LSDfi Là Gì? Những Mảnh Ghép Đầu Tiên & Tiềm Năng Trong Mảng LSDfi

LSDfi là gì? LSDfi là một trong những xu hướng được nhắc nhiều trong thời gian qua sau Ethereum Shapella hardfork. Không chỉ dừng lại ở việc được nhắc đến bởi nhiều KOLs thì các dự án trong ngành LSDfi có sự tăng trưởng mạnh mẽ về TVl cũng như giá của token. Vậy tại sao LSDfi lại có sức hút như vậy thì mọi người cùng mình tìm hiểu trong bài viết của mình nhé.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi theo một lộ trình như sau:

Tổng quan về LSDfi bao gồm định nghĩa, bối cảnh ra đời,...
Ứng dụng thực tế của các dự án LSDfi.
LSDfi Summer liệu còn bùng nổ mạnh mẽ hơn nữa?

Để hiểu hơn về bài viết này mọi người có thể tham khảo một số các bài viết dưới đây:

LSDfi Là Gì?

Tổng quan về LSDfi

LSDfi là ngách mới bao gồm các dự án DeFi được xây dựng trên giao thức Liquid Staking Derivative (LSD) nhằm mục đích mang đến những ứng dụng mới cho các Liquid Staking Tokens (LST) như stETH, rETH, frxETH...

Bối Cảnh Ra Đời LSDfi

Bản nâng cấp Shapella của Ethereum diễn ra thành công vào tháng 4/2023 đã loại bỏ những lo ngại của các ETH staker liên quan đến việc rút ETH của họ ra khỏi mạng lưới. Cùng với đó, người dùng của những giao thức LSD như Lido, Rocket Pool, hiện tại, đã có thể dễ dàng Redeem các LST ra ETH với tỉ lệ 1:1, thay vì, phải chịu lỗ khi giao dịch trên các Dex như trước đây. Điều này vô tình tạo điều kiện thuận lợi cho những người dùng có thể dễ dàng chuyển đổi giữa các dự án staking, nói cách khác gia tăng sự cạnh tranh giành khách hàng giữa các giao thức LSD. Dưới đây là những khía cạch mà các dự án này đang ganh đua:

Thanh khoản: Tạo thanh khoản sâu cho các LST vẫn đã và đang là yếu tố then chốt trong cuộc chiến giữa LSD. Thanh khoản đủ dày sẽ giúp giảm thiểu chi phí cho Staker (không có thời gian chờ redeem ETH) khi quy đổi LST sang ETH. Bên cạnh đó, thanh khoản sâu tạo điều kiện thuận lợi cho giao thức LSD chiếm lĩnh thị trường trên các Layer 2 - Nơi các hoạt động DeFi đang có xu hướng tăng trưởng mạnh.

Incentives: Nếu như trước Shapella, LSD như Lido hay Frax chỉ tập trung thu hút người dùng bằng việc incentives mạnh tay cho các farmer tại AMM. Hiện tại, khi người dùng có thể redeem LST sang ETH dễ dàng, LSD đã chuyển hướng incentive sang cho các giao thức DeFi khác để kéo người dùng deposit LST vào hệ sinh thái của họ. Incentives cao các dự án sẽ duy trì được sự hấp dẫn của LST trong mắt của staker.

Tạo tính năng mới cho LST: Incentives có thể thu hút người dùng nhưng chi phí rất cao, hiệu quả không bền vững và dễ bị cạnh tranh. Do vậy, phát triển Use Case được coi là "game" đường dài mà các dự án LSD cần. Thêm vào đó, LST là một loại tài sản đặc biệt khi sinh ra yield, đây chính là yếu tố mà các giao thức LSD và nhà phát triển DeFi đang sử dụng để lên ý tưởng tạo ra một thị trường thứ cấp riêng - LSDfi.

Như vậy, LSDfi được ra đời hậu Ethereum Shapella hardfork do nhu cầu tạo ra những tính năng mới cho lớp tài sản LST, qua đó gián tiếp thúc đẩy người dùng stake ETH nhiều hơn và giữ LST trong DeFi lâu hơn.

Các ứng Dụng của các dự án LSDfi Trong DeFi

Dưới đây là những tính năng phổ biến của LST được các dự án phát triển trong giai đoạn khởi nguyên của LSDfi.

Giao dịch Yield trong tương lai

Như đã đề cập ở trên, yield là điểm nhấn của tài sản LST. Bên cạnh đó, mức yield của các LST cũng khác nhau và thay đổi liên tục (phụ thuộc vào số lượng ETH stake & Network Activity). Khai thác những đặc điểm này, LSDfi đã cho ra đời sản phẩm Yield Trading với dự án đầu tiên & nổi bật nhất là Pendle.

Pendle cho phép người dùng triển khai nhiều chiến lược giao dịch khác nhau. Khi gửi tài sản vào Pendle, tài sản cơ bản này sẽ được thể hiện thông qua Principle Token (PT) còn lợi nhuận của nó sẽ thể hiện qua Yield Token (YT). Vì tiền gốc và lợi nhuận được tách biệt, nên người dùng có thể linh hoạt hơn trong việc quản lý tài sản của mình.

Một số chiến lược bạn có thể thu lợi nhuận từ Pendle như: Long Yield, Long tài sản mua ở giá discount, cố định lợi nhuận nhận về trong tương lai, hoặc kết hợp các chiến lược lại với nhau.

Chi tiết: Pendle Là Gì? Tổng Quan Về Tiền Điện Tử Pendle

Tổng hợp và mở khóa Thanh Khoản

Tối ưu thanh khoản và lợi nhuận cho LST hay đơn giản là mô hình mint stablecoin với tài sản thế chấp là LST - đây là một trong những mô hình đang được nhiều dự án LSDfi tập trung cũng như có sự tăng trưởng mạnh nhất thời gian qua. Xuất phát từ nhu cầu thực tế của người dùng DeFi luôn muốn tối ưu lợi nhuận từ tài sản mà mình nắm giữ, một số giao thức LSDfi đã tận dụng khá tốt tâm lý này để bùng nổ thời gian qua.

Agility - nền tảng Liquidity Aggregator sử dụng mô hình veToken của Curve. Agility cho phép người dùng deposit token LSD vào giao thức nhận về aLSD (giữ nguyên staking yield). Với aLSD người dùng có thể lựa chọn hoặc mint stablecoin aUSD hoặc deposit aLSD vào các strategy vault được Agility vận hành để thu về thêm yield. Agility là một trong những dự án đi đầu nhưng chỉ tồn tại vỏn vẹn hơn nửa tháng trước khi rơi vào tình trạng "thực vật".

Lybra - nền tảng học theo mô hình CDP tương tự MakerDAO với sản phẩm yield-bearing stablecoin eUSD. Cơ chế của Lybra tương đối đơn giản, LST holder có thể deposit tokens (hiện tại là stETH) mint eUSD. Nắm giữ eUSD người dùng sẽ được trả lợi nhuận (>7%) giống như gửi tiền ngân hàng. Nguồn lợi nhuận này đến từ chính lãi của ETH staking được convert sang eUSD. Lybra hiện tại đang giữ vị trí Top 1 với hơn 80% thị phần stablecoin và hứa hẹn sẽ tiếp tục bùng nổ bằng phiên bản Lybra V2 mainnet trong thời gian tới.

Raft - giao thức CDP với mô hình có nhiều tương đồng với Lybra, tuy nhiên, Raft tập trung nhiều hơn vào tính ứng dụng cho stablecoin $R được mint từ stETH và rETH thông qua incentive các Pool thanh khoản trên AMMs như Balancer hay Uniswap. Cùng với đó, Raft cũng nhấn mạnh đến tính năng 1-click Leverage giúp người dùng đòn bẩy vị thế nắm giữ ETH lên tối đa x6 lần chỉ bằng 1 thao tác, thay vì phải thực hiện vòng lặp nạp ETH -> vay Stable mua thêm ETH -> Nạp tiếp ETH -> Vay... nhiều lần. Hiện tại, Raft đang giữ vị trí thứ 2 về market share trong ngách.

Gravita - giao thức CDP được ví như bản fork của Liquity Protocol với stablecoin $GRAI hiện đang đứng ở vị trí top 3. Điểm nổi bật của Gravita có lẽ nằm ở việc chấp nhận nhiều loại tài sản đảm bảo khác nhau như wstETH, rETH, swETH, WETH và bLUSD để mint $GRAI, đồng thời có Stable Pool dùng để bảo hiểm cho giao thức trong trường hợp Liquidation. Ngoài ra, Gravita cũng có xu hướng mở rộng sự có mặt của mình tại các L2 khác như Arbitrum hay Optimism từ sớm thay vì chỉ tập trung tại L1.

Liquidity Hub

Tạo pool thanh khoản bao gồm các LST khác nhau và ETH, thông qua đó giúp staker dễ dàng chuyển đổi dự án LSD mình muốn sử dụng, đồng thời xây dựng thêm một lớp tài sản - index token đại diện cho Pool - bên trên các LSD token để tham gia vào thị trường DeFi.

LSDx - một giao thức giúp cải thiện thanh khoản cho các LSTs. Về cơ bản LSDx cho phép các holder gửi LST (stETH, frxETH, rETH, ETH) của họ vào một Pool với token đại diện là ETHx. Người dùng khi muốn đổi giao thức LSD có thể dễ dàng swap các LST với trượt giá thấp. Bên cạnh đó, LSDx cũng giới thiệu stablecoin UM của họ với tài sản đảm bảo là ETHx. Người nắm giữ UM sẽ nhận được yield trả bằng LSD.

UnshETH - dự án đưa ra tầm nhìn giúp giảm mức độ tập trung của các validator thông qua incentives thanh khoản với 2 sản phẩm chủ đạo là vdAMM và VDO đang được xây dựng. Hiện tại, unshETH hoạt động tương tự như LSDx với pool gồm các LST và ETH được đại diện bởi index là unshETH.

Liệu LSDfi Có Mở Ra Một Mùa Hè Bùng Nổ

LSDfi có đặc thù là xây dựng bên trên các giao thức LSD tập trung cung cấp thêm tính năng mới cho các LST. Do vậy, sự phát triển của LSDfi trước hết sẽ phụ thuộc vào sự phát triển trong tương lai của mảng LSD. Đội ngũ HAK Research đã có một bài viết về tiềm năng tăng trưởng của LSD bạn có thể đọc tại đây.

Cùng với đó, chúng ta có thể thấy tỷ lệ ETH trên các nền tảng Liquid Staking hiện chỉ chiếm ~36% trên tổng số ETH stake. Nếu làm tốt trong việc tạo ra bonus yield và Use case mới cho LSTs, cánh cửa chiếm lĩnh trên 50% thị phần ETH stake của LSD là rất rộng.

Nhiều cơ hội là vậy, nhưng liệu LSDfi có phải là vùng đất hứa? Theo quan điểm cá nhân mình, hiện tại, LSDfi đang dần khẳng định chỗ đứng trên thị trường - một ngách đáp ứng nhu cầu thực tế và có lợi cho sự phát triển của DeFi & ETH network nhưng trong nó cũng vẫn ẩn chứa nhiều rủi ro về mô hình ponzi (in token để trả yield cao boost thanh khoản), hợp đồng thông minh (bug & cố tình bug mint token) và cuối cùng là rủi ro về kinh tế trong mô hình của dự án (yield, liquidation, duy trì peg,...)

Một trong những ví dụ điển hình là Agility với đợt boostrap thanh khoản khi ra mắt đã nhanh chóng đưa TVL đạt gần $500M sau 10 ngày ra mắt, $AGI tăng x5. Nhưng do mô hình sử dụng chính token $AGI trả thưởng, cùng với việc giảm hype từ dự án khiến giá token $AGI chia 10 -> giảm yield LST holder -> Giảm TVL -> Die. Hay nhẹ nhàng hơn như unshETH bị exploit vào tháng 5 vừa qua.

Tổng Kết

Liquid Staking Derivatives là một mảng với cơ hội phát triển lớn trong tương lai đặc biệt sau sự thành công của Shapella hardfork. Đây là điều kiện cần thiết bullish những nhánh chia ra từ LSD như LSDfi. Tuy nhiên, đây là một ngách mới, yêu cầu sự sáng tạo về ý tưởng và những tính toán chặt chẽ trong mô hình kinh tế cũng như cần có sự hỗ trợ về mặt tài chính đủ mạnh. Do vậy, một dự án LSDfi tốt để đầu tư dài hạn có lẽ sẽ yêu cầu cao về thời gian phát triển cũng như đội ngũ đứng sau chứ không phải là một dự án ra đời kịp FOMO theo LSD Narrative.