Cancun Upgrade & Thúc Đẩy Xu Hướng Layer 2 Bùng Nổ

Cancun Upgrade là bản nâng cấp tiếp theo có những yếu tố ảnh hưởng quyết định đến việc phát triển của mạng lưới Layer 2 trong cả dài lẫn ngắn hạn. Nếu như Shanghai Upgrade đã góp phần thúc đẩy mạng xu hướng LSD và LSDfi thì liệu Cancun Upgrade có thúc đẩy mạnh xu hướng Layer 2 hơn nữa hay không thì mọi người cùng mình tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé.

Để hiểu hơn về Cancun Upgrade và Layer 2, mọi người có thể tham khảo một số bài viết dưới đây:

Tổng Quan Về Cancun Upgrade

Cancun Upgrade là bản nâng cấp tiếp theo của mạng lưới Ethereum sau sự kiện Shanghai Upgrade cho phép người dùng rút ETH ra khỏi mạng lưới Beacon Chain và các nền tảng LSD như Lido Finance, Rocket Pool, Coinbase,... Cancun Upgrade dự kiến sẽ có nhiều EIP khác nhau như 4844, 6790, 6475, 1153,...

Tuy nhiên, trong bài viết này chúng ta sẽ chỉ tập trung vào một trong những EIP quan trọng nhất trong Cancun Upgrade đó là EIP 4844. Với cập nhật EIP 4844, chúng ta có một loại dữ liệu mới thay thế cho Call Data đó chính là Blob Data. Với Blob Data sẽ có một số sự thay đổi như sau:

Blob Data sẽ được lưu trữ từ 1 - 3 tháng trên Ethereum sau đó sẽ được xóa đi so với việc Call Data được lưu trữ vĩnh viễn.
Blob Data có sức chứa lớn hơn rất nhiều là 125KB so với Call Data chỉ 10KB điều này làm cho Blob Data nén được nhiều giao dịch hơn kết hợp thêm với EIP 4488.

Từ hai yếu tố trên có thể làm phí giao dịch trên các nền tảng Layer 2 rẻ đi rất nhiều. Theo một vài ước tính từ phí giao dịch trên Layer 2 có thể rẻ từ mức 10 - 100 lần hiện tại.

Phí giao dịch trên Layer 2 theo L2Fees

Phí giao dịch trên Arbitrum, Optimism, zkSync lần lượt hiện tại là $0.23, $0.16 và $0.32 thì nếu sau Cancun Upgrade thì phí giao dịch trên Layer có thể giảm từ 10 - 100 lần thì phí trên Arbitrum sẽ là $0.023 - $0.0023, phí trên Optimism sẽ là $0.016 - $0.0016 hay trên zkSync dự kiến là $0.032 - $0.0032 đó là chúng ta chưa kể đến việc bản thân Arbitrum cũng chuẩn bị triển khai Arbitrum Stylus cũng sẽ tối ưu mạng lưới hay zkSync Era vẫn chưa hoàn thiện về mạng lưới.

Điều này đồng nghĩa là Layer 2 sẽ không phải lo lắng về phí trong một khoảng thời gian tương đối dài kể cả có sự tăng lên đột ngột từ phía người dùng. Có thể thách thức đầu tiên của các nền tảng Layer 2 chỉ là việc nếu Layer 2 trở thành một xu hướng lớn trong chu kì tiếp theo làm cho lượng người dùng, transaction tăng vọt khoảng 10 - 20 lần thì lúc đó chúng ta có thể tiếp tục quan sát. Ngoài ra, nếu mức phí có thể cải thiện từ 50 - 100 lần hiện tại thì con số 10 - 20 lần ở trên sẽ không quá đáng quan ngại. Có thể nói rằng với EIP 4844 hay Danksharding thì Layer 2 hướng tới một chu kì bùng nổ từ 2024 - 2028.

Cancun Upgrade Thúc Đẩy Sự Phát Triển Của Layer 2

Phí giao dịch trên Layer 2 được giải quyết

Với Cancun Upgrade thì phí giao dịch trên Layer 2 sẽ không còn là rào cản lúc này phí giao dịch sẽ rẻ tương đương với các nền tảng Layer 1 phổ biến hiện nay thì chắc chắn sẽ không còn bất kì rào cản với các nền tảng Layer 2 khi mà:

Hầu hết người dùng đã hiểu về Layer 2 nói chung cũng như Rollup nói riêng. Không những vậy các nhà đầu tư dành sự quan tâm đặc biệt cho Superchain của Optimism hay Layer 3 của Arbitrum, zkSync hay StarkNet.
Dòng tiền có thể dễ dàng chảy về Layer 2 thông qua các Native Bridge hoặc Bridge được cung cấp từ bên thứ 3. Dòng tiền cũng có thể đổ trực tiếp từ CEX về với Layer 2.
Arbitrum & Optimism đã chứng minh được mức độ sử dụng thực tế cho các nền tảng Layer 2 hiện nay chứ không chỉ còn nằm trên giấy.

Rõ ràng, phí giao dịch là vấn đề cuối cùng của các nền tảng Layer 2. Vào những thời gian cao điểm trên mạng lưới Arbitrum phí giao dịch đã đẩy lên mức gần $1 (lúc mới ra ARB) và phí giao dịch còn bị đẩy cao hơn trên chính Ethereum khi sự kiện Arbitrum Odyssey diễn ra. Rõ ràng, với Cancun Upgrade thì vấn đề này đã được giải quyết một cách triệt để trên lý thuyết, có thể chúng ta cần một vài các sự kiện để chứng thức được mức độ ảnh hưởng của Cancun Upgrade đến các nền tảng Layer 2 như thế nào?

Cancun Upgrade chính thức Unlock Layer 2

Nếu như Shanghai Upgrade cho phép người dùng rút ETH từ Beacon Chain điều tưởng như gây tác động tiêu cực cho khả năng phi tập trung của Ethereum PoS nhưng nó lại có tác động ngược lai. Lượng ETH được đem vào Staking nhiều hơn và từ đó thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của toàn bộ ngành LSD và đặc biệt sinh ra một ngành mới chính là LSDfi.

Rõ ràng, Cancun Upgrade có sức ảnh hưởng trên lý thuyết là vô cùng tích cực đối với các nền tảng Layer 2. Phí giao dịch sẽ là nút thắc cuối cùng giúp người dùng quay trở lại với các nền tảng Layer 2 đặc biệt là những nền tảng đã có một hệ sinh thái bền vững như Arbitrum và Optimism.

Vậy nếu Cancun Upgrade thành công và dòng tiền quay trở lại với các hệ sinh thái thì chúng ta sẽ đầu tư theo một kế hoạch như thế nào? Trong giai đoạn trước chúng ta thông thường sẽ đầu tư theo xu hướng AMM, Lending & Borrowing, Derivatives,... nhưng giai đoạn hiện tại đã khác tương đối nhiều. Với mình:

Xác định xem rằng hệ sinh thái đó tập trung vào mảnh ghép nào? Perp DEX, Stablecoin, Option, Social,... rồi tìm ra dự án dẫn đầu trong mảng đó trên hệ đó.
Xác định những dự án có một câu chuyện hay trên hệ sinh thái như Plutus DAO thời gian trước với tầm nhìn Quản Trị toàn bộ hệ sinh thái Arbitrum,...
Xác định những dự án mới ra mắt và có những sản phẩm có thể gây FOMO cho các nhà đầu tư như các Camelot làm với nền tảng Launchpad của mình.
Tìm kiếm các dự án có vốn hóa nhỏ phù hợp với xu hướng chung của toàn bộ hệ sinh thái.

Bên cạnh đó, mỗi hệ sinh thái mình sẽ tìm kiếm cơ hội đầu tư theo những cách khác nhau bởi vì mỗi hệ sinh thái có một vẻ khác nhau như:

Arbitrum: Không chỉ đầu tư mà mình dự kiến các dự án trong hệ sinh thái sẽ đồng loạt triển khai ARB nhận từ DAO Airdrop trước đó và mình hoàn toàn có thể trở thành một LP đi tìm kiếm những Incentive dựa trên những tài sản mình có. Bên cạnh đó, mình kì vọng GMX 2.0 có thể tạo ra cú hích cho toàn bộ hệ sinh thái Arbitrum.
Optimism: Mình sẽ theo dõi tương đối sát Velodrome và các hệ sinh thái Superchain để tìm kiếm các dự án phù hợp như trên Base mình đang quan sát Aerodrome và Friend.tech.
zkSync: Hệ sinh thái khá mới mẻ chưa có điều gì mới nhưng mình vẫn theo sát.
StarkNet: Mình đang chờ thời điểm một nền tảng Launchpad xịn để có thể đón trọn sóng của StarkNet vì đây là một trong những Layer 2 có nhiều dự án Native nhất.

Với mình thì sẽ quan sát và timing dựa trên nhiều yếu tố khác nhau từ chu kì, đến động lực tăng trưởng, đến từng hệ sinh thái và từ đó tìm ra những vị thế tốt nhất cho bản thân mình. Và cũng không ngoại trừ nếu Cancun Upgrade có thể đẩy một xu hướng nào đó hoàn toàn mới như cách mà Shanghai Upgrade tạo ra LSDfi.

Tổng Kết

Cancun Upgrade đã giải quyết một trong những vấn đề then chốt cuối cùng của các nền tảng Layer 2. Liệu Layer 2 có thật sự bùng nổ khi Cancun chính thức hoàn thành?