Restaking Solana Bùng Nổ Chỉ Là Điều Sớm Muộn

Làn sóng Restaking trên Ethereum đã bùng nổ trong thời gian qua và sớm thôi cơn sóng này sẽ được mang tới trên hệ sinh thái Solana. Restaking Solana đã được dự đoán trước bởi nhiều nguyên nhân như số lượng các giao thức Liquid Staking ngày càng nhiều và sự ra đời của một số giao thức Restaking như Picasso, Solayer,...

Liệu Restaking Solana có thể bùng nổ như nó từng diễn ra trên Ethereum hay không thì mọi người cùng mình đi sâu vào trong bài viết dưới đây nhé!

Tại sao Restaking Solana Lại Chỉ Là Điều Sớm Muộn?

Giải thích khái niệm Restaking

Trong bối cảnh khi người dùng tham gia stake ETH vào các Validator để kiếm thêm lợi nhuận từ việc các Validator hoạt động trên Ethereum chia sẻ lại phí giao dịch, phần thưởng khối cho các Staker, tuy nhiên người dùng lại gặp phải vấn đề về việc tài sản của họ bị khóa lại và không thể sử dụng vào mục đích khác. Điều này dẫn tới sự ra đời của các giao thức Liquid Staking.

Mỗi giao thức Liquid Staking về bề nổi thì khá tương đồng khi cho phép người dùng vừa tham gia staking, vừa có tài sản đại diện (LP Token) để tham gia kiếm thêm lợi nhuận trong DeFi, nhưng về chiều sâu các giao thức Liquid Staking lại khác nhau khá nhiều, các Liquid Staking ra đời sau để giải quyết vấn đề của các giao thức Liquid Staking trước dó nhưng vô hình cũng tạo ra những vấn đề mới. Điều này làm các giao thức Liquid Staking liên tục ra đời và tạo ra nhiều loại LST Token khác nhau.

Restaking là một khái niệm được đặt ra bởi EigenLayer. EigenLayer cho phép người dùng cho thể stake ETH hoặc các LST Token khác nhau vào các Validator của mạng lưới. Chính vì các LST Token được stake thêm một lần nữa (tổng cộng là 2 lận) đã tạo nên khái niệm Restaking. Restaking cũng là ra những vấn đề như Staking trực tiếp trên Ethereum nên cân chuyện về Liquid Restaking đã ra đời từ đó.

Sanctum cho phép các nhà phát triển tạo LSD không giới hạn

Sanctum ban đầu là một giao thức giải quyết bài toán thanh khoản cho các LST Token trên Solana, nhưng thời gian gần đây Sanctum bắt đầu xây dựng sản phẩm mới, đầu tiên chính là Liquid Staking với LST Token là INF. Hiện tại, Sanctum tham vọng giúp tất cả mọi người đều có thể phát hành LST của riêng mình mà không phải lo lắng về tính thanh khoản và bạn có thể duyệt vô số LST để đầu tư vào những LST yêu thích của mình.

Sanctum chia dự án thành 3 giai đoạn phát triển:

Phase 0: Đầu tiên, nhóm dự án xây dựng The Reserve, một bể chứa SOL lỏng để phục vụ việc unstake LST ngay lập tức. Đồng thời, họ phát triển Sanctum Router, giúp chuyển đổi giữa các LST mà không cần tuyến đường trực tiếp. Điều này hợp nhất thanh khoản của LST, cho phép các LST nhỏ truy cập vào thanh khoản của các LST lớn hơn.
Phase 1: Trước khi có Sanctum, thanh khoản của LST bị phân mảnh và nhỏ. Sanctum thay đổi điều này, cho phép hàng ngàn, thậm chí hàng triệu LST có thể truy cập vào thanh khoản thống nhất mà không cần tự cung cấp thanh khoản. Nhóm dự án đã ra mắt sáu LST của validator với phí nạp, rút và quản lý bằng không.
Phase 2: Nhóm dự án tiếp tục ra mắt Infinity, một LP đa LST hỗ trợ hoán đổi giữa tất cả các LST trong pool. Người dùng có thể tham gia Infinity bằng cách gửi LST và nhận lại INF, token tích lũy phần thưởng staking và phí giao dịch. INF là một LST có thể được tích hợp bởi các giao thức DeFi, chia sẻ thanh khoản với USDC và SOL.
Phase 3: Với các cơ sở hạ tầng như Sanctum Router và Infinity, nhóm dự án hướng đến một tương lai với vô số LST có thể tồn tại và phát triển trên Solana. Họ hy vọng tạo ra một hệ sinh thái phong phú, nơi LST trở thành một phần không thể thiếu của DeFi và các ứng dụng khác trên blockchain.

Rõ ràng với việc thúc đẩy số lượng và chất lượng các LSD trên Solana cũng mở đường cho sự ra đời của Restaking trên Solana.

Số lượng các Liquid Staking trên Solana tăng mạng

Thời gian vừa qua chúng ta chứng kiến sự tăng trưởng số lượng mạnh mẽ của các giao thức Liquid Staking trên mạng lưới Solana. Nếu như trong giai đoạn DeFi bùng nổ vào 2020 - 2022 chúng ta chỉ chứng kiến một vài cái tên nổi bật như Marinade Finance, Socean, Stafi, Eversol,... nhưng tới giờ ngoại trừ Marinade Finance vẫn giữ được vị thế của mình thì các giao thức khác đã chỉ còn là dĩ vãng ngay cả Lido Finance cũng đã bị loại bỏ khỏi cuộc chơi.

Trong giai đoạn chuyển giao 2022 - 2023 chỉ có Jito nổi lên như một đối thủ thực sự của Marinade Finance. Jito Labs nổi lên với một số sự khác biệt bao gồm:

Ngoài phần thưởng từ việc hoàn thành khối thì người dùng còn nhận về phần thưởng bổ sung đó chính là trích xuất MEV từ mạng lưới Solana.
Jito độc quyền đặt cược vào các Validator sử dụng phần mềm là một Client do Jito Labs phát triển để cải thiện hiệu suất của mạng lưới Solana.

Chính nhờ MEV mà lợi nhuận của các Validator của Jito Labs tỏ ra vượt trội từ đó giúp lợi nhuận trả cho các Staker nhiều hơn các giao thức Liquid Staking khác, không chỉ vậy với việc triển khai chương trình Earn Point giúp cho Jito Labs nhanh chóng chứng tỏ bản thân.

Tới giai đoạn hiện tại chúng ta chứng kiến sự ra đời của hàng loạt các giao thức Liquid Staking bao gồm:

Marginfi - nền tảng Lending & Borrowing hàng đầu, đã cho ra mắt giải pháp Liquid Staking (LST) đi kèm với đó là một Stablecoin (YBX) được dựa trên LST Token của Marginffi.
Giao thức Sanctum ban đầu ra đời để giải quyết vấn đề về thanh khoản cho các giao thức Liquid Staking, nhưng hiện tại cũng cung cấp thêm sản phẩm về Liquid Staking.
Jupiter - nền tảng DEX lớn nhất trên Solana, cũng sẽ cho ra mắt jupSOL. Jupiter sẽ khởi động mô hình Incentive bằng SOL để bootstrap sản phẩm Liquid Staking của mình.
Blaze Stake sau nhiều thời gian ngụp lặn cũng đã chính thức quay trở lại đường đua thời gian gần đây mặc dù đã được ra mắt trong giai đoạn 2023.

Rõ ràng, số lượng các giao thức Liquid Staking ra đời với một số lượng lớn như hiện tại thì việc một giai thức Restaking ra đời để giải quyết bài toán về thanh khoản, Use Case cho các giao thức này là điều dễ hiểu và cần thiết. Ngoài ra, chúng ta có một số những động lực để mảng Restaking được thúc đẩy trên Solana bao gồm:

Tại sao các giao thức trên Solana lại cùng nhau đồng loạt triển khai sản phẩm Liquid Staking như Marginfi, Jupiter Exchange hay Sanctum. Chắc nhẽ đội ngũ của các dự án này nhận được một thông điệp nào đó từ Solana Foundation và việc họ cần làm là chuẩn bị trước phần cơ sở hạ tầng.
Chúng ta đã chứng kiến sự bùng nổ của DeFi, NFT & Metaverse trên Ethereum, điều đó cũng đã diễn ra tương đồng ở Solana. Vậy thời gian qua Restaking đã bùng nổ trên Ethereum thì liệu có có lan sang Solana như trong quá khứ hay không?

Còn một điểm chúng ta cần chú ý chính là một trong những động lực chính để các giao thức Liquid Staking ra đời chính là lợi nhuận đến từ Validator của chính mình triển khai hoặc của đối tác. Một số những lợi nhuận chính của Validator trên Solana có thể kể tới như phần thưởng khối, phí giao dịch và MEV (MEV không quá được chào đón trên hệ sinh thái Solana vì nó gây ra những bất lợi cho người dùng).

Nhìn vào phí giao dịch chúng ta có thể thấy rằng tuy phí giao dịch trên Solana không cao (có thể nói là rất rất thấp) nhưng bù lại vào đó là số lượng transaction mỗi ngày là quá nhiều dẫn tới lượng phí giao dịch khổng lồ được tạo ra trên Solana. Theo thông số của DeFiLlama, Solana luôn nằm trong TOP những nền tảng tạo ra số lượng phí cao trong thị trường Crypto.

Kết hợp với việc giá SOL luôn có sự tăng trưởng mạnh mẽ vào nhiều thời điểm nên phần thưởng khối của Solana cũng rất hấp dẫn trong mắt các Validator của mạng lưới.

Những giao thức Restaking đầu tiên trên Solana

Một trong những giao thức Restaking đầu tiên trên Solana chính là Picasso. Picasso là một dự án blockchain nhằm mục tiêu kết nối và tương tác giữa các Blockchain khác nhau, cho phép việc chuyển tài sản và dữ liệu an toàn giữa các hệ sinh thái. Điều này được thực hiện thông qua giao thức Inter-Blockchain Communication (IBC).

Picasso sẽ cho phép người dùng có thể staking các loại token như SOL, mSOL, jitoSOL, Orca LP tokens và bSOL thông qua các validator trên nền tảng trustless.zone của Picasso. Picasso giúp người dùng tối đa hóa lợi nhuận từ tài sản đã staking và tăng cường bảo mật cho các mạng lưới Blockchain. Điều này tạo ra nhiều cơ hội mới cho người dùng và các nhà phát triển trong hệ sinh thái Blockchain.

Tuy nhiên, có vẻ như Picasso vẫn chưa thực sự tạo nên một cơn sốt cho mạng lưới Solana.

Solayer là một giải pháp Restaking trên Solana, tương tự như EigenLayer trên Ethereum. Solayer cho phép người dùng sử dụng các LST Token như jitoSOL, mSOL, bSOL,... để staking vào các Validator của mình. Các Validator này cung cấp nhiều dịch vụ khác nhau như Data Availability, bảo mật, phi tập trung,... và chia sẻ lợi nhuận với người tham gia Restaking. Khi người dùng Restake trên Solayer, họ nhận được sSOL làm tài sản đại diện cho tài sản bị khóa trong nền tảng với tỷ lệ 1-1. Người dùng có thể sử dụng sSOL để kiếm thêm lợi nhuận thông qua các giao thức DeFi như Lending & Borrowing, cung cấp thanh khoản trên các nền tảng AMM, hoặc làm tài sản thế chấp để Long - Short trên các nền tảng Derivatives.

Cơ chế hoạt động của Solayer bao gồm ba bước chính. Đầu tiên, Solayer triển khai hệ thống các Validator và chấp nhận các LST Token để triển khai Validator. Các Validator trên Solana có thể khởi động lại để triển khai song song trên Solayer. Thứ hai, người dùng sẽ nạp tài sản của mình vào Solayer, và Solayer sẽ phân phối các LST Token này đến các Validator. Cuối cùng, ngoài việc xác thực trên Solana, các Validator trên Solayer còn thực hiện nhiều hoạt động khác để thu về lợi nhuận, tương tự như AVS của EigenLayer.

Một số điểm thú vị khác liên quan tới Solayer có thể kể tới như:

Solayer đã nhanh chóng đạt mức Cap Limit khi triển khai cho người dùng deposit các LST Token vào nền tảng của mình. Bằng chứng là Solayer đã kêu gọi thành công $20M SOL từ người dùng chỉ trong vòng khoảng 45 phút.
Theo Blockworks, hiện tại Solayer đã trong kế hoạch kêu gọi $8M với mức định giá $80M được dần đầu bởi Polychain. Con số này mặc dù vẫn còn rất khiêm tốn nếu đặt cạnh EigenLayer, nhưng nếu nhìn vào trong quá khứ vào thời điểm EigenLayer kêu gọi tại vòng Seed thì cũng chỉ kêu gọi thành công khoảng 14.4M với sự tham gia của Figment, Blockchain Capital và Ambush Capital.

Thiên thời, địa lợi và nhân hòa đã đầy đủ việc Restaking trên Solana khả năng cao sẽ bùng nổ trong thời gian sắp tới, khi Restaking Solana bùng nổ thì đâu sẽ là cơ hội cho những nhà đầu tư như chúng ta?

Cơ hội Restaking Solana cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ

Solana đứng đầu chuỗi thức ăn

Tương tự như Ethereum là dự án hưởng lợi nhiều nhất từ việc Restaking và Liquid Restaking bùng nổ, Ethereum không chỉ tăng giá mà được coi là tài sản quan trọng nhất để skin in the game vào các giao thức Restaking và Liquid Restaking.

Nếu như Restaking Solana bùng nổ thì chắc chắn Solana sẽ là dự án hưởng lợi nhiều nhất kể cả về khía cạnh tăng trưởng lẫn khía cạnh Airdrop, Skin in the game,... Chính vì vậy nếu người dùng tin tưởng vào làn sóng Restaking Solana thì đầu tư vào Solana sẽ là khoản đầu tư chắc chắn có lợi nhuận và an toàn nhất. Tuy nhiên, Solana có thể an toàn nhất nhưng không chắc sẽ mang lại lợi nhuận cao nhất.

Tham gia vào nền tảng Restaking từ sớm

Với việc tham gia vào nền tảng Restaking từ sớm giúp cho người dùng khả năng cao sẽ có một suất Airdrop khổng lồ trong tương lai, bên cạnh đó là lãi suất đến từ việc Restaking sớm nếu như nền tảng Restaking cho ra mắt các AVS sớm.

Thực tế thì ở thời điểm cơ hội với các nền tảng Restaking cũng chỉ có 2 cơ hội trên là nhận nhiều lợi nhuận hơn từ việc restaking hoặc stake ETH bên cạnh đó là Airdrop. Với việc tham gia vào sớm giúp người dùng có thể sớm kiếm lợi nhuận, tuy nhiên cũng sẽ phải đối diện với một rủi ro chính là Restaking trên Solana có thể không bùng nổ mạnh mẽ như dự kiến.

Liquid Restaking và làn sóng Airdrop

Khả năng cao các dự án Liquid Staking sẽ ra đời, tuy nhiên đã có một vết xước nhỏ với Solayer khi nền tảng Restaking này cũng phát hành một LP Token đại diện thanh khoản của người dùng trong nền tảng. Chính yếu tố này đã làm chặn đứng làn sóng thanh khoản và những điều kiện cần thiết giúp sự hình thành của các nền tảng Liquid Staking.

Và nếu các giải pháp Liquid Staking ra đời thì chắc chắn bài toán thu hút thanh khoản sẽ được sử dụng chúng là câu chuyện về Earn Point và Airdrop. Và đây là thời điểm chúng ta có thể tối ưu lợi nhuận dựa trên só lượng SOL mà mình nắm giữ.

Tổng Kết

Restaking Solana đã có những dấu hiệu đầu tiên trong việc gầy dựng nền móng và có thể bùng nổ trong thời gian sắp tới. Mong rằng qua bài viết này mọi người sẽ có thêm nhiều góc nhìn khách quan và thấy được một số những cơ hội đầu tiên trong Restaking Solana.