Chào mừng bạn đến với series Dopex Essentials giúp mọi người làm quen với những kiến thức cơ bản về giao dịch quyền chọn. Mọi người nên bắt đầu với từ phần đầu tiên của series để nắm được những kiến thức xuyên suốt.
Đây là danh sách trọn bộ các phần của Series này:
Trong phần này, chúng ta sẽ tìm hiểu sâu về Option Theta. Có khá nhiều vấn đề liên quan đến tính toán và một số khái niệm khó nắm bắt nên bài viết sẽ trình bày một cách đơn giản nhất về Option Theta.
Ngoài series này, mọi người cũng có thể tham khảo thêm những bài viết sau để có thể hiểu hơn về Option Trading và Dopex nhé!
Có một bảng chú thích cho các thuật ngữ ở cuối bài viết, vì vậy nếu bạn đọc đến những thuật ngữ lạ, hãy lướt xuống phía dưới để tham khảo!
Yếu Tố Thời Gian Trong Quyền Chọn
Đồ Thị Decay Graph
Một vài khái niệm cần được làm rõ trước khi nói về biểu đồ này:
- Time Decay: hiện tượng giảm phí quyền chọn (phí premium) khi mỗi ngày trôi qua.
Đồ Thị Decay Graph mô tả tốc độ giảm của phí premium khi thời hạn hợp đồng giảm dần.
Như bạn có thể thấy, khi thời hạn hợp đồng giảm, phí premium sẽ bị giảm đi ngày càng nhanh hơn, nói cách khác là Time Decay tăng lên.
Đồ thị trên có ý nghĩa gì đối với các nhà giao dịch?
Bạn có sẵn sàng trả số tiền tương tự để mua một quyền chọn có thời hạn 18 ngày và một quyền chọn tương tự về mọi chỉ số nhưng chỉ có thời hạn 2 ngày không? Câu trả lời là không!
Với thời hạn hợp đồng ít hơn, nhà giao dịch sẽ phải trả ít tiền hơn để mua quyền chọn. Ví dụ: Nếu một người mua một quyền chọn với giá $10 cho giá trị thời gian hôm nay thì ngày mai họ có thể sẽ trả ít hơn cho giá trị thời gian.
Có thể kết luận rằng: Quyền chọn là một tài sản mất giá theo thời gian, phí quyền chọn sẽ giảm đi hàng ngày. Nhưng phí quyền chọn sẽ giảm bao nhiêu mỗi ngày do time decay? Cùng tìm hiểu về Theta để có câu trả lời nhé!
Theta là gì?
Khi thời gian trôi qua và ngày đáo hạn đến gần, các quyền chọn có xu hướng mất giá, đấy là Time Decay đã được đề cập ở trên. Theta (hệ số time decay) là tốc độ mất giá của một quyền chọn theo thời gian, hay chính là tốc độ của Time Decay. Theta có tác dụng đo lường tốc độ giảm theo thời gian của phí premium (hay giá của một quyền chọn).
Mấu chốt ở chỗ là khi thời gian trôi qua, khả năng sinh lời của một quyền chọn (ITM tại thời điểm đáo hạn) sẽ giảm đi. Khi ngày đáo hạn của một hợp đồng quyền chọn càng đến gần, time decay có xu hướng tăng càng nhanh hơn, người nắm giữ quyền chọn không còn nhiều thời gian để đợi giá biến động đến mức có lời.
Theta luôn âm đối với một quyền chọn, bởi vì thời hạn hợp đồng chỉ biến động theo một chiều (là chiều giảm). Kể từ thời điểm nhà giao dịch mua một quyền chọn, đồng hồ bắt đầu tích tắc và giá của quyền chọn ngay lập tức bắt đầu giảm dần cho đến khi nó đáo hạn, cuối cùng thì vô giá trị vào ngày đáo hạn.
Nói tóm lại, Theta mang lại lợi ích cho người bán/người viết quyền chọn và bất lợi cho người mua quyền chọn.
Hình dung với một hiện tượng khác
Hãy hình dung một chiếc đồng hồ cát, phần trên của đồng hồ giống như là người mua quyền chọn và phần dưới là người bán quyền chọn. Người mua phải quyết định có thực hiện quyền chọn hay không trước khi hết thời hạn hợp đồng. Trong khi người mua quyền chọn quyết định phải làm gì, cát sẽ sẽ chảy từ phía trên (là người mua) xuống phía dưới (người bán) trong chiếc đồng hồ cát. Mặc dù chuyển động không nhanh nhưng nó liên tục làm mất giá trị đối với người mua.
Các giá trị theta thay đổi gần như tuyến tính khi thời hạn hợp đồng còn dài, nhưng khi ngày đáo hạn đến gần, độ dốc tăng dần đối với các quyền chọn ATM. Giá trị thời gian của các quyền chọn ITM và OTM rất thấp khi gần đáo hạn vì xác suất giá đạt đến giá thực hiện cũng rất thấp. Có thể nói rằng, khi thời gian càng trôi thì khả năng kiếm được lợi nhuận sẽ ít hơn.
Những tính chất quan trọng:
- Các quyền chọn OTM có chỉ số biến động tiềm ẩn (implied volatility) lớn thì thường có giá trị Theta cao.
- Theta thường cao nhất đối với các quyền chọn ATM vì cần ít thời gian hơn để kiếm được lợi nhuận khi giá tài sản cơ sở biến động.
- Theta sẽ tăng mạnh khi Time Decay tăng tốc trong vài tuần cuối cùng trước khi đáo hạn và có thể làm suy yếu nghiêm trọng vị thế của người nắm giữ quyền chọn mua, đặc biệt nếu biến động tiềm ẩn cũng giảm cùng lúc.
Ví dụ:
AnonToken là $1.000, bạn mua quyền chọn mua trị giá $1.200 (quyền chọn A). Khả năng AnonToken tăng $250 trong một vài ngày tới và ITM vào ngày đáo hạn của “quyền chọn A” là cao hay thấp? Hãy lần lượt đánh giá qua các tình huống sau:
30 ngày nữa đáo hạn
- Khả năng AnonToken di chuyển $250 trong 30 ngày tới là khá cao.
- Vậy nên khả năng “quyền chọn A” ITM khi đáo hạn là RẤT CAO
15 ngày nữa đáo hạn
- Giả sử AnonToken sẽ di chuyển $250 trong 15 ngày tới là có khả năng.
- Vậy nên khả năng “quyền chọn A” ITM khi đáo hạn là CAO
5 ngày nữa đáo hạn
- Hmmm, điều đó có thể xảy ra nhưng ít khả năng xảy ra hơn.
- Vậy nên khả năng “quyền chọn A” ITM khi đáo hạn là THẤP
1 ngày nữa đáo hạn
- Trừ khi Elon Musk tweet về nó, xác suất AnonToken tăng $250 đô la trong 1 ngày là thực tế mà nói là rất thấp.
- Vậy nên khả năng “quyền chọn A” ITM khi đáo hạn là RẤT THẤP
Từ ví dụ chúng ta có thể thấy rằng thời hạn hợp đồng càng lớn thì khả năng mà quyền chọn ITM tại ngày đáo hạn càng lớn.
The Silverback Odyssey
Giả sử có một người bán/người viết quyền chọn, chúng ta sẽ gọi anh ta là Silverback. Silverback biết rằng khi anh ta bán một quyền chọn, anh ta phải đối mặt với rủi ro vô hạn và khả năng thu được lợi nhuận của anh ta bị giới hạn ở khoản phí Premium. Silverback cũng biết rằng anh ta chỉ được giữ toàn bộ giá trị phí premium nếu quyền chọn đáo hạn mà không còn giá trị (ATM; OTM).Nếu như Silverback quyết định bán một quyền chọn vào đầu tháng, đây là những gì có thể diễn ra trong tâm trí anh ấy:
- Silverback biết mình phải chịu rủi ro vô hạn trong khi khả năng có lời thì hạn chế.
- Anh ta cũng biết rằng theo thời gian, có khả năng quyền chọn mà anh ta đang bán sẽ chuyển sang quyền chọn ITM, về tổng thể, Silverback sẽ không có lời từ phí premium nhận được khi phải bán một quyền chọn ITM.
Nhấn mạnh một lần nữa, luôn có khả năng quyền chọn sẽ ITM vào thời điểm đáo hạn và khả năng này giảm đi khi thời điểm đáo hạn đến gần.
Vậy tại sao mọi người lại muốn bán quyền chọn? Về mặt lý thuyết, rủi ro lớn hơn lợi nhuận, và theo thời gian, bên bán quyền chọn luôn có rủi ro thua lỗ trong giao dịch. Chúng ta có thể kết luận rằng thời gian - đối với bên bán quyền chọn - về cơ bản là một yếu tố rủi ro. Đó là lý do tại sao để khuyến khích hoặc có thể thu hút Silverback thực hiện bán các quyền chọn, bên mua quyền chọn sẽ phải bù đắp 'rủi ro thời gian' mà Silverback phải gánh chịu.
Với điều kiện đó, trước khi đưa ra quyết định bán một quyền chọn cụ thể, Silverback sẽ đánh giá tỷ lệ rủi ro/lợi nhuận của thời lượng hợp đồng.
Khi bên mua quyền chọn trả phí premium, tức là đang trả phí cho hai yếu tố thành phần sau:
- Rủi ro thời gian gây ra
- Giá trị nội tại của quyền chọn
Option Premium = Time Value + Intrinsic Value
Intrinsic Value, hay giá trị nội tại của quyền chọn, là giá trị mà bất kỳ quyền chọn nào cũng có nếu nó được thực hiện bởi bên mua. Vì vậy, về bản chất, giá trị nội tại của một quyền chọn là số tiền lãi khi thực hiện quyền chọn, đồng thời là chêch lệch giữa giá thực hiện so với giá tài sản cơ sở trên thị trường.
Ví dụ:
Giả sử rằng PumpToken đang giao dịch ở mức $1,423 — hãy tính giá trị của các quyền chọn sau:
- Quyền chọn mua $1.350
- Quyền chọn mua $1.450
- Quyền chọn bán $1.400
- Quyền chọn bán $1.450
Đầu tiên hãy nhớ những điểm này
- Giá trị nội tại không bao giờ có thể xuống dưới 0. Nếu quyền chọn ATM hoặc OTM thì giá trị nội tại được coi là bằng 0.
- Giá trị nội tại của quyền chọn mua được tính bằng hiệu sau: “ Giá spot của tài sản cơ sở - Giá thực hiện ”
- Giá trị nội tại của quyền chọn bán được tính bằng hiệu sau: “ Giá thực hiện - Giá spot của tài sản cơ sở ”
Với những quy tắc trên, chúng ta có thể tính toán các giá trị nội tại của các quyền chọn như sau:
- Quyền chọn mua $1.350 có giá trị nội tại là: $1.423 — $1.350 = $73
- Quyền chọn mua $1.450 có giá trị nội tại là: $1.423 — $1.450 = 0 (giá trị âm)
- Quyền chọn bán $1.400 có giá trị nội tại là: $1.400 — $1.423 = 0 (giá trị âm)
- Quyền chọn bán $1.450 có giá trị nội tại là: $1,450 — $1,423 = $27
Vì chúng ta biết cách tính giá trị nội tại. Hãy thực hành tính phí premium dựa trên giá trị thời gian và giá trị nội tại. Cho dữ liệu như sau:
- Giá tài sản cơ sở = $1.531
- Giá thực hiện = $1.600
- Loại quyền chọn = Quyền chọn mua
- Option moneyness = OTM
- Option Premium = $99.4
- Ngày mua = ngày 6 tháng 7 năm 2021
- Ngày đáo hạn = ngày 30 tháng 7 năm 2021
Tính toán phí premium từ dữ liệu trên
- Giá trị nội tại của quyền chọn mua = Giá giao ngay - Giá thực hiện
- Giá trị nội tại của quyền chọn X: $1.531 - $1.600 = 0 (giá trị âm)
- Option Premium = Giá trị thời gian + Giá trị nội tại
- Premium của quyền chọn X: 99.4 + 0 = $99.4
Kết luận
Về bản chất, giá trị thời gian = $99.4 có nghĩa là thị trường sẵn sàng trả mức giá cao hơn là $99,4 cho một quyền chọn không có giá trị nội tại nhưng có nhiều giá trị về mặt thời gian.
Chúng ta hãy lấy một ví dụ khác:
- Giá tài sản cơ sở = $1.514
- Giá thực hiện = $1.450
- Loại quyền chọn: Quyền chọn mua
- Option moneyness = ITM
- Option Premium = 160
- Ngày mua = ngày 6 tháng 7 năm 2021
- Ngày đáo hạn = ngày 30 tháng 7 năm 2021
Tính toán giá trị thời gian dựa vào dữ liệu trên
- Giá trị nội tại của quyền chọn mua = Giá giao ngay — Giá thực hiện
- Giá trị nội tại của quyền chọn Y: $1.514 — $1.450 = $64
- Option Premium = Giá trị thời gian + Giá trị nội tại
- Premium của quyền chọn Y: Giá trị thời gian + 64 = $160
- Giá trị thời gian: 160 - 64 = $96
Kết luận rằng trong kết cấu của phí Premium có giá trị $160, các nhà giao dịch đang trả $64 cho giá trị nội tại và $96 cho giá trị thời gian. Đối với cả quyền chọn mua và quyền chọn bán, bạn có thể phân tích phí premium thành giá trị thời gian và giá trị nội tại.
Nhìn chung, người bán quyền chọn có thể chọn bán quyền chọn sao cho gần ngày đáo hạn hơn, họ sẽ nhận được phí premium thấp hơn nhưng Theta cao hơn, tức là phí premium giảm nhanh hơn (theo thời gian), luật chơi này cuối cùng lại là có lợi cho người bán quyền chọn.
Bảng chú giải thuật ngữ về Option
Tài sản cơ sở — Hợp đồng quyền chọn đang dự đoán giá của tài sản này, chẳng hạn như Bitcoin.
Ngày đáo hạn — Ngày quyền chọn sẽ đáo hạn và được thực hiện, sau ngày này, hợp đồng không còn hiệu lực.
Giá thực hiện - Giá mà người mua có quyền mua hoặc bán tài sản cơ sở khi đáo hạn.
Giá quyền chọn (premium) — Giá mà người mua trả cho người bán để có quyền mua hoặc bán tài sản theo giá thực hiện vào ngày đáo hạn.
In the money (ITM):
- Đối với quyền chọn mua - thuật ngữ này được sử dụng khi giá thực hiện thấp hơn giá trị thị trường của tài sản cơ sở.
- Đối với quyền chọn bán - thuật ngữ này được sử dụng khi giá thực hiện cao hơn giá trị thị trường của tài sản cơ sở.
At the money (ATM):
- Đối với cả quyền chọn mua và quyền chọn bán - thuật ngữ này được sử dụng khi giá thực hiện bằng với giá trị thị trường của tài sản cơ sở.
Out of the money (OTM):
- Đối với lệnh call option - thuật ngữ này được sử dụng khi giá thực hiện cao hơn giá trị thị trường của tài sản cơ sở.
- Đối với lệnh put option - thuật ngữ này được sử dụng khi giá thực hiện thấp hơn giá trị thị trường của tài sản cơ sở.
Tất cả các quyền chọn trên Dopex đều theo phong cách Châu Âu, có nghĩa là chúng chỉ có thể được thực hiện khi đáo hạn, không giống như các quyền chọn kiểu Mỹ có thể được thực hiện bất kỳ lúc nào cho đến khi đáo hạn hạn.
Giới thiệu về Dopex (Decentralized Option Exchange)
Dopex là một giao thức option trading phi tập trung nhằm mục đích tối đa hóa tính thanh khoản, giảm thiểu tổn thất cho người viết quyền chọn và tối đa hóa lợi nhuận cho người giao dịch option một cách thụ động.
Bài viết này được thực hiện dựa trên sự kết hợp giữa Dopex & Hak Research
💁 Disclaimer: Tất cả bài viết của Hak Research được cung cấp với mục tiêu là chia sẻ kiến thức và không được xem là lời khuyên đầu tư.
- Copin.io: Khám Phá Insight Từ Perpetual DEX - October 30, 2024
- Counter Fire Tournament: Giải Đấu Game Web3 Hấp Dẫn Với Tổng Giải Thưởng Lên Đến 12,000 USDC - October 27, 2024
- Stader Labs Chính Thức Tích Hợp ETHx Vào Kelp DAO Trên Arbitrum - August 20, 2024