phí giao dịch trên Arbitrum nhanh hơn từ 10 - 100 lần so với trên Ethereum.
Thừa hưởng bảo mật từ Ethereum: Do các giao dịch sẽ được đồng thuận và lưu trữ trên Ethereum nên Arbitrum thừa hưởng được sự bảo mật và tính phi tập trung từ Ethereum.
EVM: Là một Optimistic Rollup Chain nên Arbitrum có mức độ tương thích cao với EVM giúp cho các nhà phát triển trên Ethereum hay các EVM Blockchain dễ dàng di chuyển và phát triển sản phẩm của mình trên Arbitrum. Offchain Labs cũng đã mở rộng EVM thành EVM + để hỗ trợ thêm nhiều ngôn ngữ lập trình mới như Rust hay C++.
Đa dạng sản phẩm: Với nhiều công nghệ khác nhau Offchain Labs cam kết hỗ trợ được tất cả các dự án với những như cầu khác nhau từ Gaming, DeFi tới Trading. Những sản phẩm mà Offchain Labs đang xây dựng có thể kể đến như Arbitrum Stylust, Arbitrum Nova hay Arbitrum Orbit.

Công nghệ của Optimistic Rollup dễ triển khai hơn rất nhiều so với ZK Rollup nên Arbitrum đã chính thức mainnet mạng lưới từ cuối năm 2021 và có những lợi thế đi đầu nhất định so với các nền tảng ZK Rollup sau này mặc dù về mặt công nghệ bị đánh giá thấp hơn.

Cơ chế hoạt động của Arbitrum

Trước khi đi vào cơ chế hoạt động của dự án chúng ta cần tìm hiểu các vai trò quan trọng trong việc vận hành mạng lưới Arbitrum hoạt động bao gồm:

Sequencer: Đóng vai trò là thực thi và sắp xếp các giao dịch các giao dịch vào thành một Batch (lô) rồi đăng lên Ethereum. Không nên nhầm lẫn giữa vai trò Validator và Sequencer.
Proposer: Đóng vai trò là cập nhật State Root (trạng thái mạng) lên Ethereum.
Challenger: Là bất kì ai cũng có thể gửi bằng chứng chứng minh trạng thái mạng đã có những giao dịch độc hại.

Cơ chế hoạt động của Arbitrum sẽ diễn ra một cách cơ bản như sau:

Bước 1: Squencer có trách nhiệm sắp xếp các giao dịch trên Arbitrum trong 1 khoảng thời gian nhất định vào 1 Batch bên cạnh đó là xác minh tính đúng đắn của giao dịch.
Bước 2: Sau khi đóng gói giao dịch thành 1 Batch thành công thì Batch này sẽ được gửi về Ethereum. Song song với việc Sequencer đăng Batch lên Ethereum thì các Proposer cũng sẽ cập nhật trạng thái mạng (State Root) lên Ethereum.
Bước 3: Tại Ethereum, State Root sẽ có khoảng thời gian thử thách là 7 ngày. Nếu trong vòng 7 ngày có bất kì một ai gửi một bằng chứng gian lận (Fraud Proof) chứng minh rằng trong State Root có những giao dịch độc hại thì sẽ kích hoạt chế độ giải quyết tranh chấp. Còn nếu trong vòng 7 ngày mà không có bất kì cáo buộc nào thì State Root đó coi như thành công.
Bước 4: Xác minh thành công State Root sẽ được cập nhật trên chuỗi chính của Ethereum và giao dịch không thể đảo ngược.

Có thể thấy rằng trong vòng 7 ngày kể cả giao dịch đã thực thi thành công trên mạng lưới Layer 2 nhưng hoàn toàn có thể bị đảo ngược lại. Chính khoảng thời gian thử thách này cũng là nguyên nhân dẫn tới việc muốn rút tiền từ các nền tảng Optimistic Rollup về Ethereum sẽ mất khoảng 7 ngày.

Điểm Nổi Bật Của Arbitrum

Sự khác biệt của Arbitrum

Một số những đặc điểm nổi bật của Arbitrum bao gồm:

Sử dụng công nghệ Rollup giúp người dùng có một tốc độ giao dịch nhanh hơn với mức phí giao dịch rẻ hơn rất nhiều so với Ethereum trong khi vẫn thừa hưởng được tính phi tập trung và bảo mật trên Ethereum.
Mức độ tương tích EVM cao giúp các nhà phát triển dễ dàng triển khai Protocol, DApp của mình từ Ethereum qua Arbitrum.
Sử dụng Multi-round Rollup để giải quyết tranh chấp nghĩa là chia nhỏ các tranh chấp đến mức không thể nhỏ hơn và giải quyết trên chuỗi.
Đội ngũ Arbitrum là Offchain Labs đã có nhiều năm kinh nghiệm trong Crypto thể hiện qua đó là sự nâng cấp liên tục của mạng lưới Arbitrum từ One tới Nitro và hiện nay là Stylus, bên cạnh đó là nhiều sản phẩm ra đời như Nova hay Orbit.

Arbitrum Orbit, Anytrust Channels, Anytrust Sidechain Là Gì?

Bộ sản phẩm của Arbitrum

Offchain Labs xây dựng một bộ giải pháp Layer 2 khác nhau như Optimistic Rollup, Channels và Side Chain để có thể phù hợp với nhu cầu của từng dự án và đội ngũ phát triển. Bởi vì các dự án về DeFi sẽ thiên về tính bảo mật, phi tập trung hơn là tốc độ giao dịch và phí giao dịch, tuy nhiên ở chiều hướng ngược lại các dự án về Gaming, NFT lại thiên về ưu tiên về khả năng mở rộng.

Optimistic Rollup: Là một Layer 2 sử dụng công nghệ Optimistic Rollup với sản phẩm hiện hữu chính là Arbitrum Nitro.
Anytrust Channels: Hiện tại chưa có nhiều thông tin về sản phẩm này của Offchain Labs.
Anytrust SideChain: Được Arbitrum cập nhật trên medium lần đầu vào ngày 02/03/2022. Anh em hiểu đơn giản đây chính là vũ khí để cạnh tranh với ZkPoter của zksync hay StarkEx của StarkWare: dYdX, Immutable, Sorare, deversifi. Dev có thể tinh chỉnh blockchain sao cho phù hợp với dự án của mình. Đánh đổi một chút về bảo mật để có tốc độ nhanh hơn và chi phí giao dịch rẻ hơn (giống với Validium).
Arbitrum Orbit: Là một hệ sinh thái các Layer 3 được xây dựng trên Arbitrum Nitro (Optimistic Rollup) với nhiều tùy chỉnh khác nhau để phù hợp với các nhà phát triển có tầm nhìn khác nhau.

Thời gian gần đây Arbitrum cũng đã giới thiệu tới cộng đồng Arbitrum Orbit được coi là tầm nhìn của Arbitrum về Layer 3 tương tự như Hyperchain, Hyperbridge của zkSync hay Layer 3 của StarkNet.

Sự khác biệt về cơ chế hoạt động giữa các loại sản phẩm

Có những sự khác biệt rõ ràng giữa các sản phẩm mà Offchain Labs đang phát triển để hướng tới các nhà phát triển và các dự án về các mảng khác nhau, có tầm nhìn, mục tiêu khác nhau. Những sự khác biệt đó chính xác bao gồm:

Optimistic Rollup: Gửi toàn bộ thông tin giao dịch xuống Layer 1 với giải pháp này sẽ tối ưu hóa về tính phi tập trung, bảo mật và tính toàn vẹn cho mạng lưới.
Anytrust SideChain: Chỉ gửi một lượng rất ít thông tin về L1 (mã hash) còn thông tin giao dịch sẽ được lưu trữ offline với giải pháp này sẽ tối ưu hóa về khả năng mở rộng (tốc độ giao dịch cực nhanh và phí giao dịch rất rẻ).
Arbitrum Orbit: Là các Layer 3 được xây dựng trên Optimistic Rollup họ có thể tùy chỉnh tính khả dụng dữ liệu của Optimistic Rollup hay Anytrust Sidechain tùy vào mục đích của mỗi dự án.

Arbitrum Nitro, Arbitrum Nova, Arbitrum Orbit Là Gì?

Hệ sinh thái Arbitrum Nitro

Hệ sinh thái Arbitrum Nitro đa dạng với nhiều mảnh ghép khác nhau từ DeFi, Gaming, NFT, Infastructure,... Có thể nói rằng hệ sinh thái Arbitrum Nitro được xây dựng như một thành phố với những tòa nhà một tầng bên cạnh đó cũng có những tòa nhà chọc trời.

Cùng điểm qua một số những dự án đang được phát triển trên hệ sinh thái Arbitrum Nitro như:

Infastructure: Stargate, Hop Protocol, Metamask,..
DEX: Uniswap, Camelot, Sushiswap, Curve Finance, Wombat Exchange, Balancer, Trader Joe, KyberSwap, DODO, WooFi,...
Lending & Borrowing: AAVE, Vesta Finance, Radiant Capital, Silo Finance, Sperax Finance, Tender Finance, Tarot,...
Derivatives: GMX, Jones DAO, Vela Exchange, Gains Network, Dopex, Rage Trade, Lyra, Mycelium, Olive,...
Yield Farming: Jones DAO, Plutus DAO, Wombex, Quoll Finance, Magpie, Convex Finance, Pendle Finance, Gamma Strategicts, Mugen Finance,...
NFT & NFT Marketplace: Magic, Smolverse, The Beacon,...
Một số những dự án khác: Perennial Finance, Premia, QiDAO, Overnight Finance,...

Hệ sinh thái Arbitrum Nova

Arbitrum Nova là một hệ sinh thái chuyên về NFT & Gaming sử dụng công nghệ Anytrust Sidechain của Offchain Labs mới hình thành trong thời gian gần đây. Hệ sinh thái của Arbitrum Nova thời gian gần đây mới dần hình thành bao gồm một số những mảnh ghép sau đây:

DEX: SushiSwap, ArbSwap, RCPswap, Archly Finance.

Hệ sinh thái Arbitrum Orbit

Arbitrum Orbit là một sản phẩm hướng đến tầm nhìn Layer 3 của đội ngũ phát triển Offchain Labs. Ngay sau khi ra mắt Arbitrum Orbit đã có rất nhiều các tin tức tích cực bao gồm:

15/06/2023: Offchain Labs công bố cái tên đầu tiên đặt nền móng cho Arbitrum Orbit chính là Xai - một Blockchain về mảng Gaming. Xai sẽ được xây dựng trên Layer 3 của Arbitrum để tập dụng tối đa về khả năng mở rộng.
22/06/2023: Offchain Labs giới thiệu bộ công cụ framework để các nhà phát triển dễ dàng xây dựng một nền tảng Layer 3 trên Arbitrum Nitro.
05/09/2023: Caldera - nền tảng Rollup As a Service đã công bố 3 dự án mới tham gia vào hệ sinh thái Arbitrum Orbit bao gồm Sanko GameCorp - dự án thuộc mảng Gaming, Syndr - dự án thuộc mảng Derivatives và Volatilis.

Lộ Trình Phát Triển

Trong thời gian sắp tới Offchains Labs sẽ tập trung vào 3 mục tiêu chính để xây dựng và phát triển mạng lưới của mình bao gồm:

09/08/2022: Offchain Labs giới thiệu Arbitrum Nova như một sản phẩm chiến lược để cạnh tranh sòng phẳng với các đối thủ lớn trên thị trường Layer 2 hay thậm chí Layer 1 về mảng Gaming và NFT. Với Arbitrum Nova, dữ liệu sẽ được lưu trữ offchain từ đó phí giao dịch và tốc độ giao dịch của Nova sẽ tốt hơn rất nhiều so với Nitro.
31/08/2022:Offchain Labs giới thiệu bản nâng cấp Nitro cho Arbitrum One sau khi mạng lưới bị tắc nghẽn do sự kiện Arbitrum Oddysey. Với Arbitrum Nitro, mạng lưới Arbitrum trở nên nhanh hơn và rẻ hơn.
07/02/2023: Nâng cấp Arbitrum Nitro lên Arbitrum Stylus với nhiều cập nhật đặc biệt là gia tăng khả năng mở rộng trên phiên bản Stylus. Với Arbitrum Stylus, mạng lưới Arbitrum tiếp tục được cải thiện và nâng cấp. Bên cạnh đó, Arbitrum Stylus cũng thêm ngôn ngữ lập trình RUST vào trong hệ sinh thái của mình.
Tháng 7/2023: Ra mắt tầm nhìn Layer 3 được gọi là Arbitrum Orbit để cạnh tranh với SuperChain của Optimism hay HyperChain của zkSync. Với Arbitrum Orbit, đội ngũ phát triển Offchain Labs hướng tới Endgame cho khả năng mở rộng cho các dự án, nền tảng.
Tháng 8/2023: Offchain Labs giới thiệu BOLD là một bằng chứng giao dịch kiểu mới trên mạng lưới Arbitrum với mục tiêu thúc đẩy tính phi tập trung và nâng cao tính bảo mật.
Tháng 9/2023: Offchain Labs chính thức công bố triển khai Testnet Arbitrum Stylus. Việc thêm ngôn ngữ lập trình RUST, giúp các nhà phát triển trên nền tảng có thêm nhiều sự lựa chọn. Bên cạnh đó, các dự án trên Solana, Sui,... có thể dễ dàng triển khai trên mạng lưới Arbitrum với một chút sự thay đổi nhẹ.

Investor

03/04/2019: Tại vòng Seed, đội ngũ Offchain Labs đã kêu gọi thành công $3.7M được đầu tư bởi Pantera.
01/04/2021: Offchain Labs tiếp tục kêu gọi tại vòng Series A với số tiền là $ 20M nhưng không xác định các đơn vị tham gia
31/08/2021: Tại vòng Series B Offchain Labs đã kêu gọi thành công $ 100M được dẫn đầu bởi Lightspeed Venture Partners bên cạnh đó và có sự tham gia của các quỹ đầu tư lớn như: Polychain Capital, Ribbit Capital, Redpoint Ventures , Pantera Capital, Alameda Research, Mark Cuban.

Core Team

Steven Goldfeder: Co Founder & CEO

Trong 3 năm là 2013, 2014 và 1015 Steven làm thực tập sinh kỹ sư tại tập đoàn Goolgle mỗi đợt chỉ khoảng 4 tháng. Đây cũng là khoảng tời gian Steven học hỏi và những kinh nghiệm
Steven cũng có khoảng thời gian ngắn thực tập sinh phân tích chuyên sâu tại Microsoft.
Cuối cùng, Steven đã thành lập và phát triển Offchain Labs trong hơn 4 năm vừa qua.

Ed Felten: Co Founder & Chief Scientist

Ed có bằng Tiến sỹ về Khoa học và kỹ sư máy tính tại trường đại học Washington.
Ed từng làm Kỹ sư trưởng tại Federal Trade Commission (Ủy ban Thương mại Liên bang) thuộc Chính Phủ trong giai đoạn đầu của sự nghiệp.
Tiếp theo ông làm lãnh đạo cấp cao là Phó Giám Đốc Công Nghệ Hoa Kỳ tại Nhà Trắng Mỹ.
Ed hiện tại cũng đang làm Giáo sư về mảng Khoa Học Máy Tính và các vấn đề Công Cộng tại trường đại học Princeton.
Cùng với Steven, Harry đã cùng thành lập và phát triển Offchain Labs từ thời điểm tháng 9/2018 - giữa mùa đông crypto năm đó.

Harry Kalodner: Co Founder & CTO

Harry có bằng Cử nhân Khoa Học Máy tính và Toán học tại trường đại học Bowdoin.
Không dừng lại ở bằng cử nhân, Harry tiếp tục phát triển thêm sự nghiệp học hành của mình bằng bằng Tiến Sĩ Khoa Học Máy tính tại trường đại học Princeton.
Cũng như Steven Harry cũng có khoảng thời gian làm thực tập sinh tại các tập đoàn lớn như khác với Staven thì Harry làm thực tâp sinh tại tại Apple.

Offchain Labs bao gồm các thành viên có nhiều kinh nghiệm trong cả TradFi lẫn thị trường crypto. Từng làm tại nhiều công ty, tổ chức, tập đoàn lớn trên thế giới và có Background cực kì tốt về công nghệ. Đặc biệt là Ed Felten từng làm những quan chức cấp cao trong chính phủ Mỹ.

Tokenomics

Thông tin tổng quan về token ARB

Tên token: Arbitrum
Mã: ARB
Blockchain: Arbitrum
Phân loại token: ERC 20
Contract: 0x912ce59144191c1204e64559fe8253a0e49e6548
Tổng cung: 10.000.000.000

Token Allocation

Arbitrum DAO Treasury: 42.78%
Offchain Labs Team + Future Team + Advisors: 26.94%
Offchain Labs Investors: 17.53%
Users of the Arbitrum Platform: 11.62%
DAO building Apps on Arbitrum: 1.13%

Token Release

Đối với Investor, Core Team & Advisor đều sẽ phải khóa 1 năm sau đó được trả dần trong 3 năm tiếp theo.
Airdrop dành cho người dùng cũng được trả 100% tại thời điểm TGE.
DAO Airdrop dành cho các dự án cũng được trả 100% tại thời điểm TGE.
Đối với DAO Treasury sẽ phụ thuộc vào việc voting của DAO trong cách sử dụng.

Token Use Case

Người dùng nắm giữ ARB có thể tham gia vào biểu quyết các đề xuất quan trọng trên mạng lưới Arbitrum.

Sàn Giao Dịch

Hiện tại token của Arbitrum là ARB được giao dịch trên các sàn giao dịch như Binance, Coinbase, OKX, Bybit,... và rất nhiều sàn DEX như Sushiswap, Uniswap, Slingshot,...

Kênh Thông Tin Của Arbitrum

Tổng kết

Arbitrum là một trong những nền tảng Layer 2 tốt nhất trên thị trường hiện tại nói chung và là giải pháp Optimistic Rollup bền vững nhất từ trước tới nay nói riêng. Và Arbitrum cũng rất đáng để theo dõi trong thời gian ngắn đến thời hạn mà cuối năm nay được coi là thời điểm nở hoa của các Layer 2.